İçeriğe atla

Belarus sınırları

Brest'te Polonya ile sınır

Belarus devlet sınırı, Belarus'u 5 devletten ayırır ve 2.969 kilometre uzunluğundadır.[1]

Tarihçe

Batı Belarus'un SSCB'ye katılması, Litvanya ile olan devlet sınırının Belarus Bölgesi'nin bazı bölümleri tarafından korunma durumunu kökten etkiledi. Batı Belarus'un Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne 15 Ekim 1939'da katılımından sonra, BRSSC İçişleri Halk Komiserliğinin (NKVD) sınır müfrezeleri Almanya sınırının Belarus bölümünü, 21 Haziran 1940'ta ise ayrıca Litvanya sınırını korumakla görevlendirildi. Eski Sovyet-Polonya sınırı tam olarak sökülmedi ve Almanlar Sovyetler Birliği'ne yapılan saldırıya kadar vardı. İç güvenlik amacıyla, Belarus sınır bölgesinin askerleri, geçişin özel izinlere ihtiyaç bağlı olduğu “eski sınır” üzerinde güvenlik hizmeti verdiler.

Ülke Uzunluk (km) Notlar
 Letonya172.912  Avrupa Birliği'nin parçası.
 Litvanya678.819  Avrupa Birliği'nin parçası.
 Polonya398.624  Avrupa Birliği'nin parçası.
Arazinin tümü:  Avrupa Birliği1.250.355
 Rusya1283
 Ukrayna1084

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Devletler Topluluğu</span> bölgesel hükümetler arası organizasyon

Bağımsız Devletler Topluluğu, 8 Aralık 1991 tarihinde Rusya, Ukrayna ve Belarus arasında imzalanan anlaşma ile kurulmuş devletler topluluğudur. Anlaşma ile Sovyetler Birliği resmen yıkılmış oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde de Estonya, Letonya, Litvanya, Ukrayna ve Gürcistan hariç tüm eski Sovyet Cumhuriyetleri bu anlaşmayı imzaladı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı</span> uluslararası teşkilat

Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT), Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı adı altında 1970'li yılların başında, Soğuk Savaş koşullarındaki Avrupa'nın bölünmüşlüğüne son verilmesi, güvenlik ve istikrarın sağlanması ve katılan devletler arasında bu amaca yönelik iş birliğinin geliştirilmesi düşüncesiyle kurulmuş teşkilattır.

<span class="mw-page-title-main">KGB</span> Sovyetler Birliğinin istihbarat ve gizli servisi

KGB, Devlet Güvenlik Komitesi, Sovyetler Birliği'nin istihbarat ve gizli servisidir. İlk olarak 1918 yılında Çeka adıyla kurulan teşkilat pek çok kez isim değişikliğine maruz kalmış ve son olarak 13 Mart 1954'te KGB adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan Sovyetler Birliği kuruluş anlaşmasını imzalayan devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus bayrağı</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal bayrağı

Belarus bayrağı veya tam adıyla Belarus Cumhuriyeti Devlet Bayrağı, Belarus tarafından resmî olarak kullanılan devlet bayrağıdır. Göndere çekilen taraftaki beyaz zemin üzerine kırmızı süsleme deseni ile birlikte kırmızı ve yeşil renkten oluşan bayrak, Belarus devlet sembolleri arasında yer alır. Tasarımının temelini 1951 yılında kabul edilen Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Belarus arması</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal arması

Belarus arması, 1995 Belarus referandumu 1991-1995 yılları arasında kullanılan Pahonya armasının yerine kullanılmak üzere halk tarafından seçilen, Belarus'un resmî devlet armasıdır. Belarus'un ulusal sembollerinden biri olan armada Belarus haritasının yeşil renkteki ana hatları altın güneş ışınlarının üzerine yerleştirilmiş, güneşin bir kısmı da Avrasya topraklarının gösterildiği dünya haritasıyla kapatılmıştır. Armanın sağ ve sol taraflarında Belarus bayrağındaki renkler olan kırmızı ve yeşil renkte kurdelenin sarılı olduğu buğday sapı figürleri mevcuttur. Sol buğday saplarında yonca, sağ buğday saplarında ise keten resmedilmiştir. En üstte tam ortada kızıl yıldız sembolü bulunur. Armanın en altında ortada Beyaz Rusça "Belarus Cumhuriyeti" yazar.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Anayasası</span>

Belarus Anayasası, Belarus'un en üst düzey yasası. Anayasayla çelişen tüm kanunlar geçersizdir. Ülkenin Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesinden üç yıl sonra, 1994'te, kabul edilen metin Belarus devleti ve hükûmetinin çerçevesini çizerek, vatandaşlarının hak ve özgürlüklerini sıralar. Anayasa, ülkenin eski yasama organı Beyaz Rusya Yüksek Sovyeti tarafından oluşturulmuş ve vatandaşlar ile hukuk uzmanlarının katkılarıyla şekillendirilmiştir. Anayasa metni bir başlangıç, 9 kısım ve 146 maddeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet-Polonya Savaşı</span> Polonya ve SSCB arasında 20. yüzyılda yaşanmış savaş

Sovyet-Polonya Savaşı İkinci Polonya Cumhuriyeti, Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında, Batı Ukrayna ve Belarus'un bazı bölümlerinin kontrolünü elde etmek için yapılmış bir savaştır. Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti aynı komünist liderlik altında birleşmiş olsa da, teoride bağımsızlardı. Pratikte, 1918 yılına kadar Sovyetler Birliği'ne bağlı kaldılar. Birlik, 1922 yılında yasallaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası</span>

Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası, Belarus Halk Cumhuriyeti'nin en yüksek yönetim organı. 1919'da kurulan yapı, yıkılışının ardından Belarus diasporasının siyasi bir örgütü haline geldi. Antikomünist görüşleri ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Belarus</span>

Batı Belarus veya Batı Beyaz Rusya, uluslararası barış antlaşmaları uyarınca iki savaş arası dönemde İkinci Polonya Cumhuriyeti'ne ait bölgeyi içeren modern Belarus'un tarihi bir bölgesidir. 1939 Polonya'nın Nazi-Sovyet işgalinden önce Kresy bölgesinin kuzey bölümünü oluşturuyordu. Avrupa'da II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından, Batı Belarus toprakları Müttefik Devletler tarafından Sovyetler Birliği'ne teslim edilirken, çevresi olan Białystok şehri Polonya'ya iade edildi. 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar Batı Belarus, Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin önemli bir bölümünü oluşturdu. Bugün, egemen Belarus Cumhuriyeti''nin batı bölümünü oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Lit-Bel (Lit-Bel), 1919'da yaklaşık beş ay boyunca günümüz Belarus ve Doğu Litvanya topraklarında var olan Sovyet sosyalist cumhuriyetti. Eski Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle kuruldu. Sovyet-Polonya Savaşı sırasında Polonya ordusunun Doğu Litvanya topraklarını ele geçirmesiyle birlikte cumhuriyet dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz-kırmızı-beyaz bayrak</span>

Beyaz-kırmızı-beyaz bayrak, 1918'de Belarus Halk Cumhuriyeti'nde ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bağımsızlığını ilan eden Belarus'ta 1991-1995 yılları arasında kullanılan bayrak. Günümüzde yerini Beyaz Rusya bayrağı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Sovyet Savaşı</span>

Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Litvanya ilişkileri</span>

Belarus-Litvanya ilişkileri, Belarus ve Litvanya arasındaki dış ilişkilerdir. Ülkeler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre sonra, 24 Ekim 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke 680 kilometre ortak sınırı paylaşıyor. Vilnius, Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi, Svyatlana Tsihanouskaya gibi Belaruslu mülteciler gibi çok sayıda Belarus sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapıyor. İki ülkenin Konstanti Kalinovski gibi paylaştığı ulusal kahramanların izlerinin yanı sıra Litvanya, Belarus edebiyatının doğum yeri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1992 Yaz Olimpiyatları'nda Birleşik Takım</span>

1991 deki Sovyet devriminden sonra Albertville de düzenlenen 1992 kış olimpiyatları ve Barselona daki yaz olimpiyatlarında Birleşik takım Bağımsız Devletler Topluluğunu temsil etti.1992 Kış olimpiyatlarında Eski Sovyet cumhuriyelerinde şu beş ülkeden oluşuyordu. Rusya, Belarus, Ukrayna, Kazakistan ve Özbekistan. Barcelonadaki Birleşik takım ise, bağımsız olarak yarışan Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya dışında tüm eski Sovyet ülkelerinden oluşuyordu. Ayrıca 1992 yaz olimpiyatlarında takım Bağımsız devletler topluluğuna katılmadığı halde Gürcü atletleri de barındırıyordu. 1994 yılından itibaren takımlar kendi adlarına mücadeleye etmeye başladılar. Birleşik takım 1992 yaz olimpiyatlarında 45 ' i altın 112 madalya, kış olimpiyatlarında 9 ' u altın 23 madalya kazanmıştı. Birleşik takım 1992 de EUN kısaltmasını kullanırken bayrak olarak da olimpiyat bayrağını kullanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Belarus-Avrupa Birliği sınır krizi</span>

2021-2022 Belarus-Avrupa Birliği sınır krizi, başta Irak ve Afrika'dan olmak üzere on binlerce göçmenin Belarus sınırları üzerinden Litvanya, Letonya ve Polonya'ya akın etmesinden oluşan bir göçmen krizidir. Kriz, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi, 2020-21 Belarus protestoları, Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşu olayı ve Krystsina Tsimanouskaya'nın zorla ülkesine geri gönderilme girişiminin ardından Belarus-Avrupa Birliği ilişkilerindeki bozulmayı ciddi şekilde tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Rusya ilişkileri</span>

Belarus-Rusya ilişkileri, Belarus ve Rusya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke bir kara sınırını paylaşıyor ve uluslarüstü Birlik Devletini oluşturuyor. İki ülke arasında ikili anlaşmalar imzalandı. Rusya, Belarus'un en büyük ve en önemli ekonomik ve siyasi ortağıdır. Her ikisi de Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrasya Gümrük Birliği, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşların üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Yahudilerin tarihi</span>

Belarus'taki Yahudilerin tarihi, 8. yüzyılın başlarından itibaren başlar. Yahudiler, modern Belarus topraklarının her yerinde yaşadılar. Yahudiler, 20. yüzyılın ilk yarısında ülkedeki üçüncü en büyük etnik gruptu. 1897'de Belarus'un Yahudi nüfusu 910.900 kişiydi ve toplam nüfusun %14.2'sine eşitti. Polonya-Sovyet Savaşı'nın (1919-1920) ardından, Riga Antlaşması hükümlerine göre Belarus, Doğu Belarus ve Batı Belarus olarak ikiye bölündü ve 350.000-450.000 Yahudinin Polonya tarafında kalmasına sebep oldu.