İçeriğe atla

Beluça

Beluça Dağı
Beluça dağı - Yaz 2001
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik4.506 m
Çıkıntı3.343 metre (10.968 ft)
Yalıtılma668 kilometre (415 mi)
Coğrafya
KonumAltay Cumhuriyeti, Rusya
Tırmanma
İlk tırmanan1914, B.V. Tronov ve M.V. Tronov
Beluça dağından bir başka görünüm
Beluça dağında Akkem buzulları

Beluça Dağı, Türkologların tespitlerine göre Ergenekon Dağı (Rusça: Белуха; Altayca: Ӱч-Сӱмер - Üç-Sümer), Katun Dağlarında konumlanan, Rusya'da Altay Dağlarının en yüksek tepesidir.[1] UNESCO tarafından 1998 yılında Altay Altın Dağları isminde Dünya Mirası listesine alınmıştır.[2]

İsim kökeni

Altayca'da Muztau adı verilen dağın Türkçe anlamı "Buzdağı"dır. Ruslar bu dağa Белуха (Belukha, Bjelucha) adını verirken Güney Sibirya ve Altaylarda halk arasında Üç Sümer (Altayca: Уч-Сумер) ("Üç Tepeli") ismi de verilmektedir. Altay halkbiliminde Beluça dağı esrarlı Şambhala (efsanevi krallık)'ya geçilen kapıdır.[3]

Coğrafya

Hindistan karaparçasının, Asya kıtası ile tektonik çarpışması sonucunda Altay dağlarının bir parçası olan Beluça dağı da oluşmuştur. Masif fay ağları, Kuray fay kuşağı ve yeni tespit edilen Taşanta fay kuşağı gibi bu bölgede uzanır gider. 131,337 hektar büyüklüğünde olan Beluça doğa koruma sahasıdır.

Dorukları

Muztau bir iki tepeli dağ olup Rusya ve Kazakistan sınırı boyunca uzanır, şimdi kuzey uçunun bittiği yerde Çin ve Moğolistan ile sınır komşusu olur. Bu dağlarda birden fazla Akkem ve Mensu gibi buzullar bulunur. Her iki tepelerden, doğudaki doruğu (4506 m) batı doruğuna (4440 m) göre daha yüksektir. ´

Tırmananlar

Beluça dağı, ilk defa 1914 yılında Mikhael ve Boris Tronov kardeşler tarafından tırmanılmıştır.[4] En çok tırmanılan doğu doruğuna, ilk çıkan Tronov kardeşlerin geçtiği güney güzergâhını kullanırlar.

Notlar

  1. ^ "Mount Belukha" 22 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Encyclopedia Britannica. (İngilizce)
  2. ^ "Golden Mountains of Altai" 18 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  3. ^ Wild Sightings in the Altai 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  4. ^ MSN Encarta, Mount Belukha 23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Olimpos ya da Olympus aşağıdaki anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya</span> Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asyanın sınırında bulunan bölge

Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altay Cumhuriyeti</span> Rusyanın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet

Altay Cumhuriyeti, Rusya'nın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet.

<span class="mw-page-title-main">Altay Dağları</span> Orta Asyada bir sıradağ

Altay dağları, Orta ve Doğu Asya'da bulunan; Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği ve İrtiş ve Obi nehirlerinin kaynaklarının bulunduğu sıradağdır. Sıradağ, kuzeydoğuda Sayan Dağları ile birleşir ve güneydoğuda giderek alçalarak Gobi Çölü'nün yüksek platosuyla birleşir. Yaklaşık 45° ila 52° K ve yaklaşık 84° ila 99° D arasında uzanır.

Telengitler (Rusça: Теленги́ты ve телесы — Rusya'nın denetimindeki bir Türk ülkesi Altay Cumhuriyeti'nde yaşayan bir Güney Sibiryalı Türk halkıdır. Altay Türklerini oluşturuan topluluklar arasında geçer. Dilleri Altayca'nın bir lehçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Demavend Dağı</span> İranın en yüksek dağı

Demavend Dağı, İran'ın kuzeyinde, 5610 m yüksekliğinde bir dağ.

<span class="mw-page-title-main">Altay (şehir)</span>

Altay (şehir), Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, İli Kazak Özerk İlinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Teskey Ala Dağları</span>

Teskey Ala dağları veya Terskey Ala dağları, Orta Asya'da bulunan Kırgızistan'da bir dağ sırasıdır. Sıradağların en yüksek doruğu 5216 metre olan Yeltsin Tepesi'dir. Bitki örtüsü fakir, dağınık kayalıklarla ve karla kaplı ortalama 375 km uzunluğunda olan dağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Talas Ala Dağları</span>

Talas Ala dağları, Orta Asya'da bulunan Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan'da bir dağ sırasıdır. Talas Ala dağları'nın en yüksek doruğu 4484 metre olan Özbekistan sınırına yakın Manas Dağı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ukok Yaylası</span>

Ukok Yaylası veya Ükek Yaylası - Rusya Federasyonu, Altay Cumhuriyetinde Altay dağlarındaki bir yayla. Batısı Kazakistan ile sınırdır. Batıdan doğuya doğru 120 km'ye, güneyden kuzeye 65 km kadar bir alana yayılmıştır. Ükek yaylasının rakımı 2200–2600 m kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Katun Tabiatı Koruma Alanı</span>

Katun Tabiatı Koruma Alanı, Güney Sibirya'nın orta Altay Dağları'nın dağlık bölgelerinde bulunan bir Rus zapovednik'tir. Katun Nehri, koruma alanı içindeki bir vadiden geçerek Obi Nehri'nin birincil kaynağını oluşturmaktadır. Katun Nehri'nin kaynakları, koruma alanının uzak doğu kenarında yer alan 4.506 metre (14.783 ft) yüksekliği ile Sibirya'nın en yüksek dağı olan Beluça Dağı'nda yer almaktadır. Katun, UNESCO Dünya Mirası alanı Altaylar'daki Altın Dağlar'ın bir parçasını oluşturan, uluslararası öneme sahip bir biyolojik çeşitlilik merkezidir. Katun Tabiatı Koruma Alanı, Altay Cumhuriyeti'nin Kök-Suu ilçesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altay Tabiatı Koruma Alanı</span> Altay Dağlarında bir Rus zapovedniki (korunak, tabiatı koruma alanı)

Altay Tabiatı Koruma Alanı, Rusya'nın güney Sibirya'sındaki Altay Dağları'nda bir Rus 'zapovednik'i. Yüksek biyolojik çeşitlilik ve insan müdahalesi izolasyonu nedeniyle UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak kabul edilen "Altay Altın Dağları"nın bir parçasıdır. Ayrıca UNESCO Dünya Biyosfer Rezervleri Ağı'na dahil edilmiştir. Altay Tabiatı Koruma Alanı, Teletskoye Gölü'nün 30 km uzunluğundaki doğu kıyısını içerir ve gölün güneydoğusundaki yüksek dağlara kadar 230 km boyunca ilerler. Altay Cumhuriyeti'nin kuzey ve doğusundaki Ulagansky Bölgesi ve Turochaksky Bölgesi'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Katon-Karagay Millî Parkı</span>

Katon-Karagay Ulusal Parkı, ülkenin doğu kenarında, Güney Altay Dağları'nda yer alır ve Kazakistan'ın en büyük milli parkıdır. Park, Kazakistan, Rusya, Çin ve Moğolistan sınırlarının buluştuğu “X” in batı tarafında yer almaktadır. Sibirya'nın en yüksek zirvesi, Katun Sıradağları'nın Rusya sınırında yer almaktadır. Park, Doğu Kazakistan Eyaleti'ninKatonkaragay İlçesi'nde yer almaktadır, Başkent Astana'nın 1.000 kilometre (620 mi) güneydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Altay dağ ormanı ve orman bozkırı</span>

Altay dağ ormanı ve orman bozkırı ekolojik bölgesi, Altay Dağları üzerindeki subalpin orman kuşağındaki bazı alanları kapsar ve Rusya, Kazakistan, Moğolistan ve Çin'in buluştuğu sınır bölgesinde yer alır. Farklı ekolojik bölgeler, rakımlar ve iklim bölgeleri arasındaki geçiş bölgelerinde bulunduğu için bölge yüksek biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Soğuk yarı kurak bir iklime sahip olan Palearktik biyocoğrafik bölgesindedir. 35.199.998 kilometrekare (13.590.795 sq mi) alanı kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Altay dağ çayırları ve tundrası</span>

Altay dağ çayırları ve tundra ekolojik bölgesi, Rusya, Kazakistan, Çin ve Moğolistan'ı ayıran sınırların oluşturduğu sınırların oluşturduğu "X" in merkezinde, Altay Dağları'nın daha yüksek kotunu kapsayan karasal bir ekolojik bölgedir Dağ zirveleri, Orta Asya'nın en uzak kuzeyini oluşturmaktadır ve Sibirya ovalarını kuzeye doğru güneydeki sıcak, kuru çöllerden ayırır. 2.400 metrenin üzerindeki rakımlar, tundra özelliklerini, alpin çayırlarının parçalarını ve ağaç seviyesinin hemen altındaki ağaçlık tundrayı temsil etmektedir. Ekolojik bölge, Nemli Kıta iklimine sahip Dağ otlakları ve çalılıklar biyomunda ve Palearktik biyocoğrafik bölgesinde yer almaktadır. 90.132 kilometrekare (34.800 sq mi) alan kaplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hermon Dağı</span>

Hermon Dağı, Anti-Lübnan sıradağlarının güney ucunu oluşturan bir dağ kümesidir. Zirvesi Suriye ve Lübnan arasındaki sınırın bir parçasıdır ve deniz seviyesinden 2.814 m yükseklikle Suriye'nin en yüksek noktasıdır. Dağın zirvesinde, 2814 metre rakımda ki "Hermon Oteli" dünyadaki kalıcı olarak insan bulunan en yüksek Birleşmiş Milletler pozisyonudur. Hermon Dağı'nın güney yamaçları, Golan Tepeleri'nin İsrail işgali altındaki kısmına kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tannu-Ola Dağları</span>

Tannu-Ola Dağları, Rusya'nın Tuva Özerk Cumhuriyeti'nde, güney Sibirya'da bir dağ silsilesi.

Altay Türkleri antroponimisi veya Altay Türkleri kişi adları — Altay Türkleri tarafından kullanımı yaygın kişi adları Türk dili menşelidir. Rusça ve çevre dillerden de öbür Türk halklarında olduğu gibi faydalanılmıştır. Türkçe isimle birlikte çok sayıda Rusça adlar da görülür.

Altay-Sayan bölgesi, Rusya, Çin, Moğolistan ve Kazakistan'ın birleştiği bölgede, Altay Dağları ve Sayan Dağları'na yakın bir İç Asya bölgesidir. Bu bölge, ılıman bitki çeşitliliğinin dünya merkezlerinden biridir. Biyolojik, peyzaj, tarihi, kültürel ve dini çeşitliliği benzersizdir. Bölgede 317'si endemik olan 700 tehdit altındaki veya nadir tür de dahil olmak üzere 3.726 damarlı bitki türü kayıtlıdır; fauna, %6'sı endemik olan 680 türden oluşmaktadır. Ekosistemi son buzul çağından bu yana nispeten değişmemiştir ve sayga, nerpa ve kar leoparı gibi nesli tükenmekte olan türlere ev sahipliği yapmaktadır. Devam eden uluslararası ve bölgesel çevre koruma girişimlerinin odak noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Altın Göl (Altay)</span>

Altın Göl, Rusya'nın Altay Cumhuriyeti'nde bulunan bir göldür. Göl, Korbu ve Al-tıntu dağ sırtları arasında, Saylugem Dağları ile Batı Sayan Dağları'nın birleştiği noktada yer almaktadır. Kuzey kesiminde 600-1.300 m, güney kesiminde ise yaklaşık 1.700-2.400 m yüksekliğinde dağlarla çevrilidir.