İçeriğe atla

Belâzürî

Ahmed bin Yahya el-Belazuri
DoğumDT bilinmiyor
?
Ölüm892
Bağdad
MeslekYazar, Tarihçi
Dönemİslam'ın Altın Çağı
TürTarih

Belâzürî (? - 892[1][2][3]), 9. yüzyılda yaşamış İran asıllı tarihçi.[4] Doğum yeri ve ailesi hakkında yeterli bilgi yoktur. Farsça'dan Arapça'ya tercümeler yaptığı için İran kökenli olduğu düşünülmektedir.[4] Abbasi halifesi Mütevekkil'in himayesinde bulunduğu bilinmektedir. 80 yaşlarında Bağdat'ta öldü. İbnü'n-Nedîm, onun hafızasını kaybedip akıl hastanesinde öldüğünü söyler.[4]

Eserleri

Belâzüri'nin günümüze ulaşan iki eserinden birisi ve önemli bir kaynak olan Fütûhu’l-büldân (فتوح البلدان) eseri, Peygamber'in Medine'ye hicretini naklederek; Medine olmak üzere Yahudilerle yaşadığı toprakların, Mekke, Taif, Tebale ve Cüreş, Tebük ve çevresi, Necran, Yemen, Uman, Bahreyn ve Yemame'nin işgalleri anlatılmaktadır. Ebû Bekir döneminde ortaya çıkan irtidad hareketleri, Dımaşk ve çevresinin, el-Cezîre, Malatya, Mısır, Kuzey Afrika, Endülüs ile Akdeniz adalarını; Sevâd, İran, Azerbaycan, Orta Asya, Horasan, Mekrân ve Sind bölgelerinin fethini anlatmaktadır.[5]

Ensâbü'l-eşrâf (أنساب الأشراف) eseri ise Peygamber'in hayatı ve kişiliği, Dört Halife, Emevîler ve Abbâsîler'in erken dönemi için önemli bir kaynaktır.[6] Eser, Peygamber'in atalarını ve onunla akrabalık bağı olanların sülalesini geniş bir çapte ele almaktadır. Eserine, Nuh Peygamber'in ve çocuklarının soyunu anlatarak başlamış, İbrahim ve İsmail'in soyu ile devam etmiştir.[7] Belâzurî, Peygamber'in dedelerinden Kusay'dan sonraki döneme kadar detaylıca ele aldıktan sonra Peygamber'in hayatını, nübüvvetini ve nübüvvet döneminde yaşanan olayları anlatmıştır.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Ahmad ibn Yahya al- Baladhuri". Oxford Reference (İngilizce). doi:10.1093/oi/authority.20110803095442206. 6 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  2. ^ Hitti'nin Futuh al-Buldan tercümesi
  3. ^  Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Balādhurī". Encyclopædia Britannica. 3 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 233. 
  4. ^ a b c Fayda, Mustafa (1992). "Belâzürî". TDV İslâm Ansiklopedisi. 5. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 392-393. 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2022. 
  5. ^ ÖZCANOĞLU, Muzaffer. "FÜTÛHU'l-BÜLDÂN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 9 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  6. ^ Fayda, Mustafa (1995). "ENSÂBÜ'l-EŞRÂF". TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. 7 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2024. 
  7. ^ Belâzurî, Ensâb 6 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cilt: 1, s. 12
  8. ^ Karaman, Mehmet (2022). ENSÂBÜ'L-EŞRÂF'TA ESBÂBÜ'N-NÜZÛL. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.

Dış bağlantılar

  • Futūh al-Buldān, engl. The Origins of the Islamic State Phillip Hitti, 1916: Digitalisat, site archive.org, e-Text, site: Wikisource.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enes bin Mâlik</span> Sahabe

Enes bin Mâlik (612-709), İslam Peygamberi Muhammed'in sahabisidir.

<span class="mw-page-title-main">Âl-i İmrân Suresi</span> Kuranın 3. suresi

Âl-i İmrân Suresi, Kur'an'ın 3. suresidir. Sure, 200 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Süfyan</span> Kureyşli kabile lideri ve tüccar

Sahr bin Harb bilinen adıyla Ebu Süfyan, Mekke'nin fethi sırasında Müslüman olmuş ve 624-630 yılları arasında Mekke lideri. Tam adı "Ebu Süfyan Sahr bin Harb bin Ümeyye"dir.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyr bin Avvâm</span> Muhammedin halası Safiyyenin oğlu, sahabe

Zübeyr bin Avvam ya da Zübeyr bin el-Avvam (Arapça:الزبير بن العوام, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın halası Safiyye'nin oğludur. Cennetle müjdelenen on sahabiden birisidir. Muhammed'in eşi Hatice'nin kardeşinin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ebû Vakkas</span> sahabe

Sa'd bin Ebû Vakkās (Arapça: سعد بن أبي وقاص ;, Cennet'le müjdelenen on sahabeden ve İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Ebu Bekir vasıtasıyla Müslüman oldu. Yeteneği sayesinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık ve elçilik gibi görevlerde bulundu. Halîfe Ömer zamanında ileri bir karakol şehri olarak Kufe'yi kurdu ve valisi oldu. Ayrıca 657'de Sasani başkenti Medain'i alan ordunun komutanıydı.

Akabe Biatları, İslam peygamberi Muhammed ile Medineli bir topluluk arasında yapılmıştır. Mekke'nin 2 kilometre yakınlarında bulunan Akabe adındaki bölgede gerçekleştiği için bu ismi almıştır. Ürdün'deki Akabe ile karıştırılmamalıdır. Birinci Akabe Biatı 621, ikincisi ise 622 yılında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fahreddin er-Râzî</span> İslâm bilgini, fizikçi ve müfessir

Fahreddin er-Râzî, Eş'ari İslâm âlimi, fizikçi ve müfessir.

<span class="mw-page-title-main">Saîd bin Zeyd</span>

Sa'īd bin Zeyd,, İslâm peygamberi Muhammed'in sahabelerinden. Ebu Aver olarak da nitelendirilmiştir. 600 yılı civarında doğmuştur. Eşi Fatıma binti Hattab, Ömer bin Hattab'ın kız kardeşidir ve eşiyle birlikte İslâm'a ilk girenlerdendir. Said bin Zeyd, ayrıca Aşere-i Mübeşşere'dendir.

Ümmü Külsûm binti Muhammed, d.605-610, ö. 630, Medine), Ümmü Gülsüm veya Ümmü Külsüm olarak bilinir, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah ile Hatice bint Hüveylid'in üçüncü kızıdır. Asıl ismi Ümeyye veya Âmine'dir. İlk olarak Peygamber'in amcası Ebu Leheb'in oğlu Uteybe ile evlenmiş, fakat İslâm'dan sonra Ebu Leheb'in baskısıyla kocası ondan boşanmıştır. Üçüncü halife olacak Osman bin Affan'ın ilk hanımı iken vefat eden ablası Rukayye'den bir sene sonra Hicret'in üçüncü yılında (625) Osman'la evlenmiştir. Bu evliliğin; Osman'ın peygamberle akrabalık bağının kopmasına çok üzülmesinden ötürü Allah tarafından vahiyle nikâhlama yoluyla gerçekleştiği nakledilmiştir. Hiç çocuğu olmadığı halde niçin Ümmü Külsûm diye anıldığı belirsizdir. Hicret'in dokuzuncu yılında (630) öldü.

<span class="mw-page-title-main">Hasan-ı Basri</span>

Hasan-ı Basrî, (642–728), İslam'ın erken döneminde yaşamış sufi, zahid ve âlim. İslam peygamberi Muhammed'in, Bedir Savaşı'nda savaşan 70 kişi de dahil olmak üzere sahabinin çoğunu gören Hasan-ı Basrî tabiin neslindendendir. Ümmü Seleme'nin evinde yetişti. Cemel ve Sıffin muharebelerinde Ali'nin taraftarlarından olduğu bilinmektedir.

Bu sayfada İslam dininin peygamberi Muhammed’in İslamı ilk tebliğinden ölümüne kadarki süreçte bizzat katıldığı veya katılmayıp emrini verdiği askeri harekatların listesi bulunmaktadır.

Balizade Mustafa Efendi, 51. Osmanlı şeyhülislamı.

Ebû Fükeyhe, İslam peygamberi Muhammed'in sahabelerinden birisidir.

Abbas bin Ubâde, Birinci ve İkinci Akabe Biatı'na katılan sahabe.

<span class="mw-page-title-main">Muhsin bin Ali</span> Fatıma Zehra ve Ali bin Ebu Talibin oğlu

Muhsin bin Ali veya Muhassin bin Ali, Ali bin Ebu Talib ile Fatıma Zehra'nın oğlu.

Secah bint el-Hâris bin Süveyd, Peygamber olduğunu iddia etmiş Arap kadın.

Künhü'l-Ahbâr,, Gelibolulu Mustafa Âlî tarafından kaleme alınan tarih kitabıdır.

Ebû Hammâd Ukbe b. Âmir b. Abs El-Cüheynî, Ashab-ı Suffa, Mısır valisi.

İbn A'Sem El-Kûfî, 9. yüzyıl Arap Müslüman tarihçisi, şairi ve vaizidir. 8. yüzyılın sonlarında ve 9. yüzyılın başlarında etkindir. 765'te vefat eden altıncı imam Ca'fer es-Sâdık'ın bir öğrencisinin oğlu olan ahbârî okulundan bir Şiidir.

Kays b. Sa'd b. Ubade el-Ensari el-Hazrecî, Mısır valisi.