İçeriğe atla

Bayt

Bayt Birimleri
SI Önekleri İkilik önek
Ad Sembol Ondalık Ad Sembol İkilik
kilobaytKB103kibibaytKiB210
megabaytMB106mebibaytMiB220
gigabaytGB109gibibaytGiB230
terabaytTB1012tebibaytTiB240
petabaytPB1015pebibaytPiB250
eksabaytEB1018eksbibaytEiB260
zettabaytZB1021zebibaytZiB270
yottabaytYB1024yobibaytYiB280
1 GB'lık IBM Microdrive.

Bayt (İngilizce: byte), elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimi. Bir bayt, Latin alfabesini baz alan 8-bitlik bir kodlamada herhangi bir harfi temsil eder.

  • 'Çoğu platformda' 8 bit = 1 bayt

Bitten sonraki ikinci en küçük sayısal bilgisayar birimidir. Bir Bayt, 0 ile 255 arasındaki değeri veya diğer anlamda 256 şalter durumunu temsil etmektedir. Yani 2 üssü 8'dir. Onluk düzende 167'nin ikilik düzende dizilimi şöyledir: 10100111.

bit'in onluk sayı değeri 255 olup, 0 ile birlikte, 256 şalter durumunu gösterir. Eğer somut sonuç 2 üzeri 10'u geçiyorsa o zaman sayının sonundaki rakamlar silinip onun yerine kısaltmalar eklenir. Örneğin,

  • 1 Kilobayt = 1 KB = 103= 1.000 Bayt
  • 1 Megabayt = 1 MB = 106= 1.000.000 Bayt
  • 1 Gigabayt = 1 GB = 109= 1.000.000.000 Bayt
  • 1 Terabayt = 1 TB = 1012= 1.000.000.000.000 Bayt
  • 1 Petabayt = 1 PB = 1015 =1.000.000.000.000.000 Bayt
  • 1 Eksabayt = 1 EB = 1018 = 1.000.000.000.000.000.000 Bayt
  • 1 Zettabayt = 1 ZB = 1021 = 1.000.000.000.000.000.000.000 Bayt
  • 1 Yottabayt = 1 YB = 1024 = 1.000.000.000.000.000.000.000.000 Bayt

Bit terimi ilk defa IBM çalışanları tarafından 1956'da ortaya atılmıştır. Aslında, doğrudan adreslenebilen belleğin 6 bitlik bir değeri tanımlayan en küçük birimi olarak tanımlanmıştır. Daha sonra, 1956'da, 6 bitten 8 bite geliştirilmiştir. Bite, bit ile karıştırılmaması için daha sonra Bayt'a çevrilmiştir.

Diğer bir kelime açıklamasına göre de, Byte, "by eight"in (Türkçede sekiz kez veya sekiz ile) kısaltılmış halidir.

Katları

Baytın katları, diğer ölçüm birimlerinde olduğu gibi, SI önekleri ile temsil edilir. SI sistemi, 10'un alt ve üst katlarını ifade etmek için önekler tanımlamıştır. Örneğin, kilo (k) 1000 sayısal niceliğini ifade eder. Böylece, 1kB gösterimiyle 1.000 Bayt ifade edilmektedir. Fakat, yaygın bir yanlış kullanım olarak, SI önekleri 2'nin katlarını temsil etmek için maalesef bugün hala kullanılmaktadır. Bu yanlış kullanımda, örneğin, 1kB dendiğinde 1.024 Bayt kastedilmektedir. Yukarıda söylendiği gibi bu gösterim yanlıştır. Aşağıdaki tablo bu yanlış kullanımları göstermektedir.

Önek Adı SI Anlamı Yanlış GösterimHata Miktarı
K veya k kilo 103   = 10001210 = 10241%2,40
M mega 106   = 10002220 = 10242%4,86
G giga 109   = 10003230 = 10243%7,37
T tera 1012 = 10004240 = 10244%9,95
P peta 1015 = 10005250 = 10245%12,59
E exa 1018 = 10006260 = 10246%15,29

1998'de IEC daha sonraları ise IEEE yeni standart ile İkili Önekler yayınladı.

İkili Önekler :

Önek Adı Örnek
Kibi ikilik kilo 1 kibibayt (KiB) 210 bayt 1024 B
Mebi ikilik mega 1 Mebibayt (MiB) 220 bayt 1024 KiB
Gibi ikilik giga 1 Gibibayt (GiB) 230 bayt 1024 MiB
Tebi ikilik tera 1 Tebibayt (TiB) 240 bayt 1024 GiB
Pebi ikilik peta 1 Pebibayt (PiB) 250 bayt 1024 TiB
Exbi ikilik exa 1 Exbibayt (EiB) 260 bayt 1024 PiB


Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Komut kümesi mimarisi, CPU'nun yazılım tarafından nasıl kontrol edileceğini tanımlayan bilgisayar soyut modelinin bir parçasıdır. ISA, işlemcinin ne yapabileceğini ve bunu nasıl yapacağını belirterek donanım ve yazılım arasında bir arayüz gibi davranır.

UTF-8 8-bitlik bir Unicode dönüşüm biçimidir. Unicode karakterlerini değişken sayıda 8 bitten oluşan bayt gruplarıyla kodlamakta kullanılır. Rob Pike ve Ken Thompson tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">IPv4</span> İnternet Protokolünün 4. sürümü

İnternet Protokol Versiyon 4 (IPv4), İnternet Protokolü'nün (IP) dördüncü versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">AES</span> Şifreleme standartı

AES, elektronik verinin şifrelenmesi için sunulan bir standarttır. Amerikan hükûmeti tarafından kabul edilen AES, uluslararası alanda da defacto şifreleme (kripto) standardı olarak kullanılmaktadır. DES'in yerini almıştır. AES ile tanımlanan şifreleme algoritması, hem şifreleme hem de şifreli metni çözmede kullanılan anahtarların birbiriyle ilişkili olduğu, simetrik-anahtarlı bir algoritmadır. AES için şifreleme ve şifre çözme anahtarları aynıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sabit disk sürücüsü</span> veri depo cihazı

Sabit disk ya da Hard disk kısaca HDD ya da Türkçesi ile sabit disk sürücüsü veri depolanması amacı ile kullanılan manyetik kayıt ortamlarıdır. Önceleri büyük boyutları ve yüksek fiyatları nedeni ile sadece bilgisayar merkezlerinde kullanılan sabit diskler, cep telefonları ve sayısal fotoğraf makineleri içine sığabilecek kadar küçülen boyutları ile günlük hayatımıza girmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Unicode</span> endüstri standartı

Unicode Unicode Consortium organizasyonu tarafından geliştirilen ve her karaktere bir sayı değeri karşılığı atayan bir endüstri standardıdır. Sistemin amacı farklı karakter kodlama sistemlerinin birbiriyle tutarlı çalışmasını ve dünyadaki tüm yazım sistemlerinden metinlerin bilgisayar ortamında tek bir standart altında temsil edilebilmesini sağlamaktır. Evrensel Karakter Kümesi (UCS) olarak bilinen ISO/IEC 10646 standardı ise, her iki organizasyonun işbirliği ile aynı sayısal karşılıkları taşımaktadır. Unicode, son sürümü itibarıyla 129 farklı modern ve tarihî yazım sistemine ait 120.000'den fazla karakteri ve emoji gibi çeşitli sembol kümelerini kapsamaktadır.

Programlama ve haberleşmede, bir bit bilgi depolama ve haberleşme veya bağlantının en küçük ve temel ünitesidir. Bir cihaz ya da fiziksel bir sistem tarafından depolanabilecek bilginin maksimum değeri normal olarak sadece 2 farklı şekilde bulunabilir. Bu durumlar genellikle ikili sayılar 0 ve 1 olarak yorumlanır. Ayrıca mantıksal değerler logical values, doğru ya da yanlış, flag ya da switch, on ya da off olarak yorumlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Rakam</span>

Rakam, sayıları yazılı olarak göstermeye yarayan sembollerden her biri. Pek çok dil ve kültürde kullanılan Arap kökenli rakamlar şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Kilobayt</span>

Kilobayt, dijital bilginin temel birimi olan baytın katıdır.

Steganografi, eski Yunancada "gizlenmiş yazı" anlamına gelir ve bilgiyi gizleme bilimine verilen addır. Steganografi'nin şifrelemeye göre en büyük avantajı bilgiyi gören bir kimsenin gördüğü şeyin içinde önemli bir bilgi olduğunu fark edemiyor olmasıdır, böylece içinde bir bilgi aramaz.

IP adresi, interneti ya da TCP/IP protokolünü kullanan diğer paket anahtarlamalı ağlara bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirleri ile veri alışverişi yapmak için kullandıkları adres.

Veri türü, bilgisayar programlamasının tür sisteminde veriyi açıklamak üzere kurulmuştur. İlkel türleri de içeren programlama dillerindeki verinin ortak türleri, tuple'ler, kayıtlar, cebirsel veri türleri, soyut veri türleri, referans türleri, sınıflar ve işlev türleridir. Bir veri türü, temsil etmeyi, yorumlamayı ve algoritmaları veya bilgisayar belleğini veya diğer yapılarını tanımlar. Tür sistemi, veri türü bilgisini, veriyi kullanan veya veriye erişen bilgisayar programlarının doğruluğunu kontrol etmek amaçlı kullanır.

Mantık devrelerinde taşma, devrenin sağladığı bit alanının işlem sonucunda ortaya çıkan verinin elde bulunan saklama alanına sığmaması durumunda olur.

Megabit, bilgisayarlarda ya da veri iletiminde kullanılan bir ölçü birimidir. Mega ön eki Uluslararası Birimler Sistemi'nde (SI) 106 (1 milyon) çarpımını ifade etmektedir.

İşaretle genişletme, bilgisayar aritmetiğinde sayıların değerlerini ve işaretlerini kaybetmeden genişletilmesine verilen isim. Daha açıklamak gerekirse, gereken bit değerinden daha kısa olan bir değerin en anlamlı bit değeri ile, gereken bit değerine ulaşıncaya kadar genişletilmesi işlemidir. Böylelikle 2'nin tümleyeni sayı sistemi içinde, artı ve eksi işaretli sayıların hem değerleri hem de işaretleri korunmuş olur.

<span class="mw-page-title-main">BCD kodu</span>

BCD kodu, bilgisayar ve elektronik sistemlerinde onluk tabandaki (decimal) sayıların ikilik tabana (binary) dönüştürülmesi için kullanılan sayısal kodlama metodudur. Bu dönüştürme işlemi yapılırken öncelikle sayının her bir basamağı tek tek ikilik tabana çevrilir ve ardından her basamağın karşılık geldiği binary değerler sırasıyla birleştirilerek sayının BCD Kodu ile gösterimi elde edilir.

<span class="mw-page-title-main">Karakter kodlaması</span> yazıdaki karakterleri rakamsal değerlerle temsil etmek

Bilişimde karakter kodlaması kavramı bir çeşit kodlama sistemi kullanılarak kodlanmış karakter gruplarını temsil etmektedir. Soyutlama düzeyi ve kullanıldığı bağlama bağlı olarak karakterlere karşılık gelen kod noktaları ve bunların oluşturdukları kod alanı, bit örüntüleri, oktetler, doğal sayılar, elektrik sinyalleri vb. şeklinde algılanabilir. Metinsel verilerin işlenmesi, depolanması ve iletimi esnasında karakter kodlamaları kullanılır. Karakter seti, karakter eşlem veya kod sayfası gibi ifadeler karakter kodlaması kavramıyla eş anlamlıymış gibi kullanılsa da aralarında bazı anlam farkları bulunmaktadır.

8-bit, bilgisayar mimarisinde 8 bit genişiğindeki tamsayılar, bellek adresleri veya diğer veri birimlerini ifade etmektedir. Ayrıca, 8-bit CPU ve ALU mimarileri, bu boyuttaki yazmaçlara, adres yollarına veya veri yollarına dayalı olanlardır. 8-bit ayrıca, 8-bit mikroişlemcilerin norm olduğu bir mikrobilgisayar neslini de tanımlamaktadır.

Giga ( veya ), metrik sistemde, milyara (109 veya 1.000.000.000) karşılık gelen çarpandır. Sembolü G’dir.

İkili ön eki; veri işleme, veri iletimi ve dijital bilgilerdeki, özellikle bit ve bayttaki birimlerin katları için 2'nin üsleri ile çarpmayı belirtmek için kullanılan bir birim ön ekidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.