İçeriğe atla

Beşli komite

John Trumbull'ın 1818 tarihli Beşli komite'nin Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'ni sunuşunun tablosu

İkinci Kıta Kongresi'nin Beşli komite'si, 4 Temmuz 1776'da Pensilvanya Eyalet Meclisi'nde Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'ni tasarlayan ve kongreye sunan beş kişilik gruptur. Bu Deklarasyon komitesi 11 Haziran 1776'dan, bildirinin yayınlandığı 5 Temmuz 1776'ya kadar işledi.

Komite John Adams, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson, Robert Livingston ve Roger Sherman'dan oluşuyordu.

Beşli Komite

Komitenin beş üyesi:

Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'nin tasarlanışını tasvir eden Alonzo Chappel'in tablosu

Bağımsızlık Bildirisi'nin tasarlanışı

Kongrede On Üç Koloni'nin delegeleri, 12 Nisan Kuzey Karolina kararları ve 15 Mayıs Virginia kararlarında önerilen, birçok koloninin egemenliği ve bağımsızlığını beyan edip etmeme konusundaki son kararın verileceği 1 Haziran'a, pazartesi gününe erteleme kararını aldı. Lee önergesi olarak da bilinen beyanname, Virginia'lı Richard Henry Lee tarafından 7 Haziran'da kongreye taşındı. Üç haftalık süreçte Kongre, kolonilerin Britanya İmparatorluğu'ndan ayrılışının sebeplerini açıklayan bir beyanname tasarlamak üzere bir komite yetkilendirme kararı aldı. Asıl ''Amerikan Bağımsızlığı'' deklarasyonu 4 Haziran'da yayınlanan ilanın son paragrafını içeren metindir. İlanın son paragrafı Lee önergesindeki metni tekrarlar.

11 Haziran'da komite yetkilendirilmişti: Massachusetts'den John Adams, Connecticut'tan Roger Sherman, New York'dan Robert Livingston, Pensilvanya'dan Benjamin Franklin ve Virginia'dan Thomas Jefferson. Komitenin süresi kalmadığından dolayı, tasarlanma sürecinin nasıl işlediği konusunda bazı belirsizlikler vardır.

İlk Taslak

İkinci Kıta Kongresi, belgenin anahatlarını belirledikten sonra, ilk taslağı Jefferson'ın yazmasına karar verdi. Jefferson belgeyi Kongre'nin meşgul programına uygun olarak yazdı, Jefferson'ın 17 gün gibi kısıtlı bir zamanı vardı. Sonrasında taslak hakkında komitedeki diğer kişilere danıştı ve üzerinde geniş çaplı değişiklikler yapıldı. Jefferson son değişiklikleri de eklediği yeni bir kopya hazırladı.

Jefferson'ın ilk kopyası, Büyük Britanya'nın kölelik konusundaki uygulmalarına dair, sonradan belgeden çıkarılan iğneleyici eleştiriler içeriyordu.

Bağımsızlık Bildirisi'nin sunuluşu

28 Haziran 1776'da Beşli Komite bu kopyayı, Trumbull'ın tablosunda tasvir edildiği gibi Kongre'de ''Genel Komite'ye'' sundu. Belgenin tam başlığı ''Toplanan Genel Kongre'de, Amerika Birleşik Devleti'nin Temsilcileri tarafından bir Deklarasyon'' idi.

Çarşamba günü 3 Haziran'da Genel Komite deklarasyonda kullanılan kelimelerin dikkatlice incelenmesi adına belgeyi üçüncü kez okuttu. İlk iki okumada ingiliz halkına yapılan eleştiriye ve kölelikle ilgili suçlamalara dair bölümler reddedildi.

Ayrıca bakınız

Amerikan Bağımsızlık Bildirisi

Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları

Kaynakça

[1][2][3]

  1. ^ "Exhibition - Declaring Independence: Drafting the Documents | Exhibitions - Library of Congress". www.loc.gov. 4 Temmuz 1995. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2023. 
  2. ^ "John Adams". The White House (İngilizce). 19 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2023. 
  3. ^ "Thomas Jefferson". The White House (İngilizce). 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Washington</span> Amerika Birleşik Devletlerinin ilk başkanı (1789–1797)

George Washington, subay, devlet adamı, Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda Kıta Ordusu'nun başkomutanı ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">James Monroe</span> 5. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1817–1825)

James Monroe, Amerikalı diplomat ve siyasetçi. Demokratik-Cumhuriyetçi Parti'den, 5. ABD başkanı seçilmiştir. 1817 - 1825 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Monroe doktrini ile tanınır. 'Amerika Amerikalılarındır' deyişi ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Jefferson</span> 3. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1801–1809)

Thomas Jefferson, Amerika Birleşik Devletleri'nin üçüncü başkanı. 1801-1809 tarihleri arasında başkanlık görevini sürdürdü. Eski Virginia valisidir. Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin asıl yazarı olması ve ABD'deki Cumhuriyetçilik akımının ideallerini savunması ve yayması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları arasında en etkili olanlarından biri olarak kabul edilir. Jefferson, Amerika'yı hep Cumhuriyetçiliği savunan ve İngiliz İmparatorluğu'nun emperyalizmine karşı gelen büyük bir Özgürlük İmparatorluğu'nun ardındaki güç olarak tahayyül etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Bağımsızlık Bildirisi</span> Amerikanın Britanyadan ayrılığını açıklayan bildirge

Amerikan Bağımsızlık Bildirisi, Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran belgedir. Belge, 4 Temmuz 1776'da Philadelphia'daki daha sonra "Independence Hall" adı verilen Pennsylvania Eyalet Evi'ndeki İkinci Kıta Kongresi'nde kabul edildi. Bildiri, dünyaya On Üç Koloni'nin neden artık Britanya sömürgesi değil de bağımsız egemen eyalet olarak görüldüğünü açıklamakta.

<span class="mw-page-title-main">On Üç Koloni</span> Britanya İmparatorluğuna ait olan Kuzey Amerikanın doğu kıyısında bulunan 13 kolonidir

On Üç Koloni, Britanya İmparatorluğu'na ait olan Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında bulunan 13 kolonidir. 1607'de Virginia Eyaleti'nde Jamestown kasabasının kurulmasıyla kuruluşa başlamış, 1733'te Georgia Eyaleti'nin kurulmasıyla kuruluş tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Benjamin Franklin</span> Amerikalı diplomat ve siyasetçi; Amerika Birleşik Devletleri kurucu üyesi (1706 – 1790)

Benjamin Franklin, Amerikalı yayımcı, yazar, mucit, filozof, bilim insanı, siyasetçi ve diplomattır. Döneminin önde gelen entelektüelleri arasında yer alan Franklin, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kurucu Babalarından biri, Bağımsızlık Bildirgesi'nin hazırlayıcısı ve imzacısı ve ilk posta genel müdürüydü.

<span class="mw-page-title-main">John Adams</span> 2. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1797–1801)

John Adams, 1797'den 1801'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin 2. başkanı olarak görev yapan, Amerikalı devlet adamı, avukat, diplomat, yazar ve ABD'nin kurucu babalarındandır. ABD'nin ilk başkan yardımcısı olması ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1783)</span>

Paris Antlaşması, 3 Eylül 1783 tarihinde imzalanmış, Konfederasyon Kongresi tarafından 14 Ocak 1784'te, Büyük Britanya Kralı tarafından 9 Nisan 1784'te onanmış ve Büyük Britanya Krallığı ile Kuzey Amerika'daki On Üç Koloni arasındaki Amerikan Devrimi Savaşı'nı sona erdirmiş olan barış antlaşmasıdır. Savaşa katılan diğer ülkeler olan Fransa, İspanya ve Hollanda Cumhuriyeti ile Paris Barışı adı altında ayrı anlaşmalar yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Samuel Adams</span> Massachusetts valisi; Amerika Birleşik Devletleri kurucu üyesi (1722 – 1803)

Samuel Adams Amerikalı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Devrimi</span>

Amerikan Devrimi, 18. yüzyılın ikinci yarısında On Üç Koloni'nin Britanya İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını kazanarak Amerika Birleşik Devletleri adını aldığı dönemi içine alır. Amerika kıtasına ilk göç eden Virjinya kolonisinden sonra 1772 yılına kadar kolonilerin sayısı 13'ü buldu. Kolonilerde yönetim biçimi, baştaki valinin ya yerel olarak seçilmesine ya da kraliyetçe veya doğrudan krallıkça atanması esasına dayanır. Yasama organı da atanmış veya seçilmiş kişilerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Paine</span> İngiliz filozof (1737-1809)

Thomas Paine, Amerikalı siyasi aktivist, filozof, yazar, siyaset kuramcısı ve devrimci. Düşünceleriyle Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nı ve Fransız Devrimi'ni etkilemiştir.

John Adams, HBO yapımı bir mini dizidir. Kirk Ellis tarafından Amerikalı tarihçi David McCullough'un John Adams isimli kitabından uyarlanmıştır. İlk kez 16 Mart 2008'de HBO'da gösterilmiş, 20 Nisan 2008'de ise ekranlara veda etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Kıta Kongresi</span>

İkinci Kıta Kongresi, On Üç Koloni'den delegelerin yer aldığı ve Philadelphia'da 1775 yazında Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nın başlangıcının ardından toplanan kongredir. Philadelphia'da 5 Eylül 1774 ile 26 Ekim 1774 tarihleri arasında toplanan Birinci Kıta Kongresi'ni takip etmiştir. Kongre sırasında sömürgelerin yürüttüğü savaş idare edilmiş ve 4 Temmuz 1776'da Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'nin yayınlanmasıyla adım adım bağımsızlığa yönelim gerçekleşmiştir. Ordu yönetmesi, strateji belirlemesi, diplomat ataması ve resmî antlaşmalar imzalamasıyla kongre de facto olarak ulusal hükûmet görevi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Delaware Kolonisi</span>

Delaware Kolonisi, Amerika'nın Britanya İmparatorluğu kontrolündeki bölümünde yer alan koloniydi. Merkezî Koloniler'den biri olup daha sonraları Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran On Üç Koloni arasında yer almaktaydı. 1664 yılında Felemenk Cumhuriyeti'nin kontrolünden İngilizlerin kontrolüne geçerek kolonileştirilmiş ve 4 Temmuz 1776'da, diğer on iki koloni ile birlikte Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'ni yayınlayarak Amerika Birleşik Devletleri adıyla bağımsızlık ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">New Hampshire Kolonisi</span>

New Hampshire Kolonisi, Amerika'nın Britanya İmparatorluğu kontrolündeki bölümünde yer alan koloniydi. New England Kolonileri'nden biri olup daha sonraları Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran On Üç Koloni arasında yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Pensilvanya Kolonisi</span>

Pensilvanya Kolonisi, Amerika'nın Büyük Britanya Krallığı kontrolündeki bölümünde yer alan koloniydi. Merkezî Koloniler'den biri olup daha sonraları Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran On Üç Koloni arasında yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin Kurucu Babaları</span>

Birleşik Devletler'in Kurucu Babaları veya sadece Kurucu Babalar veya Kurucular, On Üç Koloni'yi birleştiren, Büyük Britanya'dan bağımsızlık için savaşa öncülük eden ve yeni Amerika Birleşik Devletleri için bir hükûmet çerçevesi oluşturan bir grup Amerikan lideridir.

Konfederasyon Dönemi, 1780'lerde Amerikan Devrimi'nden sonra ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın onaylanmasından önceki Amerika Birleşik Devletleri tarihinin dönemiydi. 1781'de Amerika Birleşik Devletleri Konfederasyon Maddelerini'nin onaylanmasının ardından Amerikan Devrim Savaşı'ndaki İngiliz ve Amerikan güçleri arasındaki son büyük kara savaşı olan Yorktown Savaşı'nda galip geldi. Amerika'nın bağımsızlığı, 1783 Paris Antlaşması'nın imzalanmasıyla doğrulandı. Acemi Amerika Birleşik Devletleri, birçoğu güçlü bir ulusal hükûmet ve birleşik siyasi kültür eksikliğinden kaynaklanan çeşitli zorluklarla karşı karşıya kaldı. Dönem, yeni, daha güçlü bir ulusal hükûmet kuran Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın onaylanmasının ardından 1789'da sona erdi. Bağımsızlığın ilanından sonra aylar boyunca bir takım gerilemelerle karşılaşan Amerikalıların sebatlı davranışları sonuçta onlara başarı getirdi. Ağustos 1776'da New York'un Long Island bölgesinde yer alan çatışmada zor durumda kalan Washington, başarılı bir geri çekilme harekâtı gerçekleştirdi ve birliklerini küçük sandallar içinde Brooklyn'den Manhattan kıyılarına geçirdi. İngiliz Generali William Howe iki kez tereddüt etti ve Amerikalıların kaçmalarına izin verdi. Howe, buna karşılık, Kasım ayında, Manhattan Adası'ndaki Washington Kalesi'ni ele geçirdi. New York kenti savaşın sonuna kadar İngilizlerin elinde kaldı.

"Bütün insanlar eşit yaratılmıştır" ifadesi, 1776'da Amerikan Devrimi'nin başlangıcında Thomas Jefferson tarafından yazılan ABD Bağımsızlık Bildirgesi'nde ünlü bir şekilde yer almaktadır. Cümlenin tamamı şöyledir: "Bu gerçeklerin apaçık olduğunu, tüm insanların eşit yaratıldığını, Yaratıcıları tarafından bazı devredilemez haklarla donatıldıklarını, bunların arasında Yaşam, Özgürlük ve Mutluluk arayışı olduğunu kabul ediyoruz." Bu ifade John Locke'un yazılarından esinlenilmiş ve Amerikan tarihindeki çeşitli etkili şahsiyetler tarafından kullanılmıştır. Amerikan Devrimi döneminden kalma önemli ve kalıcı bir ifade olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Robert R. Livingston</span>

Robert Livingston Amerikalı avukat, politikacı ve diplomat. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları'ndan biridir. 25 yıl New York'u yönettiği için ''Şansölye'' olarak da bilinir. Roger Sherman, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson ve John Adams ile beraber Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'ni hazırlayan Beşli komite'de yer aldı. George Washington ilk göreve geldiğinde Başkanlık yemini'ni Livingston ettirdi. Aynı zamanda 1801'de Amerikan Felsefe Topluluğu'na üye olarak seçildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.