İçeriğe atla

Beş Şehir

Beş Şehir
Kapak resmi
YazarAhmet Hamdi Tanpınar
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
KonularAnkara, Er­zurum, Konya, Bursa, İstanbul şehirleri yazarın gözünden anlatılmakta.
TürDeneme
Yayımmakalenin ilk yayınlama tarihi 1941,[1] Kitabın ilk basımı ise 1946[1]
YayımcıDergah Yayınları
Sayfa240
ISBN978-975-995-244-0

Beş Şehir, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın, hayatının tesadüfleri olan Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul şehirlerini anlattığı deneme türü eseri.

Bir gezi kitabından yahût bir seyahatnâmeden çok farklıdır; çünkü sâde târihî bilgi, kuru gezi rehberi, bir şehir coğrafyasından farklı olarak his, sanat, estetik, kültür ve bilgi birikimi içerisinde yoğurulmuş bir yapıttır.

Tanpınar, eserinin konusunu "Beş Şehir'in asıl konusu hayatımızda kaybolan şeylerin ardından duyulan üzüntü ile yeniye karşı beslenen iştiyaktır. İlk bakışta birbiriyle çatışır görünen bu iki duyguyu sevgi kelimesinde birleştirebiliriz. Bu sevginin kendisine çerçeve olarak seçtiği şehirler, benim hayatımın tesadüfleridir." olarak ifâde etmiştir.

Beş Şehir eski ile yeninin dâimi bir çatışması olarak görülür ve eserde bir hesaplaşma, bir karşılaştırma söz konusudur. Tanpınar, geçmişe güncelin penceresinden bakarak bir inşa eyleminde bulunmuştur.

Beş Şehir'in ilk şekli Ülkü mecmuasında dizi yazı olarak yayımlanmıştır. Bu yazıların neşrinden sonra Tanpınar bu illere Konya'yı da ilâve ederek denemelerini kitaplaştırmıştır. En uzun bölüm İstanbul'dur.

Kitabın ikinci baskısı ise 14 yıl sonra 1957 yılında yayımlanmıştır. Bu ikinci baskıda birçok farklılık vardır. En fazla ekleme ve çıkartma İstanbul'da yapılmıştır.

Yabancı dillerde Beş Şehir

Tanpınar'ın bu eseri yabancı dillere de çevrilmiştir. Bunlardan 2'si Fransızca, biri de Almancadır. Bu eserler şunlardır:

  • Ahmet Hamdi Tanpınar, Cinq Villes: İstanbul, Bursa, Konya, Erzurum, Ankara, (Traduit du Turc par: Paul Dumont), Paris 1995, (Collection UNESCO D'Œuvres Représentatives).
  • Ahmet Hamdi Tanpınar, Cinq Villes, (Traduit du Turc par: Sema Çiğdemoğlu), Ankara 1996, République de Turquie, Ministère de la Culture, Série des Œuvres Classiques Turques: 42, XI+319 s.
  • Ahmet Hamdi Tanpınar, Fünf Stadte, (Übersetzt von: Walter Mwnzler), Ankara 1996, Türkische Republik Ministerium Für Kultur, Die Türkischen Klassiker serie: 43, XIII+325 s.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Kemal Beyatlı</span> Türk yazar ve siyasetçi

Yahya Kemal Beyatlı, doğum adıyla Ahmed Agâh, Türk şair, mütefekkir, yazar, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Miniatürk</span> İstanbulda bir müze park

Miniatürk ya da Minyatür Türkiye Park; Türkiye'deki çeşitli yapıtların maketlerinin sergilendiği, Beyoğlu, İstanbul'daki 60.000 metrekarelik alanda kurulu olan dünyanın en geniş alana kurulu minyatür parkıdır. Haliç kıyısında bulunan eski bir park alanında konumlanmıştır. 30 Haziran 2001 tarihinde temeli atılan Miniatürk, 2 Mayıs 2003 tarihinde ziyarete açılmıştır.

<i>Huzur</i> (roman) Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından yazılan roman

Huzur, Ahmet Hamdi Tanpınar'ın ilk romanı. 22 Şubat 1948 - 2 Haziran 1948 arasında Cumhuriyet Gazetesi'nde tefrika edilen Huzur, 1949'da basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Buğra</span> Türk yazar ve gazeteci (1918–1994)

Süleyman Tarık Buğra, Türk gazeteci ve roman, hikâye, oyun ve fıkra yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Haşim</span> Türk şair

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Kenan Işık</span> Türk oyuncu ve sunucu (1947–2024)

Kenan Işık veya tam adıyla Yusuf Kenan Işık, Türk oyuncu, sunucu ve gazetecidir.

<span class="mw-page-title-main">Tankut Öktem</span> Türk heykeltıraş

Tankut Öktem, Türk heykeltıraştır.

Mehmet Kaplan,, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi, yazardır.

Murat İsmail Rauf Daltaban, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmenidir.

1998 yılında Kitap-lık dergisinin Türkiye'nin kuruluşunun 75. yıldönümü sebebiyle edebiyat dünyasında yaptığı bir anket sonucu şekillenen liste. Listede Cumhuriyet'in kuruluşundan 75. yılına kadar öne çıkan 75 yazılı eser belirlenerek bir Türk Edebiyatı Kanonu oluşturulmaya çalışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeki Faik İzer</span>

Zeki Faik İzer, Türk ressam.

İştar Gökseven, Türk oyuncu.

<i>Çengi</i> (roman) Türk Romanı

Çengi, 1877'de yayımlanan Ahmed Midhat Efendi romanı. İlkin Tercüman-ı Hakikat gazetesinde tefrika edilmiş, ardından kitap olarak yayımlanmıştır. Eser her birine "kitap" adı verilen dört bölümden oluşur; her bir bölümünün başlı başına bir hikâye olduğu romanın ilk bölümü yedi yıl sonra 1884'te, olaylar Ahmet Mithat Efendi tarafından müzikli bir sahne eseri haline getirilmiş ve Çengi yahud, Daniş Çelebi adıyla kitap halinde basılmıştır. İspanyol yazar Miguel de Cervantes Saavedra'nın romanı Don Kişot'a öykünerek yazılmıştır. Cervantes'in Don Kişot'una mukabil Ahmet Mithat da romanının karakteri olan Danış Çelebi'yi bir "Türk Don Kişot"u olarak takdim etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Handan İnci</span> Türk yazar

Handan İnci, Türk edebiyatçı, akademisyen ve yazar. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü ve Edebiyat Fakültesi öğretim üyesidir. Özellikle Ahmet Hamdi Tanpınar üzerine yaptığı araştırma ve incelemeleriyle tanınmaktadır. Aralık 2017'de kurulan Tanpınar Araştırma Merkezi'nin kurucu başkanıdır.

Zeynep Kerman,, Türk edebiyat kuramcısı ve tarihçisidir.

Turan Alptekin, Türk yazar, şair ve araştırmacıdır.

Seval Şahin, Türk yazar ve akademisyen.

Hamit Macit Selekler, şair ve hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Sevgi Türker Terlemez</span>

Sevgi Türker-Terlemez Türkçe ve Fransızca eseriyle bilinen öykü yazarı, denemeci ve çevirmen. Fransız Hükûmeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafında verilen “Şövalye”lik ödülü sahibidir.