İçeriğe atla

Beş Hanedan On Krallık

Çin tarihi
Çin Tarihi
Çin Tarihi
Beş Hanedan On Krallık (MS 923)

Beş Hanedan On Krallık dönemi, (basit: 五代十国, geleneksel: 五代十國; pinyin: wǔ dài shí guó; 907 - 960), Çin tarihinde 907'de Zhu Quanzhong (朱全忠zhū quánzhōng) Tang Hanedanı (唐 Táng)'ı yıkıp Hou Ling (後梁 Hòu Liáng)'ı kurmasıyla başlayarak Hou Zhou (後周 hòu zhōu) hanedanının Dinqianduo dianjian (殿前都點檢 diàn qián dōu diǎn jiǎn: Hassa ordusu müfettişi) olan Zhao Kuangyin (趙匡胤 zhào kuāngyìn)'in Song Hanedanı (宋 sòng ya da 北宋 běi sòng)’ı kurup Çin'i birleştirmesiyle bitten dönemi.

Bu dönemde Çin’in kuzey kesminde Hou Ling, Hou Tang (後唐 Hòu Táng), Hou Jin (後晉 Hòu Jìn), Hou Han (後漢 Hòu Hàn) ve Hou Zhou olmak üzere 5 hanedan (五代 wǔ dài) kurulup yıkılmıştı. Çin’in orta ve güney kesminde ise 10 yöresel krallık (十國 shí guó) kurulup yıkılmıştı.

Kuzey kesimin 5 hanedanından Hou Tang ve Hou Jin Şatuo (沙陀 shā tuó) Türkleri tarafından kurulmuş ve Hou Han ve Hou Zhou da Şatuo'nun askeri teşkilatına bağlı Jiedushi (節度使 jiē/jié dù shǐ (Garnizon komutanı) Liu Zhiuyan (劉知遠 liú zhīyuǎn) ile Shumishi (樞密使 shū mì shǐ: Harbiye Nazır) Guo Wei (郭威 guō wēi) tarafından kurulmuştu.

Beş Hanedan

Ülke adıKurucuSüre
Hou Ling 後梁Zhu Quanzhong 朱全忠907 - 923
Hou Tang 後唐Li Cunxu 李存勗923 - 936
Hou Jin 後晉Shi Jingtang 石敬瑭936 - 946
Hou Han 後漢Liu Zhiuyan 劉知遠947 - 950
Hou Zhou 後周Guo Wei 郭威951 - 960

On Krallık

Ülke adıKurucuSüre
Wuyue 吳越Qian Liu 錢鏐907 - 978
Min 閩 Wang Shanzhi 王審知909 - 945
Jing Nan 荊南Gao Jixing 高季興907 - 963
Chu 楚Ma yin 馬殷907 - 951
Wu 吳 Yang Xingmi 楊行密902 - 937
Nan Tang 南唐Li Bian 李昪937 - 975
Nan Han 南漢Liu Yan 劉龑909 - 971
Bei Han 北漢 Liu Min 劉旻951 - 979
Qian Shu 前蜀Wang Jian907 - 925
Hou Shu 後蜀Meng Zhi Xiang 孟知祥934 - 965

Kaynakça

薛居正 舊五代史[]

歐陽修 新五代史[]

İlgili filmler

The Banquet (Kurgusal, 2006) Fragman 27 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.: Hamlet'in Çin yorumu.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sonraki Chao (16 Krallık)</span>

Sonraki Zhao, İkinci Chao, Hou Zhao İkinci Zhao ya da Sonraki Zhao, Çin tarihinde 'Beş Hu Onaltı Krallık döneminde Hiung-nuların bir kolu olan Jieler tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Önceki Chao (16 Krallık)</span> Çinde Hunlar tarafından yönetilen devlet

Önceki Chao, Birinci Chao, Han Zhao, Çin tarihinde 'Beş Hu Onaltı Krallık döneminde Güney Hiung-nu'nun 19. tanhu'suolan Teçişi Tanhu 'nun sülalesinden Yufuluo 'nın torunlarından Jin Hanedanı'nca "Hiung-nu Beş boyu Büyük müfettişi" görevine atanmış Liu Yuan tarafından kurulmuş bir hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Hou Tang (5 Hanedan)</span> Sha-to Türk Devleti

Hou Tang, Çin’de Beş Hanedan On Krallık döneminde Batı Göktürk'ün İşbara Kağan 'nun sülalesinden Şatuolar dan olup Tang Hanedanı'nın son döneminde meydana gelen Huang Chao (Çince:黄巢)'nın isyanını Ya Jun adlı seçkin atlılar ile bastırıp ün ve güç kazanan Li Keyong 'un oğlu Li Cunxu tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Hou Jin (5 Hanedan)</span>

Hou Jin, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'dan sonra Şatuolar 'ın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Hou Han (5 Hanedan)</span>

Hou Han, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Jin'in Hitaylar tarafından yıkırıldıktan bir süre sonra, Hitayların kuzeye geri döndüğünde Hou Jin'ın Jiedushi Liu Zhiyuan tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Beş Hu On Altı Krallık</span>

Beş Hu On Altı Krallık dönemi, Çin tarihinde 304'te Hun kökenli olan Liu Yuan 'ın Han Zhao’u kurmasıyla başlayarak Siyenpiler Toba kolundan gelen Kuzey Vey 'nin Kuzey Çin'i birleştirmesiyle biten bir dönem.

<span class="mw-page-title-main">Şatuo</span> Batı Göktürk Kağanlığı’nın İşbara Kağanının sülalesinden bir kol

Şatuo veya Şatuo Türkleri dokuzuncu yüzyılın sonlarından onuncu yüzyıla kadar Kuzey Çin siyasetini büyük ölçüde etkileyen bir Türk kabilesiydi. Beş Hanedan ve On Krallık döneminde beş hanedandan üçü, Hou Tang, Hou Jin ve Hou Han'ı ve on krallıktan biri olan Kuzey Han'ı kurdukları belirtiliyor. Şatuo Türklerinin kurduğu kısa ömürlü krallıklar daha sonra Song hanedanı tarafından fethedildi ve yoğun Çinli nüfusu nedeniyle tamamen asimile oldular.

<span class="mw-page-title-main">Güney-Kuzey Hanedanları</span>

Güney-Kuzey Hanedanları dönemi, Çin tarihinde 420'de Çin'in güneyinde Liu Song hanedanının Doğu Jin Hanedanı 'nın yerini almasıyla başlayarak 589'de Siyenpilerin (Sien-pi) Puliuru boyuna mensup olan Yang Jian 'nın Sui'yi kurmasına kadarki bir dönem. Güney ve kuzey kesimlerinde ayrı hanedanların bulunduğu için bu ad verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zhao Wu dokuz soyu</span>

Zhao Wu (Çaovu) dokuz soyu, Güney Kuzey Hanedanı, Sui Hanedanı ve Tang Hanedanı dönemlerinde Soğdiana (Maveraünnehir)'da Soğdlar (粟特)'ın dokuz kent devleti. Dokuz soyu barbar olarak da anılmıştır.

Luo Ben, daha çok bilinen ismiyle Guanzhong, Yuan ve Ming hanedanlıkları döneminde yaşamış Çinli yazar. Ayrıca Huhai Sanren mahlasıyla da bilinir. Luo Çin’in Dört Büyük Klasik Romanı'ndan ikisi olan Üç Krallığın Hikâyesi ve Su Kenarı romanlarını yazmıştır.

Jie halkı, MS 4. yüzyılda Kuzey Çin'de yaşamış olan bir topluluk. Bu topluluk daha sonra Sonraki Zhao 后赵 devletini kurmuştur. Adlarını Jiéshì(羯室, Shanxi eyaletindeki günümüz Yushe İlçesi), bölgesinden aldıkları sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jin (devlet)</span>

Jin veya Tang (唐), Zhou Hanedanı döneminde bir antik Çin devletiydi. Shanxi'nin güney kısmında efsanevi Xia Hanedanı'nın bulunduğu topraklarda yer almaktaydı. Jin İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde güçlenmesine karşın aristokratik yapısı nedeniyle hükümdarının soyluların desteğini kaybetmesiyle MÖ 453 yılında parçalanarak Han, Zhao ve Wei olmak üzere üç ardıl devletler bölündü. Jin'in parçalanması İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nin bitişini ve Savaşan Devletler Çağı'nın başlangıcını ifade eder.

Yirmi Dört Tarih, MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

Old Boy, 2018 yılında Hunan Broadcasting System'de yayınlanan bir Çin televizyon dizisi.

Beş Hanedanın Eski Tarihi, Kuzey Çin'in çoğunu kontrol eden Beş Hanedan dönemine odaklanan resmi bir tarih metniydi. Aynı zamanda, dönem boyunca diğer güney devletlerinin bazı tarihlerini de içermektedir. MS 960 yılında kurulan Song Hanedanı'nın ilk yirmi yılında hanedanın resmi bilgini Xue Juzheng tarafından derlenmiştir. Çin tarihi boyunca tanınan Yirmi Dört Tarih kaydından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sima Zhao</span>

Sima Zhao, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi, general ve Wei Hanedanı naibi.

<span class="mw-page-title-main">Li Siyuan</span>

Li Siyuan veya Miaojilie (邈佶烈), Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 926'dan MS 933 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Xianbei eyaleti</span>

Birinci siyenpi dönemi veya Siyenpi imparatorluğu veya Xianbei konfederasyonu, günümüz Moğolistan'ında, İç Moğolistan'da, kuzey Sincan'da Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Kuzeydoğu Çin'de, Gansu'da, Buryatia'da, Zabaykalsky Krai'de, Irkutsk Oblast'ta, Tuva'da, Altay Cumhuriyeti'nde ve doğu Kazakistan'da ms 93'ten 234'e kadar var olan göçebe bir imparatorluktu. Etnik yapısı konusunda Moğol tezi, Tunguz tezi, Moğol ve Türk boylardan oluşan bir konfederasyon olduğuna dair tez de vardır. Wilhelm Barthold Siyenpilerin Şüphesiz Türk Kökenli bir kavim olduğunu belirtmiştir.

Jingzhao Du klanı, Jingzhao bölgesi merkezli önde gelen bir Çin klanıydı. Kökenleri Batı Han hanedanlığına kadar uzanan bu klan, Tang hanedanlığının sonuna kadar Çin siyasetinde ve toplumunda önemini korumuştur.