İçeriğe atla

Belize-Guatemala sorunu

Belize ve Guatemala

Belize-Guatemala sorunu, Orta Amerika'nın iki komşu ülkesi Belize ve Guatemala arasında yaşanan ve henüz çözümlenmemiş bir toprak anlaşmazlığıdır. Guatemela'nın Belize toprakları üzerinde iddia ettiği hak 1940'a dek uzanmaktadır. İki ülke arasında Aralık 2008'de imzalanan anlaşmayla kalıcı çözüm için Uluslararası Adalet Divanı'na başvurulması kararlaştırılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belize</span> Orta Amerika ülkesi

Belize, Orta Amerika'nın kuzeydoğu kıyısında bir Karayip ülkesidir. Kuzeyinde Meksika, batı ve güneyinde Guatemala, doğusunda ise Karayip Denizi yer almaktadır. Yüzölçümü 22.970 km² ve nüfusu 2020 verilerine göre 419.199'dur. Ülke toprakları doğu-batı ekseninde 110 km, kuzey-güney ekseninde ise 290 km uzunluğundadır. Orta Amerika'nın en düşük nüfusa ve nüfus yoğunluğuna sahip ülkesidir. Buna karşın yıllık %1,87'lik nüfus büyüme hızı Belize'yi Batı Yarımküre'nin en hızlı kalabalıklaşan ülkelerinden biri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika</span> Dünyanın kuzey yarıküresindeki bir kıta

Kuzey Amerika, kuzey yarım kürede bulunan, kuzeyde Arktik Okyanusu, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Karayip Denizi ve kuzeybatıda Büyük Okyanus ile çevrili olan kıtadır.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala</span> Orta Amerikanın Kıstas bölgesinde yer alan bir ülke

Guatemala Cumhuriyeti, kısaca Guatemala, Orta Amerika'da Kıstas bölgesinde bir ülkedir. Kuzeyde Meksika, doğuda Belize ve Honduras, güneyde ise El Salvador'la komşudur. Ayrıca doğuda Karayip Denizi'ne, batıda Büyük Okyanus'a kıyısı vardır. Başkenti Guatemala'dır. 372 Havalimanı bulunmaktadır. (2010)

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika</span> Kuzey Amerikanın en güneydeki bölgesi, Meksika ve Güney Amerika arasında uzanan ve Panama, Kosta Rika, Nikaragua, Honduras, El Salvador, Guatemala ve Belizeden oluşur

Orta Amerika, Kuzey Amerika kıtasının güneyinde yer alan bir bölgedir. Kuzeyden Meksika, güneyden Kolombiya, doğudan Karayip Denizi ve batıdan Pasifik Okyanusu ile komşudur. Bölgede bulunan aktif fay kırıkları sebebiyle sıklıkla sismik aktivite ve volkanik patlamalar görülmektedir. Bu olaylar ölümlü ve yıkıcı bazı afetlerin oluşmasına sebep olmaktadır. Kristof Kolomb'un keşifleri öncesinde bölgede Amerika yerlileri yaşamaktayken daha sonrasında İspanya tarafından kolonileştirilmiş ve uzun süre İspanyol İmparatorluğu tarafından kontrol edilmiştir. Bu sebeple Belize hariç tüm devletlerin resmî dili İspanyolcadır. Belize'de de büyük ölçüde İspanyolca konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala (şehir)</span> Guatemalanın başkenti

Guatemala şehri, Guatemala'nın başkentidir. Nüfusu 2,541,581'dir. Aynı zamanda Orta Amerika'nın en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika Futbol Birliği</span>

Orta Amerika Futbol Birliği, Belize, Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nikaragua ve Panama gibi Orta Amerika ülkelerini temsil eden futbol organizasyonudur. UNCAF üyesi federasyonlar aynı zamanda CONCACAF'ın da bir parçasıdır.

1989 CONCACAF Şampiyonası, onuncu ve son düzenlenen CONCACAF Şampiyonası'dır. Katılan ülkeler Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler'de bulunan ülkelerdir. 19 Mart-19 Kasım 1989 tarihleri arasında sabit bir ülkede düzenlenmeyen turnuvadır. Şampiyonayı kazanan Kosta Rika tarihinde ilk kez, şampiyona ikincisi ABD ise tarihinde 4. kez CONCACAF bölgesinden 1990 FIFA Dünya Kupası'na katılma hakkı elde etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">UTC-06.00</span>

UTC−06:00, UTC'den 6 saat geri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Yukatek Mayacası</span>

Yukatek Mayacası ya da Yukatekçe veya kısaca Mayaca, Mezoamerika'nın Atlantik tarafında Yukatan Yarımadası'nda daha çok Meksika'da, daha az olarak da Belize ve çok az olarak Guatemala'da (Petén) Yukatek Mayaları tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Yukatek-Lakandon dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Lakandoncadır (Jach-t’aan). Meksika'da resmi dillerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Mayalar</span> Orta Amerikada bulunan yerli halk.

Mayalar ya da Maya halkları, Mezoamerika'da Maya uygarlığını kuran atalarının topraklarında, günümüzdeki Guatemala, Güney Meksika ve Yukatan Yarımadası, Belize, El Salvador ve Batı Honduras'ta yaşayan ve 7 milyon nüfusa sahip olan Orta Amerika'nın en tanınmış yerli Kızılderili halkıdır. Konuştukları anadil Maya dillerine giren dil ve lehçeler olsa da İspanyolca ve İngilizce (Belize) gibi sömürge dilleri de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yukatek dilleri</span> Maya dilleri grubu

Yukatek dilleri, Orta Amerika'da Meksika, Belize ve Guatemala’da Maya halkları tarafından konuşulan Maya dilleri grubu.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala'nın departmanları</span>

Guatemala 22 departmana (departamentos): ve toplamda 340 belediyeye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Kekçice</span>

Kekçice, Guatemala'nın Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal departmanlarında, Belize, El Salvador ve Meksika'da yaşayan Kekçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 852.012 kişilik nüfustan 716.101 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece, Açice ve diğer Kiçe dilleridir.

Mopan ya da Mopán şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Mopanca</span>

Mopanca ya da Mopan Mayacası, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Mopanlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Mezoamerika</span>

Mezoamerika, Orta Amerika'da Meksika'nın ortalarından Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua ve Kosta Rika'nın kuzeyine kadar olan sahada 15. ve 16. yüzyıllarda İspanyollarca sömürgeleştirilmeden önceleri Kolomb öncesi toplumları tarafından oluşturulan bölge ve kültür alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hondurası</span> Orta Amerikanın doğu kıyısında, Meksikanın güneyinde bulunan Britanyanın eski Kraliyet Kolonisi

Britanya Hondurası Orta Amerika'nın doğu kıyısında, Meksika'nın güneyinde bulunan Britanya'nın eski Kraliyet Kolonisi. 1964'te özyönetimini kuran koloni 1981'de Belize adıyla bağımsızlığını kazanmıştır. Britanya Hondurası Birleşik Krallık'ın kıta Amerikasında bulunan son toprağıydı.

2018 FIFA Dünya Kupası elemeleri CONCACAF Üçüncü Tur maçları, Kuzey, Orta Amerika ve Karayipler'den turnuvaya katılacak takımları belirleyen elemelerin üçüncü aşamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belize-Türkiye ilişkileri</span> Diplomatik İlişki

Belize-Türkiye ilişkileri, Belize ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de DTÖ üyesidir.