İçeriğe atla

Belçika direniş hareketi

Both resistance members (left) wear the white overalls and armband adopted by the Fransızca: Armée Secrète in 1944 as an official uniform of the movement.

Belçika direniş hareketi II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından gerçekleşen Belçika'nın işgali'ni sona erdirmek amaçlı oluşturulmuş direniş hareketidir.

Sabotaj ve suikast eylemleri

Sabotaj ve suikast eylemleri Komünist Partizan Ordusu tarafından gerçekleştiriliyordu. Belçika'nın konumu stratejik bir öneme sahipti. Önemli bir tedarik merkeziydi. Çünkü Alman ordusu'nun, Kuzey Avrupa ve özellikle Kuzey Fransa'daki geçişin temeli buradan sağlanıyordu. Direnişin temeli sabotajtı. İşgalin ilk günden beri sabotaj eylemi gerçekleşse de bu eylemlerin en fazla Müttefik Devletleri'nin Normandiya çıkarması sırasında gerçekleşti. Belçika Komünist Partisi'nin emri ile Alman hatlarına sabotaja girişildi ve bu eylemler sonucunda Haziran ve Eylül ayları arasında 95 demiryolu köprüsü, 285 lokomotif, 1.365 vagon ve 17 tünel havaya uçuruldu. Sadece bunlar değil aynı zamanda telgraf hatları, yol köprüleri ve kanallar da havaya uçurulmuştu.

Suikastler, Alman ordusu ve onlarla işbirliği içerisinde olanlara karşı yapıldı. Belçikalı faşistler, muhbirler ve ajanlar da hedef alındı. Bu saldırıların bilançosu 1000'den fazla hainin öldürüldüğü doğrultusundadır.

Gazete basımı

İşgalden sonra işbirlikçi gazetelere alternatif ve direnişi örgütleyebilmek için Belçikalılar tarafından bir yeraltı basını geliştirildi ve yalnızca Ekim 1940'a kadar sekiz çeşit gazete basılıyordu. Direniş basınının çoğu, Le Soir gibi işbirlikçi gazetelere alternatif olarak hem Fransızca hem de Felemenkçe dilinde gazeteler üretmeye odaklandı. Önemli gazeteler, Le Drapeau Rouge (Komünistlerin gazetesi) ve La Libre Belgique'dir. Gazeteler kaynaklarını BBC'den alıyordu. Le Drapeau Rouge günde 30.000 gazete basarken,[1] La Libre Belgique Ocak 1942'de 40.000, daha sonra günde 70.000 gazete bastı. Gazete basımında 40.000 kişi çalıştı.

İstihbarat toplama

Belçika'daki direnişin en önemli versiyonu istihbarat toplama oldu. Avrupa'daki direniş hareketlerinin sağlamış olduğu istihbaratın %80'ini Belçikalılar sağladı. Londra'ya özel istihbarat sağlamak için özel birim dahi kurulmuştu. En önemlisi Walthère Dewé tarafından kurulan "Clarence" idi. Birim 1.000 kişiden oluşuyordu. Sadece "Clarence" değil "Luc" (1942 yılında "Marc" olarak değiştirildi) ve "Zero" vardı. Toplam 43 istihbarat ağı vardı. İstihbarat için çalışan toplam 14.000 kişi vardı.

Holokost'ta karşı direniş

Nisan 1943'te partizan grubu üyeleri, Polonya'da bulunan Auschwitz toplama kampına gönderilen 1500 Yahudi'yi kurtardı. Almanlar tarafından trenle gönderilirken partizanlar bu trene saldırarak Yahudiler'i kurtardı. Ayrıca partizanlar işgal sırasında 20.000 Yahudi'yi saklayarak onların hayatını kurtardı.

Sadece partizanlar değil aynı zamanda Brüksel Belediye Meclisi, Almanlar tarafından zorunlu olarak taktırılan Davut Yıldızı rozetlerini taktırmayı reddetti.

Almanlar'ın tepkisi

Alman gizli devlet polisi olarak bilinen Gestapo, Belçika direniş gruplarını hedef almadan sorumluydu. Ele geçirilen direnişçiler; sorgulandı, işkenceye maruz bırakıldı, infaz edildi ya da toplama kampına gönderildi. Gestapo, direnişçileri yakalamak için tüm yerel direniş ağlarının içine muhbir yerleştirerek veya kendi gözlemleri sonucunda etkili olmuştur. Yalnız yeraltı basınında yer alan 2.000 direnişçi tutuklandı. Toplam olarak 30.000 direnişçi yakalandı ve 16.000 kişi idam ya da tutsakken öldü.

Müttefikler'in Belçika'ya gelişi

Komünist Partizan Ordusu, bu sırada kendisine "Resmi Ordu" statüsü kazandırmak için beyaz tulum ve kol bandı taktı. Kurtuluş esnasında 50.000 kişilik Belçikalı direnişçi grubu ayaklandı. Ayaklanma sonucunda 20.000 Alman askerini esir alırken[2] (bunların ikisi general), Alman ordusu ise 4.000 militan öldürdü.[3] Eisenhower daha sonra Belçika partizanların öneminden bahsedecektir.

Ayrıca bakınız

Not listesi

Kaynakça

  1. ^ Stone, Harry (1996). Writing in the Shadow: Resistance Publications in Occupied Europe (1. bas.). Londra [u.a.]: Cass. ss. 39; 59. ISBN 0-7146-3424-7. 
  2. ^ De Vidts, Kim (2004). "Belgium: A Small but Significant Resistance Force during World War II" (PDF). MA Thesis. Hawaii Pacific University. ss. 94-5. 21 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2015. 
  3. ^ Moore, Bob (ed.) (2000). Resistance in Western Europe (1. bas.). Oxford: Berg. s. 38. ISBN 1-85973-274-7. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Belçika Komünist Partisi 1921-1989 yılları arasında Belçika'da faaliyet göstermiş komünist siyasi parti. Partinin gençlik kolu Belçika Komünist Gençliği ve yayın organları Fransızca yayınlanan Le Drapeau Rogue ve Felemenkçe yayınlanan De Roode Vaandı.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Direnişi</span> II. Dünya Savaşı sırasında Fransanın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan direniş

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet partizanları</span>

Sovyet partizanları, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği topraklarını işgal eden Mihver Devletlerine karşı cephe gerisinde gerilla savaşı veren Sovyet direniş kuvvetleridir. Direniş hareketi Sovyet hükûmeti tarafından merkezi olarak kontrol edilmiş ve Kızılordu modeline göre örgütlenmiştir. Sovyet partizanlarının temel hedefi işgal edilen topraklarda ve cephe gerisinde düşman birliklerinin düzenini bozacak şekilde ulaşım ve iletişimin kesilmesi, engellenmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Armia Krajowa</span> 2.Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Polonyadaki direniş hareketi

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan Direnişi</span>

Yunan Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında 1941-44 yılları arasında Mihver Devletleri işgali altında bulunan Yunanistan’da işgale karşı faaliyet gösteren silahlı ve silahsız farklı siyasi görüşlere sahip grupları içeren terimdir. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden az önce Almanların ülkeden atılmasının ardından direnişin farklı unsurları iktidarı almak için birbirleriyle mücadeleye girişmiş ve sonunda Yunan İç Savaşı patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Ayaklanması</span>

Varşova Ayaklanması, Polonya'daki Armia Krajowa birliklerinin Varşova'yı Alman işgalinden kurtarmak için gerçekleştirdiği, II. Dünya Savaşı'nın önemli operasyonlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Slovak partizanlar</span>

Slovak partizanlar, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası ve işbirlikçiliğe karşı Slovak direnişini örgütleyen düzensiz askerî gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Prag Ayaklanması</span>

Prag Ayaklanması, Çek partizanlar tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Prag'ı Alman işgalinden kurtarmak için yapılan bir girişimdir. Direniş 5 Mayıs 1945 tarihinde başladı. Ayaklanmayı bastıramayan Almanlar 8 Mayıs'ta geri çekilmeye başladılar. Ayaklanma bu açıdan başarılı oldu. Kızıl Ordu Prag'a girmeye başladı ve geride kalan Alman birliklerini ezdi.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka direniş hareketi</span>

Danimarka direniş hareketi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından gerçekleştirilen Danimarka'nın işgalinin ardından oluşturulan partizan kuvvetlerle işgali sonlandırmaya amaçlayan direniş hareketi.

<span class="mw-page-title-main">Armia Ludowa</span>

Armia Ludowa, Polonya'nın işgaline karşı olarak 1 Ocak 1944 tarihinde komünist ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak Sovyet partizanları ile iş birliği içerisindeydi.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan direniş hareketi</span> II. Dünya Savaşı sırasında hem Mussolini iktidarına karşı hem de Nazi Almanyasına karşı verilmiş mücadele

İtalyan direniş hareketi, II. Dünya Savaşı sırasında ve savaşın son dönemlerinde patlak veren İtalyan İç Savaşı sırasında hem Mussolini iktidarına karşı hem de Nazi Almanyası'na ve onun işgali sonucunda kurulan kukla İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'ne karşı verilmiş mücadeleye verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar direniş hareketi</span>

Bulgar direniş hareketi, Bulgaristan'ın müttefiki Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni işgal etmesine tepki gösteren komünistlerin oluşturduğu direniş hareketi. Bazı bölgelerde Rus göçmenlerde bu harekete katıldı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Arnavut direnişi</span>

Arnavut direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında komünist hareketinin Mihver Devletler'ine karşı vermiş olduğu mücadeledir. İlk mücadele İtalyanlar'a karşı verildi. İtalyanlar çıkarıldıktan sonra Almanlar geldi. Partizan hareketi Alman kuvvetlerine karşı verdikleri mücadele başarıya ulaştı. Komünistler aynı zamanda işbirlikçilere karşı mücadele vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gwardia Ludowa</span>

Gwardia Ludowa, veya GL Polonya İşçi Partisi'nin kurmuş olduğu komünist yeraltı örgütüdür. Londra merkezli oluşturulan Polonya geçici hükûmeti'ne katılmayı reddettiler. 1 Ocak 1944 yılında ise Gwardia Ludowa yerini Armia Ludowa'ya bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rus partizanlar</span>

Bölge çok sık ormanlar ve bataklıklar içeren coğrafi yapısı ve Batı ile iletişimi sağlayan stratejik yapısı nedeniyle önemlidir. Belarusu komünistler Barbarossa Harekâtının ilk günlerinden hemen sonra direniş örgütlemeye başlamışlardır. Partizanların iddialarına göre işgal sırasında yapılan eylemler sonucunda 500.000 Alman ve işbirlikçi öldürülmüştür. Belarus'un Nazi işgali altında olduğu dönemde partizanların komutanlığını Panteleymon Ponomarenko yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız İç Kuvvetleri</span>

Fransız İç Kuvvetleri, II. Dünya Savaşı sırasında işgal edilen ve ikiye bölünen Fransa topraklarında Nazi İşgal Güçlerine karşı mücadele yürüten direniş örgütlerinin genel adı. Yurt dışında Fransız Silahlı Kuvvetleri adına Müttefik Devletler ile birlikte Nazilere karşı savaşı örgütleyne General Charles de Gaulle Fransız İç Kuvvetleri ismini, tüm direniş savaşçılarının resmi adı olarak kullandı. Fransa'nın çeşitli bölgeleri, özellikle Normandiya Çıkarması ile kurtarıldıkça, FFI gerilla savaşı yapan milis güçleri yerine resmi olarak hafif piyade birimleri halinde örgütlendi ve düzenli Özgür Fransız Kuvvetlerine eklenen değerli bir insan gücü olarak hizmet etti. Bu rolde, FFI birimleri ön safların daha az aktif bölgelerinde personel bulundurarak, düzenli Fransız ordusu birimlerinin kuvvet tedbirlerinden tasarruf etmelerine ve birliklerini cephenin belirleyici bölgelerine yığmalarına olanak tanıdı. Nihayet, Ekim 1944'ten itibaren ve Fransa'nın büyük bir kısmının özgürleştirilmesiyle, FFI birimleri Batı Cephesinde savaşı sürdüren Fransız düzenli kuvvetleriyle birleştirildi ve böylece II. Dünya Savaşı'ndaki Fransız düzensiz birlikleri dönemi sona erdi.

İkinci Dünya Savaşı dönemi Nazi Almanyası tarafından işgal edilen ve ikiye bölünen Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'nin topraklarında, işgalci güçlere karşı gerilla savaşı yürüten sivil ve askerî güçlerin genel adı.

<span class="mw-page-title-main">Belçika'da Holokost</span>

Belçika'da Holokost, II. Dünya Savaşı sırasında Alman işgali altındaki Belçika'da Yahudilerin ve Çingeneler'in sistematik olarak mülksüzleştirilmesi, sınır dışı edilmesi ve öldürülmesidir. 1940 yılında ülkedeki yaklaşık 75.000 Yahudi'den yaklaşık 24.000'i holokost sırasında öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan İç Savaşı</span> Mussolini ve Anti-faşist güçler arasındaki çatışma

İtalyan İç Savaşı İkinci Dünya Savaşı'nın son döneminde 9 Eylül 1943 ile 2 Mayıs 1945 tarihleri arasında İtalya'da yaşanan iç savaştır. İtalyan direniş hareketi ve Müttefik saflarındaki İtalyan Ordusu, İtalyan faşistlerine ve Naziler tarafından İtalya'nın kuzeyinde kurulmuş olan İtalyan Sosyal Cumhuriyeti kukla devletine bağlı birlikler arasında yaşanmıştır. İtalyan direnişçiler, Mussolini rejiminin çökmesinin ardından bölgeyi işgal eden Nazilerle de savaşmıştır. Faşizm karşıtı güçlerin mücadelesiyle zafer kazanılmış, Naziler ülkeden kovulmuş, Mussolini infaz edilmiştir. Ayrıca ülkenin 1946 yılında monarşiden cumhuriyete geçişinde de iç savaş süresince kral III. Vittorio Emanuele başta olmak üzere krallık yanlılarının ülkeye karşı sorumluluklarını gereğince yerine getirmemelerinin de payı büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi partizanlar</span>

Yahudi partizanlar, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası ve işbirlikçilerine karşı Yahudi direniş hareketine katılan düzensiz askeri gruplardaki savaşçılardı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.