İçeriğe atla

Bede

Bede
Kilise Babası - Kilise Doktoru
Doğum672/673
Sunderland - İngiltere
Ölüm25 Mayıs 735
Jarrow - İngiltere
KutsayanlarKatolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Lüteryan Kilisesi, Anglikan Komünyonu
TürbeDurham Katedrali - İngiltere
Yortu25 Mayıs (Batı Kilisesi) ve 27 Mayıs (Doğu Kilisesi)

Bede (672/673 - 25 Mayıs 735) (İngilizce: Bede, Beda veya Baeda), Anglosakson dünyasının ilk tarih yazarı, teolog, tarihçi ve kronoloğu.[1] Batılı kaynaklarda çoğunlukla Muhterem Bede olarak geçer[2]. Hristiyanlıkta her yıl 25 Mayıs, "Aziz Bede Günü" olarak kutlanır.[1]

1899'da Kilise Babası Bede Papa XIII. Leo tarafından Evrensel Kilise Doktoru ilan edilmiştir.[3]

Hayatı

Bede, Wearmouth keşişleri tarafından eğitilmiş ve tüm hayatını manastırlarında geçirmiştir. Her ne kadar Northumbria'nın dışına hiç çıkmamış olsa da latin kültürüne hakimdir.[4]

Bede üretken bir yazardı. Çalışmaları çoğunlukla seküler alanlar olan gramer, ölçübilim ve kronoloji üzerinedir. Kutsal yazılara ilişkin çok sayıda yorumlama metinleri yazmış ve bu eserleri çağdaşları ve tüm Orta Çağ boyunca tarafından değerli bulunmuştur. Bu yazılarındaki amacı latin kültürüne uzak İngiliz Hristiyanlarına Augustinius, Hieronymus, Ambrosius and Papa Büyük Gregorius gibi seçenekleri sunmak olmuştur.[4]

Eserleri

Bede hayatı boyunca 60'tan fazla kitabı kaleme almıştır.[5]

- 708 yılında De Temporibus (Zaman Üzerine)’yi yazmış, bunu De Temporum Ratione (Zamanın Hesaplanması Üzerine) takip etmiştir. Bu kitaplarda Bede dünyanın yaşını hesaplamış ve teologların yaygınca kabul ettiği 5,000 yıl yerine Mesih’in dünyanın yaratılışından 3,952 yıl sonra geldiği sonucuna ulaşmıştır.[5]

- Bede'nin en önemli yapıtı "Historia Ecclesiastica Gentis Anglorum"dur (Anglus Halkının Kilisevî Tarihi). Bu kitap, Anglosakson kabilelerin Hristiyanlığa geçişlerini anlatan önemli bir yapıttır.[1]

Bede'nin mezarı - Durham Katedrali - İngiltere

- Bede’nin çalışmaları hitabeler, İncil tefsirleri, De Arte Metrica ya da De orthographia gibi yorumlama ve eğitim konularını da içermektedir.

Kaynakça

  • "Bede the Venerable, Saint." Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.
  1. ^ a b c "the Venerable, Saint Bede." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
  2. ^ Hıristiyanlık Tarihi. Harry Rosenbert. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 19. ISBN 975 8318 86 1. 
  3. ^ Kilise Babalarından ve Yazarlarından Alıntılar. Hakkı Demirel, Peder Luigi İannitto... Kaya Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti. 1997. s. 606 ISBN 975-7065-03-X. 
  4. ^ a b Ferguson, Everett (1998). Encyclopedia of Early Christianity – Second Edition (İngilizce). Garland Publising INC. ss. 178-179 ISBN 0-8153-3319-6. 
  5. ^ a b New Catholic Encyclopedia - Second Edition (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. ss. 195 Cilt: 2 ISBN 0-7876-4006-9. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nenizili Gregorios</span>

Nenizili (Nazianz) Gregorius(Nenizi, Aksaray, 329 – Arianzus, Aksaray, ö. 389), 4. yüzyıl Hristiyan din adamı ve Azizi. Konstantinopolis Patriği olarak da görev yapmıştır. Teslis doktrinini savunmuş, Ariusçuluk'la mücadele etmiş en önemli antik dönemindeki Kilise Babası ve Doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Jean Daniélou</span> Fransız Cizvit rahip (1905 – 1974)

Jean Daniélou, Papa VI. Paulus tarafından 1969 senesinde Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog, bir tarihçi ve Académie Française’in bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Leo</span>

Papa I. Leo, Papa Aziz Leo Magno veya Papa Büyük Leo (d. yak 400 Toskana, Batı Roma İmparatorluğu -ö. 10 Kasım 461 Batı Roma İmparatorluğu, 29 Eylül 440- 10 Kasım 461 döneminde papalık yapan, 1754'te Papa XIV Benediktus tarafından Kilise Doktoru ilan edilen papa ve papalık yapan ilk İtalyan aristokrat. Leo'nun yortusu 10 Kasımdır.

<span class="mw-page-title-main">Cornelius (papa)</span>

Cornelius 6 ya da 13 Mart 251'den 253'teki ölümüne kadar papalık görevinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İoannis (aziz)</span> Hristiyan teolog

Şamlı İoannis veya Şamlı Yuhanna, Doğu dünyasında tanınan adıyla Yuhannâ ed-Dımaşkî, Suriyeli Hristiyan aziz, teolog, Kilise Babası ve Kilise Doktoru.

<span class="mw-page-title-main">Sevillalı İsidor</span> Kilise babalarından biri

Sevillalı İsidor Hispalensis, teolog, Kilise Babaları'ndan biri ve Kilise'ye ait en etkili figürlerinden birisidir. Otuz yıldan fazla süre de Sevilla episkoposluğunu yapmıştır. Sevillalı İsidor ilk Orta Çağ ansiklopedisti olarak adlandırılır. 19. yüzyıl tarihçisi Montalembert onu "antik dünyanın son bilgini" olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roberto Bellarmino</span> Katolik kardinal ve Kilise Doktoru

Roberto Bellarmino,, İtalyan teolog, Kardinal, Cizvit rahibi ve iman savunucusu (Apolojet).

<span class="mw-page-title-main">Peter Canisius</span>

Peter Canisius, ayrıca Pierre Kanis olarak da bilinir., Cizvit bir Profesör, vaazcı ve yazar. Ömrünün önemli bir kısmını Cizvit olarak Almanya ve İsviçre'de geçirmiştir. Popüler bir Kateşizm yazarı olmakla beraber Katolik Kilisesi'nde reform hareketlerini desteklemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ambrosius</span>

Milano'lu Ambrosius Kilise Babası ve Doktoru, Milano piskoposu.

<span class="mw-page-title-main">Poitiersli Hilaire</span>

Poitiersli Hilaire Ariusçuluk'a karşı İznik İnancı'nı ile tanınan bir Kilise Babası ve Doktoru. 1851 yılında Papa IX. Pius tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 13 Ocak.

<span class="mw-page-title-main">Petrus Chrysologus</span>

Petrus Chrysologus ya da Ravenna'lı Petrus bir teolog, bir vaaz verici ve Papalar I. Leo'nun ve III. Sixtus'un danışmanı. Papa XIII. Benedikt tarafından 1729'da Kilise Doktoru ilan edilmiştir, 30 Temmuz'da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Petrus Damianus</span>

Petrus Damianus, daha sonra piskopos ve kardinal olmuş Benedikten Camaldolese keşişi.

<span class="mw-page-title-main">Efrem</span>

Nusaybinli Efrem ya da Süryani Efrem, Süryani diyakon, din öğretmeni, mistik ve Kutsal Kitap yorumcu. Aziz olarak hürmet gösterilir, 1920 yılından itibaren Katolik kilisesi tarafından Kilise Doktoru olarak tanınmaktadır. Yortusu 18 Hazirandır ve 28 Ocaktır.

<span class="mw-page-title-main">Yeruşalimli Kiril</span>

Yeruşalimli Kiril, Yeruşalim'in piskoposuydu. Kiril’in en önemli çalışmaları katekümen talimatlarını ve çağındaki Litürji düzenini belgelemesi olmuştur. 1883’te Papa XIII. Leo tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Katolik Kilisesi'nce yortusu 18 Mart'tır.

Yves Congar Fransız Dominikan Teolog ve Kardinal. Karl Rahner, Henri de Lubac ve Hans Urs van Balthasar ile birlikte 20. yüzyılın en önemli Roma Katolik ilahiyatçılarından biri olduğu düşünülmektedir. En çok, İkinci Vatikan Konsili’ne olan etkisi ile tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brindisili Lorenzo</span>

Brindisili Lorenzo, İtalyan teolog, vaazcı, diplomat, Fransiskenlerin bir kolu olan Kapusen tarikati üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Teofilos</span>

Antakya’lı Teofilos,, II yüzyıl, Antakya Episkoposu, Yunan Apolojet ve Kilise Babası. Yortusu 13 ekimdir.

<span class="mw-page-title-main">Romalı Hipolit</span>

Romalı Hipolit,, Hristiyan apolojet ve iman şehidi. Yortusu 13 Ağustos, 30 ocak.

Sardisli Melito, apolojet, teolog, Kutsal Kitap uzmanı idi. İzmir yakınlarındaki Sardis’in piskoposu ve erken Hristiyanlıktaki büyük otoritelerden birisi. Yortusu 1 Nisandır.

<span class="mw-page-title-main">Kirroslu Theodoretus</span>

Cyrrhuslu Theodoretus ihtilaflı bir Kilise Babası, episkopos, Antakya Kateşistik Okulu'na ilham veren bir teolog ve İncil yorumcusu. Geç antik dönemin Kayserili Eusebius, Sozomenos, Sokrates Skolastikos ve Evagrius Skolastikos ile birlikte ana kilise tarihçilerindendir. Süryani Kilisesi’nce aziz kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.