İçeriğe atla

Belarus'taki Yahudilerin tarihi

Belarus Yahudileri
Belarus'un (yeşil) Avrupa'daki konumu
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Belarus13,705 (2019)-70,000 (2014)[1]
 İsrail78.859 Belarus göçmeni (1989-2013 yılları arasında)[2]
Diller
Din
İlgili etnik gruplar
Yahudiler, Aşkenazi Yahudileri, Sefarad Yahudileri, Mizrahi Yahudileri, Rusya Yahudileri, Ukrayna Yahudileri, Litvanya Yahudileri, Polonya Yahudileri, Belaruslular

Belarus'taki Yahudilerin tarihi, 8. yüzyılın başlarından itibaren başlar. Yahudiler, modern Belarus topraklarının her yerinde yaşadılar. Yahudiler, 20. yüzyılın ilk yarısında ülkedeki üçüncü en büyük etnik gruptu. 1897'de Belarus'un Yahudi nüfusu 910.900 kişiydi ve toplam nüfusun %14.2'sine eşitti.[3] Polonya-Sovyet Savaşı'nın (1919-1920) ardından, Riga Antlaşması hükümlerine göre Belarus, Doğu Belarus (Sovyet işgali altında) ve Batı Belarus (Polonya işgali altında)[4] olarak ikiye bölündü ve 350.000-450.000 Yahudinin Polonya tarafında kalmasına sebep oldu.[5]

İkinci Dünya Savaşı'ndan önce, Yahudiler Belarus'taki en büyük üçüncü etnik gruptu ve şehir ve kasabalardaki nüfusun %40'ından fazlasını oluşturuyorlardı. Minsk, Pinsk, Mahiliou, Babrujsk, Viciebsk ve Homiel gibi şehirlerin nüfusu %50'den fazla Yahudiydi. 1926 ve 1939'da Belarus'ta (Doğu Belarus) 375.000 ila 407.000 Yahudi veya toplam nüfusun %6.7-8.2'si vardı. Batı Belarus da dahil olmak üzere 1939'da Doğu Polonya'nın Sovyetler tarafından ilhak edilmesinin ardından Belarus'un sınırları içinde, Polonya, Ukrayna ve başka yerlerden gelen 275.000 Yahudi de dahil olmak üzere toplamda nüfus 1.175.000 kişiye ulaştı.

Holokost sırasında 900.000 Yahudi'nin 800.000'inin -Belarus Yahudilerinin %90'ının- öldürüldüğü tahmin ediliyor.[6][7][8] 2019 ulusal nüfus sayımına göre, Belarus'ta kendi kendini tanımlayan 13.705 Yahudi vardı.[9] Yahudi Ajansı, Belarus'taki Yahudi cemaatinin 20.000 olduğunu tahmin ediyor. Ancak Yahudi asıllı Belarusluların sayısının daha fazla olduğu varsayılmaktadır.[10]

Erken tarih

Birkaç yüzyıl boyunca modern Belarus ve Litvanya Cumhuriyeti toprakları, Litvanya Büyük Dükalığı'nın parçalarıydı. Bu nedenle, Belarus Yahudilerinin tarihi, Litvanya'daki Yahudilerin tarihi ile yakından ilişkilidir ve tarihsel olarak Litvanya Yahudilerinin bir alt kümesi olarak görülebilirler.

8. yüzyılda Yahudiler modern Belarus topraklarının bazı bölgelerinde yaşıyordu. Bu dönemden başlayarak Rutenya, Litvanya ve Baltık arasında, özellikle Danzig, Julin (Pomeranya'da Vineta veya Wollin) ve Vistula, Oder ve Elbe'deki diğer şehirlerle ticareti yürüttüler.

Daha sonra Belarus'taki Yahudi yaşamının önemli merkezleri haline gelen bazı şehirler, başlangıçta sadece köylerdi. En eskilerden biri olan Hrodna'dan ilk olarak 1128 kroniklerinde bahsedilmiştir. Navahrudak bir süre sonra Bilge I. Yaroslav tarafından kuruldu; 1250'de Kerlov; 1252'de Voruta ve Twiremet; 1262'de Eiragola; 1280'de Halshany ve Kowno; 1320'de Lida, Telšiai, Vilna ve Troki.

Hiedzimin'in Kiev ile Volhynia'yı (1320-1321) boyunduruğu altına almasıyla, bu toprakların Yahudi sakinleri Litvanya Büyük Dükalığı'nın kuzey eyaletlerine yayılmaya teşvik edildi. Güney Yahudilerin Belarus ve Litvanya'nın gelişmesinde muhtemel önemi, 13. yüzyılda Volhynia'daki sayısal önemleriyle belirtilir. Büyük Dük Vladimir Vasilkovich'in Vladimir (Volhynia) kentindeki cenazesini anlatan bir tarihçiye göre, "Yahudiler cenazesinde Kudüs'ün düşüşünde ya da Babil esaretine götürülürken olduğu gibi ağladılar."[11] Bu sempati ve bununla ilgili kayıtlar, söz konusu olaydan çok önce Yahudilerin hatırı sayılır bir refah ve nüfuza sahip olduklarını ve bunun onlara yeni rejim altında belirli bir konum kazandırdığını gösteriyor gibi görünüyor. Dük Hiedzimin'in hoşgörülü yönetimi altında yeni şehirlerin gelişmesinde aktif rol aldılar.

Jagiellon kuralı

1569'da Polonya ve Litvanya Büyük Dükalığı birleşti. Genellikle her iki ülkenin Yahudileri için bir refah ve göreceli güvenlik zamanıydı (17. yüzyıldaki Chmielnicki Ayaklanması hariç). Bununla birlikte, 1495 ile 1503 yılları arasında Yahudilerin Litvanya Büyük Dükalığı'ndan kovulması gibi birkaç olay, sadece Büyük Dükalık içinde meydana geldi.

Rus İmparatorluğu altında Belarus Yahudileri

Historical Belarusian Jewish population
Yıl Nüfus     
1926407,069—    
1939375.092%+92044.6
1959150.090%−60.0
1970148.027%−1.4
1979135.539%−8.4
1989112.031%−17.3
199927.798%−75.2
200912.926%−53.5
201913.705%+6.0
Kaynak:
  • Yivoencyclopedia.org[12]
  • Demoscope.ru[13]
  • Jewishdatabank.org[14]
  • AJCarchives.org[15]
  • Pop-stat.mashke.org[16]
  • Yahudi nüfus verileri, Dağ Yahudilerini, Gürcü Yahudilerini, Buhara Yahudilerini (veya Orta Asya Yahudilerini), Kırımçakları (tümü 1959 Sovyet nüfus sayımına göre) ve Tatları içerir.[17]
  • 2019 Belarus nüfus sayımı[18]
Çit Yerleşimi, c. 1905.

Belarus topraklarının ilhakı üzerine, Rus çarları bölgeyi Yahudilerin daimi ikametine izin verilen İmparatorluk Rusya'sının batı sınır bölgesi olan sözde Çit Yerleşimi'ne dahil etti. Avrupa bölgesindeki toprakları Rusya topraklarının sadece %20'sini oluşturmasına rağmen, Çit, Polonya-Litvanya Topluluğu'nun tarihi sınırlarına karşılık geliyordu ve günümüzün Belarus, Litvanya Cumhuriyeti, Polonya, Moldova, Ukrayna ve batı Rusya'nın bazı kısımlarını içeriyordu.

19. yüzyılın sonunda, birçok Belarus Yahudisi, Rus İmparatorluğu'nu saran çatışmalar ve pogromlar ve Rus çarlarının antisemitizmi nedeniyle Yahudilerin Doğu Avrupa'dan Yeni Dünya'ya kaçışlarının bir parçasıydı. Beyaz Rusya'dan on binlerce Yahudi de dahil olmak üzere milyonlarca Yahudi, Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika'ya göç etti. Az sayıda da Yahudi Filistin İngiliz Mandası'na göç etti.

Ekim Devrimi'nden sonra

Genel Yahudi Emek Federasyonu da dahil olmak üzere Yahudi siyasi örgütleri 1918'de Belarus Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasına katıldı.

Belarus'un Sovyetler tarafından işgalinin ilk yıllarında, Yahudiler ülkede yönetici pozisyonlarda görevler elde edebildiler. 1920'lerde bir süre için Yidiş, Belarusça, Lehçe ve Rusça ile birlikte Doğu Belarus'ta resmi bir dildi. Ukraynalı bir Yahudi olan Yakov Gamarnik, Aralık 1928'den Ekim 1929'a kadar Beyaz Rusya Komünist Partisi'nin (yani fiili devlet başkanı) birinci sekreteriydi. Ancak, Sovyetlerin Yahudi politikası daha sonra Yahudilerin aleyhine döndü (bkz. Stalin'in antisemitizmi).

II. Dünya Savaşı

Einsatzgruppen'in (görev grupları) Yahudileri toplayıp kurşuna dizmesiyle, Almanların işgal ettiği bölgelerdeki Yahudi nüfusa karşı vahşet hemen başladı. Yerel anti-semitistler kendi pogromlarını gerçekleştirmeye teşvik edildiler. 1941'in sonunda, Yahudileri toplamaya ve öldürmeye ayrılmış 5.000'den fazla asker vardı. Öldürmenin kademeli olarak sanayileşmesi, Nihai Çözüm'ün benimsenmesine ve Reinhard imha kampları Operasyonunun başlamasına yol açtı. Holokost'ta öldürülen Sovyet Yahudilerinin 246.000'i Belarusluydu: Belarus Yahudilerinin toplam sayısının yaklaşık %66'sıdır.[19]

20. yüzyılın sonlarından modern günlere

Belarus'taki Yahudi nüfusu (resmi nüfus sayımı verileri)
Belarus gümüş sikkesi, 10 ruble, 2010, 925, çap. 33 mm, ters, Volozhin yeshiva
Belarus gümüş sikkesi, 10 ruble, 2010, 925, çap. 33 mm, avers, "Yahudilik"

1968'de birkaç bin Yahudi genç Siyonist faaliyetten tutuklandı.[20] 20. yüzyılın ikinci yarısında, İsrail'e (bkz . 1970'lerde Sovyetler Birliği'nden Aliyah) ve Amerika Birleşik Devletleri'ne göç eden büyük bir Belarus Yahudisi göç dalgası vardı. 1979'da Belarus'ta 135.400 Yahudi vardı; on yıl sonra 112 bin kişi kaldı. Sovyetler Birliği'nin çöküşü ve Belarus'un bağımsızlığı, eski Sovyetler Birliği'nin Yahudi nüfusunun çoğunluğu ile birlikte topluluğun çoğunun İsrail'e göç etmesini sağladı (bkz. 1990'larda İsrail'e Rus göçü).[19]

1999 nüfus sayımı, ülkede yalnızca 27.798 Yahudi kaldığını tahmin ediyordu, bu sayı 2009'da 12.926'ya düştü ve 2019'da marjinal olarak 13.705'e yükseldi.[21] Ancak, yerel Yahudi örgütleri bu sayının 2006'da 50.000 olduğunu iddia ettiler.[22] Ülkedeki Yahudilerin yaklaşık yarısı Minsk'te yaşıyor. Ulusal Yahudi örgütleri, yerel kültürel gruplar, dini okullar, hayır kurumları ve savaş gazileri ve Holokost'tan kurtulanlar için örgütler kuruldu.[19]

1990'ların kitlesel göçünden bu yana, İsrail'e sürekli bir göç olmuştur. 2002'de 974 Belaruslu İsrail'e taşındı ve 2003 ile 2005 arasında bu taşınmayı 4.854 kişi izledi.[19]

Kaynakça

  1. ^ Israel to sign a visa-waiver program with internationally ostracized Belarus 27 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. By JTA | Sep. 13, 2014
  2. ^ "Archived copy". 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
  3. ^ "YIVO | Belarus". yivoencyclopedia.org. 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  4. ^ "Belarus" (PDF). Yad Vashem Shoah Resource Center, The International School for Holocaust Studies. 20 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  5. ^ "Newsletters - Tools - Belarus SIG - JewishGen.org". www.jewishgen.org. 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  6. ^ Himka, John-Paul, (Ed.) (2013). Invisible Genocide. The Holocaust in Belarus. Bringing the dark past to light : the reception of the Holocaust in Post Communist Europe. Lincoln: University of Nebraska Press. ss. 60-62. ISBN 978-0803246478. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  7. ^ "Belarus marks ghetto's destruction 65 years on". USA Today. Associated Press. 21 Ekim 2008. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  8. ^ "Belarus Virtual Jewish History Tour". www.jewishvirtuallibrary.org. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  9. ^ [1] Webarşiv şablonunda hata: |url= value. Boş.
  10. ^ Israeli Ambassador: the closure of the embassy in Minsk was refused due to special relations 22 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Alexey ALEXANDROV / 02/16/2017 / 16:24 / Politics
  11. ^ Quoted in: Rosenthal, Herman (1904).
  12. ^ "YIVO | Belarus". Yivoencyclopedia.org. 23 Ekim 1943. 6 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  13. ^ "Приложение Демоскопа Weekly". Demoscope.ru. 15 Ocak 2013. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2013. 
  14. ^ "Powered by Google Docs". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2013. 
  15. ^ "Year book" (PDF). www.ajcarchives.org. 2002. 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2019. 
  16. ^ "Ethnic composition of Belarus 2009". Pop-stat.mashke.org. 23 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2012. 
  17. ^ YIVO | Population and Migration: Population since World War I 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Yivoencyclopedia.org. Retrieved on 2013-04-14.
  18. ^ "2019 Belarus Census". 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2022. 
  19. ^ a b c d "Belarus: Virtual Jewish History Tour". Jewishvirtuallibrary.org. 25 Nisan 1991. 29 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2013. 
  20. ^ "The Jewish Community of Minsk". The Museum of the Jewish People at Beit Hatfutsot. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  21. ^ Census data cited in: Zeltser, Arkadi (July 15, 2010).
  22. ^ Friedman, Alexander (2009).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Minsk</span> Beyaz Rusyanın başkenti

Minsk, Belarus'un başkentidir. Şehir 409,5 km² alanda kuruludur. 2021 yılındaki nüfusu yaklaşık 2.009.786 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan Sovyetler Birliği kuruluş anlaşmasını imzalayan devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşkenaz Yahudileri</span> Yahudi etnik grup

Aşkenaz/Aşkenazi Yahudileri, İbranice: יְהוּדֵי אַשְׁכְּנַז‎) veya İbranice -im ekinden gelen Aşkenazim, Yahudi-Roma savaşlarından sonra galip gelen Roma tarafından, Anadolu ve İberya üzerinden Avrupa'ya sürgün edilen İbrani kökenli Kenanlı Yahudilerdir.

Polonya Yahudileri'nin zaman çizelgesi aşağıdaki gibidir.

<span class="mw-page-title-main">Maladzeçna</span> Belarusta bir şehir

Maladzeçna, Belarus'un Minsk Voblastı'nda yer alan şehir. 2006 nüfus sayımına göre 98.514 nüfusu vardır. Minsk bölgesinin ve 72 km kuzeybatısında Usha Nehri yakınında yer alır. Litvanya Büyük Dükalığı'nin parçası olduğu 1388 yılından bu yana bir yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası</span>

Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası, Belarus Halk Cumhuriyeti'nin en yüksek yönetim organı. 1919'da kurulan yapı, yıkılışının ardından Belarus diasporasının siyasi bir örgütü haline geldi. Antikomünist görüşleri ile bilinir.

Belarus diasporası, Belarus dışında yaşayan ve kendisini bu adla değerlendiren Belaruslulara verilen genel ad. Farklı araştırmalara göre, Beyaz Rusya Cumhuriyeti dışında yaşayan 2,5 ila 3,5 milyon arasında Beyaz Rus kökenli insan yaşamaktadır. Beyaz Rusların en yoğun olduğu ülkeler Rusya, ABD, Ukrayna, Kazakistan, Letonya, Kanada, Brezilya, Polonya, Litvanya, Moldova, Avustralya ve Estonya'dır.

Litvanya Yahudileri veya Litvaklar, bugünkü Litvanya, Belarus, Letonya, Kuzeydoğu Suwałki ve Polonya'nın Białystok bölgesi ile Rusya ve Ukrayna'nın bazı sınır bölgeleri arasında bölünmüş eski Litvanya Büyük Dükalığı topraklarında yaşayan Yahudilerdir. Terim bazen, etnik kökenleri ne olursa olsun, "Litvanyalı" bir yaşam ve öğrenme tarzını izleyen tüm Ortodoks Yahudileri kapsamak için kullanılır. Litvanyalı Yahudilerin yaşadığı bölgeye Yidiş'te (טעיטע) Lite, dolayısıyla İbranice Lita'im (לִיטָאִים) denir.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı Kasaba</span>

Kırmızı Kasaba, ya da Krasnaya Sloboda, Azerbaycan'ın Kuba Rayonu'nda yer alan bir köy ve belediyedir. 3.598 kişilik bir nüfusa sahiptir ve İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri dışında dünyanın tek Yahudi kasabası olduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus demografisi</span>

Belarus demografisi, nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim seviyesi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere Belarus nüfusunun demografik özellikleriyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Litvanya ilişkileri</span>

Belarus-Litvanya ilişkileri, Belarus ve Litvanya arasındaki dış ilişkilerdir. Ülkeler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre sonra, 24 Ekim 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke 680 kilometre ortak sınırı paylaşıyor. Vilnius, Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi, Svyatlana Tsihanouskaya gibi Belaruslu mülteciler gibi çok sayıda Belarus sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapıyor. İki ülkenin Konstanti Kalinovski gibi paylaştığı ulusal kahramanların izlerinin yanı sıra Litvanya, Belarus edebiyatının doğum yeri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Polonyalılar</span>

Belarus'taki Polonyalılar, 2019 nüfus sayımına göre resmi olarak 288.000 kişidir. Ancak Polonya Dışişleri Bakanlığı'na göre bu sayı 1.100.000 kadar yüksektir. Toplam nüfusun yaklaşık %3,1'i ile Ruslardan sonra ülkedeki en büyük ikinci etnik azınlığı oluşturuyor. Tahminen 205.200 Belarus Polonyalısı büyük yerleşim yerlerinde ve 82.493'ü daha küçük yerleşim yerlerinde yaşıyor ve kadınların sayısı erkeklerin sayısını 33.905 kişi kadar aşıyor. ABD'deki Polonyalı sivil toplum kaynakları tarafından yapılan bazı tahminler, 1989'da Sovyet yetkilileri altında 413.000 Polonyalı ile yapılan bir önceki ankete atıfta bulunarak daha yüksek sayıda olduklarını belirtiyor.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'da Holokost</span>

Litvanya'da Holokost, Nazi işgâli altındaki Litvanya SSC'nde kurulmuş Reichskommissariat Ostland'a bağlı Generalbezirk Litauen alanında yaşayan Litvanya (Litvak) ve Polonya Yahudileri'nin neredeyse tümünün imha edilmesine sebep oldu. Yaklaşık 208.000-210.000 Yahudinin arasında tahminen 190.000-195.000'i, çoğu Haziran ile Aralık 1941 arasında öldürülmek üzere İkinci Dünya Savaşı'nın sonundan önce öldürüldü. Üç senelik Alman işgâli boyunca Litvanya'daki Yahudi nüfusunun %95'inden fazlası katledildi; bu, Holokost'un yer aldığı tüm diğer ülkelerden daha eksiksiz bir yıkımdı. Tarihçiler, bu imha oranını Yahudi olmayan yerel paramiliter oluşumlarının soykırımda Nazilerle kitlesel oranda işbirliklerinde bulunmalarına bağlamıştır, ancak bu işbirliklerinin nedenleri tartışılmaya devam etmektedir. Holokost, Litvanya tarihinde bu kadar kısa bir sürede şimdiye kadarki en büyük can kaybıyla sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da Holokost</span>

Polonya'da Holokost, Nazi Almanyasının Avrupa çapında çoğunlukla 101.Yedek Ordnungspolizei Taburu eliyle işlediği Holokost'un o dönem Alman işgâlinde bulunan Polonya'daki tezahürlerini kapsar. Bu soykırım kapsamında üç milyon Polonya Yahudisi, yani Holokost'ta katledilmiş tüm Yahudilerin yarısı, öldürüldü.

Belarus mimarisi, çeşitli tarihi dönemleri ve stilleri kapsar ve ülkenin karmaşık tarihini, coğrafyasını, dinini ve kimliğini yansıtır. Belarus'taki birkaç bina, kültürel miraslarının tanınması için UNESCO Dünya Mirası Alanları olarak belirlenmiş ve diğerleri geçici listeye yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da Holokost</span>

Ukrayna'da Holokost, II. Dünya Savaşı boyunca işlenmiş Holokost'un Reichskommissariat Ukraine, Kırım Genel Hükümeti, Reichskommissariat'ın doğusunda yer alan ve Nazi askerî işgâli altında bulunan topraklar, Romanya işgâli altında bulunan Transdinyester Valiliği, Romanya işgâli altında sonra Romanya tarafından ilhâk edilen Kuzey Bukovina ve o dönem Macaristan'a ait Karpat Rutenya'daki tezahürlerini kapsar. Bütün bu topraklar günümüz Ukrayna devletine ait. 1941 ile 1944 yılları arasında, Sovyetler Birliği'nde yaşayan bir milyondan fazla Yahudi, Nazi Almanyası'nın "Nihai Çözüm" imha politikaları kapsamında katledildi. II. Dünya Savaşı öncesinde Sovyet Yahudilerinin çoğunun Ukrayna'nın en büyük parçasını oluşturduğu Çit Yerleşimi'nde yaşamasından dolayı bu Yahudilerin çoğu Ukrayna'da öldürüldü.

Belarus direniş hareketleri, çağdaş Belarus topraklarındaki direniş hareketleridir. Belarus'ta direnişin ortaya çıkmasındaki en büyük etken bölgedeki savaşların bölgesel ekonomiye büyük bir darbe vurmasıydı. Ayrıca Rus orduları, kaçak köylülerin geri dönmesi bahanesiyle Polonya-Litvanya Birliği altındaki Belarus topraklarına akınlar düzenliyordu. 18. yüzyılın ortalarında, modern Belarus topraklarında direniş neredeyse kalıcı hale geldi.