İçeriğe atla

Beneş Kararnamesi

Beneş Kararnamesi[1] (resmî adlandırılması ile Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi - dekrety presidenta republiky: Edvard Beneš, Zdeněk Fierlinger), II. Dünya Savaşı'nda Çekoslovakya Parlamentosu'nun yokluğunda yürürlüğe giren sürgündeki Çekoslovakya hükûmeti tarafında hazırlanmış bir dizi yasadır. (Ayrıntılı bilgi için: Nazi Almanyası kontrolündeki Çekoslovakya) Bugün, savaş sonrasında Çekoslovakya'da yaşayan etnik Alman ve Macarlar hakkında sıklıkla gündeme gelen bir kararnamedir. Beneş Kararnamesi sonrasında Almanların ve Macarların II. Dünya Savaşı'nda Çekoslovakya'dan sürülmesi nedeniyle günümüzde tarihsel tartışmalar için bir sembol ve bugün siyasetin içinde bulunan bir konu durumundadır.

Kaynakça

  1. ^ "Dış Basından Haber Başlıkları". Ankara: T.C. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü. 1 Haziran 2004. 17 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2009. ...Çek hükümetinden "Beneş Kararnamesi"ni feshetmesini talep etti. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çekya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Çekya, resmî adıyla Çek Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Almanlar</span> Almanya vatandaşları

Almanlar, Almanya'nın yerlileri veya sakinlerine ve bazen daha geniş olarak Almanca kökenli bir dili veya Almanca dilini anadili olarak konuşan kişilere denir. Almanya anayasası Almanya'da yaşayanları Alman vatandaşı olarak tanımlar. Bugün, Alman dili, Alman kimliğinin birincil kriteri olarak görülmektedir. Dünyadaki toplam Alman sayısına ilişkin tahminler 100 ile 150 milyon arasında değişmektedir ve çoğu Almanya'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Bloku</span> Soğuk Savaş döneminde Orta ve Doğu Avrupanın sosyalist devletler grubu

Doğu Bloku, Komünist Blok, Sovyet Bloku ya da Demir Perde, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve onun Doğu ve Orta Avrupa'daki müttefiklerini tanımlamak üzere kullanılmış olan bir terimdir. 1947'de, başta Polonya Halk Cumhuriyeti, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti, Macaristan Halk Cumhuriyeti, Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti ve Doğu Almanya olmak üzere komünist rejim altına giren birçok ülke Moskova'dan yönetilen bir blok hâline gelmiş bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya'nın İşgali</span>

Çekoslovakya'nın İşgali (1938-1945), Münih Antlaşması sonucu Almanya'nın, Südetler olarak bilinen bölgeyi işgal etmesiyle başlamıştır. 16 Mart 1939'da Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal ederek II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar ülkenin varlığına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edvard Beneš</span>

Edvard Beneš, Çekoslovak bağımsızlık hareketi lideri, Dışişleri Bakanı ve Çekoslovakya ikinci Cumhurbaşkanı. Beneš yetenekli bir diplomat olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Emil Hácha</span>

Emil Hácha, Çek avukat, 1938 yılından 1939 Çekoslovak Slovakya'nın üçüncü Cumhurbaşkanı. Mart 1939'dan itibaren Alman Himayesi altındaki Bohemya ve Moravya Protektorası'na başkanlık etti.

<span class="mw-page-title-main">Kde domov můj?</span>

Kde domov můj?, Çekya'nın ulusal marşıdır. František Škroup tarafından yazılan marş, Josef Kajetán Tyl tarafından bestelendi. 1992 yılında Çek Cumhuriyeti'nin ulusal marşı olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Demir Perde</span> Soğuk Savaş döneminde Avrupayı bölen düşünsel-politik çatışmayı ve fiziksel sınırı simgeleyen kavram

Demir Perde, II. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1945 yılından Soğuk Savaş'ın sonu olan 1991 yılına kadar Avrupa'yı iki ayrı bölüme bölen ideolojik çatışma alanlarını ve fiziksel sınırları tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Nicholas Winton</span>

Sör Nicholas George Winton, II. Dünya Savaşı'nın hemen öncesinde, daha sonradan "Czech Kindertransport" olarak bilinecek olan operasyonu organize etmiş ve Alman işgali altındaki Çekoslovakya'dan çoğu Yahudi olan 669 çocuğun kurtarılmasını sağlamış olan İngiliz hayırseverdir. Winton çocuklara kalacak yer bulmuş ve güvenli bir şekilde İngiltere'ye ulaşmalarını sağlamıştır. Dünya onun bu çabalarını 50 yıl sonra, 1988'de öğrendi. Birleşik Krallık basını ondan bahsederken "İngiliz Schindler" lakabını kullanmaktadır. 2003 yılında Winton, Kraliçe II. Elizabeth tarafından "insanlığa hizmet, Yahudi çocuklarının Nazi Almanyasının işgal ettiği Çekoslovakya'dan kurtardığı" için şövalyelik unvanı verildi. 28 Ocak 2014 tarihinde, Çek Cumhuriyeti başbakanı Miloš Zeman tarafından Çek Cumhuriyeti'nin en yüksek onur nişanı olan Beyaz Arslan Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı sırasında stratejik bombardımanlar</span> madde maddedir

II. Dünya Savaşı sırasında stratejik bombardıman, II. Dünya Savaşı sırasında düşman bölgelerde demiryolları, limanlar, şehirler, işçi konutları ve sanayi bölgelerine yapılmış devamlı hava saldırıları. Stratejik bombardıman, kara kuvvetlerinin yakın hava desteğinden ve taktiksel hava gücünden ayrı bir askerî stratejidir.

<span class="mw-page-title-main">Sürgündeki Çekoslovakya Hükûmeti</span>

Sürgündeki Çekoslovak Hükûmeti, Çekoslovakya Geçici Hükûmeti ya da Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi nin gayriresmî unvanı. İlk olarak İngiliz hükûmeti tarafından tanınan bu geçici hükûmet, sonraları Müttefik Devletler'in de resmi muhatabı haline gelecekti. Çekoslovakya Ulusal Özgürlük Komitesi, Çekoslovakya eski Cumhurbaşkanı Edvard Beneš tarafından, Paris'te Ekim 1939'da kurulmuştu. Diplomatik tanınma konusunda Fransa ile yapılan görüşmelerin akametle sonuçlanması ve akabinde Nazilerin Fransa'yı işgali neticesinde, oluşturulan bu komite, 1940 yılında Londra'ya sığınmak zorunda kaldı. Nazi bombardmanı başlayınca, Komite 1941'de Buckinghamshire-Aston Abbots'a taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-SSCB ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

Macar karşıtlığı, Macarlara karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik, ırkçılık veya yabancı düşmanlığıdır. Macar halkına, diline ve kültürüne karşı nefret, keder, güvensizlik, gözdağı verme, korku ve düşmanlığı içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Antant</span>

Küçük Antant, 1920 ve 1921 yılında Macar irredantizmine ve Habsburg Monarşisinin yeniden kurulmasını karşı Çekoslovakya, Romanya Krallığı ve Yugoslavya Krallığı'nın kurmuş olduğu ortak savunma paktıdır. Fransa, her üye ülke ile anlaşmalar imzalayarak ittifakı destekledi. Nazi Almanyası'nın gücünün hızla büyümesi ve ardından gerçekleşen Çekoslovakya'nın İşgali paktın çökmesine neden oldu ve hiçbir zaman bu pakt savaşa girmedi.

Fall Grün (İrlanda) ile karıştırılmamalıdır.

Mayıs Krizi, 1938'de Alman birliklerinin Çekoslovakya'ya doğru harekete geçtiği ve bunun Avrupa'da yakında bir savaşın patlak vereceğine işaret ettiği yönündeki haberlerin yol açtığı kısa süreli bir uluslararası gerilim dönemiydi. Gerçek bir askeri yığınak tespit edilmediğinde yüksek endişe hali kısa sürede yatışmış olsa da, krizin sonuçları geniş kapsamlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Godesberg Memorandumu</span>

Godesberg Memorandumu, Adolf Hitler tarafından 24 Eylül 1938'in erken saatlerinde Sudetenland ile ilgili olarak yayınlanan ve Çekoslovakya hükûmetine yönelik bir ültimatom anlamına gelen bir belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Almanların kaçması ve sınır dışı edilmesi (1944–1950)</span>

II. Dünya Savaşı'nın sonraki aşamalarında ve savaş sonrası dönemde, Almanlar ve Volksdeutsche kaçtılar ve Çekoslovakya ve eski Alman eyaletleri Silezya, Pomeranya ve Doğu Prusya dahil olmak üzere çeşitli Doğu ve Orta Avrupa ülkelerinden sürüldüler. Polonya ve Sovyetler Birliği Almanları ilhak edilmiş topraklardan kovma fikri, en azından 1942'den beri Londra'daki Polonya ve Çekoslovak sürgün hükümetleriyle birlikte Winston Churchill tarafından önerildi. Polonya başbakanı Tomasz Arciszewski, Alman topraklarının ilhakını destekledi, ancak sınır dışı etme fikrine karşı çıktı, bunun yerine Almanları Polonya vatandaşı olarak vatandaşlığa almak ve onları asimile etmek istedi.