Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.
GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.
GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.
GNU Özgür Belgeleme Lisansı, GNU projesi için Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından tasarlanmış bir lisans modelidir. GNU GPL'nin açık içerik karşılığıdır. Lisansın mevcut son sürümü 1.3 olup, resmi metni www.gnu.org/copyleft/fdl.html adresinde bulunabilir.
Özgür Yazılım Vakfı, özgür yazılım hareketi ve GNU projesini desteklemek üzere 4 Ekim 1985 tarihinde Richard Stallman tarafından kurulan, 4 temel yazılım özgürlüğünü savunan ve bu özgürlüklerin copyleft lisanslar ile korunmasını tercih eden, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütüdür.
Creative Commons, telif hakları alanında esneklik ve paylaşımı yaygınlaştırmak amacıyla kurulmuş küresel ölçekte bir düşünce hareketi ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur.
Vikitür viki tabanlı bir Wikimedia Vakfı tarafından desteklenen çevrimiçi bir projedir. Amacı, tüm türler için kapsamlı bir ücretsiz içerik kataloğu oluşturmaktır; proje genel halka değil bilim adamlarına yöneliktir. Jimmy Wales editörlerin derecelerine faks göndermeleri gerekmediğini, ancak gönderimlerin teknik bir izleyici ile toplanması gerektiğini belirtti. Vikitür GNU Özgür Belgeleme Lisansı ve CC BY-SA 3.0 altında bulunabilir.
Apache Lisansı, Apache Yazılım Vakfı (ASF) tarafından yayımlanan bir özgür yazılım lisansıdır. Apache Lisansı telif hakkı koruma ve feragat uyarısı gerektirmektedir ancak copyleft bir lisans değildir. Lisans, özgür ve açık kaynak kodlu yazılımın geliştirilmesi için kaynak kodlarının kullanımına izin vermektedir.
Bir yazılımın ya da yazılıma bağlı nesnelerin;
Evolution, GNOME masaüstü ortamının resmi kişisel bilgi yönetimi uygulamasıdır. E-posta, takvim, yapılacak listesi gibi özellikleri birleştirir. iCalendar desteği vardır. GNU GPL lisansı ile lisanslanmış bir özgür yazılımdır. Novell sponsorluk yapmaktadır.
LGPL veya bir başka deyişle GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, GPL bir kitaplığı kullanan bir eserin, GPL'deki şartları daraltıcı bir lisansa sahip olmaması zorunluluğunu taşımayan büyük ölçüde pragmatik bir özgür lisans türüdür. LGPL şu gayelere matufen GPL'e tercih edilebilecek bir lisanstır:
- Lisanslanmaya konu eserin özgür olmayan, fakat yaygın ve popüler bir alternatifi var ve siz bu özgür olmayan esere karşılık özgür bir seçenek sunmak istiyorsunuz. Örneğin, Libc.
- İlk maddedeki durum var olmamakla, yani popüler bir alternatif zaten bulunmamakla birlikte, eserin ticari saha da dahil azami derecede yaygınlık kazanmasını arzu ediyorsunuz ve GPL bunu zorlaştırıyor. Örneğin, Gettext.
Wikivoyage, gezi yerleri ve seyahat konularının gönüllüler tarafından yazıldığı ücretsiz web tabanlı seyahat rehberidir.
GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.
GNU Affero Genel Kamu Lisansı, Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan bir özgür lisans modelidir. GNU Genel Kamu Lisansı ile neredeyse aynı olan AGPL, ağ ortamında kullanılan web hizmetlerini kapsayıcı bir ek madde içerir.
SIL Açık Yazıtipi Lisansı, özgür yazıtipleri için oluşturulmuş bir lisans sözleşmesidir. SIL International tarafından kaleme alınan bu sözleşme, Özgür Yazılım Vakfı tarafından da bir özgür yazılım lisansı olarak kabul edilmektedir.
zlib lisansı, zlib kütüphanesinin kullandığı hoşgörülü bir özgür yazılım lisansı. Lisans başka yazılım kütüphaneleri tarafından da kullanılmaktadır.
Copyleft, insanlara özgün çalışmayı diledikleri gibi kopyalama, değiştirme ve yeniden dağıtma hakları veren bununla birlikte eserin özgün ve değiştirilmiş halinin yine aynı haklarla dağıtılmasını zorunlu tutan yasal bir tekniktir. Bir özgür yazılımın özgün hali ve değiştirilmiş türevlerinin özel mülke dönüşmesini önlemek yani daima özgür kalmasını sağlamak için kullanılır. Bu bakımdan copyleft özgür lisanslar copyleft olmayan özgür lisanslara göre daha koruyucu niteliktedir. Copyleft lisanslar başta bilgisayar yazılımları olmak üzere belgeler, sanat eserleri, bilimsel keşifler ve hatta belirli patentlere kadar uzanan çalışmalar için kullanılabilir.
Yazılım kategorileri, yazılım gruplarıdır. Yazılımın bu kategoriler açısından anlaşılmasını sağlamaktadırlar. Farklı sınıflandırma şemaları, yazılımların farklı yönlerini dikkate alır.
Özgür lisans bir kişiye başka bir kişinin özgün çalışmasını yeniden kullanma hakkı tanıyan bir sözleşmedir. İçerik bu tür bir lisanslama yöntemiyle telif hakkı ihlaline yol açmadan kullanılabilir. GNU Genel Kamu Lisansı, Creative Commons lisansı, BSD lisansı ve MIT Lisansı özgür lisanslara örnek olarak verilebilir.
