İçeriğe atla

Beiyang hükûmeti

Çin Cumhuriyeti
中華民國
1912-1928
Çin Cumhuriyeti bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
1912-1928 yılları arasında Çin Cumhuriyeti
1912-1928 yılları arasında Çin Cumhuriyeti
BaşkentPekin
En büyük şehirŞanghay
Resmi dilÇince
HükûmetFederal cumhuriyet
Devlet başkanı 
• 1912-1916
Yuan Shikai (ilk)
• 1927-1928
Zhang Zuolin (son)
Başbakan 
• 1912
Tang Shaoyi (ilk)
• 1927-1928
Pan Fu (son)
Yasama organıUlusal Meclis
Tarihî dönemİki savaş arası dönem
• Kuruluş
1912
• Yıkılış
1928
Para birimiÇin yuanı
Öncüller
Ardıllar
Çing Hanedanı
Milliyetçi hükûmet

Beiyang hükûmeti (Çince: 北洋政府; pinyin: Běiyáng Zhèngfǔ) veya resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, 1912-1928 yılları arasında başkenti Pekin'de bulunan Çin Cumhuriyeti hükûmetini ifade eder. Uluslararası alanda meşru Çin hükûmeti olarak tanındı.

Adını, Çing Hanedanı'nın generali Yuan Shikai'nin yükselişi ile siyasetine hakim olan Beiyang Ordusu'ndan almaktaydı.[1] Ölümünden sonra ordu, Savaş Ağaları Dönemi adı verilen bir dönemde iktidar için savaşan çeşitli savaş ağası gruplarına bölündü. Hükûmet ve devlet, bir anayasa altında nominal olarak sivil kontrol altında olmasına rağmen, Beiyang generalleri bu anayasadan etkin bir şekilde sorumluydu. Yine de, hükûmet diplomatik tanımanın yanı sıra yurtdışında meşruiyete sahipti, vergi ve gümrük gelirlerine erişebildi ve dış finansman kredilerine başvurabiliyordu.

Sun Yat-sen'in Guangzhou merkezli Kuomintang hükûmet hareketi, Beiyang hükûmetinin meşruiyetine 1917'de ciddi bir şekilde meydan okudu. Halefi Çan Kay Şek, 1926-1928 yılları arasındaki Kuzey Seferi sırasında Beiyang savaş ağalarını yendi ve 1928'de ülkeyi etkin bir şekilde birleştirerek hizipleri ve hükûmeti devirdi. Kuomintang, milliyetçi hükûmetini Nankin'de kurmasıyla Çin'in siyasi düzeni tek partili bir devlet haline geldi ve daha sonra Kuomintang hükûmeti, Çin'in meşru hükûmeti olarak uluslararası tanınırlık kazandı.

Kaynakça

  1. ^ Gao, James Z. (2009). Historical dictionary of modern China (1800–1949). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ss. 22. ISBN 9780810863088. OCLC 592756156. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

Çin Komünist Devrimi, Çin'in kurulması yolunda, 1934'te imparatorluk içinde başlayan ve Çin-Japon Savaşı ve II. Dünya Savaşı'nı da içine alarak sonuca ulaşan Maocu bir halk devrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet Özerk Bölgesi</span> Çinde özerk bir bölge

Tibet Özerk Bölgesi ya da Çince ismiyle Xizang Özerk Bölgesi, kısaca Tibet veya Xizang, Güneybatı Çin'de, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'ne bağlı eyalet düzeyinde bir özerk bölgedir. Toprakları, geleneksel Tibet bölgesine ait Ü-Tsang ile Kham bölgeleriyle örtüşür.

<span class="mw-page-title-main">Çan Kay Şek</span> Tayvanın ilk devlet başkanı

Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya tarihi</span>

Finlandiya tarihi günümüzde Finlandiya Cumhuriyeti'nin sınırları içinde kalan bölgelerin tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar süregelen tarihidir.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı, Asya kıtasına yayılan Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan adasına yayılan Çin Cumhuriyeti arasındaki hükümranlık sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuomintang</span> Çin Cumhuriyetindeki siyasi parti

Kuomintang ya da Çin Milliyetçi Partisi, daha çok Tayvan olarak bilinen Çin Cumhuriyeti’nde kurulu bir siyasi partidir. Çin Cumhuriyeti’nin kurucu partisidir. Merkezi Tayvan adasındaki Taipei’dedir. KMT, Uluslararası Demokrat Birliği üyesidir. Önceki cumhurbaşkanı Ma Ying-jeou bu görevi üstlenen yedinci KMT üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Tayvan bayrağı, sınırlı sayıda ülke tarafından tanınan Tayvan Cumhuriyeti'ne ait devlet bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 8 Ekim 1928 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti (1912-1949)</span>

Çin Cumhuriyeti, 1912-1949 yılları arasında hüküm sürmüş bir cumhuriyettir. 1911-1912'de Çin İmparatorluğu'nun devrilmesiyle kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Devrimci Ordu</span> Eski bir silahlı kuvvet

Ulusal Devrimci Ordu, 1925-1947 yılları arasında Kuomintang'ın askerî kanadı ve 1928'den itibaren Çin Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleriydi.

Çin Cumhuriyeti, Doğu Asya'da yer alan, Tayvan adıyla bilinen bir ülke

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Seferi</span>

Kuzey Seferi, 1926-1928 yılları arasında Çan Kay Şek önderliğindeki Kuomintang'ın kuzeydeki Beiyang Hükûmeti ve savaş ağalarına karşı düzenlediği harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Sincan (Çin Cumhuriyeti eyaleti)</span>

Sincan Eyaleti veya Xinjiang Eyaleti, Çin Cumhuriyeti'nin eski bir eyaletidir. İlk başta 1884 yılında Çing Hanedanı'nın bir eyaleti olarak kurulmuş Xinjiang Eyaleti'nin kapsadığı toprakların çoğu artık 1955 yılında Çin Halk Cumhuriyeti devleti tarafından kurulmuş Sincan (Xinjiang) Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunur. Kuomintang'ın Çin İç Savaşı'nı kaybetmesi sonrasında Xinjiang Eyaleti'nin özgün eyalet hükûmeti, "Sinkiang Eyalet Hükümeti Ofisi" (新疆省政府辦事處) ismi altında Taipei'ye taşındı, fakat 1992 yılında bu kuruluş feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Sheng Shicai</span>

Sheng Shicai, 1933-1944 yılları arasında Sincan eyaletini yöneten bir Çinli siyasetçi ve savaş ağası.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan'ı ilhakı veya Çin tarihyazımına göre Sincan'ın Barışçıl Kurtuluşu, 13 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın sonlarında Sincan eyaletinin Çin Cumhuriyeti yönetiminden Çin yönetimine geçmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Ova Savaşı</span>

Merkez Ova Savaşı, 1929-1930 yılları arasında Merkez Ova'da Çan Kay-şek liderliğindeki Nankin'deki Milliyetçi Kuomintang hükûmeti ile Çan'ın eski müttefikleri olan birkaç bölgesel askeri komutan ve savaş ağası arasında bir iç savaş oluşturan bir dizi askerî harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Savaş Ağaları Dönemi</span>

Savaş Ağaları Dönemi, Çin tarihinde, 1916-1928 yılları arasında ülkenin kontrolünün Beiyang Ordusu'nun eski askeri klikleri ile diğer bölgesel gruplar arasında bölündüğü bir dönemdi.

<span class="mw-page-title-main">Long Yun</span>

Long Yun, 1927'den Ekim 1945'e kadar Çin'in Yunnan bölgesinin valisi ve savaş ağasıydı. Çan Kay Şek'in emriyle Du Yuming tarafından bir darbeyle devrildi.