İçeriğe atla

Beklenmeyen Misafir (film)

Beklenmeyen Misafir
Guess Who's Coming to Dinner
"Beklenmeyen Misafir" (Guess Who's Coming to Dinner) filminin özgün sinema afişi
YönetmenStanley Kramer
YapımcıStanley Kramer
SenaristWilliam Rose
OyuncularSpencer Tracy
Sidney Poitier
Katharine Hepburn
Katharine Houghton
MüzikFrank De Vol
Görüntü yönetmeniSam Leavitt
KurguRobert C. Jones
StüdyoColumbia Pictures
DağıtıcıColumbia Pictures
CinsiSinema filmi
TürüDram, komedi, aile
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1967
Çıkış tarih(ler)i11 Aralık 1967, New York
21 Ocak 1969, İstanbul (Saray Sineması)
Süre108 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Bütçe4 Milyon $
Hasılat70 Milyon $
Devam filmi"Guess Who's Coming to Dinner" (1975) (TV filmi)
Diğer adlarıBeklenmeyen Misafir (Türkiye, sinemalar)
Bir Akşam Yemeği (Türkiye, TRT Televizyonu)
Devine qui vient dîner? (Fransa)
Indovina chi viene a cena? (İtalya)
Adivina quién viene a cenar esta noche (İspanya)
Rate mal, wer zum Essen kommt (Almanya)

Beklenmeyen Misafir[1] 1967 ABD yapımı dramatik güldürü filmdir. Özgün adı Guess Who's Coming to Dinner (İngilizce: Akşam yemeğe kim geliyor tahmin et) olan film 21 Ocak 1969 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti.[2] Film sonraki yıllarda TRT Televizyonunda bu kez Bir Akşam Yemeği adıyla gösterilmişti.

Senaryosunu William Rose'un yazdığı, ırk sorununa cesurca değinen bu filmin yönetmeni ve yapımcısı Stanley Kramer'dır. Başrollerini Spencer Tracy, Sidney Poitier, Katharine Hepburn ve Katharine Houghton paylaşmışlardır. Spencer Tracy film tamamlandıktan kısa bir süre sonra hayata veda etmişti. Stanley Kramer 1975 yılında kendi filmini televizyon için aynı adla yeniden çekmişti.

Liberal görüşlü hali vakti yerinde San Francisco'lu orta yaşlı Drayton çifti (Katharine Hepburn ve Spencer Tracy) tek kızlarını da kendileri gibi açık fikirli, hoşgörülü ve ön yargısız yetiştirmişlerdir. Ancak bir gün kızları eve yanında evlenmeyi düşündüğü zenci (filmde de bu terim kullanılıyor) bir tıp doktoru ile çıkagelince işin rengi değişir. Bu "beklenmeyen misafir" (Sidney Poitier) gerçektir ve bu liberal çift o güne kadarki söylemleri ile önlerindeki somut gerçeğin arasında sıkışır kalırlar. Şimdi geçmişteki inançları ve düşünceleri sorgulanacak, liberal duruşları ciddi bir sınavdan geçecektir.

Hemen hemen tek bir mekanda geçen filmin tiyatroya yakın bir anlatım dili vardır. Kramer bu filmden 9 yıl önce de, 1958'de yine ırk sorununu ele aldığı Kader Bağlayınca (The Defiant Ones) adlı bir film çevirmişti, o filmde de yine Sidney Poitier oynamıştı ve başrolü Tony Curtis'le paylaşıyorlardı.

"Beklenmeyen Misafir" tam 10 dalda Oscar'a aday gösterildi. Dört oyunculuk kategorisinde de Akademi Ödülü'ne aday gösterilen filmlerden biridir. Film 'en iyi kadın oyuncu' (Katharine Hepburn) ve 'en iyi özgün senaryo' dallarında Akademi ödülü aldı. Ayrıca Katharine Hepburn ve Spencer Tracy BAFTA ödüllerini de aldılar. Film 8 dalda da Altın Küre'ye aday gösterilmişti.

Oyuncu kadrosu

  • Spencer Tracy ... Matt Drayton
  • Sidney Poitier ... Dr. John Wade Prentice
  • Katharine Hepburn ... Christina Drayton
  • Katharine Houghton ... Joey Drayton
  • Cecil Kellaway ... Rahip Ryan
  • Beah Richards ... Mrs. Prentice
  • Roy Glenn ... Mr. Prentice
  • Isabel Sanford ... Tillie

Film hakkında notlar

  • Filmde nişanlısı Joey (Katharine Houghton) dahil insanlar Dr. John Wade Prentice (Sidney Poitier) için sürekli olarak zenci (negro) sözcüğü kullanmaktadırlar. Günümüzde siyahları tarif ederken bu küçümseyici-aşağılayıcı niteleme pek kullanılmamaktadır. Onun yerine 'siyahi Amerikalı', 'Afrika kökenli Amerikalı' vb kullanılmaktadır. Filmin çekildiği yıllarda ABD'de ırk sorunu hala çözülememişti, siyahlar filmde kullanılan nitelemenin yanında çok hafif kalacağı başka niteleme ve davranışlara maruz kalıyorlardı.
  • Önceleri herkes tarafından rahatlıkla kullanılan 'negro' (veya 'nigger') sözcüğü zamanla pejoratif bir tanımlamaya dönüşmüştü ve sokak ağzı ve kaba kullanım dışında kullanılmamaya gayret ediliyordu. Örneğin Agatha Christie'nin ünlü romanı "Then There Were None" yani diğer adıyla "Ten Little Indians" (On Küçük Kızılderili)'nin orijinal ilk adı "Ten Little Niggers" (On Küçük Zenci) idi.[3]
  • Sinemadaki ilk filminde rol alan ve filmde Hepburn'ün kızı rolünü oynayan Katharine Houghton gerçek hayatta Katharine Hepburn'ün yeğenidir.
  • William Rose'un aynı senaryosundan 2005 yılında yine benzer konulu bir film çekilmişti. Guess Who adındaki bu filmin yönetmeni Kevin Rodney Sullivan'dı.
  • Siyah hakları savunucusu Martin Luther King bir süikast sonucu öldüğünde bu film hala sinemalarda gösterilmekteydi. Filmde siyahi hizmetçinin Sidney Poitier'ye "Sen kim olduğunu sanıyorsun, Martin Luther King mi?" şeklinde hitap ettiği bir replik yer almaktaydı. King'in öldürülmesi üzerine film stüdyosu derhal sinema salonlarına bir talimat göndererek bu repliğin yer aldığı bölümü filmden çıkarttırmıştı.
  • Sonradan yemeğe katılan Dr. John Wade (Sidney Poitier)'in babası (Roy Glenn) oğlunu uyararak yapacakları evliliğin 17 eyalette yasa dışı olduğunu, evlendikleri takdirde bu eyaletlerde suçlu duruma düşeceklerini söyler. Film çekildiği sırada bu doğruydu. Irklar arası evlilik hatta evlilik dışı ilişkiler ABD kurulduğunda bütün ülkede kanunlarla yasaklanmıştı[4] (İng.Anti-miscegenation laws). 1960'lara gelindiğinde bu yasaklar 17 eyalette hala geçerliliğini koruyordu (Özellikle güney eyaletleri). Anayasa Mahkemesi 12 Haziran 1967'de bu yasaların anayasaya aykırı olduğu kararını vererek hepsini iptal etti. Yani film gösterime girdiğinde Poitier'nin babasının sarf ettiği sözlerin artık geçerliliği kalmamıştı.
Katharine Houghton ve Sidney Poitier filmin bir sahnesinde.

Filmin ödülleri

Kazandığı ödüller

Adaylıkları

Kaynakça

  1. ^ http://www.imdb.com/title/tt0061735/releaseinfo 24 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
  2. ^ "Milliyet Gazete Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2010. 
  3. ^ [[:en:http://en.wikipedia.org/wiki/Nigger 2 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]]
  4. ^ en:Anti-miscegenation laws

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Katharine Hepburn</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1907 – 2003)

Katharine Houghton Hepburn, Amerikalı film, tiyatro ve televizyon sanatçısıydı. İnatçılığı, bağımsızlığı ve ruhlu kişiliğiyle tanınırdı. Hepburn'ün kariyeri, 60 yıldan fazla Hollywood başrol oyuncusu olarak yayılmıştır. İşi, screwball komedi diye tanımlanan komedi filmlerinden edebi dramlara kadar ulaştı ve dört Akademi Ödülü kazandı. Bu kimsenin sahip olmadığı bir rekordur. Hepburn'ün karakterleri genellikle gizli bir kırılganlığa sahip güçlü ve sofistike kadınlardı.

<span class="mw-page-title-main">Cate Blanchett</span> Avustralyalı sinema oyuncusu (d. 1969)

Catherine Élise Blanchett, iki kez Oscar, üç kez BAFTA ve üç kez Altın Küre kazanmış Avustralyalı oyuncu. Elizabeth ve Elizabeth: Altın Çağ filmlerinde canlandırdığı İngiltere kraliçesi I. Elizabeth ve Peter Jackson'ın Yüzüklerin Efendisi üçlemesinde canlandırdığı elf kraliçesi Galadriel rolleriyle bilinir. Ayrıca Katharine Hepburn'ü canlandırdığı Martin Scorsese'nin The Aviator filmiyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'nü kazanmıştır. 2007 yılında Jude Quinn'i canlandırdığı I'm Not There filmi ile 64. Venedik Film Festivali'nde Volpi Kupasını almıştır. Bu filmle Yardımcı Kadın Oyuncu dalında Oscar'a aday gösterilen oyuncu karşı cinsi oynayıp Oscar'a aday olmuş 2. oyuncudur. 2013 yılında Woody Allen yapımı Blue Jasmine filminde Jasmine adlı karakteri canlandırarak En İyi Kadın Oyuncu dalında Oscar kazanmıştır. Peter Jackson yönetmenliğinde çekilen The Hobbit: An Unexpected Journey'de yine elf kraliçesi Galadriel'i canlandırmıştır. 77. Venedik Film Festivali'nin jüri başkanlığını da üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Spencer Tracy</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1900 – 1967)

Spencer Bonaventure Tracy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Warren Beatty</span> Amerikalı film yönetmeni ve sinema oyuncusu

Henry Warren Beaty, Oscar ve Altın Küre ödülü sahibi Amerikalı oyuncu, senarist ve film yönetmenidir.

<i>Kabare</i> (film) 1972 ABD yapımı dramatik müzikal film

Kabare 1972 ABD yapımı dramatik müzikal filmdir. Özgün adı Cabaret olan film 16 Mart 1973'te Türkiye'de gösterime girmiştir.

Son Gerçek 1969 ABD yapımı dramatik dönem filmdir. Özgün adı They Shoot Horses, Don't They? olan film 1972 yılında Türkiye'de sinemalarda "Son Gerçek" adıyla gösterime girdikten sonra 1979 yılında TRT Televizyonunda özgün adının çevirisine daha yakın bir Türkçe adla, Atları da Vururlar adı ile de gösterilmişti.

<i>Son Gösteri</i> film

Son Gösteri 1971 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Last Picture Show dur. Senaryosunu 1966 tarihli aynı adlı kendi romanından Larry McMurtry'nin Peter Bogdanovich'le birlikte yazdığı filmin yönetmeni de sinema eleştirmenliğinden yönetmenliğe geçmiş olan Peter Bogdanovich'tir. Önemli rollerinde Timothy Bottoms, Jeff Bridges, Cybill Shepherd, Ben Johnson, Cloris Leachman, Ellen Burstyn, Eileen Brennan, Clu Gulager, Randy Quaid ve Bill Thurman'ın oynadıkları bu siyah beyaz filmin görüntü yönetmeni Robert Surtees'dir. Film 1950'lerin başında Teksas'ın küçük ve ücra bir kasabasında hızla değişen çağa uyum sağlamaya çalışan bir grup gencin hikâyesini geleneksel bir üslupla anlatırken Hollywood'un klasik filmlerine de bir saygı duruşunda bulunuyor. Film 1972 yılında 8 dalda birden aday olduğu Akademi Ödülleri'nden en iyi yardımcı kadın ve erkek oyuncu ödüllerini aldı.

<i>Garsoniyer</i> (film) 1960 yapımı Amerikan filmi

Garsoniyer, 1960 ABD yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı The Apartment olan film 23 Şubat 1961 tarihinde Türkiye'de sinemalarda gösterime girmiştir.

<i>Manzaralı Oda</i> (film) film

Manzaralı Oda, 1985 İngiltere yapımı dramatik komedi filmidir. Özgün adı A Room with a View olan film 1989 yılının Ocak ayında Türkiye'de de gösterilmiştir.

<i>Ölüm Tarlaları</i> (film)

Ölüm Tarlaları 1984 Birleşik Krallık yapımı politik dramatik filmdir. Özgün adı The Killing Fields'dir. Senaryosunu Bruce Robinson'ın yazdığı filmin yönetmeni Roland Joffé'dir. Filmin önemli rollerinde Sam Waterston, Haing S. Ngor, John Malkovich, Julian Sands ve Craig T.Nelson oynamışlardır. Filmde İç savaş sırasında Kamboçya'lı bir New York Times Gazetesi muhabirinin Amerikalı ve İngiliz meslektaşları ülkelerine döndükten sonra bölgede kalarak haberciliğe devam etmesi, bu sırada Kızıl Kmerlere esir düşmesi, zorlu esaret koşulları altında sergilediği azim ve dayanıklılık sınavı ile özgürlüğüne kavuşma çabaları anlatılmaktadır. Film gerçek olaylara dayanmaktadır. Filmde Sam Waterston'un canlandırdığı New York Times'ın Pulitzer ödüllü muhabiri Sydney Schanberg'in gazetesine yaptığı haberler ve buna dayandırdığı 1980 tarihli anı kitabı "Dith Pran'ın Ölümü ve Hayatı" 'ndan esinlenilerek yapılmıştır. Yapımcılığını David Puttnam'ın üstlendiği filmin müziklerini Mike Oldfield yapmıştır. Film üç Oscar ile ödüllendirilmişti. Ayrıca "en iyi film" ödülü de dahil 8 BAFTA ödülü almıştı.

<i>Kahirenin Mor Gülü</i>

Kahire'nin Mor Gülü 1985 ABD yapımı fantastik komedi filmidir. Özgün adı The Purple Rose of Cairo olan film video salgını sırasında Türkiye'ye geldiği için önce Aralık 1985'te VHS ve Betamax formatlarında dağıtımı yapılmış, daha sonra Kasım 1986'da televizyonda gösterilmiştir.

Roma Tatili 1953 ABD yapımı romantik komedi filmidir. Özgün adı Roman Holiday olan film Kasım 1954 tarihinde İstanbul'da Lale, Ar ve Elhamra sinemalarında aynı anda gösterilmiş ve haftalarca vizyonda kalmıştır.

<i>Kim Korkar Hain Kurttan?</i> (film) Mike Nicholsun filmi (1966)

Kim Korkar Hain Kurttan?, 1966 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Who's Afraid of Virginia Woolf? olan film Türkiye'de ilk kez 30 Ocak 1967'de sinemalarda gösterime girmişti.

<span class="mw-page-title-main">Sidney Poitier</span> Bahamalı-Amerikalı oyuncu ve diplomat

Sidney L. Poitier, Bahamalı-Amerikalı oyuncu, yönetmen ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Stanley Kramer</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1913 – 2001)

Stanley Kramer, Amerikalı sinema yönetmeni ve yapımcıdır.

<i>Nüremberg Duruşması</i> 1961 yapımı Amerikan filmi

Nüremberg Duruşması, Stanley Kramer'in yönettiği 1961 ABD yapımı film, gerçek olaylara dayanmaktadır. Film sonraki yıllarda bazı özel televizyon kanallarında Nuremberg Mahkemesi adıyla da yayına verilmiştir.

69. Britanya Akademisi Sinema Ödülleri ya da daha yaygın bilinen ismiyle BAFTA ödül töreni, 2015'in en iyi İngiliz ve uluslararası filmlerinin katkılarıyla 14 Şubat 2016'da Londra'daki Kraliyet Opera Evi'nde yapıldı.

<i>Two for the Road</i> (film)

Two for the Road, Stanley Donen tarafından yönetilen ve üretilen ve başrollerini Audrey Hepburn ve Albert Finney'in paylaştığı 1967 İngiliz romantik komedi-drama filmidir. Frederic Raphael tarafından yazılan film, Güney Fransa'ya bir yolculuğa çıkarken on iki yıllık ilişkilerini sorgulayan bir karı koca hakkındadır. Film, zamanı için biraz deneysel olarak kabul edildi, çünkü hikâye doğrusal olmayan bir şekilde anlatılıyordu, ilişkinin son aşamalarından sahneler, başlangıçtakilerle yan yana getiriliyor ve çoğu zaman izleyiciyi araya neyin girdiğini düşünmeye sevk ediyor, gerçek sonraki sahnelerde ortaya çıkıyordu. On iki yıllık dönem boyunca sürekliliği göstermek için farklı segmentlerde çeşitli konumlar kullanılmaktadır.

40. Akademi Ödülleri, 1967'nin en iyi filmlerini ödüllendirmek amacıyla yapıldı. Başlangıçta 8 Nisan 1968 olarak planlanan ödüller, sivil haklar lideri Martin Luther King Jr.'ın öldürülmesi nedeniyle iki gün sonraya, 10 Nisan 1968'e ertelendi. Törenin ev sahibi yine Bob Hope oldu.

41. Akademi Ödülleri, Los Angeles'taki Dorothy Chandler Pavilion'da yapılan ilk ödül töreniydi ve 14 Nisan 1969'da verildi. 11. Akademi Ödülleri'nden bu yana ilk kez bir tören ev sahibi olmadan yapıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.