İçeriğe atla

Belirlenimsiz Turing makinesi

Belirlenimsiz Turing makinesi, bulunduğu durumdan sonraki durum için birden fazla seçenek Turing makinasıdır. Makina aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

  • Bir veya birkaç şerit
  • Şerit(ler)i okumak için kafa(lar)
  • Geçiş tablosunu ve Turing makinesinin o anki durumunu içeren bir iç mantık

Belirlenimli Turing makinasından farklı olarak, belirlenimsiz Turing makinesi aynı durum için birkaç adım arasından seçim yapabilir. Başka bir deyişle, geçiş tablosunda aşağıdaki gibi girdiler olabilir:

Güncel
durum
Okunan
simge
İşlemYeni
durum
d01Sağa gitd2
d01Sola gitd1

Bu durumda, ilgili Turing makinesi d0 durumundayken ve 1 sembolünü görürken ister sağa ister sola gidebilir. İki çeşit belirlenimsizlik vardır:

  • Melekimsi belirlenimsizlik: Bu tip bir belirlenimsizlikte, makine birkaç seçim arasından her zaman "doğru" olanı seçer.
  • Şeytanî belirlenimsizlik: Bu tip belirlenimsizlikte ise makine birkaç seçim arasından her zaman "yanlış" olanı seçer.

Belirlenimsiz Turing makinesi, melekimsi bir belirlenimsizlik kullanır ve dolayısıyla her zaman kendini sonuca yaklaştıran seçimi yapacaktır. Melekimsi belirlenimsiz bir Turing makinasıyla polinomsal zamanda çözülebilen problemler NP kümesini oluşturur. Belirlenimsiz makina, belirlenimli bir Turing makinası ile simüle edilebileceği için belirlenimsiz makinanın çözebildiği problemler kümesi, belirlenimli makinanın çözebildiği problemler kümesine eşittir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alan Turing</span> İngiliz matematikçi, bilgisayar bilimcisi ve kriptolog

Alan Mathison Turing, İngiliz matematikçi, bilgisayar bilimcisi ve kriptolog. Bilgisayar biliminin kurucusu sayılır. Geliştirmiş olduğu Turing testi ile makinelerin ve bilgisayarların düşünme yetisine sahip olup olamayacakları konusunda bir kriter öne sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Doğal dil işleme</span> bilgisayar bilimi ve dil bilimi alanı

Doğal Dil İşleme, yaygın olarak NLP olarak bilinen yapay zekâ ve dilbilim alt kategorisidir. Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca gibi doğal dillerin işlenmesi ve kullanılması amacı ile araştırma yapan bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Turing makinesi</span> bilgisayar biliminde belirli işlemleri yapabilen bir araç modeli, belirli kurallara göre hareket eden bir banttan oluşan araç

Turing makinesi, karmaşık matematiksel hesapların belirli bir düzenek tarafından yapılmasını sağlayan hesap makinesi.

Kâhinli Turing makinesi, klasik Turing makinesi ile aynı temelleri kullanarak çalışır:

Çapraz Derleyici üzerinde çalıştığı platformdan farklı olan platformlar için çalıştırılabilen kodlar üreten derleyicidir. Böyle bir araç, erişiminizde olmayan bir platform için kod derlenmesi gerektiğinde ya da böyle bir platform üzerinde kod derleme işleminin yapılmasının imkânsız olduğu durumlarda faydalı olabilir.

Oyun teorisi veya Oyun kuramı, istatistik, sosyal bilimler, biyoloji, mühendislik, siyasi bilimler, bilgisayar bilimleri kullanılan meşhur teoridir. Oyun teorisi, bireyin başarısının diğerlerinin seçimlerine dayalı olduğu seçimler yapması olan bazı stratejik durumların matematiksel olarak davranış biçimlerini yakalamaya çalışır. İlk başlarda bir bireyin kazancının ötekinin zararına olduğu yarışmaları çözümlemek için geliştirilmişse bile, daha sonradan birçok kısıta dayanan çok geniş bir etkileşim alanını incelemeye başlamıştır. Bugün:

Oyun teorisi, sosyal kelimesinin geniş anlamda insan ve insan-dışı oyuncuları kapsayacak biçimde tanımlandığı, sosyal bilimlerin rasyonel yönü için bir birleşik alan kuramı veya bir tür şemsiyedir.

<span class="mw-page-title-main">Kaplin</span>

Kaplin bir hareketi diğer bir ekipmana iletmek için kullanılan makina parçası. Bu hareketi iletme esnasında mekanik titreşimleri ortadan kaldırmak için kaplin lastiği denilen titreşim sönümleyici bir malzeme kullanılmak zorundadır. Kullanılmadığı takdirde ortaya çıkacak mekanik titreşimler makinaya zarar verebilir ve kulağa hoş gelmeyen sesler üretebilir. Kaplinler iki parçalı veya üç parçalı, üreten firmaya göre çok parçalı da olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Buhar kapanı</span>

Buhar kapanı veya kondenstop, buhar sistemlerinde yoğuşma sonucu oluşan kondensin sistemden dışarı atılması için kullanılan tesisat elemanlarıdır. Uzun yıllar, "kondenstop" olarak, dilimize yanlış bir isimlendirmeyle girmiş ve bu yanlış isimlendirme, teknik uygulayıcılarda yanlış anlamalara sebebiyet vermiştir. Ancak günümüzde, "buhar kapanı" olarak ifade edilimi yaygınlaşmış ve Türkçemize doğru anlamı ile yerleşmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sonlu durum makinesi</span>

Sonlu durum makinası ; sınırlı sayıda durumdan, durumlar arası geçişlerden ve eylemlerin birleşmesiyle oluşan davranışların bir modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Simülasyon</span> gerçek bir dünya süreci veya sisteminin işletilmesinin zaman üzerinden taklit edilmesi

Simülasyon veya benzetim, teknik olmayan anlamda bir şeyin benzeri veya sahtesi anlamında kullanılır. Teknik anlamda gerçek bir dünya süreci veya sisteminin işletilmesinin zaman üzerinden taklit edilmesidir. Sistem nesneleri arasında tanımlanmış ilişkileri içeren sistem veya süreçlerin bir modelidir.

Sanal bellek, fiziksel belleğin görünürdeki miktarını arttırarak uygulama programına (izlence) fiziksel belleğin boyutundan bağımsız ve sürekli bellek alanı sağlayan bilgisayar tekniğidir. Ana belleğin, diskin (ikincil saklama) önbelleği (cache) gibi davranmasıyla; yani disk yüzeyini belleğin bir uzantısıymış gibi kullanmasıyla gerçekleştirilir. Ancak gerçekte, yalnızca o anda ihtiyaç duyulan veri tekerden ana belleğe aktarılıyor olabilir. Günümüzde genel amaçlı bilgisayarların işletim sistemleri çoklu ortam uygulamaları, kelime işlemcileri, tablolama uygulamaları gibi sıradan uygulamalar için sanal bellek yöntemi kullanılmaktadır.

Sayfalama ya da bellek adresleme, durgun sanal bellek sayfalarının ikincil bellekte (teker) saklanarak daha sonra ihtiyaç duyulduğunda ana belleğe yüklenmesi işlemini içerir. Bir diğer anlamı, adres uzayının belli oranlarda bloklara ayrılmasıdır. Sayfalama, bellek mahallerine ulaşımı ve adreslemeyi kolaylaştırır. 6502 mikroişlemcili bir sistemde 65536'lık adres uzayı 256 adet 256 Baytlık hayalı sayfalara ayrılır. Genelde 6502 işlemcili sitemlerde 1. sayfa yığın olarak ayrılırken 0. sayfaya bakış tabloları veya veri blokları yerleştirilir.

Nmap, bilgisayar ağları uzmanı Gordon Lyon (Fyodor) tarafından geliştirilmiş bir güvenlik tarayıcısıdır. Taranan ağın haritasını çıkarabilir ve ağ makinalarında çalışan servislerin durumlarını, işletim sistemlerini, portların durumlarını gözlemleyebilir.

SAT problemi bir NP-tam sınıfı problemidir.

Savitch Teoremi, uzay karmaşıklığını konu edinen ve bu hususta sonuca varan en eski teoremlerden biridir. Belirlenimsiz makinelerin belirlenimli makinelere dönüştürülmesinde, gerekli olan uzay karmaşıklığını incelemiştir ve beklenenden çok daha küçük uzay gereksinimi olduğunu ortaya koymuştur. Daha formal bir ifadeyle, uzay kullanan bir belirlenimsiz Turing makinesi, belirlenimli bir turing makinesine dönüştürülürken uzay gerektirir.

Bilgisayar bilimlerinde, alt küme toplamı problemi karmaşıklık kuramında ve kriptografide önemli yeri olan bir problemdir.

Enigma şifrelemesinin analizi, enigma makinesinin kriptolojik analiz edilmesini anlatır. II. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında yapılan derinlemesine çalışmalar sayesinde Nazi Almanyası başta olmak üzere Mihver Devletleri arasındaki şifreli iletişim kırılmış ve savaşın kaderini belirleyecek şekilde istihbarat elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pekiştirmeli öğrenme</span>

Pekiştirmeli öğrenme, davranışçılıktan esinlenen, öznelerin bir ortamda en yüksek ödül miktarına ulaşabilmesi için hangi eylemleri yapması gerektiğiyle ilgilenen bir makine öğrenmesi yaklaşımıdır. Bu problem, genelliğinden ötürü oyun kuramı, kontrol kuramı, yöneylem araştırması, bilgi kuramı, benzetim tabanlı eniyileme ve istatistik gibi birçok diğer dalda da çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Destek vektör makinesi</span>

Destek vektör makinesi, eğitim verilerindeki herhangi bir noktadan en uzak olan iki sınıf arasında bir karar sınırı bulan vektör uzayı tabanlı makine öğrenme yöntemi olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hesaplanabilir sayı</span>

Matematikte, hesaplanabilir sayılar, belirlenen herhangi bir doğruluk seviyesine ulaşacak şekilde sonlu ve sona eren bir algoritma ile hesaplanabilen reel sayıları ifade eder. Bu sayılar, yinelemeli sayılar, etkili sayılar ya da hesaplanabilir reel sayılarolarak da adlandırılır. Hesaplanabilir reel sayılar kavramı, o dönemde mevcut olan sezgisel hesaplanabilirlik kavramı üzerinden Emile Borel tarafından 1912'de ortaya konmuştur.