İçeriğe atla

Beni Mora

Beni Mora, Gustav Holst'un yazdığı, büyük orkestra için mi minör tonda üç bölümlü bir süitdir. İlk performansı, besteci tarafından 1 Mayıs 1912'de Londra'daki Queen's Hall'da gerçekleştirilmiştir. Eser, Holst'un 1908 tatilinde Cezayir'de duyduğu müziklerden ilham almıştır. Son bölümde Arap halk müziğinden bir temanın sürekli tekrarlanması, modern minimalizmin habercisi olarak tanımlanır. Parça ayrıca dans ritimleri ve hüzünlü, yavaş bölümler içerir, nefesli çalgıları ve perküsyonu güçlü bir şekilde kullanmıştır. Beni Mora, yakın tarihlerde İngiliz orkestraları tarafından defalarca kaydedilmiştir

Arka fon

Holst 1908'de, astım, nevrit ve depresyondan muzdaripti, tıbbi tavsiye almak üzere Cezayir'de tatil yaptı. Bu gezi, Cezayir sokaklarında duyduğu müziği birleştiren Beni Mora süitine ilham verdi. Cezayir'deyken aynı cümleyi bambu flütü üzerinde iki saatten fazla aralıksız çalan yerel bir müzisyeni dinledi. Başlığı, Robert Hichens'in 1904 tarihli 'The Garden of Allah' romanından aldı. İlk bölüm, orijinal olarak, müzik eleştirmeni Edwin Evans'a adanmış, bağımsız bir parça olan Oryantal Dans'dı (1909). 1910'da Holst diğer iki bölümü ekledi.

Yapı

Eser, Michael Kennedy'nin sözleriyle 'çok titiz ve renkli' çalgılamaya sahiptir. Üç bölümün başlıkları Birinci Dans, İkinci Dans ve Final: 'Ouled Naïls Sokağında' şeklindedir.

Birinci dans

Birinci Dans, trompet, trombon ve tef ile çalınan, güçlü ritmik bir figürün araya girdiği yaylılar üzerinde geniş ifadeli bir melodi ile açılır. İngiliz kornosu, obua ve flüt için solo kısımlarda canlı bir dans ritmi takip eder. Bütün orkestra hızlı dans temasına devam etmeden önce ritim yavaşlar ve açılıştaki yaylıların ezgisi tekrar duyulur. Dans sessizce kapanır. Bölüm tipik bir çalınışta 5½ ila 6½ dakika sürer, ancak 1924'te Londra Senfoni Orkestrası ile yapılan bir kayıtta besteci bölümü çok daha hızlı bir tempoda yönetmiş ve bölümü 4½ dakika içinde bitirmiştir: ortalama çalınış düreleri için aşağıdaki tabloya bakın.

İkinci Dans

İkinci dans, üç bölümün en kısasıdır, tipik olarak dört dakikanın biraz altında sürer. Birinci ve üçüncü bölümlere göre daha hafif çalgılamaya sahip bir allegrettodur. Solo timpani 54'lük bir ritimde başlar ve üzerine solo bir fagot sessiz bir temayla girer. Nazik ruh hali, timpani tarafından kesintiye uğratılan bir flüt solosu ile sürdürülür. Neredeyse bölüm boyunca sessiz olan hareket pianissimo ile sona erer.

Final: "Ouled Naillerin Sokağında"

Bu bölüm eserin geri kalanı için 163 kez tekrarlanan sekiz notalı bir temayla solo bir flüt girene kadar belirsiz tonalitelerde yumuşak bir şekilde açılıyor. Ana temanın aksine, orkestra diğer dans ritimlerini çalar. En son hacim doruğa yükselir ve ardından bölüm sona ererken eski yumuşaklığa geri döner.

Resepsiyon

Eserin ilk seslendirilişinde eser karışık bir dönüş aldı. Seyircilerden bazıları tısladı ve bir eleştirmen, ''Langham Place'de Biskra dans eden kızları istemiyoruz'' diye yazdı. Öte yandan, The Times dergisinin eleştirmeni, 'Bay Holst'un süiti, özellikle Biskra'daki bir gece sahnesini göstermek için bir dizi dans ezgisinin birleştirildiği canlı finalde, olağanüstü beceriyle işlenmiş gerçek Arap melodilerinden derlenmiştir' şeklinde yorumlamıştır.

Ralph Vaughan Williams Beni Mora hakkında şöyle yazmıştır: 'Eğer Londra yerine Paris'te çalınsaydı, bestecisine Avrupalı bir ün kazandırırdı ve İtalya'da çalsaydı muhtemelen bir isyan çıkarırdı.' Daha yakın zamanlarda, eleştirmen Andrew Clements, finalde tekrarlanan melodinin 'proto-minimalist modası' hakkında yazmıştır.

Kayıtlar

Orkestra şefi Orkestra Yıl 1. Bölüm 2. Bölüm 3. Bölüm Referans
Gustav Holst Londra Senfoni Orkestrası 1924 4 '28 " 3 '06 " 6 '47 " [1]
Sör Malcolm Sargent BBC Senfoni Orkestrası 1958 5 '24 " 2 '54 " 5 '47 " [2]
Sör Adrian Boult Londra Filarmoni Orkestrası1971 6 '28 " 3 '55 " 6. 50 " [3]
David Lloyd-Jones Kraliyet İskoç Ulusal Orkestrası 1996 6 '17 " 3 '58 " 7 '11 [4]
Sör Andrew Davis BBC Filarmoni 2011 6 '03 " 3 '49 " 6 '48 " [5]

Kaynakça

  1. ^ Notes to Symposium CD SYMP1202
  2. ^ Notes to EMI CD 0724358591354
  3. ^ Notes to Lyrita CD SRCD.222
  4. ^ Notes to Naxos CD 8.553696
  5. ^ Notes to Chandos CD CHSA5086

Daha fazla okuma

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekrem Zeki Ün</span>

Ekrem Zeki Ün, Türk besteci, orkestra şefi, keman eğitimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Britten</span> İngiliz piyanist, orkestra şefi ve besteci

Edward Benjamin Britten, piyanist, orkestra şefi ve Grammy Ödülü sahibi İngiliz modern dönem bestecilerden birisidir. Vokal eserleri ile ün kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Klarnet</span> üflemeli bir çalgı türü

Klarnet, sert ve dayanıklı ağaçlardan genellikle de abanoz ağacından yapılan üflemeli bir çalgı türüdür. Bir çeşit sert kauçuk olan ebonitten, ayrıca metalden yapılanları da vardır.

Hasan Ferit Alnar, Türk bestecidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Şehrazad (Nikolay Rimski-Korsakov)</span>

Şehrazad, Op.35, Rus müzisyen Nikolay Rimski-Korsakov tarafından 1888 yılında bestelenen senfonik süit.

Klasik Batı Müziği, kökeni Antik Yunan müzik kültürüne dayandırılan, daha sonra Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşüyle başlayan Orta Çağ ve Gotik dönemde çok sesliliğin gelişimiyle beraber daha da biçimlenmiş, kilise ve saray baskısı altında Rönesans'ın erken yüzyılında vokal polifoni çerçevesi içinde gelişmiş, Yüksek Rönesans ile beraber çalgı müziğinin de yükselişiyle içeriği bugünün klasik müzik olarak adlandırılan biçimleri ve teknikleriyle gelişimini sürdürmüş bir kurumsal müziğin, kilise baskısına direnen halk müziğinin dans ve şarkı biçimleriyle karşılıklı etkileşimi sonucu gelişimini sürdürmüş olan, uluslararası olarak kabul görmüş müzik türüdür. En önemli özelliği, çok sesli ya da çok ezgili (polifonik) ve çok ritmli (poliritmik) olmasıdır.

Sonat müzikte, tam olarak ve kantatın anlamına gelmektedir. Müzikal literatürde ise söylenen değil çalınan bir parçayı ifade eder. Müzik tarihi boyunca evrilmesi sonucu belirsizleşen terim, klasik çağ öncesi çeşitli biçimleri belirtir. Bir ya da iki çalgı için bestelenen, allegro, adagio, andante gibi türlü karakterlerde üç ya da dört bölümden oluşan, müzik eseridir. Sonatlar genellikle dört muvmanlı olan piyano, keman, viyolonsel gibi solo çalıgılarla, piyano eşliğinde yaylı ya da üflemeli çalgılardan birine yazılan kompozisyonlardır.

Köçekçe, Türk Beşleri adıyla anılan çağdaş Türk müziğinin ilk temsilcilerinden Ulvi Cemal Erkin'in, orkestra için 1942 yılında yazdığı bir orkestra süiti veya dans rapsodisi.

<span class="mw-page-title-main">La minör keman konçertosu (Bach)</span>

Keman, Yaylı Çalgılar ve Sürekli Bas için BWV 1041 eser sayılı la minör Konçerto, Johann Sebastian Bach Köthen'de Prens Leopold'un sarayında müzik yöneticisi iken, keman ve diğer çalgılar için sonat, süit, konçerto ve benzeri birçok çalgısal eser yazmıştır. Keman konçertolarını da 1717-1723 yıllarında yazdığı düşünülmektedir. Eserin orijinal el yazması partitürü kayıptır fakat 1730'lu yıllara ait çalgısal partilerinin besteciye ait el yazmaları günümüze ulaşmıştır. Bu kopyalar eserin yazıldığı gerçek tarih konusunda müzikologları düşündürmüş ve sürekli farklı argümanların ortaya atılmasına neden olmuştur. Bach 1730'lu yıllarda Leipzig'de, Collegium Musicum orkestrasının direktörlüğünü yapmakta iken, eseri solo klavsen ve yaylılar için bir ton aşağı aktararak yeniden düzenlemiştir.

Bülent Evcil, Türk flütçüdür.

Yunus Emre Oratoryosu Op. 26, Ahmet Adnan Saygun tarafından bestelenen ve Yunus Emre şiirlerine dayanan ilk Türkçe oratoryo.

<span class="mw-page-title-main">5. Senfoni (Beethoven)</span>

5. Senfoni, Op. 67, 1804-1808 yıllarında Ludwig van Beethoven tarafından bestelenmiştir. Bu eser klasik müzikte en çok ve en iyi bilinen kompozisyonlardan ve en çok çalınmış senfonilerden biridir. Eser dört bölümden oluşmaktadır: Bir açılış sonatası, bir andante ve finali yapacak attacca'ya götüren hızlı bir scherzo. Eser ilk olarak 1808 yılında Viyana'daki Theater an der Wien'de çalınmış, kısa bir süre sonra da müthiş bir itibar elde etmiştir. E. T. A. Hoffmann senfoniyi "zamanının en önemli çalışması" olarak nitelemektedir. Eser, "kısa-kısa-kısa-uzun" melodisinin iki kere çalınmasıyla başlar. (

Mesruh Savaş, Türk besteci ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Koral Fantazi</span>

Piyano, koro ve orkestra için do minör fantezi, Op. 80, 1808 yılında Ludwig van Beethoven tarafından bestelenmiştir. Koro için yazılan kısım Christophe Kuffner'in bir şiiri üzerine yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zoltán Kocsis</span> Macar piyanist ve opera şefi

Zoltán Kocsis, Macar piyanist, besteci ve orkestra şefi.

Sergey Rahmaninov'un Re minör Piyano Konçertosu No. 3, Op. 30, 1909 yazında bestelenmiş piyano konçertosudur. Parçanın prömiyeri o yıl 28 Kasım'da New York'ta gerçekleşti ve Rahmaninov, eserini solo olarak icra etti. Konçerto'nun ikinci performansı 16 Ocak 1910'da gerçekleşti ve Gustav Mahler şeflik yaptı. Eser genellikle standart klasik piyano repertuvarındaki teknik açıdan en zorlu piyano konçertolarından biri olma ününe sahiptir.

<i>Peer Gynt</i> (Grieg)

Peer Gynt, Op. 23, Henrik Ibsen'in 1867'de yazdığı tiyatro oyununa, Norveçli besteci Edvard Grieg'in 1875'te yazdığı müzik. 24 Şubat 1876'da Christiania'da oyunla birlikte prömiyerini yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Viyolonsel Süitleri, BWV 1007-1012 (Bach)</span>

Viyolonsel süitleri BWV 1007-1012, Johann Sebastian Bach'ın 1717-23 yılları arası bir tarihte yazıldığı düşünülen solo viyolonsel altı süit içeren bir kompoisyonudur. Viyolonsel için yazılmış en sık icra edilen ve tanınan solo eserlerdendir. Bach muhtemelen Köthen'de Kapellmeister olarak görev yaptığı dönemde bestelemiştir. Bach'ın ikinci karısı Anna Magdalena Bach'ın el yazması kapağında verilen başlık 'Suites à Violoncello Solo senza Basso'dur.

<span class="mw-page-title-main">Viyolonsel Konçertosu (Elgar)</span>

Edward Elgar'ın Mi minör Viyolonsel Konçertosu, Op. 85, son önemli eseri olmakla birlikte, solo çello repertuarının temel taşı olan bir eserdir. Elgar, bu eseri Birinci Dünya Savaşı'nın ardından, konserlere gitmeye başlamış halkla birlikte müziğinin modasının geçtiği dönemde bestelemiştir. Elgar'ın lirik ve tutkulu olan Keman Konçertosu'nun aksine, Çello Konçertosu genellikle derin düşüncelere dalmış ve ağıtlı bir şekildedir.

<span class="mw-page-title-main">Senfoni No. 1 (Şostakoviç)</span>

Senfoni No.1, Fa Minör, Op. 10,, Dmitri Şostakoviç tarafından 1924-1925 yıllarında bestelenmiş ve ilk olarak Mayıs 1926'da Leningrad Filarmoni Orkestrası tarafından Nicolai Malko yönetiminde Leningrad'da çalınmıştır Şostakoviç bu eseri Petrograd Konservatuvarı'ndan mezuniyet eseri olarak yazdı ve 19 yaşındayken tamamladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.