İçeriğe atla

Baştangı

Baştangı (Tıva Türkçesi: Баштаңгы, Birleştirilmiş Türk Dilleri Latin alfabesine aktarımı:Baştaňgı – Tıva Türkleri'nde gelinler tarafından düğünde giyilen gelinlere özgü baş giyim.

Ayrıntılar

Gelinliğin rengi, biçimi ve önemi dinlere veya kültürlere göre farklılık gösterdiğinden Tıva'nın kendi bölgesine özgü giyimidir. Gelinlerin düğün giyimi, kültüre özgü bir duvak türü. Gelinlerin başlarını, bazen de yüzlerini kapayan dantel ya da tülden oluşan süslü örtü. Tıva Türklerine özgü halk kostümüdür. Düğün Tıva Türkleri'nin en önemli aile bayramıdır, kutlama çok coşkulu ve hareket doludur. Tıva türküleriyle birlikte iyi dilekler sunulur. Gelinin giyimi şöyledir: baştangı ardından bir de "dumaalay" ile gelin baş, yüz ince bir tül şeklinde kapatır. Gözler için küçük delikli boncuklu uzun ipek eşarp vardır. İnci, boncuk veya yuvarlak akçe şeklinde gümüş takılar ile süslenir. Bürük şeklinde dikilmiş dantel gibi zarif şeffaf örtüdür. Bunu dumaalay ile birlikte birleştirilip dikilmiş, gelin kızın yüz bölümünü bu örtü ile kapatıp giydirilir. Tıva düğünler ve ayrıca düğünlerde kutsama ritüelleri, Tıva Türklerinin mitolojik, dini, etik düşünceleriyle oluşmuş eylemler kompleksidir. Tıva Türkleri evliliği her kişi için zorunlu kabul edilir. Altı ataya kadar herkes akraba kabul edilir ve bu altı göbek arası evlilik uygun görülmez. Gelin damadın soyunun devamı için de üstün tutulurdu. Düğünde hediye olarak damadın ebeveyni büyükbaş hayvan verir, gelinin ebeveyni ög hazırlar. Bunun yanında mutfak ve yatak takımları verilirdi. Gelinin düğüne hareket zamanında bir şaman veya lama tarafından kutsanır. Damadın ailesinin en büyüğü, bir bardak süt alarak, hısmının yanında bulunduğu gelinin önceden kurulmuş geleneksel keçe eve yaklaşır ve damadın ebeveynini düğün için öge buyur eder. Çaa tikken ögnün odu öşpes bolzun (Чаа тиккен өгнүң оду өшпес болзун!) şeklinde yeni dikilen evin ateşi kesilmesin diye algış (dua) edilir. Ayrıca gelenek olarak da çırık ızırçır veya çırıktajır adı verilen sembolik bir ritüelde bulunur.[1]

Literatür

  1. Ç.M. Çap, A.T. Bölgüm-ool. Tıva Ugulzalar, Heeler. Tıvanın Yuriy Künzegeş adlı Yayın Yeri. Kızıl - 2008 yılı. 59 sayfa.

Kaynakça

  1. ^ "Kültürel öğeler". 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aile</span> aralarında yakın akrabalık bağı bulunan kişiler grubu

Aile veya ocak, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapı. En küçük, yani "çekirdek" olarak adlandırılan bir aile; baba, anne ve çocuklardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Emirdağ</span> Afyonkarahisar ilçesi

Emirdağ, Afyonkarahisar'a bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Başörtüsü</span> başa örtülen bez

Başörtüsü, başı özellikle saçları yıpratıcı dış etkenlerden korumak, örtünmeyi sağlamak, tanınmamak için kullanılan, başın üst kısmının çoğunu ya da tamamını kaplayan bir çeşit örtü ve giysi.

<span class="mw-page-title-main">Neşet Ertaş</span> Türk halk ozanı

Neşet Ertaş, Türk halk ozanı, Türkmen/Abdallık kültürünün ve müzik geleneğinin son büyük temsilcisidir. "Bozkırın Tezenesi" olarak da tanınır.

Gelin, evlenmek üzere hazırlanmış, süslenmiş veya yeni evlenmiş kadın.

Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.

<span class="mw-page-title-main">Dantel</span>

Dantel, her türlü iplikle örülen veya bir kumaşın kenarına işlenen, türlü biçimde ince ve ağ görünümünde örgü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">At (folklor)</span> halkbilimi ögesi

Türk halkları kültüründe at, çok önemlidir nitekim, birçok halkbilimciye göre Bozkır Medeniyeti at üzerine kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Don (iç çamaşırı)</span>

Don erkek ya da kadın iç giyiminde, cinsel organın olduğu bölgeyi örtme ve koruma amaçlı olarak kullanılan iç çamaşırlarının tümünün ortak ismi.

<span class="mw-page-title-main">Gelinlik</span>

Gelinlik, gelin tarafından düğün ya da nikâh esnasında giyilen özel giysi. Gelinliğin rengi, biçimi ve önemi gelin ve damadın dinine ya da kültürüne göre değişiklik gösterir. Genellikle beyaz ve kırık beyaz renginde olup üretiminde saten, dantel,tül gibi kumaşlar kullanılır.

<i>Damdaki Kemancı</i> (film, 1971) Norman Jewisonın 1971 tarihli müzikal filmi

Damdaki Kemancı, aynı adlı müzikal tiyatro eserinden uyarlanan, 1971 yapımı müzikal film. Fiddler on the roof filminin Türkçede yaygın olarak bilinen adı Damdaki Kemancı'dır. 1972 yılında aynı adla çekilmiş Türkçe bir uyarlaması da mevcuttur. Damdaki Kemancı, Sholom Aleichem hikâyelerinden Sütçü Tevye ya da Tevye ve Kızları adıyla bilinen hikâyenin 1964 yapımı Broadway'de sahnelenen müzikal gösterisinin, müzikal film olarak çekilmiş halidir. 1905 yılında Rus Çarlığı topraklarındaki bir Yahudi köyü olan Anatevka'da yaşayan fakir, geleneklerine bağlı Sütçü Tevye ve onun kızlarının başından geçen hikâyeleri anlatan film, arka planda da Rus toplumundaki değişimleri, Yahudi toplumunun yaşadığı zorlukları ve pogromları anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ulukayın</span>

Ulukayın – Türk, Altay, Çuvaş, Yakut, Moğol ve Macar mitolojilerinde, halk inancında ve şamanizmde Yaşam Ağacı. Uluğkayın, Ulıkadhın, Olokaygın şeklinde de söylenir. Baykayın, Baykadhın, Paykaygın olarak da bilinir. Eşanlamlı olarak Bayterek veya Ulubuk da denir. Yerle göğü birbirine bağlayan yaşam ağacıdır. Yakutlarda Luk Mas denilir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiliğin evliliğe bakış açısı</span>

Yahudilikte evlilik, Tanrı'nın müdahil olduğu bir Yahudi erkek ve bir Yahudi kadın arasında yapılan birleşme anlaşmasının belgelenmesidir. Evliliğin tek koşulu çocuk yapmak olmamasına rağmen bu emrin yerine getirilmesi beklenir. Esas merkezi odak kadın ile erkeğin ilişkisidir. Ruhani anlamda evlilik, kadın ile erkeğin ruhlarının bir bütün olmasıdır. Bu sebeple evlenmemiş adam "tam" sayılmaz çünkü ruhu henüz tamamlanmamıştır ve yarımdır.

<span class="mw-page-title-main">Çiçek buketi</span> kesilip düzenlenmiş çiçek kümesi

Bir çiçek buketi veya çiçek demeti, yaratıcı bir aranjmandaki buket türü ve çiçek koleksiyonudur. Evlerin veya kamu binalarının dekoru için çiçek buketleri düzenlenebilir veya elde taşınabilir. Butik ve çiçek dükkanlarında bulunur. Saksı konteynerde de olabilir. Elde tutulan buketler, nosegay, hilal ve basamaklı buketler dahil olmak üzere çeşitli popüler şekil ve stillere göre sınıflandırılır. Çiçek buketleri genellikle doğum günleri veya yıldönümleri gibi özel günler için verilir. Düğünlerde de yaygın olarak kullanılmaktadırlar. Ev dekorasyonu için vazolarda veya saksılarda düzenlenmiş buketler, geleneksel veya modern tarzlarda düzenlenebilir. Kültüre göre, kullanılan çiçek türlerine sembolizm eklenebilir. Ayrıca çiçek buketleri yapay çiçeklerden oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ruşnik</span>

Ruşnik, yüzyıllardan beri geleneksel olarak kullanılan işlemeli geleneksel bir tür kumaş. Bu kumaş türüne Doğu Slavları tarafından kutsallık atfedilmiştir. Dini ritüeller, düğünler ve cenazeler gibi törensel etkinliklerde sıkça kullanılmaktadır. Her bölgenin, nesilden nesile aktarılan ve etnograflar tarafından inceleme konusuna sahip çeşitli şifreli anlamlar içeren kendi tasarımları ve desenleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da düğün gelenekleri</span>

Azerbaycan'da düğün gelenekleri, Azerilerin çoğunluğunun yaşadığı Azerbaycan Cumhuriyeti ve İran Azerbaycanı bölgesindeki en önemli aile geleneklerinden biridir. Çok aşamalıdır ve çeşitli zorunlu ayinler ve geleneklerle ilgilidir. Eski Azerbaycan düğünleri, yüzyıllarca süren gelenekleri yansıtır ve önemli maddi maliyetlere ihtiyaç duyar.

<span class="mw-page-title-main">Düğün resepsiyonu</span>

Düğün resepsiyonu, genellikle bir nişan merasimi ve evlilik töreninin tamamlanmasından sonra düzenlenen bir partidir. Burada esas çiftler - gelin ve güvey'dir. Düğün pastası popüler olmasına rağmen, ev sahipleri farklı yiyecek ve içecek seçimleri sağlar. Düğün töreninden sonra konukları eğlendirmek çoğu toplumda gelenekseldir ve yarım saatten birkaç saate, hatta günlere kadar sürebilir.

Türk düğün gelenekleri, Türkiye'nin kültürel açıdan en önem verdiği geleneklerden birisidir.Türkiye'nin neredeyse her bölgesinde düğün gelenekleri değişiklik gösterse de genelde düğünlerde türküler ve çiftin yörelerinin dansları yapılır. Bunun yanı sıra şarkı eşliğinde düğündeki çiftler dans eder. Nikah kıyıldıktan sonra pasta kesilir, takı töreni yapılır ve çeşitli eğlenceler yapıldıktan sonra da düğün sonlandırılır. Müslüman vatandaşlar düğünden sonra İmam nikâhı kıymak zorundadır.

<span class="mw-page-title-main">Gerdek</span> bir evliliğin veya ilişkinin parçası olarak ilk seks eylemi

Gerdeğe girmek veya zifaf, gelin ile damadın evlendikten sonraki ilk cinsel ilişkilerini tanımlar. Bu ilişkinin gerçekleştiği gece ise gerdek gecesi ismi altında bilinir. Gerdek ile ilişkili gelenek ve ritüeller kültürel ve dinî özelliklere göre farklılık göstermektedir. Gerdeğin gerçekleştiği yer gerdek damı, gerdek odası veya gerdek evi gibi isimle altında bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu</span>

Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu, 5841 sayılı Cumhurbaşkanı kararının 3 Haziran 2022 tarihli ve 31855 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanması ile özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe sahip ve bağımsız statüde kurulmuştur. Aşırtmalı Aba Güreşi, Kapışmalı Aba Güreşi, Karakucak Güreşi, Kuşak Güreşi, Şalvar Güreşi ve Yağlı Güreş spor dallarında faaliyet göstermektedir.