İçeriğe atla

Bayram Bey

Bayram Bey
Hacıemiroğulları Beyi
Hüküm süresi1313–1356
Önce gelenKuştoğan
Sonra gelenHacı Emir İbrahim Bey
Eş(ler)iTheodora[1]
Diniİslam

Bayram Bey, Hacıemiroğulları Beyliği'nin kurucusudur.

Bayram Bey'in adı vakfiyelerde ve tahrir defterlerinde Bayram Bey, Bayram Çelebi, Bayram Danişmend, Mübarizüddin Kadı Bayram şeklinde de geçmektedir. Hacıemiroğulları'na, Bayramlu Beyliği de denmektedir. Beyliğin adının Bayramlu şeklinde de anılmasının sebebi Bayram Bey'in kurucusu olmasından kaynaklanmaktadır.[2] Aynı zamanda 1455 tarihli tahrir defterinde Ordu yöresinin resmi adı "Vilâyet-i Canik-i Bayramlu" olarak yer almaktadır.[3]

Bayram Bey döneminde Trabzon Maçka'ya önemli akınlar yapılmıştır.[4] Gümüşhane Kürtün'de bulunan Süme Kalesi, Hacı Bektaşı Veli tarafından 1260 yılında bölgeye gönderilen inanç önderi ve Çepni birliğinin komutanı Güvenç Abdal tarafından ele geçirilmiştir. Süme Kalesini üs olarak kullanan Hacıemiroğulları yine Bayram Bey zamanında Şalpazarı, Vakfıkebir, Beşikdüzü, Eynesil, Görele ve Çanakçı'yı topraklarına katmıştır.[5]

Bayram Bey'den sonra Hacıemiroğulları Beyliği'nin başına Hacı Emir İbrahim Bey geçmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Bryer, Anthony (1975). "Greeks and Türkmens: The Pontic Exception". Dumbarton Oaks Papers. 29: 149. doi:10.2307/1291371. ISSN 0070-7546. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2024. 
  2. ^ Demir, Necati (2018). Hacıemiroğulları Beyliği. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 87. ISBN 978-975-16-3609-6. 
  3. ^ "ORDU". TDV İslâm Ansiklopedisi. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2024. 
  4. ^ Demir, Necati (2018). Hacıemiroğulları Beyliği. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 89. ISBN 978-975-16-3609-6. 
  5. ^ Demir, Necati (2018). Hacıemiroğulları Beyliği. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ss. 93-94. ISBN 978-975-16-3609-6. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Osman Gazi</span> Osmanlı Beyliğinin kurucusu ve ilk padişahı (1299–1324)

I. Osman veya bilinen adlarıyla Osman Gazi ya da Osman Bey, Osmanlı Beyliği ve Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu ve beyliğin ilk padişahı olan Türk hükümdar ve komutandır. Yaşadığı dönemde liderliğini yaptığı beylik başlangıçta küçük bir Türk beyliği iken, ölümünden sonraki yüzyıllarda büyük bir imparatorluğa dönüştü. Dedesinin Süleyman Şah veya Gündüz Alp isimli olduğu ve soyunun Oğuzların Bozok koluna mensup Kayı boyuna dayandığı düşünülmektedir. Büyükannesi Hayme Hatun, babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun'dur. Tarihçi Âşıkpaşazâde'nin yazdığına göre Osman Gazi, bir taraftan kendisinin Oğuzların Üçok koluna mensup "Gök Alp" neslinden olduğunu ileri sürerken diğer taraftan da kendi dedesinin isminin "Kaya Alp oğlu Süleyman Şah" değil, "Kutalmışoğlu Süleyman Şah" olduğunu söylediği iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karesi Beyliği</span> Türk beyliği

Karesi Beyliği, Karesioğulları Beyliği, Karasi Beyliği veya Karasioğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin gerilemesinden sonra Oğuz boyları tarafından Balıkesir-Çanakkale ve Bergama yöresinde kurulan Anadolu Türk beyliğidir. Eşrefoğulları'ndan sonra en kısa hüküm süren beyliktir. Bu yöredeki ilk Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Şalpazarı</span> Trabzonun ilçesi

Şalpazarı veya eski ismiyle Ağasar, Trabzon ilinin bir ilçesidir.

Bayram Paşaya da Ladikli Bayram Paşa olarak da bilinir, IV. Murad saltanatında 2 Şubat 1637 - 26 Ağustos 1638 tarihleri arasında bir yıl altı ay yirmi iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Aynı zamanda I. Ahmed'in kızı Hanzade Sultan'ın eşidir. İstanbul'un Bayrampaşa ilçesi onun adını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çepniler</span> Türkiye ve Türkmenistanda yaşayan bir Oğuz boyu

Çepniler veya Çepni boyu, yoğunlukla Doğu Karadeniz ve Türkmenistan'ın batı bölgelerinde yaşayan, Oğuz boylarından Üçoklara mensup olan yerleşik Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dânişmendliler Beyliği</span> bir Türk beyliği

Danişmendli Beyliği, 1080–1178 yılları arasında Sivas merkez olmak üzere Çorum, Tokat, Niksar, Amasya, Malatya, Elazığ, Kayseri şehirleri civarında kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. II. Kılıçarslan tarafından yıkılmıştır. İlk başkenti Niksar olup sonraki başkenti Sivas'tır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne katılan ilk Türk beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Duymadık, Gümüşhane</span>

Duymadık, Gümüşhane ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı Hanedanı</span> Osmanlı İmparatorluğunu yöneten aile

Osmanlı Hanedanı, Osmanlı İmparatorluğu'nu yaklaşık 623 yıl yöneten hanedandır. Osmanlılar, Osmanoğulları, Âl-i Osman ve Hanedan-ı Âl-i Osman olarak da bilinir. Hanedan, adını Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'den alır.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Uzunçarşılı</span> Türk tarihçi, akademisyen ve politikacı (1888–1977)

İsmail Hakkı Uzunçarşılıoğlu, Türk akademisyen, eğitimci, siyasetçi ve tarihçi. Yaptığı çalışmalarla Osmanlı tarihine önemli katkılarda bulunan isimlerden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Canik beylikleri</span> Türk beyliği

Canik beylikleri, bugünkü Orta Karadeniz ve Doğu Karadeniz'in bir kısmına 14. ve 15. yüzyıllarda hakim olan ikinci dönem Anadolu beyliklerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Pervâneoğulları Beyliği</span> Karadeniz kıyılarında 1277 yılında kurulmuş II. Dönem Anadolu Türk Beyliği

Pervâneoğulları Beyliği, Sinop ve Karadeniz kıyılarında 1277 yılında kurulmuş II. Dönem Anadolu Beyliği'dir. Kurucusu Muînüddin Süleyman'ın oğlu Muînüddin Mehmed'dir.

İlyas Bey (ö.1362), Saruhanoğulları Beyi. Saruhanoğulları Beyliği'nin kurucusu Saruhan Bey'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Tâceddinoğulları Beyliği</span>

Tâceddinoğulları Beyliği, 14. ve 15. yüzyıllarda günümüz Samsun ve Ordu yörelerinde hüküm süren Türk beyliği. Anadolu beyliklerinden biri olarak sınıflandırılmakta olup Orduköy ve Erbaa merkezli olarak yönetilmiştir. Taceddinoğulları Beyliği yine sınırdaş bir beylik olan Haciemiroğulları gibi Çepni boyuna mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Hacıemiroğulları Beyliği</span>

Hacıemiroğulları Beyliği veya Bayramlu Beyliği, daha önce Türk toprakları olan Tokat'ın kuzeyi ve Mesudiye ile birlikte kendilerinin Türk topraklarına kattığı Ordu, Giresun, Samsun doğusu ve Trabzon batısında hüküm sürmüş, Orta Karadeniz Bölgesi'nin büyük bir bölümünü Türk vatanı yapmış ikinci dönem Türk beyliğidir. Merkezi kaleköy Mesudiye 'dir. Daha sonra beyliğin merkezi Ordu il sınırlarında bulunan Eskipazar'a taşınmıştır. Kurucusu Hacıemir İbrahim Bey'dir. Bu beylik, Türkmenleri ağırlıklı olarak Selçuklu Hanedanının bölgeyi fetih için sınır boyuna yerleştirdiği Oğuzların Çepni boyuna mensuptur.

Çavdar Tatarları, Moğol istilaları ile Anadolu'ya gelen, adını son kez Ankara Muharebesi'nde Timur'un safına geçerek duyuran göçebe kavim.

<span class="mw-page-title-main">Çayıryolu, Bayburt</span>

Çayıryolu, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Saruhan Bey</span>

Saruhan Bey (ö.1346) 14. yüzyılda Batı Anadolu'da merkezi Manisa olan Saruhanoğulları Beyliği'nin kurucusu, Harezm'li bir Türkmen beyidir. Başka bir iddiaya göre Saruhan Bey'in kökeninin İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olduğu öne sürülmektedir.

Kuştoğan,, Hacıemiroğulları'nın bilinen en eski reisi olan Çepni-Türkmen liderdi. Kayıtlara ilk kez 1301 yılında Giresun şehrine saldırdığında geçmiştir.

Ebü’l-Kāsım İzzeddin Saltuk Bey, Selçuklu sultanı Alp Arslan'ın komutanlarından biri ve Saltuklu Beyliği'nin kurucusu. Saltuk Bey, 1071 yılında Malazgirt Savaşı'na katılmıştır. Savaştan sonra Alp Arslan tarafından Erzurum civarını ele geçirmesi için görevlendirildi ve ele geçirilen bölgenin beyi olarak atandı. Anadolu'daki ilk Türkmen beyliği olan Saltuklu Beyliği de bu şekilde kurulmuş oldu. Kurduğu beylik Erzurum (başkent), Bayburt, Karahisar, Tercan, İspir, Oltu, Malazgirt ve Kars'ı kapsıyordu.

Süleyman Bey, Hacıemiroğulları Beyliği'nin üçüncü ve bilinen son beyidir. Beylik, Süleyman Bey hükümdarlığında en parlak dönemini yaşamıştır. 1397 yılında Giresun'u bir daha el değiştirmemek üzere fethetmiş beyliğin sınırlarını Vakfıkebir'e kadar uzatmıştır. 1398'de Yıldırım Beyazıt'ın Samsun'u fethetmesinden sonra bölgedeki diğer beyliklerle beraber Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Süleyman Bey bölgeyi yönetmeye devam etmiştir. 1402'de Osmanlılar Ankara Muharebesi'ni kaybedince yeniden bağımsız olmuştur. Süleyman Bey'in ne zaman öldüğü ve mezarının nerede olduğu bilinmemektedir. Süleyman Bey arşiv kayıtlarında "Mîr-i Çepniyân" olarak kaydedilmiştir.