İçeriğe atla

Bendimahi Çayı

Bendimahi Çayı
Çay üzerindeki bir tekne.
Çay üzerindeki bir tekne.
Konum
Ülke(ler)Van Gölü Kapalı Havzası
Genel bilgiler
AğızVan Gölü
Ağız rakımı1646 m
Uzunluk90 km
Havza alanı1.664 km²[1]
Debi9,9 m³/sn[2]

Bendimahi Çayı, kuzeydoğudan Van Gölü'ne dökülür. Van Gölü'ne dökülen en büyük debili akarsudur. İnci kefalinin üreme alanı olan çay üzerinde Muradiye Şelalesi bulunur. Çayda, İnci kefali ve siraz balığı doğal olarak yaşar, aynalı sazan ise sonradan aşılanmıştır. Çaldıran ilçe topraklarından doğar, Muradiye içinden geçerek Van Gölü'ne ulaşır. Tendürek Dağı ve Aladağ eteklerinden doğan kaynaklar Çaldıran ovası'nda birleşerek Bendimahi Çayı oluşur.

Çay göle döküldüğü alanda 230 hektar büyüklüğünde bir delta oluşturur.Su bitkilerinin olduğu alan su kuşları açısından önemlidir.[3] Van Gölü'ndeki seviye değişimleri delta ağzının sodalı-tuzlu suların baskınına uğratmaktadır. Alandaki bitki ve bunlara bağlı yaşayan kuşlar durumdan olumsuz etkilenmektedir.[4] Delta kıyılarında 60 m yükseklerde eski delta taraçalarının bulunması göl sularının bir zamanlar buralara kadar çıktığına işaret etmektedir.[5] Bendimahi Çayı'nın yıllık 17.364 ton sediment taşıdığı hesaplanmıştır. Çay üzerinde 41,45 MWe kurulu güçe sahip Muradiye Ayrancılar HES inşa edilmiştir. Kış aylarında bazen akarsu donmaktadır.[6]

Çay üzerinde 13.yy İlhanlılardan kalma Bend-i Mahi Köprüsü bulunur. Köprü Erçiş-Tebriz arasındaki zamanın işlek yolu üzerine yapılmıştır.[7]

Kaynakça

  1. ^ AKYÜZ, Dilek Eren (2008). "VAN GÖLÜ HİDROLOJİSİ VE KİRLİLİĞİ KONFERANSI BİLDİRİ KİTABI" (PDF). www.dsi.gov.tr. 16 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  2. ^ "İL ÇEVRE DURUM RAPORU 2012" (PDF). www.csb.gov.tr. 2013. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  3. ^ ÇETİNKAYA, Osman. "Van Gölü Havzası Su Kaynakları ve Balıkçılık potansiyeli" (PDF). akuademi.net. 5 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  4. ^ YILDIZ, Mehmet Zeydin; DENİZ, Orhan (2005). "KAPALI HAVZA GÖLLERİNDE SEVİYE DEĞİŞİMLERİNİN KIYI YERLEŞMELERİNE ETKİSİ: VAN GÖLÜ ÖRNEĞİ" (PDF). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  5. ^ Yeşilova, Çetin ve ark. "Muradiye Deltasının Fasiyes Analizi ve Van Gölü Seviye Değişimlerinin Tespiti Açısından Önemi" (PDF). jmo.org.tr. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  6. ^ "Buz tutan Bendimahi Çayı'nda kayak yapıp semaver çayı içtiler". iha.com.tr/. 6 Şubat 2017. 6 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 
  7. ^ "BEND-İ MAHİ KÖPRÜSÜ". vankulturturizm.gov.tr. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Van Gölü</span> Türkiyenin en büyük gölü

Van Gölü, Van ve Bitlis illeri sınırları içerisinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu, bölgedeki tektonik çöküntü alanının önünün kapanmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Simav Çayı Havzası</span> Türkiye de akarsu

Simav Çayı, kaynağını Simav yakınlarındaki Şaphane Dağları'ndan alır. Susurluk ovası'nda kuzeye yönelir ve en son Karacabey'den geçerek Marmara Denizi'ne dökülür. Marmara Denizine dökülen en büyük ırmaktır. Antik adı 'Makestos'dur.

<span class="mw-page-title-main">Menzelet Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Menzelet Barajı, Kahramanmaraş'ta, Ceyhan Nehri üzerinde, enerji üretimi amacıyla 1980-1989 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Nazik Gölü</span> Ahlatta bir göl

Nazik Gölü, Bitlis ili Ahlat ilçesinin kuzeybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Urmiye Gölü</span> İranın kuzeybatısındaki tektonik oluşumlu tuz gölü

Urmiye Gölü, İran'ın kuzeybatısında, Batı Azerbaycan Eyaleti ile Doğu Azerbaycan Eyaleti arasında bulunan tektonik oluşumlu tuz gölü.

<span class="mw-page-title-main">Erçek Gölü</span> Türkiyede bir göl

Erçek Gölü, Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Van Gölü'nün doğusunda lavların yığılmasıyla oluşmuş bir volkanik set gölü olarak kabul edilir. Fakat yeni yapılan araştırmalarda göl çevresinde volkan setine rastlanmadığı iddia edilmiştir. Gölün havzasının D-B yönlü faylarla, göl çanağının K-G yönlü fayların etkisiyle oluştuğu savunulmaktadır. Bu durumda gölün Üst Pleistosende oluşan genç bir tektonik göl olduğu kabul edilmektedir. İçerisinde yüzlerce kanatlı hayvan ve kuş türünü barındırmaktadır. Önemli Kuş Alanı statüsündedir. Türkiye de bulunan 453 kuş türünün yarısı Erçek Gölü Havzasında varlığını sürdürmektedir. Sadece yerel türler değil ayrıca Flamingolar gibi göçmen kuşların da konaklama ve üreme alanı olan zengin bir doğal ortam ve doğal bir kuş cennetidir.

D.975, Türkiye'nin doğusunda bulunan bir devlet kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Kelkit Çayı</span> Kaynağı Gümüşhanede, Yeşilırmak ile birleşip Karadenize dökülen akarsu

Kelkit Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biridir ve uzunluğu 320 km'dir. Gümüşhane'nin Çimen Dağları'ndan kaynaklanıp Yeşilırmak'a katılıp Karadeniz'e dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

Terme Ovası, Terme Çayı'nın, Samsun ilinde, Karadeniz kıyısında oluşturduğu alüvyal delta ovası. Çarşamba Ovasının doğu kısmını oluşturur. Adını merkezinde bulunan Terme yerleşmesinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kocaçay</span> Türkiyede akarsu

Kocaçay, Balıkesir ili topraklarında, Madra Dağı'ndan doğup, Manyas Kuşgölü'ne dökülen akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Limonlu Çayı</span> Mersince bir nehir

Limonlu Çayı, Toroslardan kaynağını alan, Mersin ili sınırlarında bulunan çay. Karaaydin yöresinde Yüğlük Dağından kaynağını alır, Aksıfat Deresi ile birleşir Limonlu'da Akdenizi dökülür. Halk arasındaki adı Lamas Çayı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Efrenk Çayı</span> Mersin üzerinden geçerek Akdenize dökülen çay

Efrenk Çayı (Müftü Çayı), eskiden Suntras, Bolkar Dağları'ndan doğan, Mersin şehir merkezinden geçerek, limanın batısından Akdeniz'e dökülen akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Astara Çayı</span> Azerbaycanda bir akarsu

Astara Çayı, Azerbaycan ile İran'ın doğu sınırını oluşturan kısa akarsu. Azerbaycan, Astara Rayonu, Talış Dağları'nda üzerindeki Şindankalesi Dağı'ndan doğar, Alaşa şehrinden sonra İran-Azerbaycan sınırını çizerek Hazar Denizi'ne dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kirmir Çayı</span> Sakarya Nehrinin sağ kolu

Kirmir Çayı, İç Anadolu'da, Ankara'nın KB'sındaki, Sakarya Nehri'nin sağ kolu.

Tersakan Çayı, Ladik Gölü'nden doğan, 100 km uzunluğundaki akarsu. Yeşilırmak'ın sol kollarından biridir. Uzunluğu 91,4 km, su toplama havzası 2684 km²'dir.

Van Gölü Kapalı Havzası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin doğusunda, Van Gölü'ne sularını döken akarsuların oluşturduğu kapalı havza.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Şelalesi</span> Şelale

Adını Bağdat seferine çıkan Sultan IV. Murat'tan alır. Şelalenin yüksekliği 18 m'dir. Sadece şelalenin güzelliğinden değil, çevresinde oluşan bitki örtüsü ile de ilgi çeker. Muradiye ilçe merkezinin 8 km kadar kuzeyinde bulunur. Çaldıran Ovasında birleşen sulardan oluşan Bendimahi Çayı dar ve derin Gönderme Boğazı içinden akarak Muradiye ovasına ulaşır. Gönderme Boğazı genç volkanik kayaçlar üzerinde oluşmuştur. Boğaz vadi içerisinde Bendbaşı mevkiinde çağlayan oluşur.

Karasu Çayı, Van ili sınırlarında, Van Gölü'ne doğudan dökülen akarsu. Van Gölü Kapalı Havzasında yer alır. Özalp ilçesi kuzeyinde, İran sınırında 2850 m yükseltili Pirreşit Dağı ve Ahta Dağı'nın kaynak sularının birleşmesiyle doğar. Erçek Gölü'nün yakınından geçerek göle ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Engil Çayı</span> Vanda akarsu

Engil (Dönemeç) Çayı, Van ili sınırlarından doğup, Van Gölü'ne GD yönünden dökülen akarsu. Başkale çevresinden İspiriz Dağları (3688 m) ve Norduz Yaylası'ndan kaynaklarını alır. Doğu-batı akışıyla Zernek Barajı'na dökülür, buradan çıktıktan sonra Havasor Ovası'na geçer, Gevaş ilçe merkezinin kuzeyinden Van Gölü'ne dökülür. Akarsuyun adı, Zernek Barajı'ndan önce Hoşap Çayı dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.