İçeriğe atla

Belarus ekonomisi

Belarus ekonomisi
Minsk
Derece72. (nominal, 2017)
Para birimiBelarus rublesi (BYN)
Mali yıltakvim yılı
Ticaret organizasyonlarıBDT
İstatistikler
GSYİHartış$82 milyon (2015 tah.)[1]
artış$173 milyon (SAGP; 2017 tah.)[2]
GSYİH büyümeazalış -3.5% (2015)
Kişi başı GSYİH$5,000 (nominal; 2016) $17,000 (PPP; 2016)[3]
Sektorel Gayrisafi Yurtiçi Hasilaev halkı tüketimi: 46.7%

devlet tüketimi: 14.6% sabit sermayeye yatırım: 32.8% stoklara yatırım: 1.6% mal ve hizmet ihracatı: 81.6%

mal ve hizmet ithalatı: -77.1% (2012 tah.)[4]
Enflasyon (TÜFE)21.8% (Aralık 2011—Aralık 2012)[5]
59.2% (2012 average)
20.5% (2013 average; proj.)[6]
Yoksulluk sınırı
altındaki nüfus		27.1% (2003 tah.)[4]
10% (2008 est.)[7]
7.3% (2011 est.)[3]
Gini katsayısıSabit27.7 (2010 tah.)
artış26.5 (2011 est.)[3]
İşgücüartış4.5 milyon (2011 est.)[3]
Sektörel işgücü dağılımıTarım (9.4%), endüstri (45.9%), hizmet (44.7%) (2005 tahmini)[8]
İşsizlik1% (2009 tah.; sadece resmi olarak işsiz kayıtlı sayısı)
Dış ticaret
İhracatartış$52 milyon (2012 tah.; BoP)[3]
İhraç mallarımakine ve ekipman, mineral ürünler, kimyasallar, metaller, tekstil ürünleri, gıda maddeleri[4]
Ana ihracat ortaklarıRusya 42.2%
Ukrayna 11.3%
Birleşik Krallık 8.2%
Hollanda 4.8%
Almanya 4.6% (2014 est.)[4]
İthalat mallarımineral ürünler, makine ve ekipman, kimyasallar, gıda maddeleri, metaller[4]
Ana ithalat ortaklarıRusya 54.6%
Almanya 6.0%
Çin 5.8%
Ukrayna 4.1% (2014 est.)[4]
DYY sermayesiazalış$10 milyon (2012 tah.)[9]
Gayrisafi dış borç$34 milyon (31 Aralık 2012 tah.)[4]
Kamu maliyesi
Kamu borçlarıartışGSYİH'nın %35.6 (2013)[6]
Gelirler$22 milyon (2012 tah.)[4]
Giderler$22 milyon (2012 tah.)[4]
Kredi derecelendirmeB+ (Domestic)
B (Foreign)
B (T&C Assessment)
(Standard & Poor's)[10]
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book
Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra, tüm eski Sovyet cumhuriyetleri derin bir ekonomik krizle karşı karşıya kaldılar. Ancak Belarus, bu krizin üstesinden gelmek için kendi yolunu seçti. 1994'te Aleksander Lukaşenko'nun ilk cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden sonra, o zamanlar Rusya tarafından seçilen “serbest piyasa kapitalizmini” seçmek yerine, ülkeyi “piyasa sosyalizmi” yolunda ilerletmeye başlattı. Bu politikaya uygun olarak, fiyatlar üzerinde idari kontroller ve döviz kuru oranları getirilmiştir. Ayrıca devletin özel teşebbüsün yönetimine müdahale hakkı genişletildi, ancak 4 Mart 2008'de cumhurbaşkanı, yabancı sermaye yatırımına ilişkin uluslararası notunu iyileştirmek için net bir hareketle altın hissedarı kuralını kaldıran bir kararname yayınladı.[11]

Eski Sovyetler Birliği'nin bir parçası olarak, Belarus'un nispeten gelişmiş bir sanayi tabanı vardı; SSCB'nin dağılmasından sonra bu sanayi tabanını korudu. Ülke ayrıca geniş bir tarım üssü ve yüksek bir eğitim seviyesine sahiptir. Sovyetler Birliği'nin eski cumhuriyetleri arasında en yüksek yaşam standartlarından birine sahipti. 1991–1995 yılları arasında, ulusal ekonominin tüm sektörleri, Sovyetler Birliği'nin çöküşünün tetiklediği derin ekonomik krizden etkilendi.

Gayri Safi Yurt içi Hasıla'nın büyüme zaman çizelgesi.

GSYİH hacmi 131,2 milyar ABD dolarıdır (satın alma gücü paritesi, 2010; kişi başına 13,909 dolar); GSYİH büyümesi %5.3'tür. İnsani gelişme endeksi 0,756'dır (Dünyada 194 ülke arasında 73. sırada). GSYİH yapısındaki sanayinin payı %31,7, net gıda vergilerinin payı %13,3, ticaret ve kamu yemeklerinin payı %19,9, ulaşım ve haberleşme payı %7,2, k.t.nin payı %8,6, inşaatın payı %6,8, diğer sektörlerin payı %19,9'dur (2011). GSYİH büyüklüğüne göre Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında Belarus, Rusya ve Ukrayna'dan sonra üçüncü sırada yer almaktadır.

Belarus'ta Ocak 2013'te rayonlarda nominal tahakkuk eden ücretler (üçüncü ruble cinsinden-Haziran 2016 oranlarından itibaren doğru olmayabilir).
  BYR 300'ün altında (~$150)
  300 — 350 BYR (~$150 — $175)
  350 — 400 BYR (~$175 — $200)
  400 — 450 BYR (~$200 — $225)
  450 — 500 BYR (~$225 — $250)
  500 BYR'den daha fazla (~$250)

Kaynakça

  1. ^ "The Central Intelligence Agency". 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018. 
  2. ^ "IMF". 5 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018. 
  3. ^ a b c d e "The World Bank / World Development Indicators (August 01, 2013 revision)". The World Bank DataBank. World Bank. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  4. ^ a b c d e f g h i "The World Factbook - Belarus / Economy - overview". CIA World Factbook. 2012. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  5. ^ "Годовые данные / Цены / Индексы цен по отдельным секторам экономики". BelStat.Gov.BY (Rusça). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  6. ^ a b "IMF Executive Board Concludes 2013 Article IV Consultation with Belarus and Fourth Post-Program Monitoring Discussions". International Monetary Fund. 12 Haziran 2013. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  7. ^ Антония Ходасевич Минск (2 Haziran 2008). "Arşivlenmiş kopya" Белоруссия культивирует уравниловку. www.ng.ru – Независимая газета (Rusça). 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  8. ^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov. 28 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018. 
  9. ^ "Годовые данные / Финансы / Иностранные инвестиции в Республику Беларусь". BelStat.Gov.BY (Rusça). Национальный статистический комитет Республики Беларусь. 18 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2013. 
  10. ^ "Sovereigns rating list". Standard & Poor's. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2011. 
  11. ^ "President abolishes golden share rule". 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sri Lanka</span> Hint Okyanusunda bir ada ülkesi

Sri Lanka veya resmî adıyla Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Güney Asya'da, Hindistan'ın 31 kilometre güneyinde ve Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesidir. 1972 yılından önce Seylan olarak bilinirdi. Hint Okyanusu'nun İncisi olarak da adlandırılan ülkede yaklaşık 21 milyon kişi yaşamaktadır.

Dünya ülkelerinin gayri safi yurt içi hasılalarına (GSYİH) göre sıralanmış üç listesi vardır. Bu listedeki GSYİH dolar tahminleri satın alma gücü paritesi (SAGP) hesaplamalarından elde edilmiştir. SAGP bazını kullanmak, nispi yaşam maliyeti ve ülkeler arası enflasyonu hesaba kattığı için, gelirlerdeki gerçek farklıların potansiyel olarak bozulmasına yol açan sadece kur bazlı hesaplamaya göre daha yararlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kişi başına satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde dünya ülkelerinin, kişi başına gayri safi yurt içi hasılalarına (GSYİH) göre sıralanmış bir listesidir. Bu listedeki GSYİH dolar tahminleri satın alma gücü paritesi (SAGP) hesaplamalarından elde edilmiştir. Bu hesaplamalar Uluslararası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası ya da CIA gibi çeşitli kurumlar tarafından yapılır. Farklı kuruşların aynı ülke için yaptıkları hesaplamalar farklılık gösterdiği için bu değerler kesin gerçekler yerine, tahmini rakamlar olarak algılanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus bayrağı</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal bayrağı

Belarus bayrağı veya tam adıyla Belarus Cumhuriyeti Devlet Bayrağı, Belarus tarafından resmî olarak kullanılan devlet bayrağıdır. Göndere çekilen taraftaki beyaz zemin üzerine kırmızı süsleme deseni ile birlikte kırmızı ve yeşil renkten oluşan bayrak, Belarus devlet sembolleri arasında yer alır. Tasarımının temelini 1951 yılında kabul edilen Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı oluşturur.

Sovyetler Birliği'nin dağılması Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratmış ve oldukça istikrarsız bir yapı ortaya çıkmıştır. Hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer Cumhuriyetlerle arasındaki bağların ortadan kalkması Gürcistan ekonomisini olumsuz etkilemiş, bireysel gelirlerde, tarımsal ve sanayi üretiminde, turizm gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmış, enflasyon ve işsizlik önemli ölçüde artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus arması</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal arması

Belarus arması, 1995 Belarus referandumu 1991-1995 yılları arasında kullanılan Pahonya armasının yerine kullanılmak üzere halk tarafından seçilen, Belarus'un resmî devlet armasıdır. Belarus'un ulusal sembollerinden biri olan armada Belarus haritasının yeşil renkteki ana hatları altın güneş ışınlarının üzerine yerleştirilmiş, güneşin bir kısmı da Avrasya topraklarının gösterildiği dünya haritasıyla kapatılmıştır. Armanın sağ ve sol taraflarında Belarus bayrağındaki renkler olan kırmızı ve yeşil renkte kurdelenin sarılı olduğu buğday sapı figürleri mevcuttur. Sol buğday saplarında yonca, sağ buğday saplarında ise keten resmedilmiştir. En üstte tam ortada kızıl yıldız sembolü bulunur. Armanın en altında ortada Beyaz Rusça "Belarus Cumhuriyeti" yazar.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Arnavutluk ekonomisi, serbest piyasa ilkelerine dayalı olarak merkezi bir ekonomiden piyasaya dayalı bir ekonomiye geçiş sürecinden geçmiştir. Arnavutluk, üst-orta gelirli bir ülkedir ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Silahlı Kuvvetleri</span>

Belarus Silahlı Kuvvetleri, Belarus'u dışarıdan gelebilecek askeri tehditlere karşı korumakla görevli silahlı kuvvetlerdir. Belarus Savunma Bakanlığı'na bağlı olmakla birlikte Kara ve Hava Kuvvetleri'nden oluşur. Ülkenin denize kıyısı olmadığından Deniz kuvvetleri yoktur. Savunma Bakanı aynı zamanda Genelkurmay Başkanı'dır. Korgeneral Yurij Viktorovich Zhadobin 4 Aralık 2009 tarihinden beri Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan ekonomisi</span>

Azerbaycan, doğal kaynakları, gelişmiş sanayisi ve coğrafyası itibarıyla önemli bir ülkedir. Azerbaycan'da özellikle büyük petrol ve doğalgaz rezervleri bulunmaktadır. Hacim ve çeşit bakımından hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.

Kazakistan ekonomisi Orta Asya'nın en büyük ekonomisidir. Büyük petrol rezervleri yanı sıra mineraller ve metallere sahiptir. Aynı zamanda hem canlı hayvan ve tahıl üretimini barındıran geniş bozkır toprakları ile önemli tarımsal potansiyele sahiptir hem de yanı sıra Uluslararası Uzay İstasyonu'na her Uzay aracı fırlatmasında geliştirilen uzay altyapısına sahiptir. Güneydeki dağlar elma ve ceviz için önemli bir yeterliğe sahiptir; her iki tür de vardır ve yabani olarak yetişmektedir. Kazakistan'ın sanayi sektörü bu doğal kaynakların çıkarılması ve işlenmesi ve aynı zamanda inşaat malzemeleri, traktör, tarım makineleri ve bazı askeri öğeler konusunda uzmanlaşmış nispeten büyük bir makine yapı sektörüne sahiptir. SSCB'nin dağılmasından ve Kazakistan'ın geleneksel ağır sanayi ürünlerine olan talebin çöküşü ile 1994 yılında meydana gelen en dik yıllık düşüş, 1991 yılından bu yana ekonomide keskin bir daralmaya yol açmıştır. 1995-97 ekonomik reformlar ve özelleştirmelerle hükûmet programı özel sektöre varlıkların önemli olarak kaymasına neden oldu. Birkaç yıl içinde önemli ölçüde daha büyük petrol ihracatı için Karadeniz artış beklentileri ile batı Kazakistan'ın Tengiz Alanı'nda Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu anlaşmasıyla yeni bir boru hattı inşası Aralık 1996'da imzalanmasıyla sonuçlandı. Kazakistan'ın ekonomisi petrol fiyatları ve Rusya'da Ağustos finansal krizinin çökmeye uğratması nedeniyle GSYİH büyümesinde %2,5 düşüş ile 1998 yılında aşağı döndü. 1999 yılında parlak bir nokta, bir iyi zamanlanmış tenge devalüasyonu ve tampon görevinde tahıl hasatı ile birlikte, durgunluk ekonomiyi dış satıma itti ve uluslararası petrol fiyatlarındaki artış kurtarıcı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya ekonomisi</span>

Rusya ekonomisi stratejik alanlarda devlet mülkiyeti ile karma, yüksek gelire sahip bir ekonomidir. 1990'larda Pazar yenilikleri, enerjide meydana gelen özelleştirmelerle önemli istisnalarda ve savunmayla ilgili dallarda, Rus sanayisi ve tarımı çok özelleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Millî Bankası</span>

Belarus Ulusal Cumhuriyet Bankası Belarus'un merkez bankası. Başkent Minsk'te bulunmaktadır. Banka ilk kez 3 Ocak 1922 tarihinde, Belarus Sovyet Halk Komiserliği tarafından Belerus Cumhuriyeti Bankası adıyla kuruldu. Bir yıl sonra SSCB Merkez Bankası Gosbank'ın kurulmasından sonra, banka Sovyet bankacılık sistiminin parçası haline geldi. 1959 ve 1987 yıllarında reorganizasyona tabi tutuldu. Belarus'un bağımsızlığını elde etmesiyle ve ülkede bankacılık sisteminin kurulması amacıyla yapılan düzenlemelerle, 1 Nisan 1991 tarihinde bankanın oluşumu tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Yüksek Sovyeti</span>

Belarus Yüksek Sovyeti, Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve ardılı Belarus'ta 1938-1991 yılları arasında yasama faaliyeti yürüten Yüksek Sovyet organı. 1920-1938 tarihleri arasındaki yasama organı olan Belarus Sovyet Kongresi'nin devamıdır. 1990-1996 yılları arasında daimi parlamento olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mazır</span>

Mazır Belarus'un Homyel Voblastında bulunan bir şehirdir. Mazır rayonu'nun merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus hükûmeti</span>

Belarus hükûmeti, , Belarus'ta devlet iktidarının yürütme organıdır ve Belarus Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Hükûmet başkanı, hükûmetin ana gündemini yöneten ve bakanları yönlendiren Belarus Cumhurbaşkanıdır. Belarus Ulusal Meclisi, Belarus Yüksek Sovyeti'nin devamıdır ve Belarus için işleyen parlamento görevi görür.

<span class="mw-page-title-main">Tayland ekonomisi</span>

Tayland ekonomisi, 2019 yılında ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) yaklaşık %60'ını oluşturan ihracata bağlıdır. Tayland, Dünya Bankası'na göre 2018 yılı itibarı ile 16.316 trilyon baht GSYİH ile Asya'nın 8. en büyük ekonomisi olan yeni sanayileşmiş bir ülkedir. 2018 yılı itibarıyla, Tayland'ın %1,06 ortalama enflasyonu ve ülkenin GSYİH'sının %7,5'i kadar bir cari fazlası bulunmaktadır. Para birimi Tayland bahtı, 2017'de en sık kullanılan 10. para birimi olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Özbekistan ilişkileri</span>

Özbekistan–Belarus ilişkileri, Belarus ile Özbekistan Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 21 Ocak 1993'te kuruldu. Belarus'un Taşkent Büyükelçiliği Şubat 1994'te açıldı. Minsk'teki Özbek Büyükelçiliği ise Mart 2018'de açılmıştır. Her iki ülke de eski Sovyetler Birliği'nin birer parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Araşan</span> Kırgızistan’da bir kasaba

Araşan, Kırgızistan'ın Çuy İli'nin Alamüdün İlçesi'nde bulunan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Pavel Latuşka</span> Belaruslu diplomat ve siyasetçi

Pavel Paulaviç Latuşka, Rusça: Па́вел Па́влович Лату́шко, romanize: Pavel Pavloviç Latuşko); d. 10 Şubat 1973, Minsk), Belaruslu bir siyasetçi ve diplomattır. 2009-2012 yılları arasında Belarus Cumhuriyeti Kültür Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Çavusı</span>

Çavusı, Belarus'un Mahilyov Voblastında bulunan bir şehirdir. Çavusı rayonu'nun merkezidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.