İçeriğe atla

Başçelik

Baş Çelik (“Çelik Baş”; Boşnakça: Baš Čelik, Sırpça : Баш Челик) – Boşnak (ayrıca Sırp) halk masalı ve masaldaki önemli bir kahramanın adı. Sözcük Boşnakçaya doğrudan Türkçeden geçmiştir.

Öykü, Grimm Kardeşler’in "The Crystal Orb" (Almanca: Die Kristallkugel) adlı masalına çok benzer. Fakat içerisinde Türk halk kültüründen pek çok figür ve motif vardır.

İçerik

Bir kralın üç oğlu ve kızı vardır. Ölüm döşeğinde oğulları ona son isteğini sorduklarında, kız kardeşlerini isteyen ilk kişi ile evlendireceklerine dair onlara yemin ettirir. Fakat bu istek yerine getirilmediğinde kız kardeşleri kaybolur. Onlar da kız kardeşlerini aramaya koyulurlar.

Seyahatlerinde çok başlı yılan ile mücadele ederler. En küçük kardeş ise gittikleri bir bölgenin kralının kızını dokuz devlerden kurtarır. Fakat eşini ilerleyen maceralarda kaybeder ve onu aramaya koyulur. Esir olduğu bir sarayda "Baş Çelik"[1] adlı bir tutsak ile karşılaşır ve ona yardım eder. Baş Çelik ona üç cam şişede üç tane büyülü iksir verir. Tekrar yola koyulur. Yolda, kız kardeşlerinin Ejderhaların Efendisi ile evli olduğunu keşfeder . Kendisine verilen üç cam bardaktaki iksir sayesinde üç kez ölümden geri döner. En sonunda eşini kurtarmayı başarır.

Popüler kültürde

  • 1950 yılında Baš Čelik adlı bir Sırp filmi çekilmiştir.
  • Baš Čelik eski bir Yugoslav heavy metal grubunun adıdır .
  • 2008 yılında illüstratör Petar Meseldžija masala dayalı hikâye kitabını yayınlamıştır.

Kaynakça

  • Woislav Petrovitch, Hero Tales and Legends of the Serbians, Harrap, 1917.
  • Alan Garner, The Hamish Hamilton Book of Goblins, Hamilton, 1969.xww

Dipnotlar

  1. ^ Сербские народные сказки, Вук Стефанович Караджич, 1870. Вена БАШ ЧЕЛИК 15 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Пројекат Растко (Rusça)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İlyada</span> Truva Savaşını anlatan bir destan

İlyada, Homeros'un Troya Savaşı'nı anlatan destanıdır. Yunancada Odysseia ile birlikte en eski destan olduğu düşünülen, epik bir şiirdir. Eldeki veriler ışığında Homeros tarafından MÖ 7. ya da 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen Antik Yunan edebiyatının temel eserlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Binbir Gece Masalları</span> Orta Doğu kökenli fantastik edebî eser

Binbir Gece Masalları, Orta Çağ'da kaleme alınmış olan Orta Doğu kökenli edebi eserdir. Prenses Şehrazad'ın hükümdar kocası Şehriyar'a anlattığı hikâyelerden oluşur. Arapçaya çevrildikten sonra yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aries (takımyıldız)</span>

Koç ya da Aries, zodyak kuşağı takımyıldızlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Perseus</span> Antik Yunan kahramanı ve Mikenin kurucusu

Perseus, Yunan mitolojisindeki önemli kahramanlardan biridir. Herakles'in ataları arasında yer alan Argoslu bir kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">Külkedisi</span>

Külkedisi, ünlü bir Avrupa halk masalının baş kahramanı genç kızın adıdır. Masalda kıskanç üvey annesi ve üvey kız kardeşleri tarafından kötü davranılan bir genç kız (Külkedisi), ona yardım eden bir iyilik perisi ve onunla evlenip Külkedisi'nin tüm hayatını değiştiren yakışıklı bir prens anlatılır. Dünyada sayısız kez işlenen bu öykünün sadece Avrupa'da 550'yi aşkın değişik biçimi anlatılır.

<i>Othello</i>

Othello, William Shakespeare'in yazdığı trajedilerden biri ve aynı zamanda oyunun baş erkek kahramanıdır. Shakespeare'in bu oyunu Cinthio tarafından yazılan "Moor of Venice" adlı kısa hikâyesine dayanarak, yaklaşık 1603 yılında yazdığı sanılıyor.

Yunan mitolojisinde Aegyptus, Aegyptos veya Aigyptos, antik Mısır'ın efsanevi bir kralıydı. Babası Belus'un vasıtasıyla Prenses İo'nun soyundan gelmekteydi.

<i>Kral Lear</i> William Shakespearein bir oyunu.

Kral Lear, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir oyundur. Yaklaşık olarak 1605 yılında yazıldığı tahmin edilen oyun, Shakespeare'in önemli trajedilerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Éowyn</span> Rohan asilzadesi

Eowyn, J. R. R. Tolkien'in Orta Dünya evreninde bir Rohanlı asilzâdedir. Eski Rohan Kralı Thengel oğlu Theoden'in kızkardeşi Theodwyn'in ve -kocası eski Rohan orduları komutanı- Eomund'un kızıdır. Yüzük Savaşı sırasındaki Rohan orduları komutanı ve Rohan'ın üç numaralı yöneticisi Eomund oğlu Eomer'in kız kardeşidir.

<i>Bir Yaz Gecesi Rüyası</i>

Bir Yaz Gecesi Rüyası, William Shakespeare'in erken dönem romantik komedya oyunu. İlk basımı 1600 olmakla beraber yazımı ve ilk sahnelenişinin 1594 ya da 1595 yıllarında gerçekleştiği sanılmaktadır. Ana teması aşk ve evliliktir. Karışık ilişkiler üzerinden bu iki kavramın komikliğine vurgu yapmıştır. Olaylar Antik Yunanistan'da bir düğün çevresinde geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Turandot</span>

Turandot, Giacomo Puccini tarafından bestelenmiş üç perdelik bir operadır. Operanın liberetosu Giuseppe Adami ve Renato Simoni tarafından hazırlanmıştır. Puccini bu eserin konusu hakkında ilk ilhamı Friedrich Schiller'in "Turandot-Çin Prensesi" adlı eserini okumasından sonra almıştır; fakat operanın esas teması ve konu ayrıntıları 18. yüzyıl Venedikli tiyatro yazarı Carlo Gozzi'nin oyunundan alınmıştır.

<i>Kış Masalı</i>

Kış Masalı ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir tiyatro eseridir. 1611'de ilk defa I. James'in sarayında sahnelenmiştir. İlk yazılı baskısı, 1623'te William Shakespeare'in toplu eserlerini ıhtivâ eden "Birinci Folyo" baskısında kaydedilmiştir. Oyun ilk sahnelendiğinde komedi olarak tanımlanmakla beraber, bazı modern eleştirmenler eseri "romans" türüne dahil etmektedir. Birtakım eleştirmenler ve araştırmacılar da eseri bir "problem oyun" olarak görmektedirler; çünkü oyunun başındaki üç perde çok güçlü psikolojik dram türünde fakat son iki perde de komedi unsuru ağırlık kazanmakta ve oyun nihâyetine mutlu sonla sona ermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Külkedisi (opera)</span>

Külkedisi Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş iki perdelik opera veya dramma giocosodir. Eserin librettosu, Fransız yazar Charles Perrault tarafından yazılmış Külkedisi masalından uyarlanarak Jacopo Ferretti yazılmıştır. Ancak eserin hazırlandığı sıralarda tiyatrolarda özel efektler çok sınırlı olduğu için, eser orijinal masalda bulunan fantezi peri sihirlerinden arındırılmış ve daha gerçekçi olarak sunulmuştur. Eserin prömiyeri 25 Ocak 1817'de Romada "Teatro Valle"de verilmiştir

<span class="mw-page-title-main">Aşk iksiri</span> Donizettinin 1832 tarihli operası

Aşk İksiri, İtalyan besteci Gaetano Donizetti tarafından hazırlanmış melodrama giocassa janrında iki perdelik bir operadır. Eserin librettosu İtalyanca olarak Daniel-François-Esprit Auber'in Le philtre adlı oyunundan uyarlanarak Eugène Scribe'in hazırladığı librettodan esinlenerek "Felice Romani" tarafından yazılmıştır. Operanın prömiyer sahnelenmesi 12 Mayıs 1832de Milano'da "Teatro della Canobbiana" tiyatrosunda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sam Winchester</span>

Samuel "Sam" Winchester, bir Warner Bros yapımı olan Supernatural adlı dizide, kardeşi Dean Winchester'la birlikte avcı olarak tabir edilen yani ruh, cin, şeytan, vampir, cadı kısacası her türlü doğaüstü yaratığı avlayan ana karakter. Jared Padalecki tarafından canlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusalka (opera)</span>

Rusalka Çek besteci Antonín Dvořák tarafından hazırlanmış üç perdelik bir operadır. Operanın librettosu, Çek şair Jaroslav Kvapil (1868–1950) tarafından Çek yazarları Karel Jaromír Erben ve Božena Němcová tarafından yazılmış peri masallarından uyarılarak hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salome (opera)</span>

Salome Alman besteci Richard Strauss tarafından Oscar Wilde'ın orijinal Fransızca Salome oyunundan Hedwig Lachmann tarafından uyarlanan librettosuna göre hazırlanmış bir perdelik "müzikli dram" janrında bir opera. Bu eser Ernst von Schuch'un orkestra şefliği altında ilk defa 9 Aralık 1905'te Dresden "Konigliches Opernhaus" operaevinde sahnelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Theodora Komnini (Kudüs kraliçesi)</span> Kudüs Kraliçesi

Theodora Komnini ya da Comnena, Bizans İmparatoru I. Manuil'un yeğeni, Kudüs Kralı III. Baudouin'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">V. Baudouin</span>

V. Baudouin, 1185'te dayısı IV. Baudouin'in ölümü üzerine tahta çıkan V. Baudouin, bir yıl Kudüs tahtında kalmıştır. Montferratlı William ve IV. Baudouin'in kız kardeşi Kudüs kraliçesi Sibylla'nın oğludur. 9 yaşında iken ölmüştür ve Kudüs tahtına üvey babası Lüzinyanlı Guy çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tyrion Lannister</span> Buz ve Ateşin Şarkısında yer alan bir karakter

Tyrion Lannister, Amerikan yazar George R. R. Martin'in yazmış olduğu Buz ve Ateşin Şarkısı kitap serisinde ve de bu kitap serisinin HBO tarafından David Benioff ve D.B. Weiss'ın eli altında yapılan uyarlamasında yer alan kurgusal bir karakterdir. Kitaplarda 49 bölüm ile en çok bakış açısı ile hikâye anlatılan karakter olmak ile beraber dizinin yayınlanan 73 bölümün 67'sinde yer almıştır. Kendisini dizide Peter Dinklage canlandırmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.