İçeriğe atla

Bell UH-1 Iroquois

UH-1 Iroquois
TürüTaşıma
Ulusal köken ABD
ÜreticiBell Textron
İlk uçuş20 Ekim 1956 (XH-40)
Hizmete giriş1959
DurumuEtkin hizmette
Üretim aralığı1956-1986
Üretim sayısı16.000 +

UH-1 Iroquois, Bell firması tarafından üretilen askerî amaçlı taşıma helikopteri. adıyla bilinir. Türkiye'de halk arasında Pat Pat olarak anılır. İlk başta askerî amaçlarla üretilmiş bir helikopter olsa da beklenenden çok daha büyük bir ilgi görmüş ve sivil amaçlar için de kullanılmıştır.

Gelişim Süreci

UH-1'in iskelet yapısı Bell Model 204'e dayanır. Helikopter arama-kurtarma, nakliye ve pilot eğitimi görevlerinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. İlk uçuşunu 22 Ekim 1956'da yapan UH-1'ler 1959 yılında Amerikan Ordusu'nun hizmetine girmişlerdir. "Tüm zamanların En İyi Helikopterleri" belgeselinde, en iyi helikopter seçilmiştir.

UH-1'ler başarılı Bell helikopterleri serisinin öncüsüdür. Vietnam Savaşı'nda kullanılmak üzere tasarlanan UH-1B modelinde kabin, 9 asker veya 3 sedye alacak şekilde genişletilmiştir. Vietnam Savaşı'nda üretiliş maksatlarının dışında piyadelere yer desteği verme ve keşif görevlerinde de kullanılmışlardır. Bu yüzden çok yüksek kayıplar vermişlerdir. Ölen pilot sayısı 2.002 iken kaybedilen helikopter sayısı yaklaşık olarak 5.000 adettir.

2004 yılında Amerikan Ordusu bütün UH-1'leri UH-60 Black Hawk (Kara Şahin)'larla değiştirmiştir. 2004 yılından sonra Amerikan Ordusu sadece şu dört helikopteri kullanacağını açıklamıştır: Boeing AH-64 Apache, Boeing CH-47 Chinook, Bell OH-58 Kiowa ve Sikorsky UH-60 Black Hawk. Amerikan ordusunda UH-1'lar hâlâ eğitim amacıyla ve hava ambulansları olarak kullanılmaktadır. Avustralya Ordusu da birkaç yıl önce son UH-1 helikopterini yaptığı bir törenle emekliye ayırmıştır.

Huey Helikopteri

Huey Helikopteri, "Huey 800" veya "Bell 204/205", Bell Huey helikopter ailesinin bir mensubudur. Bu helikopter, bir askerî helikopterdir ancak sivil kullanım için çevrilmiş biçimleri de mevcuttur. Örneğin UH-1 Iroquois, bu helikopterin sivil versiyonlarındandır. Bell Helicopter firması tarafından 1952 yılında tasarımı başlamış ve 1956'da satışa çıkmıştır. En yaygın kullanımı Amerikan askerleri tarafından özellikle MAC-V, SOG ve USMC tarafından Vietnam Savaşı sırasında bolca kullanılmış yaklaşık 7,000 "Huey" kullanıma alınmıştı.

Silah Motoru

Silah motoru olarak İkili Sistem kullanılmış, bununla birlikte Amerikan askerlerinin koduyla,"The Huey's raises hell." Eklenilen ve dünyada ilk kez denenen İkili Sistem motoru, saniyede 780 mermi atabilmektedir ve .55 kalibrelik mermiler kullanmaktadır. Vietnam Savaşı'nın en etkili aktörlerindendi.

Kullanıcılar

UH-1'ler; Azerbaycan, Afganistan, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Bahreyn, Bangladeş, Belize, Bolivya, Bosna-Hersek, Brezilya, Brunei, Myanmar, Kamboçya, Kanada, Kazakistan, Şili, Kolombiya, Kosta Rika, Dominik Cumhuriyeti, Kamboçya, Ekvador, Etiyopya, Almanya, Yunanistan, Gürcistan, Guatemala, Honduras, Endonezya, İran, Irak, İsrail, İtalya, Jamaika, Japonya, Ürdün, Kuveyt, Lübnan, Kuzey Makedonya, Meksika, Fas, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, İtalya, Pakistan, Paraguay, Papua Yeni Gine, Filipinler, Tayvan, Suudi Arabistan, Senegal, Singapur, Sırbistan, Somali, Güney Kore, Vietnam, İspanya, İsveç, Tanzanya, Tunus, Türkiye, Uganda, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Uruguay, Venezuela, Yemen, Zambiya, Zimbabve tarafından hâlen kullanılmaktadır.

Teknik Veriler

UH-1(205A-1)

UH-1'in çizimi

Genel Özellikler

  • Ağırlık:
    • Yüksüz: 2.363 kg
  • En Yüksek Kalkış Ağırlığı: 4.309 kg
  • Uzunluk:
    • Gövde: 12,77 m
    • Tamamı(rotorla): 11.62 m
  • Yükseklik: 4,42 m
  • Rotor çapı: 14,63 m
  • Mürettebat:1-2
  • Taşıma Kapasitesi: hava sıcaklığı ve bulunulan rakıma göre değişkendir.ortalama 9-10 asker veya 6 sedye

Performans

  • Motor: 1 Avco Lycoming T53-L-13 Wellenturbine mit 1.400 WPS (1.044 kW)
  • En Yüksek Hız: 204 km/sa.
  • Hizmet Tavanı: 3.840 m
  • Uçuş Yüksekliği: 4.280 m
  • Menzil: yaklaşık 510 km

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Bell UH-1 Iroquois ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bell AH-1 Cobra</span> tek ve çift motorlu taarruz helikopteri

AH-1 Kobra, Bell Helicopter firması tarafından üretilen tek ve çift motorlu taarruz helikopteri. Türünün öncülerindendir ve modelleri bugün dünyanın birçok ordusu tarafından hâlâ kullanılmaktadır. Yüksek performans ve ateş gücünü küçük bir gövdeye sığdırmış nadir savaş helikopterlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky UH-60 Black Hawk</span> Askerî genel maksat helikopteri

Sikorsky UH-60 Black Hawk, Sikorsky Aircraft Corporation tarafından üretilen dört kanatlı, çift motorlu, orta sınıf genel maksatlı askerî helikopterdir. Sikorsky, S-70 tasarımını 1972 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun Yardımcı Taktik Nakliye Uçağı Sistemi (UTTAS) yarışmasına sundu. Ordu, prototipi YUH-60A olarak belirledi ve Boeing Vertol YUH-61 ile yapılan bir uçuş yarışmasının ardından 1976 yılında Black Hawk'ı programın galibi olarak seçti.

<span class="mw-page-title-main">Helikopter</span>

Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü Yunancada heliko pteron yani hareketli kanatlar anlamından gelir. Fransız Gustave Ponton d'Amécourt tarafından 1861'de ortaya atılmıştır. 1907 yılında Fransız Paul Cornu ilk motorlu helikopteri uçurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Boeing CH-47 Chinook</span> çift motorlu ardardına çift rotorlu ağır yük helikopteri

CH-47 Chinook Boeing firması tarafından üretilen, çift motorlu ve diğer helikopter türlerinden farklı olarak ardardına çift rotorlu ağır yük helikopteridir. Saatteki maksimum hızı 315 km/s'tir. Ana görevi askerî birlik, topçu ünitesi ve mühimmat taşımaktır.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter AS532 Cougar</span> çift motorlu, orta ağırlıkta, çok amaçlı askerî helikopter modeli

Eurocopter AS532 Cougar, Eurocopter tarafından geliştirilen çift motorlu, orta ağırlıkta, çok amaçlı bir helikopterdir. AS532, Aérospatiale SA 330 Puma'nın askerîleştirilmiş hâlinin geliştirilmesi ve yükseltilmesidir. Sivil muadili Eurocopter AS332 Super Puma'dır. AS532, Eurocopter EC725 olarak daha da geliştirilmiştir.

Sikorsky Aircraft, Stratford, Connecticut merkezli bir ABD'li bir uçak üreticisidir. 1923 yılında ünlü havacı Igor Sikorsky tarafından kurulmuş ve sivil ve askeri kullanım için helikopter üreten ilk şirketler arasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter SA365 Dauphin</span>

Eurocopter AS365/SA365 Dauphin çokuluslu Eurocopter firması tarafından üretilen iki motorlu, çok amaçlı bir helikopterdir. Yine aynı firma tarafından üretilen tek motorlu SA360 modelinden geliştirilen helikopter, Eurocopter firmasının en başarılı tasarımı olarak görülmekte ve dünyanın pek çok ülkesinde sivil ve askeri taşımacılık, arama-kurtarma, istihbarat, deniz karakol ve cankurtaran hizmetleri gibi çok sayıda değişik görevde hizmet vermektedir.

Güvercinlik Havalimanı Ankara'nın 10 km batısında bir askerî havaalanıdır. Ankara'nın ilk havaalanı ve Türk Hava Yolları'nın ilk teknik bakım merkezi olmuş, daha sonra askerî amaçlara tahsis edilmiştir. Günümüzde Kara Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde yer almaktadır. Havaalanı'ndan Kara Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığına bağlı birlikler ve Genelkurmay Başkanlığına doğrudan bağlı bazı birimler yararlanmaktadır. Kara Havacılık Komutanlığı da burada konuşlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky SH-60 Seahawk</span>

Sikorsky SH-60 Seahawk veya Sikorsky S-70B/C Seahawk, Sikorsky firması tarafından üretilen S-70 helikopter ailesinin askeri taşıma ve saldırı helikopteri UH-60 Black Hawk modelinin deniz kuvvetleri için üretilmiş, korozyona dayanıklı gövde ve deniz aletlerine sahip modelidir. Alan tarama, arama kurtarma, dikey ikmal, saldırı ve taşıma yeteneklerine sahiptir. Su üstü hedeflere karşı AGM-119 Penguin MK2 füzesi ve AGM-114 Hellfire güdümlü füzesi, su altı hedeflere karşı MK-46/50/54 torpidoları kullanabilir ve sahip olduğu daldırma sonarıyla su altı taraması yapabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky S-70</span> Genel maksat/taşıma helikopterleri ailesi

Sikorsky S-70, Sikorsky Aircraft Corporation tarafından üretilen bir Amerikan orta sınıf nakliye / genel maksatlı helikopter ailesidir. Amerika Birleşik Devletleri Ordusu için 1970'lerde geliştirilmiş, UH-60 Black Hawk olarak adlandırılmak üzere bir yarışma kazanmış ve ABD askerî hizmetinde geniş bir aile oluşturmuştur. O zamandan beri UH-60'ın yeni ve geliştirilmiş versiyonları geliştirilmiştir. Sivil versiyonları ve bazı askerî versiyonları çeşitli S-70 model adları altında üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">General Electric T700</span>

General Electric T700 ve CT7, GE Aviation tarafından üretilen turboşaft ve turboprop motorları serisidir. Motorlar 1,500-3,000 shp (1,100-2,200 kW) sınıfındadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kamov Ka-60</span>

Kamov Ka-60 Kasatka, Kamov tarafından üretilen Rus yapımı bir nakliye helikopteridır. Helikopter, 1980'lerde geliştirilmeye başlanmış olup ilk uçuşunu 24 Aralık 1998 tarihinde gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Askerî helikopter</span>

Askerî helikopter, askerî kuvvetler tarafından kullanılmak üzere özel olarak üretilmiş veya dönüştürülmüş helikopterdir. Bir askerî helikopterin misyonu, tasarımının veya dönüşümünün bir işlevidir. Askeri helikopterlerin en yaygın kullanımı birliklerin nakliyesidir, ancak nakliye helikopterleri muharebe arama-kurtarma (CSAR), sıhhi tahliye (MEDEVAC), hava komuta merkezi gibi diğer görevleri gerçekleştirmek için değiştirilebilir veya dönüştürülebilir. Bunun yanında yer hedeflerine saldırmak için silahlandırılabilir. Özel askerî helikopterler belirli görevleri yerine getirmesi için tasarlanmıştır. Özel askerî helikopterlere örnek olarak saldırı helikopterleri, gözlem helikopterleri ve anti denizaltı savaş helikopterleri verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Vought-Sikorsky VS-300</span>

Vought-Sikorsky VS-300, Igor Sikorsky tarafından tasarlanan tek motorlu Amerikan menşeili bir helikopterdir. Başlangıçta 75 beygir gücünde bir motorla çalışan üç bıçaklı rotora sahipti. VS-300'ün ilk uçuşu 14 Eylül 1939'da yere bağlanmış kablolara bağlı bir vaziyette gerçekleşti, ilk "serbest" uçuşu ise 13 Mayıs 1940'ta gerçekleşti. VS-300, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tek kaldırma rotoru kullanan ve antitork için tek bir dikey düzlem kuyruk rotor konfigürasyonuna sahip ilk başarılı helikopterdir. Yüzer ekleri takıldıktan sonra ilk pratik amfibi helikopter oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bell AH-1Z Viper</span>

Bell AH-1Z Viper, H-1 yükseltme programının bir parçası olarak Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri için geliştirilmiş olan AH-1W SuperCobra baz alınarak yapılmış Amerikan çift motorlu bir saldırı helikopteri. AH-1Z, dört bıçaklı, yataksız, kompozit ana rotor sistemine, yükseltilmiş şanzımana ve yeni bir hedef nişan sistemine sahiptir. Üretici Bell Huey ailesinin en son üyelerinden AH-1Z, varyant mektubunun askeri fonetik alfabesi telaffuzuna dayanarak "Zulu Cobra" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky Raider X</span>

Sikorsky Raider X, Lockheed Martin'in Sikorsky Aircraft bölümü tarafından Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Gelecek Saldırı Keşif Uçağı (FARA) için tasarlanan, iki koaksiyel rotorlu ve tek itmeli pervaneli bir bileşik helikopter programı konseptidir. Raider X konsepti ilk olarak Ekim 2019'da duyuruldu. Mart 2020'de Ordu, beş tasarım konsepti adayından oluşan bir alandan Raider X ve Bell 360 Invictus'u seçti. Raider X ve 360 Invictus konseptleri, 2023 için planlanan bir yarışma için uçan prototipler olarak üretilecekler.

<span class="mw-page-title-main">Bell UH-1Y Venom</span>

Bell UH-1Y Venom, Bell Helicopter tarafından Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri'nin H-1 yükseltme programı kapsamında inşa edilmiş çift motorlu, orta boy bir genel maksat helikopteridir. Sayısız Huey ailesinin en son üyelerinden biri olan UH-1Y, varyant harfinin NATO fonetik alfabesindeki telaffuzuna dayanarak "Yankee" olarak da adlandırılır. UH-1Y, UH-1N'lerden yeniden üretilecekti, ancak 2005'te uçağın yeni olarak inşa edilmesi onaylandı. 2008'de hizmete girdikten sonra, UH-1Y, ilk olarak 1970'lerin başında tanıtılan Deniz Piyadeleri'nin eskiyen UH-1N Twin Huey(UH-1 Iroquois) hafif genel maksat helikopter filosunun yerini aldı. 2008'de tam zamanlı olarak üretime girdi, Deniz Piyadelerine teslimatları 2018'de tamamlandı.

<span class="mw-page-title-main">KAI KUH-1 Surion</span>

KAI KUH-1 Surion, Korea Aerospace Industries tarafından üretilen Güney Kore yapımı bir orta nakliye helikopteridır. Helikopter, KAI ve Eurocopter ile ortak olarak Eurocopter AS332 Super Puma üzerinden geliştirilmiş olıp ilk uçuşunu 10 Mart 2010 tarihinde gerçekleştirdi ve 22 Mayıs 2013 tarihinde hizmete girdi. Hem askeri hem de sivil roller için çok sayıda varyantı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gunship</span>

Gunship, ağır uçak silahlarıyla donanmış, öncelikle hava saldırısı veya yakın hava desteği olarak yer hedeflerine saldırmak için tasarlanmış askerî bir uçak türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky CH-53 Sea Stallion</span>

CH-53 Sea Stallion, Amerikalı üretici Sikorsky Aircraft Corporation tarafından tasarlanan ve üretilen bir Amerikan ağır nakliye helikopteri ailesidir. Sea Stallion ilk olarak Amerikan Deniz Piyadeleri (USMC) tarafından uçurulan Sikorsky CH-37 Mojave helikopterlerinin yerini alması için Amerika Birleşik Devletleri Donanması Deniz Silahları Bürosu'nun Mart 1962'de yaptığı bir talebe yanıt olarak geliştirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.