İçeriğe atla

Ben Deliyim

"Ben Deliyim"
Collier's dergisinde basılan Ben Deliyim'in ilk sayfası. Bu resimde Çavdar Tarlasında Çocuklar'dan farklı olarak Holden eve döneceğini bildiği için Mr. Spencer'a giderken yanına bavullarını almıştır. Ayrıca meşhur kırmızı avcı şapkasına sahip değildir.[1]
YazarJ. D. Salinger
Özgün adı"I'm Crazy"
ÜlkeABD
Dilİngilizce
YayımlanmaCollier's
Önceki"Yabancı[2] (The Stranger)"
Sonraki"Doğumgünü Çocuğu[3] (Birthday Boy)"

Ben Deliyim[4] (İng. I'm Crazy) Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Collier's dergisinin 22 Aralık 1945'te yayımlanan sayısında yer alan öyküsüdür.[5] Holden Caulfield'ın okuldan ayrılarak eve dönüşünün anlatıldığı eserin büyük bir kısmı sonraki yıllarda yazarın tek romanı olan Çavdar Tarlasında Çocuklar'da çok küçük değişiklikler yapılarak kullanılmıştır.

Ben Deliyim, Salinger'ın Holden Caulfield'i anlattığı hikâyeleri arasında Holden'in anlatıcı rolünü üstlendiği ilk çalışmasıdır.

Açıklama

Salinger 18 Ocak 1944'te II. Dünya Savaşı'nda ABD ordusunda savaşmak için Avrupa'ya gitti. Normandiya Çıkartması'na katıldı ve Hürtgen Ormanı'nda Almanlarla savaştı. 8 Mayıs 1945'te savaşın sona ermesinin ardından hemen evine dönmedi. Bunun yerine müttefik işgaline yardımcı olmak ve Almanya'yı Nazilerden arındırmak için Birleşik Devletler ordusu tarafından kurulan Karşı Haberalma Taburu'na girdi ve altı ay boyunca bu tabura hizmet etti.[6] Temmuz ayında yaşadığı post-travmatik stres bozukluğu yüzünden Nürnberg'de bir hastanede tedavi oldu. Salinger'ın Yabancı ve Ben Deliyim'i bu tedavi döneminde yazdığı düşünülür.[1] Yabancı'nın Collier's dergisinin 1 Aralık 1945'te yayımlanan sayısında basılmasının ardından Ben Deliyim de aynı derginin 22 Aralık 1945'teki sayısında yer aldı. Collier's Salinger'ın 1945 yılında öykülerini basan bir diğer haftalık dergi olan The Saturday Evening Post'un rakibiydi ve bu popüler derginin savaş boyunca satışları yaklaşık iki milyondu.

Konusu

Öykü Holden'ın havanın durumunu B filmlerindeki hava durumuyla karşılaştırması ile başlar. Pentey Yatılı Okulu'nda okuyan Holden eve olması gerekenden bir gün erken dönecektir. Çünkü o dönem aldığı dört dersten de kalarak başarısızlığını ispat etmiş ve okuldan atılmıştır. Holden Thomson Tepesi'nde soğuk gecede dikilerek okuluna veda etmektedir. Soğukta ayakta dururken okul takımının Saxon Charter ile yaptığı basketbol maçının seslerini duyabilmektedir. Bu sırada arkadaşları Buhler ve Jackson'la futbol oynadıkları güzel anları düşünür. Daha sonra tepenin aşağısında doğru elinde valizleriyle koşarak Route 202'den geçer. Amacı tarih öğretmeni Bay Spencer'la vedalaşmaktır. Spencer'ların kapısını çalar. Kapıyı Bayan Spencer açar. Bayan Spencer içeri aldığı Holden'ı yatak odasına Bay Spencer'ın yanına gönderir. Bay Spencer bu odada Holden'a final sınavında Mısırlılar ve mumyalar hakkında yazılı kağıdına yazdıklarını okur ve onu bırakmakta haklı olup olmadığını sorar. Spencer Holden'ı böyle sıkıştırırken Holden Central Park'taki gölü ve kışları bu gölde yüzen ördeklerin nereye gittiğini düşünür. Spencer öğrencisine Pentey'i terk ettikten sonra neler yapmayı planladığını sorar. Holden Spencer'a bavulunun üzerindeki Pentey yapıştırmalarını özleyeceğini söyler. Sonrasında da Andy Warbach'ın annesine nasıl muhteşem bir oğlu olduğuyla ilgili yalan söylediği anısını anlatır. Ardından trene yetişmesi gerektiğini söyleyerek öğretmeninin sıcak çikolata teklifini reddeder ve evden ayrılır.

New York'a ailesinin evine geldiğinde siyahi hizmetçileri Jeannette ile kısa bir konuşma yapar. Daha sonra kız kardeşleri on yaşındaki Phoebe ve üç yaşlarındaki Viola'nın yanına gider. Ebeveynleri eve döndüğünde Holden onlarla konuşur. Bu konuşmanın içeriği okuyucuyla paylaşılmaz ancak Holden konuşma sonrasında tekrar kız kardeşlerinin odasına döner. Phoebe'nin uyuyakaldığını görür. Viola ise çok sevdiği Donald Duck oyuncağına sarılmış uyumaktadır. Holden Viola'nın yatağının başına kızın o aralar çok sevdiği zeytinlerden birkaç tane bırakır. Zeytinlerden biri yere düşünce yer alır. Tozlandığını görünce cebine atar. Daha sonra kendi yatak odasına uyumaya gider. Yatağına yatar ama bir süre uyanık kalır. Bu sırada hatalı olduğunu ve asla Edward Gonzales, Theodore Fisher ya da Lawrence Meyer kadar başarılı olamayacağını düşünür. Babası onun ofiste çalışmasını planlamaktadır. Bu da bir daha okula dönemeyeceği anlamına gelmektedir. Holden tüm bunları kabullenmiştir. Bu düşüncelerle kafası doluyken bir kere daha kışın Central Park'taki ördeklerin ne olduğunu düşünmeye başlar ve hikâye sona erer.

Çavdar Tarlasında Çocuklar ile karşılaştırma

Salinger Ben Deliyim'de Çavdar Tarlasında Çocuklar'ın bir bölümünü anlatsa da kullandığı dil aynı değildir. Holden'ın konuşmaları her iki eserde de samimi olmasına rağmen Ben Deliyim'deki anlatım daha kesin ve planlıdır.[7]

Yazar Ben Deliyim'i romanın ilk iki bölümünde ve Holden'ın ailesinin evine New York'a döndüğü 23 ve 24. bölümlerde kullandı. Çavdar Tarlasında Çocuklar'ın 3 ile 22 bölümleri arası ise sadece romanda yer alan parçalardan oluşur. Ben Deliyim'de olayların geçtiği mekanlar sadece okul ve evdir. Holden'ın okuldan eve dönüşü sırasında yaşadıkları anlatılmaz.

İki eser arasındaki en önemli fark Holden'ın kişiliğindedir. Ben Deliyim'in sonunda Holden hâlâ öykünün başındaki "o deli çocuk"tur. Okula bir daha asla dönmeyecek, nefret edeceğini bildiği halde babasının kendisi için ayarlayacağı ofis işine girecektir. Oysa Çavdar Tarlasında Çocuklar'daki Holden yolculuğunun sonuna geldiğinde okula bir şans daha verecek kadar olgunlaşmıştır.[8] Kışın bir okula yeniden kayıt yaptırıp yaptırmayacağı ile ilgili "Sanırım yaptıracağım. Ama şimdiden nasıl bilebilirim ki?" cevabını verir.

Çavdar Tarlasında Çocuklar'daki bir diğer önemli fark ise Holden'ın iki kız kardeşinin yanı sıra iki de erkek kardeşinin olmasıdır. Ağabeyi D.B. bir yazardır. Erkek kardeşi Allie ise on yaşındayken lösemiden ölmüştür.

Ben Deliyim'in başlığında vurgulanan Holden'ın deliliğinden öykü boyunca da bahsedilir. Holden kendini tanımlamak için ve sıkıştığı noktalarda deli olduğunu söyler. Öykü okulda ve evinde geçtiği için de bu delilik vurguları o mekanlarda yapılır. Romanda ise Holden deliliğinden sadece Sally Hayes ile olan ilişkisi söz konusu olduğunda bahseder.

Salinger romanı yazarken aşağıda bazılarının listelendiği küçük değişiklikler de yapmıştır:

  • Ben Deliyim'de Holden eve bir gün erken gitmek zorundadır. Romanda ise bu fark beş gündür.
  • Öyküde Holden'ın okulunun ismi Pentey; romanda ise Pencey'dir.
  • Çavdar Tarlasında Çocuklar'da Holden tepede dururken okulunun yaptığı futbol maçının seslerini dinler. Öyküde ise bir basketbol karşılaşmasından bahsedilir.
  • Holden, tepedeyken arkadaşlarıyla futbol oynadığı bir anısını düşünür. Öyküde bu arkadaşların isimleri Buhler ve Jackson iken romanda Tichener ve Campbell'dır.
  • Holden Mr Spencer'a giderken Ben Deliyim'de Route 202'den geçer. Çavdar Tarlasında Çocuklar'da ise bu sayı 204 olmuştur.
  • Öyküde Holden o dönem aldığı dört dersin dördünden de kalmışken romanda bir dersten geçmeyi başarmıştır.
  • Hikâyede annesine oğlunun muhteşemliği ile ilgili yalan söylediği arkadaşının adı Andy Warbach'tır. Romanda ise Ernie Morrow.
  • Holden New York'a geldiğinde siyahi hizmetçileri Jeannette ile konuşur. Romanda bu hizmetçinin ismi Charlene'dir ve Charlene'nin ten rengiyle ilgili bir yorum yoktur.

Kaynakça

  • Beidler, Peter G. (2011), A Reader's Companion to J.D. Salinger's The Catcher in the Rye, Coffeetown Press, ISBN 9781603810135 
  • Reiff, Raychel Haugrud (2008), J.D. Salinger: The Catcher in the Rye and Other Works, Marshall Cavendish, ISBN 9780761425946 
  • Slawenski, Kenneth (2011), Üzüntü Muz Kabuğu ve J. D. Salinger, Sel Yayınları, ISBN 9789755705200 

Notlar

  1. ^ a b Beidler 2011, s. 18
  2. ^ Öykünün Türkçe isminin alındığı kitap: Slawenski 2011, s. 134
  3. ^ Öykünün Türkçe isminin alındığı kitap: Slawenski 2011, s. 142
  4. ^ Öykünün Türkçe isminin alındığı kitap: Slawenski 2011, s. 88
  5. ^ Reiff 2008, s. 145
  6. ^ Slawenski 2011, s. 131
  7. ^ Slawenski 2011, s. 88
  8. ^ Beidler 2011, s. 22

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">J. D. Salinger</span> Amerikalı yazar (1919 – 2010)

Jerome David Salinger ya da J. D. Salinger,, 1951 tarihli Çavdar Tarlasında Çocuklar başlıklı romanıyla ve münzevi yaşam tarzıyla tanınan Amerikalı yazar. Yayımlanmış son eseri 1965 tarihlidir ve son röportajını da 1980'de vermiştir.

Holden Caulfield, J. D. Salinger'ın Gönülçelen romanının baş karakteridir. Holden, on altı yaşında, çevresindeki sahte dünyayla kendini bağdaştıramadığı için asosyal olan bir çocuktur. Zengin ailesinin yolladığı tüm okullardan "kendini derslerine yeterince vermemesi" nedeniyle atılmıştır. Holden; kardeşinin genç yaştaki ölümü, çevresindeki sahte davranışlar, değişimler ve büyüklüğün getirdiği sorumluluklar içinde kaybolarak bir çöküşe geçer. Çavdar Tarlasında Çocuklar da Holden'ın bu süreçteki deneyimlerini anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Gençler</span>

Gençler, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın yayınlanan ilk öyküsüdür. Bir partide tanışan iki gencin diyalogu üzerine kurulu olan Gençler, Story dergisinin Mart/Nisan 1940 sayısında yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Alışmak</span>

Alışmak, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Askerlik yaşamının erdemlerini konu alan Alışmak, Collier's dergisinin 12 Temmuz 1941'de çıkan sayısında yayınlandı.

Kırık Öykünün Kalbi, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Kurgudan çok hiciv yanı ağır basan öykü ilk kez Esquire dergisinin Eylül 1941 sayısından yayınlandı.

Lois Taggett'ın Uzun Takdimi, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Story dergisinin Eylül-Ekim 1942 tarihinde çıkan sayısında yayınlanan öyküsüdür.

Piyadenin Özel Notları, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın bir öyküsüdür. Askerlik yaşamını konu alan Piyadenin Özel Notları, Collier's dergisinin 12 Aralık 1942'de çıkan sayısında yayınlandı.

Mrs. Hincher, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın hiç yayınlanmamış bir öyküsüdür. Yazar, Ekim 1941'de tamamladığı bu eserini yazdığı ilk ve tek "korku öyküsü" olarak tanımladı.

Varioni Kardeşler,, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 17 Temmuz 1943'te The Saturday Evening Post gazetesinde yayınlanan bir öyküsüdür. Biri şan ve şöhret, diğeri ise nitelik peşinde olan iki erkek kardeşin hayatının anlatıldığı hikâyedeki karakterlerin yazarın ünlü karakteri Holden Caulfield'in öncüleri olduğu kabul edilir.

İlgili Taraflar, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 26 Şubat 1944'te Saturday Evening Post'ta yayınlanan öyküsü. Öykünün ilk ismi Gök Gürlediği Zaman Beni Uyandır'dır.

<span class="mw-page-title-main">Az Haşlanmış Çavuş</span>

Az Haşlanmış Çavuş, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 15 Nisan 1944'te The Saturday Evening Post'ta yayınlanan öyküsü. Salinger, esere ilk olarak Bir Erin Ölümü ismini vermişti.

<span class="mw-page-title-main">Son İznin Son Günü</span> J. D. Salingerın ilk kez 15 Temmuz 1944te yayımlanan öyküsü

Son İznin Son Günü, Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez 15 Temmuz 1944'te The Saturday Evening Post'ta yayınlanan öyküsü.

Çocuklar Taburu Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın 1944 yılında tamamladığı hiç yayınlanmamış bir öyküsüdür.

Fransa'da Bir Çocuk Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez The Saturday Evening Post'un 31 Mart 1945'te yayımlanan sayısında basılan öyküsüdür.

Elaine Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Story dergisinin Mart - Nisan 1945 sayısında yayımlanan öyküsüdür.

Bu Sandviçte Mayonez Yok Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Esquire dergisinin Ekim 1945'te yayımlanan sayısında yer alan öyküsüdür. Yazarın bu çalışmasının da kahramanları Caulfield ailesidir.

Yabancı Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez Collier's dergisinin 1 Aralık 1945'te yayımlanan sayısında yer alan öyküsüdür. Yazar bu öyküsünde bir kez daha Babe Gladwaller ve Vincent Caulfield'ı anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Madison Dışındaki Küçük Ayaklanma</span>

Madison Dışındaki Küçük Ayaklanma Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın ilk kez The New Yorker dergisinin 21 Aralık 1946 tarihinde yayımlanan sayısında çıkan öyküsüdür. Salinger'ın 1941 yılında yazdığı bu hikâye kahramanı Holden Caulfield olan ilk çalışmasıdır. The New Yorker'ın 1941'in Eylül ayında kabul ettiği Madison Dışındaki Küçük Ayaklanma 1946 yılına kadar basılamadı.

Erkeğin Vedası Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın kayıp öykülerinden biridir.

Bovling Toplarıyla Dolu Okyanus Amerikalı yazar J. D. Salinger'ın 1945 yılında tamamladığı hiç yayınlanmamış bir öyküsüdür. Eser, yazarın tek romanı olan Çavdar Tarlasında Çocuklar'da Allie olarak tanıtılan Kenneth Caulfield'ın ölümünü anlatır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.