İçeriğe atla

Benefşe

Benefşe
Μονεμβασία
Monemvasya
Monemvasya adası
ÜlkeYunanistan
BölgeMora
Bölgesel birimLakonya
Yüzölçümü
 • Toplam949.3 km²
Rakım15 m
Nüfus
 (2011)
 • Toplam21.942
Alan kodu27320
Monemvasya Belediyesinin sınırları

Monemvasya (Yunanca: Μονεμβασία), Osmanlı döneminde Menevşiye/Benefşe/Menekşe,[1] Mora Yarımadası'nın Lakonya iline bağlı Monemvasia belediyesinde bir kasabadır. Kasaba Mora'nın doğusunda, kıyıya yakın bir noktadaki ada üzerinde yer almaktadır.

Tarihçe

Avarlar ve sonrasında Slav akınlarına karşı 583 yılında İmparator Mauricius tarafından yaptırılan kale ile savunma surları içerisinde yerleşimden oluşmaktaydı. Daha sonra metropolitlik ve imparatorluğun batısında ileri karakol vazifesi görmesiyle önemi artmaya başladı. 1147'de Norman akınlarına karşı koyan kale, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Konstantinopolis'un Latin İmparatorluğu egemenliğine geçmesiyle Bizans ardıllarının batı bölgesinde kalan ender topraklarından biri oldu. Ancak üç yıllık bir kuşatma sonucunda 1248 yılında Franklar tarafından ele geçirildi.

1259 yılında Makedonya Bölgesindeki Pelagonia'da meydana gelen savaşta İznik İmparatorluğu Latin güçlerini yenilgiye uğratmış ve Ahaya Prensi William Villehourdin'de esir alınmıştır. 1261 yılında Latinler'in İstanbul'dan çıkarılması ve VIII. Mihail'in Bizans İmparatoru olarak taç giymesini takip eden süreçte esir tutulan Prens William Villehourdin'in fidyesi karşılığında 1262 yılında yeniden Bizans idaresine girdi. Bu tarihten itibaren Bizans'ın Ahaya Prensliği'ne ve Venedik ticaretine saldırıların izinli olarak yapıldığı korsanlık faaliyetlerine üs oldu. Şehrin piskoposluk makamının tüm Mora bölgesini idare edecek metropolitlik derecesine yükseltilmesi, vergi muafiyeti ve serbest ticaret hakkının tanınması ile önemi daha da artmaya başladı. Yerleşim 1292 yılında Aragon Krallığı'na bağlı kuvvetlerce yağmalandı. Bizans'ın 1453'te yıkılması sonrasında bir süre despotlar idaresinde kalan yerleşim, sonrasında burayı savunamayacağını düşünen Despot Thomas tarafından Papalık Devleti'ne satıldı. Ancak yaşayanların Papalık idaresinden memnun olmaması nedeniyle 1464'te yerleşim Venedik Cumhuriyeti'nin egemenliğine girdi. 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasında Osmanlılar'a karşı başarıyla savunuldu ve yapılan barış antlaşmasıyla da Venedik idaresi devam etti. Kara bağlantısı Osmanlı topraklarında kalan yerleşim, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı sonrasında ise Osmanlı idaresine bırakıldı.[2]

Monemvasia, F. de Witt, Amsterdam, 1680.

Osmanlı egemenliği dönemi kayıtlarında yerleşimden; Menekşe, Menefşe ya da Benefşe adlarıyla bahsedilmiştir.[1] 1540-1570 yılları arasında Mora sancağına bağlıyken, bu tarihten sonra Mistra sancağına bağlanmıştır. 1583 tarihli Osmanlı kaynaklarına göre yerleşimde tamamı Gayri Müslim 320 hane kaydedilmiştir. Daha sonraki yıllarda yerleşimde Müslüman nüfusta önemli artış yaşanmıştır. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşlarının devamında 12 Ağustos 1690 yılına gelindiğinde 300'ü silahlı olmak üzere 1200 Türk'ün teslim olmasıyla yeniden Venedik egemenliğine katmıştır.[3] 1715 yılındaki Mora Seferi ile Osmanlılar kasabayı yeniden topraklarına katılmıştır. Yunan İsyanı esnasında 1821 yılında Yunanlar tarafından ele geçirilmiş ve sonrasında yeni kurulan Yunanistan Krallığı'na bağlamıştır.

Coğrafya

Yerleşimin bulunduğu ada, 375 yılında meydana gelen deprem sonucu ana karadan ayrılmasıyla oluşmuştur. Eski yerleşim ve kale deniz seviyesinden 100 m kadar yükseklikte yer alan platoda yer almaktayken, günümüz yerleşimi adanın güneydoğusunda denizden 15 m yükseklikteki yamaçta kuruludur. Ayrıca adanın batısında küçük bir yerleşim bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "Benefşe (Menekşe)". TDV İslâm Ansiklopedisi. 24 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Akyay, B., "EVLİYÂ ÇELEBİ SEYAHATNAMESİNE GÖRE BENEFŞE (MENEKŞE) ". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi". Sayı: XI/2, Yıl: Kış 2011. URL:http://tdid.ege.edu.tr/files/B%C3%BClentAkyay.pdf 8 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-04-07
  3. ^ Setton, Kenneth Meyer (1991). "Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century" (İngilizce). Philadelphia: The American Philosophical Society. ISBN 0-87169-192-2. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Turahan Bey. Osmanlı Devleti'nde 15. yüzyılın ikinci yarısında Rumeli'de Teselya'da sancak beyi ve Mora'da akıncı olarak görev yapmış asker ve devlet adamıdır. Teselya sancak beyi iken emri altında bulunan akıncı birlikleri ile Mora'ya akınlar düzenlemişti. Korint Körfezi'ne birkaç kez hücum ederek oradaki surları tahrip etmişti. Mora'ya yaptığı akınlarla Mora Despotluğu Osmanlı Devleti'ne yıllık tazminat ödeyen tabi devlet haline gelmiş ve Mora'nın daha sonra Osmanlı toprağı olmasına giden süreci başlatmıştır. 10 Kasım 1444 tarihinde, Papalık önderliğinde Macar, Leh, Eflak ve çeşitli Balkan milletlerinden oluşan, Kral I. Ulászló komutasındaki Haçlı ordusu ile II. Murad'in yaptığı Varna Muharebesi'ne kendi sancak askerleri ile katıldı. Teselya Sancakbeyi iken bu bölgeye Türklerin yerleşmesine önem vermiş; Teselya Tırnova'sı kentini kurmuş; yerel ekonomiyi yeniden diriltmiş ve bu bölgede yüzyıllarca sürecek olan Osmanlı idaresine sağlam bir temel atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mora Yarımadası</span>

Peloponez veya Mora Yarımadası, bugünkü Yunanistan'ın güneyinde, ülkenin bir kısmını oluşturan, Avrupa kıtasına bağlı olan ve Ege Denizi'nde bulunan yarımadadır. Adanın ismi Yunancada Peloponnesos (Πελοπόννησος) 'tur. Bu isim Yunancada Pelops'un Adası anlamına gelmektedir. Günümüzde Mora'nın kuzeybatı kesimi Batı Yunanistan bölgesine dahil edilmiştir. Resmi yüzölçümü toplam 15,511 m², bütün yarımada ise toplamda 21,550 m²'dir. Buna göre Mora, Yunanistan'ın Orta Makedonya ve Orta Yunanistan bölgelerinden sonra en geniş arazi yapısına sahip üçüncü bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Korint</span> Yunanistanda bir şehir

Korent ya da Korint, Mora Yarımadası'nı Yunanistan anakarasına bağlayan Korint Kıstağı'nın üstünde yer alan bir Yunanistan şehridir. Korint'in batısında Korint Körfezi, doğusunda da Saronik Körfezi vardır. Eski şehir, Atina'nın 78 km güneybatısında kalır. Eskiden gemilerin kayalıklı tepe üzerinden kızaklarla çekildiği kıstak, artık bir kanalla kesilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Modon Deniz Muharebesi (1500)</span>

Modon Deniz Muharebesi, Ağustos 1500'de 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı dahilinde, Kemal Reis komutasındaki Osmanlı donanması ile Venedik Cumhuriyeti'ne bağlı gemiler arasında bir dizi çatışma şeklinde meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">V. İoannis</span> Bizans İmparatoru

V. İoannis Paleologos, Bizans imparatoru III. Andronikos ile Savoyalı Anna'nın oğludur. Anne tarafından dedesi Savoya Kontu V. Amadeus ve anneannesi onun ikinci karısı olan Brabantlı Maria'dır. V. İoannis 1341'de daha dokuz yaşında iken babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VI. İoannis Kantakuzenos veya Cantacuzene, 1347–1354 arasında Bizans imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">VIII. İoannis</span>

VIII. İoannis Paleologos, VIII. İoannis 1416'da babası imparatorluk görevine başlarken ortak imparator olarak ilan edilmiş; 1425 ile 1448 arasında, tek Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">II. Manuil</span>

II. Manuil Paleologos, 1391 ile 1425 yılları arasındaki Bizans imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1499-1503 yılları arasında yapılmış savaş

1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı, Fatih Sultan Mehmet döneminden beri yapılan ilk Osmanlı-Venedik Savaşı'dır. Savaş, Osmanlıların deniz üstünlüğünün önemli derece arttığını göstermiştir. Sonunda 1502 yılında imzalanan '"1502 İstanbul Ateşkes Muahedesi" ve "1503 İstanbul Anlaşmasi" ile barış sağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Mistra</span> Mistra

Mistra, Mezistre veya Misehor, Mora Vakainamelerinde (kroniklerinde) Μυζηθράς Myzithras, kale için bir kasaba ve Lakonya, Mora'nın eski bir belediyesi. Yunanistan'da 2011 yılında gerçekleşen yerel idareler reformundan beri Sparta belediyesinin bir parçasıdır. Antik Sparta'nın yanında Taygetus dağında konumlanmıştır. 14 ve 15. yüzyıllarda Bizans Mora Despotluğu'na başkentlik ettiği dönem zenginlik ve kültürel bir yükseliş yaşamıştır. Şehirde yerleşim Osmanlı döneminde devam etmiştir ancak Batılı Seyyahlar yanlışlıkla burayı antik Sparta olduğunu düşünmüşlerdir. 1830larda burası terk edilip, yaklaşık sekiz kilometre doğusunda yeni kasaba Sparta inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Frankokrasi</span>

Frankokrasi , Latinokrasi olarak da bilinir ve Venedik'teki etki alanı için Venetokrasi denir, Yunanistan tarihindeki Dördüncü Haçlı Seferi'nden (1204) sonraki dönemdir. Bir dizi Fransız ve İtalyan Haçlı devletleri dağılmış Bizans İmparatorluğu topraklarında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Eğriboz Kuşatması (1470)</span>

Eğriboz Kuşatması, 1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın önemli bir evresi olup, 1470 yılında Fatih Sultan Mehmet komutasındaki Türk ordusunun donanmanın da yardımıyla Venedik'in en önemli denizaşırı topraklardan Negroponte'nin kuşatılıp fethedilmesi ve tüm Eğriboz Adası'nın Osmanlı topraklarına katılmasıyla sonuçlanan seferdir.

<span class="mw-page-title-main">Leonardo Loredan</span> 75. Venedik doçesi

.

<span class="mw-page-title-main">Mora Seferi (1458)</span>

Mora Seferi, 1458 yılında II. Mehmed'in Mora Yarımadası'nı Osmanlı Devleti topraklarına katmak için düzenlediği iki askerî harekâtın birincisidir.

<span class="mw-page-title-main">Mora Seferi (1460)</span>

1460'ta gerçekleşen Mora Seferi, Fatih Sultan Mehmed'in Mora yarımadasını Osmanlı Devleti topraklarına katmak için düzenlediği iki askerî harekâtın ikincisidir.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Kuşatması (1499)</span>

İnebahtı Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. II. Bayezid komutasındaki Türk ordusu, Venedik-Fransa donanmalarını mağlup eden Türk donanmasının yardımıyla İnebahtı'yı fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Modon Kuşatması (1500)</span>

Modon Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. 20 Haziran-9 Ağustos 1500 arasında Mora'nın ucundaki bu stratejik Venedik kalesini karadan ve denizden kuşatan Osmanlı ordusu ve donanması 51 günlük kuşatmadan sonra kaleyi fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Dıraç Kuşatması (1501)</span>

Dıraç Kuşatması, 1499-1503 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda bir evre. 1501 Ağustos ayı başında Arnavutluk'taki bu son Venedik kale ve limanını karadan kuşatan Osmanlı ordusu kaleyi kısa sürede fethetti.

<span class="mw-page-title-main">Kefalonya Kuşatması</span>

Saint George Kalesi Kuşatması, 8 Kasım 1500'den 24 Aralık 1500'e kadar süren kuşatmadır. Türklerin Venediklilere karşı aldığı zaferlerden sonra gelen bir reaksiyondur. Kaptan Gonzalo Fernández de Córdoba komutasındaki İspanyol-Venedik ordusu Kefalonya'daki Türk kalesini ele geçirmeyi başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teselya Seferi (1394)</span>

Teselya Seferi, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid komutasındaki Osmanlı ordusunun 1394 yılında Teselya ve Attika'ya yönelik fetih harekâtı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.