Beezi bölgesi - Turkipedia

Beezi bölgesi veya Beezi kojuunu — Tuva Cumhuriyeti'nde eski yönetim birimi. Yenisey'in (Kemçik) Beezi bölgesi, kojuun.

Alanı

Kemçik'in Daa (dağ) ile Beezi bölgelerinin yerlerini tam olarak belirtmek zordur. Bu iki bölgenin yerleşim alanları iç içe geçmiştir. Yenisey'in sol tarafı, Sayan dağlarının kuzey eteği Beezi bölgesi veya Beezi kojuununun içinde olarak bilinir.
Günümüz Tuva Cumhuriyeti'nde Ulug-Hem ilinin eskiden Yenisey'in Beezi bölgesinin içine girmekteydi. Henderge de "Kemçik(Hemçik) veya Yenisey'in Beezi bölgesine" girmiştir.

Tarihi

XVIII. yüzyılda Arabdan adlı bir noyan (bey) yaşamaktaydı. Bu kişi Moğolistan taraflarından gelmişti. Kök olarak Moğol olduğu düşünülmektedir. Ulug-Kem ile Kemçik yörelerinde Tıva Türkleri Arabdan-van'ın yönetimi altında idiler. Onun oğullarından Tsereb'in rütbesi ise Beyse idi ^[1] Bölgenin adı da böylece burayı yöneten kişiden dolayı Beezi olarak kalmıştır. Moğolistan'dan yöneticiler gelip yönetmişlerdir. Başlangıçta Beezi bölgesi yerleşim birimleri olarak 17 sumuluk olarak kurulmuş, 1916 yılında ise 16 sumu şekline getirilmiştir.

Söök adı	Sumu adı
ulug-tülüş	Ulug-Tülüş sumuzu
adıg-tülüş	Adıg-Tülüş sumuzu
sarıg-doñgak	Sarıg-Doñgak sumuzu
kara-doñgak	Kara-Doñgak sumuzu
çaatı-doñgak	Çaatı-Doñgak sumuzu
salçak-soyan	Salçak-Soyan sumuzu
hörteñ-soyan	Hörteñ-Soyan sumuzu
sarıglar	Sarıglar sumuzu
sat	Sat sumuzu
kara-sal	Kara-Sal sumuzu
küjüget	Küjüget sumuzu
kırgıs	Kırgıs sumuzu
dolaan	Dolaan sumuzu
tumat	Tumat sumuzu
çadaanа-kuular	Çadaanа-Kuular sumuzu
çırgakı-kuular	Çırgakkı-Kuular sumuzu
sug-bajı kuular	Sug-Bajı Kuular sumuzu
şara

Açıklamalar

^ Tıva Türkleri buna "Beezi" demekteydiler.

İlgili yayınlar

История Тувы: В 2 т. — Т. I. — 2-е изд., переаб. и доп. / Под общ. ред. С. И. Вайнштейна, М. Ч. Маннай-оола. — Новосибирск: Наука, 2001. — 367 с. ISBN 5-02-030625-8
Т. А. Бурдукава. История прежних нойонов тувинского народа (подготовка к печати и предисловие А. Г. Сазыкина). // Mongolica. К 750-летию "Сокровенного сказания". Москва: Наука. Издательская фирма "Восточная литература", 1993. — 343 с. ISBN 5-02-017395-9

İlgili Araştırma Makaleleri

Kızıl. Rusya’da, Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti. Kızıl, pek çok Türki dilde ve Ana-Türki dilinde olduğu gibi Tuvaca'da da “kırmızı” anlamına gelir. Kentin nüfusu: 104.105 (2002) iken 110.000 (2010) olmuştur.

Kaa-Hem ili ; Rusça:Каа-Хемский кожуун), Tuva Cumhuriyetinin 17 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Sarıg-Sep'tir.

Barıın-Hemçik İli, Rusya Federasyonu içinde yer alan özerk Türk ülkesi Tuva Cumhuriyetinde 17 idari il biriminden biridir. İl merkezi, Kızıl-Majalık adlı yerleşim yeridir. Kızıl Majalık'ın nüfusu 5000, bütün ilin nüfusu ise 14,7 bin kişidir.

Uluğ-Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Şagaan-Arıg. Bir öteki büyük yerleşim yeri de Arıg-Bajı'dır

Çaa-Höl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.

Tandı Uranhay, (Tuva Türkçesi: Таңды Урянхай

Tuva özerk bölgesi — Güney Sibiryadaki Sayan Dağları dolayında 11 Ekim 1944 tarihinde Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı yıllarındaki rejim ihracıyla ve yöneticilerini kendi tarafına çekmesiyle Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içine kattığı 10 Ekim 1961 tarihine kadar süren özerk bölge.

Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir.

Oyunnar bölgesi veya Oyunnar kojuunu — Tuva Cumhuriyeti'nde eski yönetim birimi. Tandı Tıva'nın bölgesi, kojuun.

Salçak bölgesi veya Salçak kojuunu — Günümüz Tuva Cumhuriyeti topraklarında yer alan Tandı Tıva'nın bölgesi, günümüzdeki Kaahem ili, kojuun.

Hemçik bölgesi veya Kemçik kojuunu — Günümüz Tuva Cumhuriyeti topraklarında yer alan Yenisey'in Daa (dağ) bölgesi, kojuun.

Çabaş dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Sütgöl bölgesi kuzeyinde ile Hakasyanın güneydoğusunda dağ.

Rusya Federasyonu'nda bir cumhuriyet olan Tuva Cumhuriyeti'nin bayrağı, sarı bir üçgeni çevreleyen aynı renkte beyaz kuşaklara sahip açık mavi bir alandır.

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

Toybuhaa Hertek — Tıvanın görkemli taş ustası, Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin halk sanatçısı, Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Mükafatı ödülüne sahip kişi.

Tumat – Yakutça: Туматтар)Tıva ulusta boy adı. Geçmişte yaşamış oymak.

<span class="mw-page-title-main">Handagaytı(sum)</span>

Handagaytı sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

Dus Dag sumu, Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmaktadır.

Solçur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.