İçeriğe atla

Bebek ölümü

2013 yılı dünya bebek ölüm hızı
2008 yılında Dünya'da bebek ölüm oranları[1]

Bebek ölümü, bir yaşın altındaki bir çocuğun ölümü olarak tanımlanır. Bebek ölüm hızı ile ölçülür, bu değer bir yılda canlı doğan 1000 bebekten bir yıl içinde kaçının öldüğünü gösterir.

Bebek ölüm hızı (BÖH) bölgedeki bebek sağlığını temsil eder.[2] Bebek ölüm hızı bir bölgenin sağlık sisteminin seviyesini göstermektedir. Dünyada II. Dünya savaşı yıllarında bin bebekten 306'sı ölürken, Cumhuriyetin kuruluşunda Türkiye'de bebeklerin 1/4'ü bir yaşını göremiyordu.

Sebepleri

Bebek ölümlerinin başlıca sebepleri; doğum asfiksi (solunumun başlamaması), zatürre, erken doğum komplikasyonları, ishal, sıtma, kızamık ve kötü beslenmedir. Bunların dışında, eğitim, çevre koşulları, devletin tıp hizmetleri ve annenin sağlık bilgisi gibi pek çok faktör ölüm sayısına etki eder. Gıda ürünlerinde hijyenin sağlanması, temiz erişilebilir içme suyu, bulaşıcı hastalıklara karşı aşılama ve diğer halk sağlığı önlemleri bebek ölümlerini engeller. Bebek ölümleri, toplumun potansiyel fiziksel, sosyal ve beşeri sermayesini alıp götürür.

Bebek ölümlerinin %60'ı ilk bir ay içinde gerçekleşmektedir. Bu ölümlerin ana nedeni engellenmesi zor doğumsal anormalliklerdir. bir aydan bir yaşına kadar olan ölümler engellenebilir nedenlerden kaynaklanır. Türkiye'de toplam ölümlerin %30'unu bebek ölümleri oluşturur.[3]

Dünyada bebek ölümleri

Dünyada, gelişmiş ülkelerin ve gelişmekte olan ülkeler için, bebek ölüm hızı 1960 ve 2001 yılları arasında önemli ölçüde azalmıştır. 1960 yılında binde 126 olan BÖH 2001 yılında binde 57'ye gerilemiştir. Ancak BÖH az gelişmiş ülkelerde daha yüksektir. 2001 yılında az gelişmiş ülkelerde binde 91 olan BÖH, gelişmiş ülkelerden on kat büyüktü. BÖH'deki azalma, gelişmiş ülkelere nazaran, gelişmekte olan ülkelerde daha az gerçekleşmiştir.

The World Factbook 2012 tahminlerine göre ilk beş ve son beş ülke sıralaması listede gösterilmiştir.[4]

SıraÜlkeBebek ölüm hızı
(ölüm/1,000 canlı doğum)
1Afganistan121.63
2Nijer109.98
3Mali109.08
4Somali103.72
5Orta Afrika Cumhuriyeti97.17
218İsveç2.74
219Singapur2.65
220Bermuda2.47
221Japonya2.21
222Monako1.80
Türkiye'de 1000 doğumda tahmin bebek ölüm oranları (1971–2007)
Sağlık Bakanlığı, Bir Bakışta Sağlık,2007[5]
YılBÖHYılBÖH
1971134,0199352,6
1973123,0199842,7
1975112,0200329,0
1977102,0200424,6
197996,0200523,6
198395,3200622,6
198877,7200721,7
Dünyada 1000 doğumda tahmin bebek ölüm oranları (1950–2050)
UN, medium variant, 2008 rev.[6]
YıllarBÖHYıllarBÖH
1950–19551522000–200552
1955–19601362005–201047
1960–19651162010–201543
1965–19701002015–202040
1970–1975912020–202537
1975–1980832025–203034
1980–1985742030–203531
1985–1990652035–204028
1990–1995612040–204525
1995–2000572045–205023

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ World Infant Mortality Rates in 2008 27 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Population Reference Bureau
  2. ^ "Ölüm İstatistikleri, 2014". tuik.gov.tr. 2014. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2015. 
  3. ^ ENGİN, Dr. Berat. "Bebek ve Çocuk Ölümleri". sağlık.net. 12 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2015. 
  4. ^ "CIA – The World Factbook: Infant Mortality Rate". 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2012. 
  5. ^ "Türkiye'de 5 yaş Altı Ölüm Hızında Azalma" (PDF). 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 
  6. ^ "UNdata: Infant mortality rate (per 1,000 births)". 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dünya Bankası</span> Uluslararası finans kuruluşu

Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletler'in özerk uzman kuruluşlarından biri olma özelliği kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya ekonomisi</span>

Avusturya ekonomisi, sosyal market ekonomisi olarak tanımlanmakla birlikte yapısal olarak Almanya ekonomisiyle benzerdir. 2004 yılında yapılan istatistiklere göre Avusturya, Avrupa Birliği içerisindeki satın alma paritesine göre kişi başına düşen gayri safi milli hasılada 27.666 € ile Lüksemburg, Hollanda ve İrlanda'nın ardından 4. sıradadır. Aynı bazda bakıldığında Viyana, 38.662€ kişi başına düşen gelirle Avrupa'da Londra-Merkez, Lüksemburg, Brüksel-Merkez ve Hamburg'un ardından 5. sırada yer almaktadır.

Sovyetler Birliği'nin dağılması Gürcistan ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratmış ve oldukça istikrarsız bir yapı ortaya çıkmıştır. Hammadde, enerji ve diğer endüstri ürünlerinin pazarlandığı diğer Cumhuriyetlerle arasındaki bağların ortadan kalkması Gürcistan ekonomisini olumsuz etkilemiş, bireysel gelirlerde, tarımsal ve sanayi üretiminde, turizm gelirlerinde önemli düşüşler yaşanmış, enflasyon ve işsizlik önemli ölçüde artmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Arnavutluk ekonomisi, serbest piyasa ilkelerine dayalı olarak merkezi bir ekonomiden piyasaya dayalı bir ekonomiye geçiş sürecinden geçmiştir. Arnavutluk, üst-orta gelirli bir ülkedir ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİ) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kişi başına sigara tüketimine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu bir yılda kişi başına tütün sigarası tüketiminin ülkelere göre listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye demografisi</span> Türkiyede yaşayan çoğunluk ve azınlıklar

Bu maddede Türkiye sınırları içinde yaşayan nüfusa ve bu nüfusun çeşitli özelliklerine ait veriler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan ekonomisi</span>

Azerbaycan, doğal kaynakları, gelişmiş sanayisi ve coğrafyası itibarıyla önemli bir ülkedir. Azerbaycan'da özellikle büyük petrol ve doğalgaz rezervleri bulunmaktadır. Hacim ve çeşit bakımından hammadde yatakları ile dünyanın sayılı ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gelişmekte olan ülke</span> diğer ülkelere göre düşük yaşam standardı olan ülke

Gelişmekte olan ülkeler sınıflandırması, iktisadi ve hukuki parametreden gelişmiş ülkelere kıyasla bir kademe geride yer alan ülkeleri sınıflandırmak adına kullanılan ve dünyanın birçok ülkesini kapsayan bir sınıflandırmadır.

<span class="mw-page-title-main">Nüfus artış hızına göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, ülkelerin ve bu ülkelere bağlı özerk bölgelerin nüfus artış hızını üç liste halinde göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ortanca yaş</span> Vikimedya liste maddesi

Ortanca yaş, bir nüfus grubunun yaşları, küçükten büyüğe doğru sıralandığında tam ortada kalan bireyin yaşıdır. Bu durumda toplam nüfusun yarısı bu yaştan büyük, öbür yarısı küçüktür.

<span class="mw-page-title-main">Doğum oranı</span>

Doğum oranı, , bir yılda doğan canlı bebek sayısını yıl ortası nüfusa bölünmesi ve 1000 ile çarpılmasıyla bulunan oran. 1000 nüfus başına bir yıldaki doğum miktarını oransal olarak verir. Doğumlar göç ile birlikte bir mekandaki nüfusun artmasının sebebidir. Doğumlar ile ölümler arasındaki fark Doğal Nüfus Artışını verir.

<span class="mw-page-title-main">Bebek ölüm hızına göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bebek ölüm hızı canlı doğan her 1000 canlı doğan bebekten 1 yaşına kadar kaç tanesinin öldüğünü gösterir. Bu değer ülkelerin sağlık düzeyi hakkında bilgi verir. Dünya ortalama bebek ölüm hızı Birleşmiş Milletler'e göre 49,4, World Factbook'a göre 42,09'dur. 5 yaş altı çocuk ölüm hızı ise BM'e göre 73,7'dir.

<span class="mw-page-title-main">HIV/AIDS pandemisi</span>

AIDS küresel bir pandemidir. 2014 yılı itibarıyla, dünyada yaklaşık 36.9 milyon insan HIV virüsüne sahiptir. 2012 yılında, yaklaşık 17.2 milyon erkek, 16.8 milyon kadın ve 3.4 milyon 15 yaşından küçük çocuk AIDS hastasıydı. 2010 yılında 1.8 milyon insan AIDS nedeniyle öldü, bu sayı 2005 yılında 2.2 milyondu. The Lancet'te yayınlanan bir raporda, 2015 Global Hastalık Yükü Çalışmasına göre HIV enfeksiyonunun 1997 yılında 3,3 milyon hastayla zirve noktasına eriştiğini tahmin ediyor. Bu sayı 1997 yılından 2005 yılına kadar hızla düşerek 2.5 milyona indi ancak 2005'ten 2015 yılına kadar sabit kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk doğurma</span> fetüsün hamile annenin rahminden dışarı atılması

Çocuk doğurma, bir veya birden fazla bebeğin gebeliğin sonunda anne rahminden vajinal yoldan veya sezaryen ile dışarıya çıkmasıdır. 2015 yılında dünyada 135 milyon doğum gerçekleşmiş olup gelişmiş ülkelerde doğumlar genellikle doğumevi, hastanelerde ve doktor kontrolünde gerçekleşirken gelişmekte olan ülkelerde ise evlerde geleneksel yöntemlerle gerçekleşmektedir. Doğumun en yaygın yolu vajinal doğumdur. Çocuk doğurma 4 aşamanı içerir: İlk aşamada rahim ağzının kısalması ve açılması, ikinci aşamada bebeğin inmesi ve doğumu, üçüncü aşamada plasentanın çıkması ve dördüncü aşamada anne ve bebeğin iyileşmesi.

<span class="mw-page-title-main">Toplam doğurganlık hızı</span>

Toplam doğurganlık hızı, nüfus başına bir kadının yaşamı boyunca dünyaya getirdiği ortalama çocuk sayısıdır. Toplam doğurganlık hızı, belirli bir zamandaki tek yıllık yaşa özel oranları toplamak suretiyle elde edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği demografisi</span>

1989 Sovyet nüfus sayımı verilerine göre, Sovyetler Birliği nüfusu %70 Doğu Slav, %12 Türk halkı ve diğer tüm etnik gruplar %10'un altında idi.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da sağlık</span>

Kazakistan'daki Sağlık Sistemi, Sovyetler Birliği sonrasında reforma uğramış bir sağlık sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan demografisi</span>

Gürcistan nüfusunun demografik özellikleri arasında nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim seviyesi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Özbekistan demografisi</span>

Özbekistan'ın demografisi, nüfus artışı, nüfus yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, sağlık, ekonomik durum, dini bağlantılar ve nüfusun diğer yönleri dahil olmak üzere Özbekistan nüfusunun demografik özellikleridir. Verilerin çoğu tahmine dayalı çünkü son nüfus sayımı 1989'da Sovyet döneminde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ani bebek ölümü sendromu</span> Bir yaşından küçük bir çocuğun açıklanamayan ani ölümü

Ani bebek ölümü sendromu (ABÖS), bir yaşından küçük bir çocuğun açıklanamayan ani ölümüdür. Teşhis, kapsamlı bir otopsi ve ayrıntılı bir olay yeri incelemesinden sonra bile ölümün açıklanamamış olmasını gerektirir. ABÖS genellikle uyku sırasında meydana gelir. Tipik olarak ölüm gece yarısı ile sabah 9.00 saatleri arasında gerçekleşir. Genellikle gürültü veya boğuşma izi yoktur. ABÖS, Batı ülkelerinde bebek ölümlerinin önde gelen nedeni olmaya devam etmekte ve tüm doğum sonrası ölümlerin yarısına sebep olmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.