İçeriğe atla

Bdelloidea

Bdelloidea
Bdelloidea'nın çeşitliliğini gösteren elektron mikrografı
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Rotifera
Sınıf: Bdelloidea
Hudson, 1884
Takım: Bdelloida
Vikitür'de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur:

Bdelloidea (/dɨˈlɔɪdiə/), tatlı suda ve nemli toprakta bulunan bir tekerlekli hayvan sınıfıdır. Tür olarak; içeri çekilebilir kafalarının üzerinde ikiye ayrılmış halde, gelişmiş taçlar bulunmaktadır. Yüzerek veya sürünerek hareket ederler.

Bdelloidea (Yunanca βδέλλα, bdella, "sülük") tüm dünyada tatlı su habitatlarında bulunan rotifer'in bir sınıf'ıdır. 450'den fazla tanımlanmış tür bdelloid rotifer (veya 'bdelloid') vardır,[1] esas olarak morfoloji temelinde birbirinden ayrılırlar.[2] Bdelloidleri ilgili rotifer gruplarından ayıran temel özellikleri, yalnızca partenogenetik üreme ve herhangi bir yaşam evresinde kuruma kaynaklı uyku hali (anhidrobiyoz) durumuna girerek kuru, zorlu ortamlarda herhangi bir aşamada hayatta kalma yeteneğidir.[3] Fosil kanıtlarıyla 25 milyon yıl öncesine uzanan benzersiz aseksüel geçmişleri nedeniyle genellikle "antik aseksüeller" olarak anılırlar.[4] Bdelloid rotiferler, tipik olarak 150 ila 700 µm uzunluğunda mikroskobik organizmalardır.[3] Çoğu çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktür ancak özellikle parlak ışıkta az büyütmeli bir el merceği aracılığıyla bile küçük beyaz noktalar olarak görünürler. Haziran 2021'de biyologlar, Sibirya permafrost'ta 24,000 yıl donduktan sonra bdelloid rotiferlerin eski hallerine geldiklerini bildirdiler.[5]

Sınıflandırma ve tanımlama

Bdelloidea, filum Rotifera'nın bir sınıf'ıdır ve üç takımdan oluşur: Philodinavida, Philodinida ve Adinetida.[6] Bu takımlar dört familya ve yaklaşık 450 tür olarak ayrılmıştır.[7] Bu organizmalar eşeysiz olduklarından, tür'ün verimli döller oluşturabilen bir organizma grubu olarak genel tanımı uygulanamaz, bu nedenle bu organizmalardaki tür kavramı moleküler ve morfolojik verilerin karışımına dayanır. DNA çalışmaları, çeşitliliğin orijinal morfolojik sınıflandırmaların önerdiğinden çok daha büyük olduğunu göstermektedir.[8][9] Bdelloidler, sınıflandırma için önemli olan birçok özelliğin beslenme ve emekleme ile ilgili olması nedeniyle, ancak canlıyken gözle tanımlanabilirler; ancak ölü bireylerde bdelloidlerin genetik olarak tanımlanması mümkündür. Bir kez korunduğunda, bireyler analizi kısıtlayan "bloblara" dönüşürler.[10] Şu anda, ikisi tarihli olarak kabul edilen üç morfolojik tanımlama metodolojisi vardır: Bartoš (1951)[11] ve Donner (1965).[7] Üçüncü yöntem, 1995 yılında Shiel tarafından geliştirilen bir teşhis anahtarıdır.[10]

Morfoloji

Şekil 1: Baş (kırmızı), kuyruk (beyaz) ve gövde (mavi) alanları vurgulanmış olarak Rotaria cinsinin bazı türlerinin SEM resimleri

Bdelloidlerin vücudunun üç ana bölgesi vardır: baş, gövde ve ayak. Bitişikteki resim, ilgili türlere bağlı olarak aynı şekilde adlandırılsalar da vücut bölümlerinin nasıl çok farklı olabileceğini göstermek için her bir alanı göstermektedir. Bdelloidler tipik olarak, geri çekilebilir bir kafa üzerinde iki parçaya bölünmüş, iyi gelişmiş bir koronaya sahiptir.

Bdelloidlerin bazı tanımlanabilir özellikleri şunları içerir:

    • İyi gelişmiş ayak bezleri[10]
  • Uzun yemek borusu ile ağız açıklığı[10]
  • Güçlü dişler (diş indeksi ile etiketlenmiş)[10]
  • Birçok kirpikler[10]
  • Türe özel üst dudak şekli[10]
  • Takıma özel hale tipi[3]
    • Philodinida iki siliyer diskten oluşur.
    • Adinetida ventral siliyer alandan oluşur
    • Philodinavida'nın küçük bir halesi vardır

Bdelloid sindirim ve üreme sistemleri vücutlarının gövde bölümlerinde bulunabilir ve mide organlar içinde en görünür olanıdır. Bazı jener, (Habrotrocha, Otostephanos ve Scepanotrocha)'da, bdelloid aslında midede dışkı olarak salınacak olan farklı küresel topakların görünümü ile tanımlanabilir. Bu peletler ayırt edici bir özelliktir, çünkü diğer tüm cinsler gevşek malzeme olarak dışkı salar.[3]

Çoğu bdelloid, yemek yerken ayağını geri çeker, ancak ayağı olmayan dört cins vardır: Adineta, Bradyscela, Henoceros ve Philodinavus. Bu, yalnızca nasıl beslendiklerini değil, aynı zamanda nasıl süründüklerini de etkiler; örneğin Adineta ve Bradyscela kayarken diğer cins döngüler.[3]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Donner, Josef (1965). "Ordnung Bdelloidea (Rotatoria, Rädertiere)". Bestimmungsbücher zur Bodenfauna Europas, volume 6. Berlin: Akademie Verlag. OCLC 6733231.  and Segers, Hendrik (2007). "Annotated checklist of the rotifers (Phylum Rotifera), with notes on nomenclature, taxonomy and distribution". Zootaxa. 1590: 3-104.  Abstract 18 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Segers, Hendrick (2007). Annotated checklist of the rotifers (Phylum Rotifera), with notes on nomenclature, taxonomy and distribution (PDF). Auckland: Magnolia Press. ISBN 978-1-86977-129-4. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2021. 
  3. ^ a b c d e Ricci, Claudia (2000). "Key to the identification of the genera of bdelloid rotifers". Hydrobiologia. 418: 73-80. doi:10.1023/A:1003840216827. 
  4. ^ Poinar Jr., G. O.; Ricci, Claudia (1992). "Bdelloid rotifers in Dominican amber: Evidence for parthenogenetic continuity". Experientia. 48 (4): 408-410. doi:10.1007/BF01923444. 
  5. ^ Renault, Marion (7 Haziran 2021). "This Tiny Creature Survived 24,000 Years Frozen in Siberian Permafrost - The microscopic animals were frozen when woolly mammoths still roamed the planet, but were restored as though no time had passed". the New York Times. 7 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2021. 
  6. ^ Melone, Giulio; Ricci, Claudia (1995). "Rotatory apparatus in Bdelloids". Hydrobiologia. 313 (1): 91-98. doi:10.1007/BF00025935. 
  7. ^ a b Donner, Josef (1965). Ordnung Bdelloidea. Akademie-Verlag. s. 297. ISBN 9789031908851. 
  8. ^ Kaya, Murat; Herniou, Elisabeth A.; Barraclough, Timothy G.; Fontaneto, Diego (2009). "Inconsistent estimates of diversity between traditional and DNA taxonomy in bdelloid rotifers". Organisms Diversity & Evolution. 9 (1): 3-12. doi:10.1016/j.ode.2008.10.002. 
  9. ^ Fontaneto, Diego; Kaya, Murat; Herniou, Elisabeth A.; Barraclough, Timothy G. (2009). "Extreme levels of hidden diversity in microscopic animals (Rotifera) revealed by DNA taxonomy". Molecular Phylogenetics and Evolution. 53 (1): 182-189. doi:10.1016/j.ympev.2009.04.011. PMID 19398026. 
  10. ^ a b c d e f g Shiel, Russell J. (1995). A guide to identification of rotifers, cladocerans and copepods from Australian inland waters. Australia: Co-operative Research Centre for Freshwater Ecology. ISBN 978-0-646-22410-7. 
  11. ^ Bartoš, Emanuel (1951). "The Czechoslovak Rotatoria of the order Bdelloidea". Mémoiresde la Société Zoologique Tchécoslovaque de Prague. 15: 241-500. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Biyoloji</span> canlıları inceleyen bilim dalı

Biyoloji ya da dirim bilimi, yaşamın bilimsel olarak incelenmesidir. Geniş bir kapsama sahip bir doğa bilimidir ancak onu tek ve tutarlı bir alan olarak birbirine bağlayan birkaç birleştirici teması vardır. Örneğin, tüm organizmalar, gelecek nesillere aktarılabilen genlerde kodlanmış kalıtsal bilgileri işleyen hücrelerden oluşur. Bir diğer ana tema ise yaşamın birliğini ve çeşitliliğini açıklayan evrimdir. Enerji işleme, organizmaların hareket etmesine, büyümesine ve çoğalmasına izin verdiği için yaşam için de önemlidir. Son olarak, tüm organizmalar kendi iç ortamlarını düzenleyebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Botanik</span> bitki yaşamı bilimi

Botanik veya bitki bilim(ler)i, bitki biyolojisi, fitoloji, bitki yaşamı ile ilgili bir bilim dalı ve biyolojinin bir koludur. Bir botanikçi, bitki bilimcisi veya fitolog, bu alanda uzmanlaşmış bir bilim insanıdır. "Botanik" terimi; otlak, ot veya yem anlamına gelen Grekçe: βοτάνη (botanē) kelimesinden türetilmiştir. Geleneksel olarak, botanik, mantarları ve algleri de de içine alan bir bilim dalıdır. Günümüzde, botanikçiler, 391.000'i damarlı bitki türü ve yaklaşık 20.000'i kara yosunu olan yaklaşık 410.000 kara bitkisi türünü incelemektedir.

Evrim, popülasyondaki gen ve özellik dağılımının nesiller içerisinde seçilim baskısıyla değişmesidir. Bazen dünyanın evrimi, evrenin evrimi ya da kimyasal evrim gibi kavramlardan ayırmak amacıyla organik evrim ya da biyolojik evrim olarak da adlandırılır. Evrim, modern biyolojinin temel taşıdır. Bu teoriye göre hayvanlar, bitkiler ve Dünya'daki diğer tüm canlıların kökeni kendilerinden önce yaşamış türlere dayanır ve ayırt edilebilir farklılıklar, başarılı nesillerde meydana gelmiş genetik değişikliklerin bir sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Yarasa</span> Chiroptera takımında sınıflandırılan memeliler

Yarasalar, ön ayakları kanat olarak uyarlanmış ve doğal olarak gerçekten uçabilen Chiroptera takımında sınıflandırılan memelilerdir. Yarasalar, üzerleri zar ve patagium ile kaplı çok uzun ve yayılmış parmaklarıyla kuşlardan daha kolay manevra yaparak uçabilirler. En küçük yaşayan memeli olduğu da iddia edilen yabanarısı yarasası 29 ila 34 mm. boyunda, 15 cm. kanat açıklığına sahip ve 2 ila 2,6 gram ağırlığındadır. En büyük yarasalar da "uçan tilki" adı verilen Pteropus cinsi yarasalardır. Acerodon jubatus türü 1,6 kg ağırlığındadır ve kanat açıklığı 1,7 m'yi bulur.

<span class="mw-page-title-main">Doğa</span> doğal, fiziksel veya maddi evren ve fenomenler

Doğa İnsan yapımı dışında kalan ve kendiliğinden var olan, sürekli değişen, dönüşen tüm fiziki evren ve onun kendiliğinden işleyişi. İnsan da doğanın parçasıdır. İnsan'ın doğadan koparak; doğaya, dünyaya müdahale eden bir canlıya dönüşmesiyle doğa ve insan ayrımı yapılmak durumu doğmuştur. İnsanın, kabaca on bin yıl öncesinden itibaren özellikle de yerleşik düzene geçmesiyle, yoğun şekilde besi hayvanlarını evcilleştirmesi, toprağı ekip dikmeye başlaması, tüm ekonomik faaliyetleri, kitlesel savaşları ve savaşlar için geliştirdiği teknolojileri, insanın doğadan kopması veya doğaya müdahale etmesi olarak yorumlanır. Antik Çin bilgelerinden Zhuangzi bu kopuşu "İnsanın, öküzün burnuna halka takması" diye anlatır: Öküzün iki kulağı, iki boynuzu, dört bacağının olması doğadan gelir; öküzü işinde gücünde kullanmak için burnuna halka takıp çekiştirmek ise insan müdahalesidir.

Biyolojide taksonomi , ortak özelliklere dayalı olarak biyolojik organizma gruplarını adlandırma, tanımlama (sınırlandırma) ve sınıflandırma bilimsel çalışmasıdır. Organizmalar taksonlar halinde gruplandırılır ve bu gruplara taksonomik bir seviye verilir; belirli bir seviyedeki gruplar daha yüksek rütbeli daha kapsayıcı bir grup oluşturmak için toplanabilir, böylece taksonomik bir hiyerarşi oluşturulur. Modern kullanımdaki başlıca sıralamalar üst âlem, âlem, şube, sınıf, takım, familya, cins ve türdür. İsveçli botanikçi Carl Linnaeus, organizmaları kategorize etmek için Linnaean taksonomisi olarak bilinen sıralı bir sistem ve organizmaları adlandırmak için ikili adlandırma geliştirdiği için mevcut taksonomi sisteminin kurucusu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Knidliler</span>

Knidliler, Sölenterler veya Haşlamlılar (Cnidaria) ( ), hem tatlı su hem de deniz ortamlarında bulunan 11.000'den fazla tür içeren Animalia krallığı altındaki bir filumdur, Genelde biyoloji konularında Porifera şubesinden sonra bahsedilen şubedir.

<span class="mw-page-title-main">Yaşam</span> biyolojik süreçler gösteren canlıların bir özelliği

Yaşam veya hayat sinyalizasyon ve kendi kendini idame ettirme süreçleri gibi biyolojik süreçlere sahip olan maddeyi, bu özelliklere sahip olmayan maddeden ayıran bir niteliktir ve büyüme, uyaranlara tepki verme, metabolizma, enerji dönüşümü ve üreme kapasitesi ile tanımlanır. Bitkiler, hayvanlar, mantarlar, protistler, arkealar ve bakteriler gibi çeşitli yaşam biçimleri mevcuttur. Biyoloji, yaşamı inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Popülasyon genetiği</span> popülasyonların genetik farklılıklarıyla ilgilenen genetiğin alt alanı, evrimsel biyolojinin bir parçası

Popülasyon genetiği, popülasyonlardaki fertlerin benzerlik ve farklılıklarının kaynaklarını, bunun yanında popülasyonlardaki alel frekansının dağılımlarını ve değişimlerini araştıran bir genetik altdalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abiyogenez</span> basit organik bileşikler gibi cansız maddelerden yaşamın ortaya çıktığı doğal süreç

Biyolojide abiyogenez veya yaşamın kökeni, yaşamın basit organik bileşikler gibi cansız maddelerden ortaya çıktığı doğal süreçtir. Hakim bilimsel hipotez, Dünya'da cansız varlıklardan canlı varlıklara geçişin tek bir olay değil, yaşanabilir bir gezegenin oluşumu, organik moleküllerin prebiyotik sentezi, moleküler kendini kopyalama, kendini birleştirme, otokataliz ve hücre zarlarının ortaya çıkışını içeren artan karmaşıklıkta bir süreç olduğudur. Sürecin farklı aşamaları için birçok öneri yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğa tarihi</span> bitkiler veya hayvanlar da dahil olmak üzere çevredeki organizmaların incelenmesi

Doğa tarihi, hayvanlar, mantarlar ve bitkiler de dahil olmak üzere organizmaları doğal ortamlarında inceleyen, deneysel çalışma yöntemlerinden çok gözlemsel yöntemlere yönelen bir araştırma alanıdır. Doğa tarihi çalışan bir kişiye doğa bilimci veya doğa tarihçisi denir.

<span class="mw-page-title-main">Nübye aslanı</span> doğal yaşamda nesli tükenmiş bir süper güçlü aslan türü

Berberî aslanı, Kuzey Afrika aslanı, Atlas aslanı ve Mısır aslanı olarak da adlandırılan Nübye aslanı, Panthera leo leo aslan alt türünün soyu tükenmiş bir popülasyonudur. Fas'tan Mısır'a kadar Kuzey Afrika'nın Mağrip dağlarında ve çöllerinde yaşamıştır. Ateşli silahların ve aslanları vuranlara verilen ödüllerin yaygınlaşmasının ardından yokedilmiştir. Avlanma ve gözlem kayıtlarının kapsamlı bir incelemesi, küçük aslan gruplarının Cezayir'de 1960'ların başına kadar, Fas'ta ise 1960'ların ortalarına kadar hayatta kalmış olabileceğini ortaya koymuştur. Günümüzde bu bölgede lokal olarak nesli tükenmiştir. Suveyre yakınlarındaki Bizmoune mağarasında 100.000 ila 110.000 yıl öncesine tarihlenen Nübye aslanı fosilleri bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Genetik soybilim</span> Geleneksel soybilime (genealojiye) genetiğin uygulaması

Genetik soybilim, geleneksel soybilime (genealojiye) genetiğin uygulamasıdır. Genetik soybilimde, soybilimsel DNA testi kullanılarak kişiler arasındaki genetik ilişki seviyesi belirlenir.

Türkiye faunasındaki Rotifera türü yaygın dağılım gösterirken Baykal Gölü'nde bulunan Cephalodella vittata gibi bazı endemik türleri de vardır. Türler aşağıdakilerden oluşmaktadır:

<span class="mw-page-title-main">Yaprakarıları</span> zar kanatlılar takımındaki Symphyta alt takımının böcekleri

Yaprak arıları; karıncalar, arılar ve yaban arıları ile birlikte Zar kanatlılar takımındaki Symphyta alt takımının böcekleridir. Yaprakarıları özellikle, bilinen yaklaşık 7.000 tür içeren en büyük üst aile olan Tenthredinoidea üst ailesi ile ilişkilidir; bütün alt takımda ise 800'den çok cins içerisinde yaklaşık 8000 tür tanımlanmıştır. Symphyta alt takımı, Hymenoptera takımındaki çeşitli bazal gruplardan oluşan parafiletiktir.

Fiziksel olgunluğa ulaşmamış bir organizma tarafından üreme konusu için Pedogenesis sayfasına bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Sitogenetik</span> Genetik Dalı

Sitogenetik genetiğin bir dalıdır. Sitogenetik aynı zamanda sitolojinin bir parçasıdır. Kromozomların hücre davranışıyla; özellikle mitoz bölünme ve mayoz bölünme sırasındaki davranışlarıyla nasıl bir ilişkili içinde olduğunu inceler. Kullanılan teknikler arasında karyotipleme, G-bantlı kromozomların analizi bulunmaktadır. Floresan in situ hibridizasyon (FISH) ve komparatif genomik hibridizasyon (KGH) gibi teknikler moleküler sitogenetik başlığı altında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lepidosauria</span> kertenkeleler, yılanlar ve tuataralar

Lepidosauria, üst üste binen pullara sahip sürüngenlerdir. Üst takımda, Squamata (pullular) ve Rhynchocephalia takımları bulunur. Monofiletik bir gruptur ve bu nedenle ortak bir atadan gelen tüm torunları barındırır. Squamata, yılanları, kertenkeleleri ve Amphisbaenia'yı içerir. Rhynchocephalia 220-100 milyon yıl önce yaygın ve çeşitli bir gruptu; bununla birlikte, şimdi sadece Yeni Zelanda'ya özgü tek bir tuatara türünü içeren Sphenodon cinsi ile temsil edilmektedir. Lepidosauria, Aves (kuşlar) ve Crocodilia'yı (timsahlar) içeren Archosauria'nın kardeş taksonudur. Kertenkeleler ve yılanlar, lepidozorların tür bakımından en zengin grubudur ve toplamda 9.000'den fazla tür içerir. Kertenkeleler, tuataralar ve yılanlar arasında birçok göze çarpan ayırt edici morfolojik farklılıklar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Parafili (filogenetik)</span>

Taksonomide eğer bir grup en son ortak atası ve soyundan gelenlerin tamamını içeriyor ama genellikle bir ya da iki monofiletik alt grubu kapsamıyorsa bu grup dışarıda bırakılan alt gruplara nazaran parafiletik olarak adlandırılır. Parafiletik bir grup bir klad ya da ortak ata ile birlikte soyundan gelen tüm türlerin yer aldığı bir tür grubu olan monofiletik bir grup olamaz. Parafiletik grubun bir ya da daha fazla üyesi, dışarıda bırakılan grup ya da gruplara, parafiletik gruptan daha yakın akrabadır. Terim filogenetikte ve dilbilimde yaygın olarak kullanılır. Parafiletik gruplar sinapomorfiler ve simplesiomorfilerin birleşimi ile tanımlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Chromista</span>

Chromista, Plastit adı verilen fotosentetik organellerinde benzer özellikleri paylaşan tek ve çok hücreli ökaryotik türlerden oluşan, görünüşte polifilik ileri sürülen biyolojik bir alemdir. Bazı algler, diyatomlar, oomycetes ve protozoanlar gibi plastidleri klorofil içeren tüm protistayı içerir. Üyeleri muhtemelen son ökaryotik ortak atadan ayrı evrimsel gruplar olarak bağımsız olarak ortaya çıktı. O atada zaten kırmızı alg kökenli kloroplastlara sahip olduğu varsayıldığından, fotosentetik olmayan formlar, fotosentez yapabilen atalardan evrimleşmiştir. Plastidleri dört zarla çevrilidir ve tek bir endosimbiyoz olayıyla kırmızı bir algden elde edildiğine inanılır.