İçeriğe atla

Belém do Pará Sözleşmesi

Belém do Pará Sözleşmesi

İmzalanma9 Haziran 1994
YerBelém do Pará/Brezilya
Yürürlük3 Şubat 1995
BitişSüresiz
TaraflarAmerikan Devletleri Örgütü Üyeleri
Dilİngilizce, Fransızca, Portekizce, İspanyolca


"Belém do Pará Sözleşmesi" ya da Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi, Cezalandırılması ve Ortadan Kaldırılması Hakkında Amerikalararası Sözleşme[1]

Amerikan Devletleri Örgütü'nün, Amerikalararası Kadın Komisyonu (CIM) tarafından 9 Haziran 1994'te Brezilya'nın Belém do Pará kentinde düzenlenen bir konferansta kabul edilen bir insan hakları sözleşmesidir. Kadınlara yönelik her türlü şiddeti, özellikle cinsel şiddeti suç sayan, yasal olarak bağlayıcı olan uluslararası bir sözleşmedir.

Tarihi

1980'lerin sonlarında El Salvador, Haiti, Peru ve Latin Amerika'nın diğer birçok ülkesindeki resmi rejimlerde kadınlara yönelik şiddet olayları artmıştı. Latin Amerika'da (1978-1995) yaşanan demokratikleşme dalgasında birçok diktatörlük rejimi çökmüştür. Bu dönemde Latin Amerika'da yaşayan kadınlar kurulan sivil hükûmetlerine kadınlara yönelik şiddete karşı sistematik bir tavır sergilemeleri yönünde baskı yapmayı sürdürdüler.

1990 yılında Amerikalararası Kadın Komisyonu (CIM) tarafından taslak olarak hazırlanan sözleşme, daha sonra üye ülkelerin görüşleri neticesinde nihai haline getirilmiş, 9 Haziran 1994'te ise Brezilya'nın, Belém do Pará şehrinde Amerikan Devletleri Örgütü'ne taraf aktif üye 34 devletten 32'si tarafından onaylayarak yürürlüğe girmiştir.

Sözleşme

Bu sözleşme Amerikan Devletleri Örgütü'nün 4 resmi dilinde yazılmıştır. Sözleşme dilleri; İngilizce, Fransızca, Portekizce ve İspanyolcadır.

Sözleşme, 5 ana bölüm, 25 maddeden oluşmaktadır.

  • Bölüm 1 : Tanımlar ve kapsam
  • Bölüm 2 : Korunan haklar
  • Bölüm 3 : Devletlerin sorumlulukları
  • Bölüm 4 : Koruma mekanizmaları
  • Bölüm 5 : Genel hükümler

Belém do Pará Sözleşmesi, kadına yönelik şiddetin ne olduğunu tanımlayarak, kadınların şiddetten uzak bir hayat yaşama hakkına sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Kadına yönelik şiddetin temel bir insan hakları ve özgürlükler ihlali olduğunu vurgulamaktadır. İster kamusal ister özel alanda, kadınların fiziksel, cinsel ve psikolojik bütünlüğüne yönelik şiddet ile mücadele etmek için bağlayıcı koruma mekanizmaları kurulması gerektiğini belirtmekte ve bu mekanizmaları tanımlamaktadır.[2]

Taraf devletler

2020 iribariyle Amerikan Devletleri Örgütü'ne üye 35 devletten (34 aktif üye) 32'si Belém do Pará Sözleşmesi'ni imzalamış veya kabul etmiştir.[3] Üye devletlerden Kanada, ABD ve üyeliği aktif olmayan Küba antlaşmayı imzalamamıştır.[4]

Oluşturulan mekanizmalar

Taraf devletlerin sözleşmenin yükümlülüklerine uymasını etkin bir şekilde izlemek için, sözleşmeye taraf devletler, 26 Ekim 2004 tarihinde Belém do Pará Sözleşmesi'nin takip mekanizması adlı, MESECVI olarak kısaltılmış bir ajans oluşturulmuştur. MESECVI, periyodik olarak sunulan ülke raporlarını inceler ve gerektiğinde Amerikalararası Kadın Komisyonu'na (CIM) tavsiyelerini sunmaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ "INTER-AMERICAN CONVENTION ON THE PREVENTION, PUNISHMENT AND ERADICATION OF VIOLENCE AGAINST WOMEN "CONVENTION OF BELEM DO PARA"". www.oas.org. 6 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2020. 
  2. ^ "Convention of Belem fo Para". www.cidh.org. 6 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  3. ^ OAS (1 Ağustos 2009). "OAS - Organization of American States: Democracy for peace, security, and development". www.oas.org (İngilizce). 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  4. ^ "İmzalayan devletler" (PDF). 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 
  5. ^ OAS (1 Ağustos 2009). "OAS - Organization of American States: Democracy for peace, security, and development". www.oas.org (İngilizce). 28 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Konseyi</span> devletler arası kuruluş

Avrupa Konseyi, Avrupa çapında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla 1949'da kurulmuş hükûmetlerarası bir kuruluştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi'ne bağlıdır. Avrupa Konseyi'ne Rusya, Belarus, Kosova, Kazakistan ve gözlemci Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de kadın hakları</span>

Türkiye'de kadın hakları konusu, Batı dünyasındaki gelişmelere paralel olarak 19. yüzyıl ortalarından itibaren gündeme gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi</span> Uluslararası bir antlaşma

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Yok Edilmesi Sözleşmesi ya da CEDAW, 1979'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen ve taraf devletlere kadınlara karşı ayrımcılığın tüm biçimlerini ortadan kaldırma yükümlülüğü getiren uluslararası bir sözleşmedir.

Dünya Doğayı Koruma Birliği veya tam adıyla Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği doğal kaynakların korunması amacı ile kurulmuş uluslararası bir organizasyondur. Merkezi Gland, İsviçre'de bulunur. IUCN dünya çapında 160 ülkeden 1.400'ün üzerinde devlet kuruluşu ve sivil toplum örgütünü aynı çatı altında toplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Devletleri Örgütü</span> Amerika kıtasındaki devletlerin uluslararası örgütü

Amerikan Devletleri Örgütü genel merkezi Washington, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan bölgesel bir uluslararası kuruluştur. Üyeleri Amerika kıtasında toprağı bulunan 35 bağımsız ülkedir.

İnsan haklarının bölgesel düzlemde tanınması, korunması ve uygulanmasına ilişkin düzenlenmiş üçüncü belge niteliğinde olan Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı, 27 Haziran 1981 tarihinde Afrika Birliği Organizasyonu tarafından kabul edilmiş olup, 21 Ekim 1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kadına yönelik şiddet</span> kadınlara yönelen cinsiyet temelli şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.

Nahide Opuz davası, kadına yönelik aile içi şiddet nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’de Türkiye’ye karşı 2002 yılında açılmış bir davadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Sözleşmesi</span> kadına karşı ve aile içi şiddetin önlenmesiyle ilgili uluslararası sözleşme

İstanbul Sözleşmesi ya da tam adıyla Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan, 45 ülke ve Avrupa Birliği tarafından imzalanan, kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddeti önleme ve bununla mücadelede temel standartları ve devletlerin bu konudaki yükümlülüklerini belirleyen uluslararası insan hakları sözleşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de kadın cinayeti</span> Türkiyede kadınların toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakaları

Türkiye'de kadın cinayeti, Türkiye'de kadınların "namus temizleme" gerekçesiyle öldürülmek gibi, toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakalarını ifade eder.

Kadın sığınmaevi, kadına yönelik şiddet olaylarına karşı kadınların varsa çocukları ile birlikte, şiddetten geçici olarak korunmasını sağlamak, bu dönemde şiddet mağdurlarının psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunlarının çözülmesi için açılmış sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Türkiye'de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, belediyeler ve Sivil Toplum Kuruluşları'na bağlı toplam 143 kadın sığınmaevi bulunmaktadır.

Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Bildirgesi ya da DEDAW Birleşmiş Milletler'in kadın haklarına bakışını ana hatları ile çizen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 7 Kasım 1967'de kabul edilmiştir.

Cinsiyet suçlarının kovuşturulması, tecavüz ve diğer cinsel şiddet suçlarının kovuşturulmasına yönelik yasal işlemlerdir.

Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi ya da DEVAW, kadınlara yönelik şiddeti ve şiddetin ortadan kaldırılması özel olarak ele alan 1993 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) kararıdır.

<span class="mw-page-title-main">Maputo Protokolü</span>

Maputo Protokolü ya da Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi'ne ek Afrika Kadın Hakları Protokolü, Afrika Birliği tarafından 2005 yılında yürürlüğe giren uluslararası bir insan hakları belgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara Yönelik Şiddet Yasası</span>

1994 Kadına Yönelik Şiddet Yasası, Amerika Birleşik Devletleri federal yasasıdır )13 Eylül 1994'te Başkan Bill Clinton tarafından imzalanmıştır. Kanun, kadınlara yönelik şiddet suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması için 1,6 milyar dolar sağladı, hüküm giymiş olanlara otomatik ve zorunlu tazminat koydu ve savcıların kovuşturulmadan bırakmayı seçtiği davalarda sivil tazminat uygulanmasına izin verdi. Kanun ayrıca ABD Adalet Bakanlığı bünyesinde Kadına Yönelik Şiddet Bürosu'nu kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Canan Güllü</span> Türk kadın hakları savunucusu, aktivist

Canan Güllü, Türk kadın hakları savunucusu, aktivist, organizatör ve Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu başkanı.

<span class="mw-page-title-main">BM Kadın Birimi</span> BM kuruluşu

BM Kadın Birimi olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

Uluslararası insan hakları hukuku, insan haklarını sosyal, bölgesel ve yerel düzeylerde geliştirmek için tasarlanmış uluslararası hukuk bütünüdür. Bir uluslararası hukuk biçimi olarak, uluslararası insan hakları hukuku, öncelikle egemen devletler arasında, üzerinde anlaşmaya varan taraflar arasında bağlayıcı yasal etkiye sahip olmayı amaçlayan antlaşmalardan oluşur; ve geleneksel uluslararası hukuk kapsamındadır. Diğer uluslararası insan hakları belgeleri, yasal olarak bağlayıcı olmamakla birlikte, uluslararası insan hakları hukukunun uygulanmasına, anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunur ve bir siyasi yükümlülük kaynağı olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.