İçeriğe atla

Belarus-Litvanya ilişkileri

Belarus–Litvanya ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Belarus ve Lithuania

Belarus
Litvanya

Belarus-Litvanya ilişkileri, Belarus ve Litvanya arasındaki dış ilişkilerdir. Ülkeler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre sonra, 24 Ekim 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke 680 kilometre (420 mil) ortak sınırı paylaşıyor. Vilnius, Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi , Svyatlana Tsihanouskaya gibi Belaruslu mülteciler gibi çok sayıda Belarus sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapıyor. İki ülkenin Konstanti Kalinovski gibi paylaştığı ulusal kahramanların izlerinin yanı sıra Litvanya, Belarus edebiyatının doğum yeri olmuştur.

Litvanya'nın Belarus ile sınırı, ülkenin en uzun sınırıdır. Belarus açısından ülkenin en uzun 3. sınırıdır. Vilnius, bir AB üye devletinin Minsk'e en yakın başkentidir. Aynı zamanda Belaruslular için Minsk ve diğer bölgelerden gelen kişiler için alışveriş ve hava geçiş merkezidir (Vilnius ve Kaunas havaalanları üzerinden).

Tarihi

Her iki ülkenin de şu anki toprakları Litvanya Krallığı, Litvanya Büyük Dükalığı (ve ardından Polonya-Litvanya Birliği), Rus İmparatorluğu, LitBel ve nihayetinde (Beyaz Rusya'nın I. Dünya Savaşı'nın ardından ve Litvanya'nın II. Dünya Savaşı'nın ardından dahil olduğu) Sovyetler Birliği'nin bir parçasıydı.

20 Aralık 1991'de, Litvanya Yüksek Konseyi, Belarus'un bağımsızlığını tanıdı ve aynı şeyin yedi gün sonra tersi oldu. 30 Aralık 1992'de Minsk'te diplomatik ilişkilerle ilgili bir anlaşma imzalandı.[1] Belarus-Litvanya sınırı, 2007 yılında tamamlanan sınırın zemininin çizilmesiyle Şubat 1995 tarihli bir antlaşmayla tanımlanmıştır.[2] Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, 1995 ve Eylül 2009'da Litvanya'ya iki resmi ziyaret gerçekleştirdi. 27 Ekim 2010'da, Cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaite, Belarus'un başkenti Minsk'e giden ilk Litvanya devlet başkanı ve ayrıca Belarus'u ziyaret eden bir AB üyesi ülkenin ikinci lideri oldu (İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ilk ziyareti gerçekleştirendi).[3] Nisan 2020'de Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nausėda ve Lukaşenko, 10 yıl sonra ilk kez baş başa görüşme yaptılar.[4] Mayıs 2019'da, eski Cumhurbaşkanı ve Avrupa Parlamentosu Üyesi Rolandas Paksas, Baltık Denizi'ndeki askeri-politik durumu istikrara kavuşturmak için resmi sıfatla ilk kez Belarus'u ziyaret etti.[5]

İlişkilerdeki çatlaklar

Belarus darbeci Vladimir Ushopçik'i ve Litvanya ise Belarus muhalif figürleri barındırarak her ülke diğerine muhalif figürlere ev sahipliği yapıyor. Litvanya, Belarus liderliğinde bir Avrupa yönelimini teşvik etmeye çalıştı ve kolluk kuvvetleri arasında ticaret anlaşmaları ve işbirliğini sürdürdü. Bilgi paylaşımı, Belaruslu insan hakları aktivisti Ales Bialiatski'nin tutuklanmasına yol açarak her iki ülkenin de Avrupa tarafından kınanmasına yol açtı.[6] Lukaşenko hükûmetinin, geniş çapta haksız ve adaletsiz olarak görülen tartışmalı 2020 Belarus Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra yaptığı baskının ardından[7] Belarus muhalefet adayı Svyatlana Tsihanouskaya Litvanya'ya kaçtı.[8] 12 Ağustos'ta Litvanya, protestolara yönelik baskılar nedeniyle sınırlarını insani amaçlarla tüm Belaruslulara açtı.[9] İki gün sonra 14 Ağustos'ta Litvanya, Aleksandr Lukaşenko'nun Belarus Cumhurbaşkanı olarak meşruiyetini açıkça reddeden ilk AB devleti oldu. Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nausėda, "Belarus'ta özgür demokratik seçimler olmadığı için Bay Lukaşenko'ya meşru diyemeyiz" dedi.[10]

Yerleşik diplomatik misyonlar

Vilnius'taki Belarus Büyükelçiliği.
  • Belarus'un Vilnius'ta büyükelçiliği var.
  • Litvanya'nın Minsk'te bir büyükelçiliği ve Grodno'da bir başkonsolosluğu bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Связи Литовской Республики с Республикой Беларусь[]
  2. ^ "The World Factbook". 2 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2016. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Минские переговоры – 2: как прошла встреча Паксаса и Лукашенко в Белоруссии". Baltnews (Rusça). 2 Mayıs 2019. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2020. 
  6. ^ Eastern approaches (8 Ağustos 2011). "The snitches of Vilnius". The Economist. 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2013. 
  7. ^ "Belarus elections deemed unfair by US, Germany and others; candidate missing". Al Arabiya English (İngilizce). 10 Ağustos 2020. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020. 
  8. ^ "Belarusian opposition leader Tikhanouskaya in Lithuania says FM". The Jerusalem Post | JPost.com. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020. 
  9. ^ "Lithuania allows unrestricted entry to Belarusians 'for humanitarian purposes'". www.baltictimes.com. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2020. 
  10. ^ "Lithuanian Leader Says Lukashenko Lost Legitimacy As Belarusian President". UrduPoint (İngilizce). 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Dalia Grybauskaitė</span>

Dalia Grybauskaitė, Litvan siyasetçi. 12 Temmuz 2009'da açılıp Mayıs 2014'te yeniden seçilen Litvanya'nın cumhurbaşkanı. Ülkenin ilk kadın Cumhurbaşkanı olarak art arda ikinci bir dönem için seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Gitanas Nausėda</span> Litvanyalı siyasetçi, 2019dan bu yana devlet başkanı

Gitanas Nausėda, Litvanyalı siyasetçi. Nausėda, Avrupa ülkesi Litvanya'da 12 Temmuz 2019 tarihinden bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır. Bu görevi önceli Dalia Grybauskaitė'den devralan Nausėda, 12 Temmuz 2019 tarihinde yemin ederek görevine başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Belarus ilişkileri</span>

Azerbaycan ve Belarus arasındaki ilişkiler, Beyaz Rusya Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko'nun Azerbaycan'ı Beyaz Rusya'nın bağımsızlığı ve egemenliği için "koruyucu" olarak nitelendirerek Azerbaycan-Belarus ilişkilerinde "yakın bir ilişki olmadığını" belirtmiştir. Her iki ülke 1918'e kadar Rus İmparatorluğu'nun ve 1991'den önce Sovyetler Birliği'nin bir parçasıydı. Azerbaycan'ın Minsk'te ve Beyaz Rusya'nın Bakü'de bir elçiliği var. Her iki ülke de Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nun (BDT) tam üyesidir. Azerbaycan Avrupa Konseyi'nin tam üyesidir, Beyaz Rusya adaydır. Hem Azerbaycan hem de Beyaz Rusya, Bağlantısızlar Hareketi'nin (BH) tam üyesidir. Beyaz Rusya'da 6.000'den fazla Azeri yaşıyor.

<span class="mw-page-title-main">2019 Litvanya cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Litvanya Cumhuriyetinin 7. seçimleri

2019 Litvanya cumhurbaşkanlığı seçimleri'nin ilk turu 12 Mayıs 2019'da yapıldı ve ikinci tur 26 Mayıs 2019'da yapıldı. Görevdeki cumhurbaşkanın iki dönemlik anayasal sınırı nedeniyle, cumhurbaşkanı Dalia Grybauskaitė 2009 ve 2014 seçimlerini kazandığı için bir daha aday olamadı.

<span class="mw-page-title-main">Svyatlana Tsihanouskaya</span> Belaruslu politikacı

Svyatlana Heorhiyeuna Tsihanouskaya ya da Svetlana Georgiyevna Tihanovskaya, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçiminde aday olan Belaruslu aktivist.

<span class="mw-page-title-main">2020-21 Belarus protestoları</span>

2020-21 Belarus protestoları, Belarus hükûmetine ve devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko'ya karşı devam eden bir dizi siyasi gösteridir. Belarus demokrasi hareketinin bir parçası olan gösteriler, Lukaşenko'nun görevde altıncı dönemini tamamladığı 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi öncesinde ve sırasında gerçekleşmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">2020 Belarus devlet başkanlığı seçimleri ve protestolarına uluslararası tepkiler</span>

Bu maddede, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimine ve onu çevreleyen 2020 Belarus protestolarına verilen resmi tepkilerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi</span>

Belarus'ta 9 Ağustos 2020 Pazar günü devlet başkanlığı seçimleri yapıldı. Erken oylama 4 Ağustos'ta başladı ve 8 Ağustos'a kadar sürdü.

Beyaz Rusya Koordinasyon Konseyi, tartışmalı 2020 Beyaz Rusya devlet başkanlığı seçimini izleyen 2020 Beyaz Rusya protestoları sırasında başkan adayı Svyatlana Tsihanouskaya tarafından oluşturulan bir organdır. İlk toplantısı ise 18 Ağustos'ta yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Syarhey Tsihanouski</span>

Syarhey Leanidaviç Tsihanouski veya Sergey Leonidoviç Tihanovski ; d. 18 Ağustos 1978), Belaruslu bir vicdan mahkûmu, YouTuber, video blog yazarı, muhalif ve demokrasi yanlısı aktivist. Öncelik olarak Belarus devlet başkanı Aleksandr Lukaşenko rejimine karşı aktivizmiyle tanınmaktadır. Mayıs 2020'de, 2020 başkanlık seçimlerine aday olma niyetini açıkladı, ancak iki gün sonra tutuklandı. Karısı Sviatlana Tsikhanouskaya, çekişmeli seçimlerde Lukashenko'nun en büyük rakibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Japonya-Litvanya ilişkileri</span>

Japonya-Litvanya ilişkileri, Japonya ve Litvanya arasındaki ikili dış ilişkilerdir. Japonya'nın Vilnius'ta bir elçiliği var. Litvanya'nın Tokyo'da bir elçiliği var. Japonya, Litvanya dahil Baltık ülkelerinin Sovyet işgalini tanıyan birkaç ülkeden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Litvanya ilişkileri</span>

Çin-Litvayna ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Eylül 1991 tarihinde kuruldu. Çin'in Vilnius'ta bir maslahatgüzarı var; Litvanya ise Pekin'deki büyükelçiliğini 2021 yılı Aralık ayında kapattı. Bunun dışında Litvanya'nın Hong Kong'da oturan ve Hong Kong ile Makao özel idari bölgelerindeki temsilcisi olarak çalışan bir fahri konsolosu var.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Belarus-Avrupa Birliği sınır krizi</span>

2021-2022 Belarus-Avrupa Birliği sınır krizi, başta Irak ve Afrika'dan olmak üzere on binlerce göçmenin Belarus sınırları üzerinden Litvanya, Letonya ve Polonya'ya akın etmesinden oluşan bir göçmen krizidir. Kriz, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi, 2020-21 Belarus protestoları, Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşu olayı ve Krystsina Tsimanouskaya'nın zorla ülkesine geri gönderilme girişiminin ardından Belarus-Avrupa Birliği ilişkilerindeki bozulmayı ciddi şekilde tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Polonya ilişkileri</span>

Polonya Cumhuriyeti ve Belarus Cumhuriyeti 2 Mart 1992'de diplomatik ilişkiler kurdular. Polonya, Belarus'un bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biriydi. Polonya-Litvanya Topluluğu'nun ve daha sonra Rus İmparatorluğu'nun bir parçası oldukları için her iki ülke de ortak bir sınırı paylaşıyor ve ortak tarihlere sahipler. İk ülkede Ekim 1945'te Birleşmiş Milletler'e asıl üyeler olarak katıldılar.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Belarus ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri ve Belarus arasındaki devletlerarası ilişkiler, 1991 yılında Belarus'un da bir parçası olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla başladı. Ancak, ABD'nin Belarus'un insan haklarını ihlal ettiği yönündeki suçlamaları nedeniyle ilişkiler bozuldu. Belarus ise ABD'yi içişlerine karışmakla suçladı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Rusya ilişkileri</span>

Belarus-Rusya ilişkileri, Belarus ve Rusya arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. İki ülke bir kara sınırını paylaşıyor ve uluslarüstü Birlik Devletini oluşturuyor. İki ülke arasında ikili anlaşmalar imzalandı. Rusya, Belarus'un en büyük ve en önemli ekonomik ve siyasi ortağıdır. Her ikisi de Bağımsız Devletler Topluluğu, Avrasya Gümrük Birliği, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü ve Birleşmiş Milletler dahil olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşların üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Birliği-Belarus ilişkileri</span>

Avrupa-Belarus ilişkileri, Belarus Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ilişkileri ifade eder. Karşılıklı ilişkiler ilk olarak Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun 1991'de Belarus'un bağımsızlığını tanımasından sonra kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.