İçeriğe atla

Beşparmak Dağları

Koordinatlar: 35°18′K 33°20′D / 35.300°K 33.333°D / 35.300; 33.333


Beşparmaklar.

Beşparmak Dağları Kıbrıs'ın kuzeyindeki Girne sıradağların adıdır. Batı'da Koruçam ile Doğu'da Zafer Burnu arasında uzanan dar (genişliği 8–10 km), uzun (yaklaşık 170 km) ve sürekli dağ sırasıdır. Bazı kaynaklarda Girne Dağları olarak da geçer.

Orta yükseklikte ama vadilerle çok yarılmış ve aşılması zor bir set oluşturan Beşparmak Dağları'nın yükseltisi batıdan doğuya doğru gidildikçe azalır. En yüksek noktası (1024 m) ile Selvili Tepe'dir.

Halk arasında bir elde bulunan beş parmağa benzediğinden dolayı, beş parmak dağları denilmiştir.[1]

Kıbrıs'ın Kuzey kıyılarını iç kısma bağlayan yolların dağları aştığı, bazı vadilerde bu yolları kontrol eden bazı kaleler vardır. Bunlar:

Beşparmak adını Girne'nin Güneyinde aşınma sonucunda parmak biçiminde sivri tepeler halini almış eski oluşumlardan alır. Beşparmak Dağları'nın coğrafî konumu çok önemlidir. Çünkü Kıbrıs'ın kuzey şeridini kontrol altında tutar.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Yrd.Doç.Dr. Rıdvan ÖZTÜRK. "Beşparmak Olgusu ve Kıbrıs". selcuk.edu.tr. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2013. Beşparmak adının ortaya çıkmasında sayının ve görüntünün etkisi açıktır. Kıbrıs’ta Beşparmak adının verildiği tepe, bitişik beş ayrı tepeden oluşmuştur. Bu tepeler görüntü itibarıyla de, bitişik beş parmağı andırmaktadır. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Nusaybin</span> Mardinin ilçesi

Nusaybin, Mardin iline bağlı Suriye sınırında Kamışlı'ya komşu ovada kurulmuş bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Girne</span> Kuzey Kıbrısta şehir

Girne, Kıbrıs'ta bir liman kentidir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının ve fiili olarak parçası olduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Lapta</span>

Lapta, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne İlçesi'nde yer alan bir kasabadır. 2006 için nüfus tahminleri 5.500'dir. Bu kent Girne'nin batısında, Selvili tepesinin kuzeyinde, Girne-Güzelyurt yolu üzerinde yer almakatadır.

Dikmen, Lefkoşa'nın 8 km kuzeyinde, 2.500 nüfuslu, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne İlçesi'nde yer alan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Tepebaşı, Girne</span>

Tepebaşı, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne İlçesi'nde yer alan bir köydür. 2008 yılında Lapta belediyesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tatlısu, Mağusa</span>

Tatlısu, geleneksel adıyla Akatu, de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa İlçesi'nde yer alan bir kasabadır.

J. R. R. Tolkien'in kurgusal Orta Dünya evreniyle ilgili yazmış olduğu hikâyelerde birçok yer ismi geçmektedir. Bu hayalî mekanlardan bazıları, olayların merkezinde yer alırken, yine bazı mekanlar vardır ki bunlara ayrıntılı olarak değinilmemiştir. Orta Dünya kıtasında yer alan, görece ikinci planda kalan bu yerlerden bazıları aşağıda listelenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Hilarion Kalesi</span>

Saint Hilarion Kalesi, Sent Hilaryon kalesi, Aziz Hilaryon kalesi (St.Hilarion), Beşparmak dağları üzerinde kurulan üç kaleden en batıda yer alanıdır.

Koruçam Burnu, Akdeniz'deki ada devleti konumundaki Kıbrıs'ın kuzey batısında yer alan bir çıkıntı. de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yer almaktadır. Aynı isimi taşıyan yakınındaki Maronit köyü Koruçam, ismini buradan almaktadır. Koruçam Burnu ve Zafer Burnu arasında Beşparmak Dağları uzanmaktadır. Güzelyurt Körfezi'nin kuzey çizgisinde kalır. En yakın kıyı yerleşim birimi Girne'dir.

Talia Hava Yolları 27 Şubat 1988 Uçak Kazası İngiliz-Türk ortaklı Talia Havayollarına ait B727-200 tipi 13 yaşındaki (TC-AKD) Kuyruk Tescilli uçak Atatürk Havalimanından Ercan Havalimanına uçuşunun yaklaşmasında pilot hatası nedeniyle Girne yakınlarında Beşparmak Dağlarına çarparak parçalandı. Kazadan kurtulan olmazken uçaktaki 6'sı mürettebat 15 kişi hayatını kaybeder. O günkü uçuş numarası (FlightNumber), kazaya dair birçok yazı ve belgenin de bugün nerelerde olduğu bilinmemektedir.

Selvili Tepe, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde bir tepe. Girne Dağları'nda, Lapta yakınlarında bulunur. 1024 metrelik yüksekliği ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en yüksek noktasıdır. 14 Şubat 2023 tarihinde gerçekleştirilen KKTC Bakanlar Kurulu toplantısında tepenin isminin 31 Aralık 2021 tarihinde geçirdiği kaza ile hayatını kaybeden Kıbrıslı Türk dağcı Birkan Uzun anısına "Birkan Uzun Selvili Tepesi" olarak değiştirilmesi yönünde karar alınmıştır. Ülkedeki tüm yayınların ve iletişimin yönetildiği yerdir. Bölgede pek çok televizyon ve cep telefonu vericisi bulunmaktadır. Tepede teknik ekip ve korumalardan oluşan bir grup personel, 53 saatlik vardiyalar ile görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ (Karaman)</span>

Karadağ, Karaman ilinde bulunan sönmüş volkanik bir dağ. Konya ilinin güneyinde Karaman ilinin kuzeyinde Konya ile Karaman arasına yer alır. Dağ Hotamış bataklığı ile Karaman ve Çumra ovaları arasındadır. Karaman'a uzaklığı yaklaşık 30 km kadardır. Karadağ 3 yüksek tepenin birleşmesinden oluşmaktadır. Bunlar; Baştepe, Kızıltepe ve en yüksek noktası olan Mahalaç Tepe'dir. Baştepe'de 150 metre çaplı bir krater bulunmaktadır. Dağ kütlesinin içinde çokça ikincil tepenin yer alması, dağın farklı zamanlarda pek çok kez püskürdüğünü düşündürmektedir. Önemli zirveler şunlardır: Mahalaç, Kızıldağ, Yellibel, Başdağ, Göz (Maden) dağı.

<span class="mw-page-title-main">Kantara Kalesi</span>

Kantara Kalesi, Kıbrıs'taki Beşparmak Dağları'nda bir kaledir. Adanın kuzey kıyısıyla Mesarya Ovası'nı kontrol edebilmek için inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bufavento Kalesi</span> Kıbrısta kale harabesi

Bufavento Kalesi, Kıbrıs'taki Beşparmak Dağları'nda bir kaledir. Deniz seviyesinden 950 metre yükseklikte bulunan kale, sarp bir tepenin etekleriyle zirvesine inşa edilmiş olduğundan doğal bir savunma sistemine sahiptir. Dağ kalelerinden olan St. Hilarion ile Kantara’nın en yüksek ve en küçüğüdür. Bizanslılar tarafından Lion, Leonton ve Leonne, Fransızlar tarafından Bufevent, İtalyanlar tarafından Buffavento ile ‘Lioutes’ ve genel olarak da ‘Kutsovendis Kalesi’ ve ‘Kraliçe Kalesi’ adlarıyla bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Urallar</span>

Güneyli Ural veya Başkurt Ural – Ural Dağları'nın en geniş kısmı, Ural Nehri ve Karaizel Nehri arasında uzanır.

Girne Dağları, Kıbrıs'ın kuzeyinde, fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yer alan bir sıradağ.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs coğrafyası</span>

Kıbrıs, Doğu Akdeniz'de, Sicilya ve Sardunya adalarından sonra Akdeniz'in üçüncü, bölgelere göre dünyanın 80. büyük adasıdır. Anadolu yarımadasının güneyinde yer alan ada, Kıbrıs yayına aittir. Batı Asya veya Orta Doğu'da olduğu kabul edilen Kıbrıs, Güney Avrupa ve Kuzey Afrika'ya yakındır ve Yunan, Türk, Anadolu, Levanten, Bizans ve Batı Avrupa etkisindeki uzun dönemlere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sadrazamköy</span> Sadrazamköy, hukuken KKRYye fiilen KKTCye bağlı bir köydür

Sadrazamköy, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesine bağlı Lapta-Alsancak-Çamlıbel belediyesine bağlı bir köydür. Köy, Koruçam'ın 8 km kuzeybatısında yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 170'tir.

Lapta Türk Tankı, Beşparmak Dağları’nın, 1024 metrelik yüksekliği ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en yüksek noktası olan Selvili Tepe mevkiinde yer almaktadır.