İçeriğe atla

Belleisle sınıfı zırhlı korvet

Gemi sınıfı
Adı:Belleisle class
İnşa eden:Samuda Brothers, Poplar, London
Kullanıcılar: Kraliyet Donanması
İnşa edilme:1874-1882
Görev dönemi:1878-1913
Tamamlanmış:2
Genel karakteristik
TipiZırhlı korvet
Deplasman 4,870 ton
Uzunluk 245 ft (75 m) p/p
Genişlik 52 ft (16 m)
Çekiş 21 ft (6,4 m)
İtme gücü
  • İki şaft Maudslay yatay
  • 4.040 ihp (3.010 kW)
Rota planı Ön direkte kare yelken, mizende gaff
Hız 12,1 kn (22,4 km/sa)
Kişi kapasitesi 249
Silah donanımı
  • 4 × 12 in (300 mm) namludan dolma yivli top
  • 4 × 20-libre kamalı top
  • 2 × torpido taşıyıcı
Zırh
  • Kemer: 6 in (150 mm)-12 in (300 mm)
  • Batarya: 8 in (200 mm)-10 in (250 mm)
  • Bölmeler: 5 in (130 mm)-9 in (230 mm)
  • Zırhlı kule: 9 in (230 mm)
  • Güverteler: 1 in (25 mm)-3 in (76 mm)
  • Belleisle sınıfı, HMS Belleisle ve HMS Orion'dan oluşan, aslen Birleşik Krallık'ta Osmanlı Donanması için inşa edilen ancak 1878 yılında Kraliyet Donanması tarafından devralınan bir zırhlı gemi sınıfıdır.

    Tarih

    1878'de Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu savaş halindeydi. Birleşik Krallık hükûmeti, ülkelerinin bu çatışmanın içine çekilebileceğini düşünmekteydi. Bu düşünce daha sonra "1878 Rus savaşı korkusu" olarak adlandırılmıştır. Kraliyet Donanması'nın kullanabileceği kuvvetleri artırmak için, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Belleisle, Orion ve Superb ile Brezilya'dan Neptune gemileri toplam 2 milyon £ maliyetle hızla satın alındı.

    Birleşik Krallık, tarafsızlık anlaşmalarına uymak için her halükarda limanlarındaki Türk gemilerini savaş süresi boyunca alıkoymak zorundaydı; bu şartlar altında satın alma neredeyse bir zorunluluktu.

    Gemiler, bir Türk gemi mimarı olan Ahmed Paşa tarafından, Doğu Akdeniz'de kullanılmak üzere küçük boyutlu, sınırlı seyir menziline sahip mahmuzlu zırhlı korvetler olarak tasarlandı. Gemilerin silah ve teçhizatta İngiliz standartlarına ulaşması için satın alındıktan sonra hatırı sayılır bir tersane çalışmasından geçmesi gerekiyordu, ancak yine de çağdaş Kraliyet Donanması savaş gemilerine kıyasla daha zayıftılar. Zayıf silahlı ve yavaş olan gemilerin küçük kömür ambarları, abluka işlerinde veya limandan uzakta kullanılmalarına engel oluyordu. Bununla birlikte, su çekimlerinin az olması sayesinde kıyıya yakınlaşabiliyorlardı, ilk başta "zırhlı koçlar" ve "ikinci sınıf savaş gemileri" olarak etiketlendikten sonra, nihayetinde "sahil savunma gemileri" olarak adlandırıldılar.

    Ayrıca bakınız

    Kaynakça

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

    Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

    <span class="mw-page-title-main">Dağılma dönemi Osmanlı donanması</span> Vikimedya liste maddesi

    Bu liste 1842-1923 yılları arasında Osmanlı Donanması'na bağlı, buharlı küçük tekneler ve motor botu dışındaki bütün gemi ve tekneleri listesini içermektedir.

    <i>Turgut Reis</i> (zırhlı)

    Turgut Reis veya SMS Weißenburg, Alman İmparatorluğu Donanması'nın ilk okyanus ötesi savaş gemilerinden biridir. Alman İmparatorluğu Donanması'nın ardından son olarak Osmanlı donanmasında görev yapmıştır. Alman İmparatorluğu'nda 1890'larda yapılan Brandenburg sınıfı dört ön-dretnot zırhlısından üçüncüsüdür. 1890 yılında AG Vulcan firmasının Stettin tersanesinde inşası başlamış, 1891'de denize indirilmiş, 1894 yılında tamamlanmıştı. Brandenburg sınıfı zırhlılar, üç adet ikiz tarette taşıdıkları altı büyük kalibre top ile, dönemin standardı olan iki adet ikiz taret taşıyan zırhlılardan farklıydılar. İngiliz Kraliyet Donanması, bu gemilere "whaler" adını vermişti. Turgut Reis, kendisiyle aynı sınıftan gemiler olan SMS Brandenburg, SMS Wörth ve SMS Kurfürst Friedrich Wilhelm ile aynı yıllarda suya indi.

    <i>Mesudiye</i> (zırhlı)

    Mesudiye, Osmanlı donanması için 1871-1875 yılları arasında İngiltere'deki Thames Ironworks'te inşa edilmiş merkezî bataryalı zırhlı korvettir. İnşa edilmiş en büyük iki merkezî bataryalı zırhlı korvetten biriydi. Mesudiye'nin Hamidiye adında bir kardeş gemisi olması planlanmıştı; ancak bu gemi Kraliyet Donanması tarafından satın alındı ve HMS Superb adıyla görevlendirildi. Ana silahları merkezî zırhlı bir bataryada yer alan on iki 250 mm toptu.

    <span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı savaş gemileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

    Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı savaş gemileri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan zırhlılar yer alır. Jön Türkler'in 1908 yılında Osmanlı'da güç kazanmasının ardından İttihat ve Terakki cemiyeti iktidara yükseldi; güçlü bir Osmanlı Donanması hazırlamak için planlara başlandı. 1910 yılında yapılan Osmanlı Donanması geçit töreninde ciddi eksiklik açıkça görülmüştü. Girişilen zırhlı gemi inşa çalışmaları Abdülkadir'de olduğu gibi başarısızlıkla sonuçlanmıştı, bunun için Donanma Cemiyeti kuruldu; yerel bağışlar toplanması yoluyla gemi alımını hedeflemekteydi. Bu çabalara rağmen donanma kötü durumda kaldı. Donanmanın yetersizliği, Birinci Balkan Savaşı'nda kesin olarak görüldü. Bu savaşta Osmanlı Donanması, Yunan Donanması tarafından İmroz ve Mondros Deniz Muharebesi'nde iki defa yenilgiye uğratıldı.

    <i>Reşadiye</i> sınıfı zırhlı

    Reşadiye sınıfı zırhlı savaş gemisi veya Reşadiye sınıfı dretnot, Osmanlı donanması için planlanan ve 1910'larda Birleşik Krallık'tan sipariş edilen iki adet dretnot savaş gemisinin sınıfıdır. Sınıfın tasarımı İngiliz King George V sınıfının tasarımına dayanmakta olup kapsamlı geliştirmeler yapılmıştır. Gemilerde İngiliz gemileriyle aynı 13,5-inç (340 mm) ana batarya yer almakta, ikincil bataryalar ise 4-inç (100 mm) yerine 6-inç (150 mm) sınıfı toplardan oluşmaktadır. İlk gemi olan Reşadiye 1911'de kızağa konulmuş ve Ağustos 1914'te tamamlanmıştır.

    HMS <i>Agincourt</i> (1913) Birleşik Krallıkta inşa edilmiş bir savaş gemisi

    HMS Agincourt, Brezilya Donanması'ndaki adıyla Rio de Janeiro ya da Osmanlı donanmasındaki adıyla Sultan Osman-ı Evvel, 1910'ların başında Birleşik Krallık'ta inşa edilmiş bir dretnot savaş gemisidir. Başlangıçta Brezilya'nın Güney Amerika dretnot yarışındaki rolünün bir parçası olarak planlanan gemi, Brezilyalıların özellikle "etkileyici bir tasarım" gereksinimlerine uygun olarak, diğer dretnot savaş gemilerinden daha fazla ağır top ve daha fazla taret taşıyordu.

    <span class="mw-page-title-main">Muharebe kruvazörü</span>

    Muharebe kruvazörü, 20. yüzyılın ilk yarısında yapılmış büyük savaş gemisi sınıfı. İlk olarak 1900 ila 1910 yılları arasında, zırhlı kruvazörün yerine geçmesi için yapılmıştır. Evrimi zırhlı savaş gemilerine (dretnot) daha çok benzemektedir. Maliyetleri ve büyüklükleri bir savaş gemisi ile hemen hemen aynıdır. Yüksek kalibreli silah donanımları nedeniyle, hızları diğer kruvazörlere nispeten daha düşüktür.

    <i>Peyk-i Şevket</i> sınıfı torpido kruvazörü

    Peyk-i Şevket sınıfı, Osmanlı donanması için Almanya'daki Germaniawerft tersanesinde 1906-1907 yıllarında inşa edilen bir çift torpido kruvazörüdür. Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet adlarında iki gemiden oluşuyordu. 20. yüzyılın başında Osmanlı donanmasını modernize etme programının bir parçası olarak sipariş edildiler. 775 metrik ton deplasmanındaki gemiler, görece küçük boyutlarına göre ağır silahlıydılar ve üç torpido tüpü, bir çift 105 milimetre (4,1 in) top ve birçok küçük silah taşıyorlardı.

    <i>Feth-i Bülend</i> sınıfı zırhlı korvet

    Feth-i Bülend sınıfı, 1860'larda ve 1870'lerde Osmanlı donanması için inşa edilmiş iki zırhlı savaş gemisini içeren bir gemi sınıfıdır. Sınıftaki ilk gemi Feth-i Bülend, Birleşik Krallık'ta inşa edildi ve Haliç'teki Tersane-i Amire'de inşa edilen ikinci gemi Mukaddeme-i Hayr için temel görevi gördü. Gemilerin tasarımı daha önce yine Birleşik Krallık'ta inşa edilen Avnillah sınıfına dayanıyordu. Ortadan bataryalı zırhlı korvetler Feth-i Bülend ve Mukaddeme-i Hayır ana silah olarak kazamatlarda yer alan namludan dolma dört 222 mm Armstrong top taşımaktaydı.

    <i>Asar-ı Şevket</i> sınıfı zırhlı korvet

    Asar-ı Şevket sınıfı, 1860'larda başta Mısır, ardından Osmanlı donanması için inşa edilen Asar-ı Şevket ve Necm-i Şevket olmak üzere iki gemiden oluşan zırhlı korvet sınıfıdır. Fransa'da inşa edilen gemiler, tasarımları daha önceki zırhlı korvet sınıfı Asar-ı Tevfik'in tasarımına dayanıyordu. Merkezî bataryalı olarak inşa edilen iki gemi, merkezî bir kazamat içinde dört adet 178 mm Armstrong top ve kazamatın üstünde döner bir barbette bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu.

    <i>Hıfzur-Rahman</i>

    Hıfzu'r-Rahman, Osmanlı Donanması için 1860'ların sonlarında inşa edilen Lütf-i Celil sınıfı zırhlı korvetlerin ikincisi olan demir zırhlı savaş gemisidir. Başlangıçta Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı özerk vasal devlet olan Mısır Hidivliği tarafından sipariş edilen gemi, Osmanlı hükûmetinin Mısır'ı zorlaması ile henüz Fransa'daki Forges et Chantiers de la Gironde tersanesinde yapım aşamasındayken Osmanlı donanmasına devredildi. Taretli gemi türündeydi ve ön taretinde iki 229 mm Armstrong top, arka taretinde ise iki 178 mm Armstrong top taşıyordu.

    <i>Hamidiye</i> (zırhlı) Osmanlı zırhlı gemisi

    Hamidiye, 1885'te tamamlanan, Osmanlı donanması için inşa edilmiş sınıfının tek örneği zırhlı savaş gemisidir. Silahlarının çoğu merkezi bir kazamata monte edilmiş merkezi bataryalı bir gemiydi. Tersane-i Amire tarafından inşa edilen geminin tamamlanması yaklaşık yirmi yıl sürdü. Aralık 1874'te kızağa kondu, 1885'te denize indirildi ve 1894'te inşası tamamlandı. İnşasının görece uzun sürmesi nedeniyle hizmete girdiğinde modası geçmişti. Kötü dinamik karakteristikleri ve düşük kaliteli zırhı, neredeyse tamamını sabit bir eğitim gemisi olarak geçirdiği görece kısa bir kariyere yol açtı. 1897'deki Osmanlı-Yunan Savaşı sırasında bir süre kullanılsa da, eski Osmanlı filosunun geri kalanı gibi hizmete gireli sadece üç yıl olmasına rağmen kötü durumdaydı. Osmanlılar, savaşta donanmanın başarısızlığının ardından bir yeniden yapılanma programına başladı; ancak Hamidiye, 1903 yılında çok kötü bir durumdaydı; yeniden inşası mantıklı olmadığı için o yıl hizmetten çıkarıldı, 1909'da satışa çıktı ve 1913'te sökülmek üzere satıldı.

    <i>Osmaniye</i> (zırhlı fırkateyn)

    Osmaniye, Robert Napier and Sons tarafından Osmanlı donanması için 1860'lı yıllarda Birleşik Krallık'ta inşa edilen Osmaniye sınıfı zırhlı fırkateynlerin öncü gemisi olan bir zırhlı savaş gemisiydi. Adını Padişah I. Osman'dan alan gemi, bordalara dizili on dört 203 mm ve on 36 libre Armstrong topa ek olarak, burunda bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu.

    <i>Aziziye</i> (zırhlı fırkateyn)

    Aziziye, Osmanlı donanması için 1860'lı yıllarda Robert Napier and Sons tarafından Birleşik Krallık'ta inşa edilen, Osmaniye sınıfı dört zırhlı fırkateynin ikincisi olan zırhlı savaş gemisiydi. İnşasına 1863'te başladı, Ocak 1865'te denize indirildi ve aynı yılın Ağustos ayında hizmete girdi. Adını Padişah Abdülaziz'den alan gemi, bordalara dizili on dört 203 mm ve on 36 libre Armstrong topa ek olarak, burunda bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu. Kariyeri boyunca sınırlı aktif hizmet gördü. 1877-78'deki 93 Harbi esnasında "riske atmak için çok değerli olması" sebebiyle donanma komutanlığı tarafından yedekte tutuldu. 1880'li yılları hizmet dışında geçirdi. 1890'lı yılların başında kapsamlı şekilde yeniden inşa edildi ve daha modern bir barbet gemiye dönüştürüldü. Bununla birlikte, 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı'nın başında bakımsız durumdaydı ve bu savaşta hiçbir çatışmada yer almadı, savaştan sonra ise silahsızlandırıldı. 1904'ten 1909'a kadar kısa bir süre kışla gemisi olarak kullanılmasından başka aktif hizmet görmedi. 1923 yılında hurda olarak gemi sökücülere satıldı ve parçalandı.

    HMS <i>Superb</i> (1875)

    HMS Superb Osmanlı Donanması için Sir Edward Reed tarafından tasarlanan ve Britanya'da Thames Ironworks'te Hamidiye adı altında inşa edilen bir zırhlı savaş gemisiydi. Hem motorları hem de yelkenleri vardı.

    <span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı korvetleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

    1860'larda ve 1870'lerde Osmanlı donanması, neredeyse tamamen yabancı tersanelerde inşa edilen bir dizi zırhlı korvet savaş gemisi sipariş etti ve satın aldı. Sipariş edilen ilk sınıf olan Osmaniye sınıfı, dört adet zırhlı fırkateynden oluşuyordu. Osmaniye sınıfı 1860'ların başında Birleşik Krallık'taki tersanelerinden sipariş edildi. 1864'te beşinci gemi Fatih sipariş edilse de bu gemi, 1867'de Prusya donanması tarafından satın alındı. Aynı yıl Osmanlılar, Feth-i Bülend ile iki gemiden oluşan Avnillah sınıfını yine Birleşik Krallık'tan sipariş etti. Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti olan Mısır da o dönem, merkezî otoriteden bağımsız olarak Fransa'daki tersanelerden; Asar-ı Tevfik, Asar-ı Şevket ve Lütf-i Celil zırhlı korvet sınıflarına ait gemi siparişleri vermiş, bir Avusturya-Macaristan firmasıyla ise İclaliye için sözleşme imzalamışlardı. Mısır'ın bağımsızlığını savunmaya yönelik çabaları, Mısır'dan 1868'de yaptığı sipariş ettiği tüm zırhlı korvetleri teslim etmesini isteyen Padişah Abdülaziz'i kızdırdı. Bu esnada ikinci bir Feth-i Bülend sınıfı zırhlı olan Mukaddeme-i Hayr sipariş edilmiş ve Osmanlı Tersane-i Amire'sinde inşa edilen ilk zırhlı olmuştu. 1871'de Osmanlılar, iki Mesudiye sınıfını sipariş etti. İlk gemi teslim alınırken ikinci gemi Birleşik Krallık'ın 1878'de Rusya ile savaşa girmesi korkusunun ortasında Kraliyet Donanması tarafından satın alındı ve yerini Tersane-i Amire'de inşa edilecek üçüncü bir gemi olan Hamidiye'ye bıraktı. Son iki gemi, Peyk-i Şeref sınıfı, 1874 yılında Birleşik Krallık'tan sipariş edildi fakat Kraliyet Donanması 1878'de savaş beklentileri sırasında her ikisini de satın aldı.

    HMS Orion, aslen Osmanlı İmparatorluğu için Büruç-u Zafer adıyla inşa edilen, tamamlanmadan önce Büyük Britanya hükûmeti tarafından satın alınarak Kraliyet Donanması'nda görev yapan Belleisle sınıfı zırhlı korvet.

    HMS <i>Belleisle</i> (1876) Savaş gemisi

    HMS Belleisle, Osmanlı donanması için Peyk-i Şeref adıyla inşasına başlanan ancak 93 Harbi'nin başlamasıyla 1878'de İngiliz hükûmeti tarafından Kraliyet Donanması için satın alınan iki Belleisle sınıfı zırhlı korvetten biri ve sınıfının öncü gemisidir.

    Osmanlı İmparatorluğu'nun zırhlı kruvazörleri listesinde, Osmanlı İmparatorluğu'na ait olan ve olması planlanan çelik kruvazörler yer alır.