İçeriğe atla

Belarus-Ukrayna ilişkileri

Belarus-Ukrayna ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Belarus ve Ukraine

Belarus
Ukrayna

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

Tarihsel ilişkiler

1991 öncesi arka plan

Tarihsel olarak Kiev Knezliği'nin (9.-13. yüzyıllar) bir parçası olan her iki ülke de yavaş yavaş Polonya-Litvanya Topluluğu'nun (1569-1795) ve nihayetinde Rus İmparatorluğu'nun (1721-1917) kontrolü altına girdi. İkinci Polonya Cumhuriyeti, 1918'den 1939'a kadar olan dönemde her birinin bir bölümünü yönetti. 1991'deki dağılmadan önce, her iki ülke de Sovyetler Birliği'nin (1922'de kuruldu) bir parçası olarak Beyaz Rusya SSC (1920'de kuruldu) ve Ukrayna SSC (1919'da kuruldu) olarak ikisi de 1945'te kendi başlarına Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri oldular. Slav ulusları olarak, hem Belarus hem de Ukrayna yakından ilintili kültürleri paylaşır ve ağırlıklı olarak Belaruslulardan ve Ukraynalılardan oluşan Doğu Slav etnik grupları ve Rusların bir karışımı olarak yerleşik durumdadırlar.

Modern çağ

Bugün, iki ülke 891 kilometrelik bir sınırı paylaşıyor. Belarus ve Ukrayna arasındaki devlet sınırına ilişkin 1997 yılında imzalanan bir anlaşma, Kasım 2009 başlarında Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko ve eski Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko'nun iki ülke arasındaki sınır sorunlarının resmîleştirilmesi sürecini erkenden tamamlamasının ardından onaylanmak üzere Belarus parlamentosuna sunulacaktı.[1]

İlişkilerde kırılmalar

Ağustos 2020'de, Belarus'ta Lukaşenko'ya karşı protestolar sırasında Ukrayna, "yeni gerçekliği" ve iki komşu ülke arasındaki ikili ilişkilerin daha da ileriye gitme ihtimalini değerlendirmek için ilk kez Belarus büyükelçisini geri çağırdı.[2] Belarus, gözaltına alınan anlaşmalı asker olduğunu iddia ettiği kişileri (Lukaşenko'nun Wagner Grubunun bir parçası olduğunu söylediği) Rusya'ya geri gönderdi,[3] Ukrayna'nın gözaltına alınanları Donbass Savaşı'ndaki rolleri nedeniyle yargılanmak üzere Ukrayna'ya gönderme çağrılarına karşı geldi. Nisan 2021'de Ukrayna'nın Verkhovna Rada üyesi Yevgeniy Shevchenko ile yaptığı görüşmede Lukaşenko, eski Ukrayna cumhurbaşkanı Leonid Kravçuk'u protestolar sonucunda Minsk'in Normandiya Formatında bir ev sahibi olarak çıkarılmasını önerdiği için eleştirdi.[4]

Mayıs 2021'de Belarus hükûmeti tarafından Ryanair Flight 4978'in zorunlu olarak yönlendirilmesine yanıt olarak Ukrayna, Belarus havayollarının Ukrayna hava sahasında faaliyet göstermesini yasakladı.[5] Ayrıca Ukrayna, Belarus yetkililerine yaptırım uygulanması konusunda Avrupa Birliği'ne katıldı.[6] Ukrayna'ya yanıt olarak Belarus, Belarus'a giren çeşitli Ukrayna mallarına yeni ticaret engelleri getirdi.[7]

Ukrayna Devlet Sınır Muhafız Teşkilatı Başkanı SV Deyneko'dan Belarus Devlet Sınır Komitesine Mektup AP Lappo, 26.02.2022

Şubat 2022'de Rus birlikleri Belarus'tan Ukrayna'yı istila etti.[8] Belarus ayrıca Rus nükleer silahlarının Belarus topraklarında olacağını belirtti.[9]

Diplomatik ziyaretler

Yerleşik diplomatik misyonlar

  • Belarus Büyükelçiliği Kiev
    Belarus Büyükelçiliği Kiev
  • Ukrayna Büyükelçiliği Minsk
    Ukrayna Büyükelçiliği Minsk

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Belarus to ratify border agreement with Ukraine Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş., Interfax-Ukraine (November 5, 2009)
  2. ^ "Ukraine recalls its ambassador to Belarus". Reuters (İngilizce). 17 Ağustos 2020. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Belarus hands over alleged mercenaries to Russia: Russian prosecutor". Reuters. 14 Ağustos 2020. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  4. ^ "Lukashenko: I have always had good relations with all Ukrainian presidents". eng.belta.by (İngilizce). 20 Nisan 2021. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021. 
  5. ^ "Ukraine will ban Belarus airlines from using its airspace from May 29". nasdaq.com. 28 Mayıs 2021. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  6. ^ "Ukraine joins EU sanctions against Belarusian officials". Kyiv Post. 20 Kasım 2020. 20 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  7. ^ "Ukraine says Belarus has imposed trade barriers in plane row". Reuters. 28 Mayıs 2021. 28 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Troops and military vehicles have entered Ukraine from Belarus". CNN. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  9. ^ "Belarus to Host Russian Nukes in Major Reversal of Post-Soviet Order". Newsweek. 27 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  10. ^ "Ukraine keen on further dialogue with EU, Eurasian Troika – Poroshenko". Interfax-Ukraine (İngilizce). 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 
  11. ^ "What's at stake as Putin, Poroshenko meet in Minsk to talk peace". Mashable (İngilizce). 11 Şubat 2015. 12 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. 
  12. ^ "The First Forum of Regions of Belarus and Ukraine in Gomel | BelCCI". www.cci.by. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2020. []
  13. ^ "Along with Russian President Vladimir Putin and Ukrainian President Leonid Kuchma, Belarusian President Alexander Lukashenko and President of Azerbaijan Ilham Aliev also took part in the celebrations". 31 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "On October 27 the President of the Republic of Belarus Alexander Lukashenko together with presidents of Ukraine, Russia and Azerbaijan placed a wreath at the Tomb of the Unknown Soldier in the memorial complex "Park of Glory" in Kiev". 11 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "Embassy of Belarus in Kyiv". 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022. 
  16. ^ "Embassy of Ukraine in Minsk". 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Lukaşenko</span> Belarusun ilk devlet başkanı

Aleksandr Grigoryeviç Lukaşenko ya da Alyaksandr Rıhoraviç Lukaşenka, Belaruslu siyasetçi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 10 Temmuz 1994'teki seçimleri kazanarak Belarus'un ilk ve tek devlet başkanı oldu. Lukaşenko, siyasi kariyerine başlamadan önce kolektif bir çiftliğin (kolhoz) yöneticisi olarak çalıştı. Askeriyede Sovyet Sınır Birlikleri'nde görev yaptı. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasına karşı oy kullanan Belarus Yüksek Sovyet üyelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Petro Poroşenko</span> 5. Ukrayna devlet başkanı

Petro Oleksiyoviç Poroşenko, Ukraynalı iş insanı ve politikacı. Önceden Dışişleri Bakanı ve Ticaret ve Ekonomik Kalkınma Bakanı olarak görev alan Poroşenko, 2014 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimlerinde devlet başkanı seçildi. 2014-2019 yılları arasında Ukrayna Devlet Başkanı olarak görev yaptı. 20 Mayıs 2019 günü makamı, Volodimir Zelenski'ye devrederek başkanlıktan ayrıldı. Ukrayna siyasetinin en etkili kişileri arasında gösterilmektedir. Şubat 2007 ile Mart 2012 arasında Ukrayna Merkez Bankası Konseyinin başkanlığını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Savaşı</span> Ukrayna ve Rusya destekli Novorossiya Federal Kuvvetleri arasındaki savaş

Donbas Savaşı ya da Ukrayna'nın doğusunda savaş, Rusya destekli Novorossiya Federal Devleti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında 6 Nisan 2014'ten beri Ukrayna'nın Donbas bölgesinde sürmekte olan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Volodimir Zelenski</span> 6. Ukrayna devlet başkanı

Volodimir Oleksandroviç Zelenski, 2019'dan beri Ukrayna'nın altıncı ve şu anki devlet başkanı olarak görev yapan Ukraynalı politikacı, komedyen ve aktör.

<span class="mw-page-title-main">Svyatlana Tsihanouskaya</span> Belaruslu politikacı

Svyatlana Heorhiyeuna Tsihanouskaya ya da Svetlana Georgiyevna Tihanovskaya, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçiminde aday olan Belaruslu aktivist.

<span class="mw-page-title-main">2020-21 Belarus protestoları</span>

2020-21 Belarus protestoları, Belarus hükûmetine ve devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya karşı devam eden bir dizi siyasi gösteridir. Belarus demokrasi hareketinin bir parçası olan gösteriler, Lukaşenko'nun görevde altıncı dönemini tamamladığı 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi öncesinde ve sırasında gerçekleşmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">2020 Belarus devlet başkanlığı seçimleri ve protestolarına uluslararası tepkiler</span>

Bu maddede, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimine ve onu çevreleyen 2020 Belarus protestolarına verilen resmi tepkilerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna sınırı</span>

Rusya-Ukrayna sınırı, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki uluslararası devlet sınırıdır. Karadaki sınır, Ukrayna'nın beş oblastı ile Rusya Federasyonu'nun beş bölgesi arasındadır. Modern sınır sorunu, 1917'de Rus İmparatorluğu'nun çöküşünden beri devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Minsk Protokolü</span> Anlaşma

Minsk Protokolü, Ukrayna'nın Donbass bölgesindeki savaşı durdurmak için Ukrayna, Rusya Federasyonu, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri tarafından 5 Eylül 2014 tarihinde imzalanan bir anlaşmadır. AGİT himayesinde Belarus'un Minsk kentinde yapılan kapsamlı görüşmelerin ardından imzalandı. Donbass'taki çatışmayı durdurmak için daha önce yapılan çok sayıda girişimin ardından gelen anlaşma, acil bir ateşkes uyguladı. Protokol, Donbas'taki savaşı durdurmayı başaramadı ve bunu 12 Şubat 2015'te kabul edilen Minsk II adlı yeni bir tedbir paketi takip etti. Minsk II'de çatışmayı durduramadı, ancak Minsk anlaşmaları, Normandiya Formatı toplantısında kararlaştırıldığı gibi, çatışmaya gelecekteki herhangi bir çözüm için temel olmaya devam ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Reform İçin Ukrayna Demokratik İttifakı</span>

Reform İçin Ukrayna Demokratik İttifakı, Ukrayna'da emekli Ukraynalı profesyonel ağır sıklet boksör ve WBC dünya ağır sıklet şampiyonu Vitali Kliçko'nun başkanlık ettiği bir siyasi partidir. Parti, 2013 yılından beri Avrupa Halk Partisi'nin gözlemci üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Ukrayna ilişkileri</span>

Avrupa Birliği ve Ukrayna arasındaki ilişkiler, Ukrayna-Avrupa Birliği Ortaklık Anlaşması ve Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Bölgesi (DCFTA) aracılığıyla şekilleniyor. Ukrayna, Doğu Ortaklığı ve Avrupa Komşuluk Politikası kapsamında öncelikli bir ortaktır. AB ve Ukrayna, işbirliğinin ötesine geçerek, kademeli ekonomik entegrasyon ve siyasi işbirliğinin derinleştirilmesine giderek birbirleriyle daha yakın bir ilişki arıyorlar. 23 Haziran 2022'de Avrupa Konseyi, Ukrayna'ya Avrupa Birliği'ne katılım için aday statüsü verdi. 14 Aralık 2023'te Avrupa Konseyi Ukrayna ile katılım müzakerelerinin başlatılmasını kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Litvanya ilişkileri</span>

Belarus-Litvanya ilişkileri, Belarus ve Litvanya arasındaki dış ilişkilerdir. Ülkeler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre sonra, 24 Ekim 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke 680 kilometre ortak sınırı paylaşıyor. Vilnius, Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi, Svyatlana Tsihanouskaya gibi Belaruslu mülteciler gibi çok sayıda Belarus sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapıyor. İki ülkenin Konstanti Kalinovski gibi paylaştığı ulusal kahramanların izlerinin yanı sıra Litvanya, Belarus edebiyatının doğum yeri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maryna Poroşenko</span>

Maryna Anatoliivna Poroşenko, Eski Ukraynalı first lady, siyasetçi, hekim ve politik kişilik. Ukrayna'nın beşinci Devlet Başkanı Petro Poroşenko'nun (2014-2019) eşidir. 2020 seçimlerinde Kiev'den Avrupa Dayanışma Partisi'nin liste başı adayı olarak Kiev Belediye Meclisi'ne delege olarak seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Polonya ilişkileri</span>

Polonya Cumhuriyeti ve Belarus Cumhuriyeti 2 Mart 1992'de diplomatik ilişkiler kurdular. Polonya, Belarus'un bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biriydi. Polonya-Litvanya Topluluğu'nun ve daha sonra Rus İmparatorluğu'nun bir parçası oldukları için her iki ülke de ortak bir sınırı paylaşıyor ve ortak tarihlere sahipler. İk ülkede Ekim 1945'te Birleşmiş Milletler'e asıl üyeler olarak katıldılar.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Belarus ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri ve Belarus arasındaki devletlerarası ilişkiler, 1991 yılında Belarus'un da bir parçası olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla başladı. Ancak, ABD'nin Belarus'un insan haklarını ihlal ettiği yönündeki suçlamaları nedeniyle ilişkiler bozuldu. Belarus ise ABD'yi içişlerine karışmakla suçladı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Rusya ilişkileri</span>

Belarus-Rusya ilişkileri, Belarus ve Rusya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke bir kara sınırını paylaşıyor ve uluslarüstü Birlik Devletini oluşturuyor. İki ülke arasında ikili anlaşmalar imzalandı. Rusya, Belarus'un en büyük ve en önemli ekonomik ve siyasi ortağıdır. Her ikisi de Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrasya Gümrük Birliği, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşların üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Belarus ilişkileri</span>

Avrupa-Belarus ilişkileri, Belarus Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkileri ifade eder. Karşılıklı ilişkiler ilk olarak Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1991'de Belarus'un bağımsızlığını tanımasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Ukrayna ilişkileri</span>

Almanya-Ukrayna ilişkileri, Almanya ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Ukrayna ve Almanya arasındaki diplomatik ilişkiler aslen 1918'de Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Alman İmparatorluğu arasında kurulmuştu, ancak daha sonra Ukrayna'nın Kızıl Ordu tarafından işgali nedeniyle kısa süre sonra kesildi. Mevcut ilişkiler 1989'da konsolosluk ve 1992'de tam ölçekli diplomatik misyon düzeyinde yeniden başlatıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.