Malazgirt Mini İHA, Baykar tarafından geliştirilmiş, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanılan mini robot döner kanat (helikopter) sistemi.[1]
Genel
Helikopterler; uçaklara nazaran mekanik yapısı, hareketli aksam parçalarının fazla olması, uçuş stabilizasyonunun düşük olması sebebiyle daha karmaşık sistemlerdir. Ancak dikine uçuş, havada askıda kalarak uçuş kabiliyeti, vb. birçok uçuş üstünlüklerine sahiptir.[2] 2006’da Baykar Makina ArGe ekibi özgün mini sınıfı robotik helikopter sistemi geliştirme faaliyetlerine başlamıştır.[3] İlk olarak 2009 yılında TSK envanterine girerek aktif kullanıma başlanmıştır.[4]
Çalışmalar elektronik, bilgisayar ve uçak mühendislerinin Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki Türk Kara Kuvvetleri personeli ile görev yaptıkları bölgelerde yürütülerek,[5] ihtiyaç duydukları özelliklerin hızlı bir şekilde geliştirilmesi sağlanmıştır. Kullanıcı ile sağlanan yakın koordinasyon ve yoğun geliştirme faaliyetleri sonucunda Malazgirt adı verilen mini sınıfı Helikopter İHA Sistemi geliştirilmiştir.[6] Benzin Motorlu ve Elektrik Motorlu olmak üzere iki tip sistem halinde geliştirilen Malazgirt Mini İnsansız Helikopter Sistemi; elektronik donanım, yazılım, hava aracı tasarım ve imalatı ile tamamen milli olarak geliştirilmiş[7] ve dünyada ilk olarak TSK tarafından kullanılan (2006) mini robot helikopter sistemdir.[8] Dikey iniş ve kalkış kabiliyeti ile nokta iniş ve kalkışı yapabilen Sistem, en zor coğrafi şartlar altında dahi kullanılabilmektedir.[9]
Geliştirme ve Sonlanma Süreci
2006 yılında Baykar Ar-Ge ekibi Şırnak 6. Motorlu Piyade Tugayı / Akçay bünyesinde bizzat 2. Ordu Komutanı Hasan Iğsız'ın onayı ile Malazgirt İHA Geliştirme faaliyetleri başlar. Projenin tüm finansmanı Baykar özkaynakları ile gerçekleşir.[10]
Geliştirilen ilk prototip sistemler Şırnak bölgesinde test edilir ve faaliyeler rapor halinde Genelkurmay'a iletilir.
Şehit Yarbay Melih Gülova ile 2006 yılı Kasım ayı içerisinde Şırnak 6. Motorlu Piyade Tugayı Karargahı önünde Malazgirt İHA uçuşları esnasında Yer Kontrol Birimi önünde çekilmiştir.2007 yılında test sonuçlarına göre sistem iyileştirilir ve SSM yetkililerine gösterim uçuşları yapılır. Bu uçuşlar da aynı anda 2 adet Malazgirt uçuşu yapılır. Ayrıca İstanbul'dan Ankara'da uçan İHA'nın komuta, kontrol ve izleme işlemi gerçekleştirilir.[11]
2008 yılında dönemin Genelkurmay 2. Başkanı Ergin Saygun 5. Ana Bakım bünyesinde Malazgirt İnsansız Helikopter projesinden elde edilen tecrübe ile envanterden çıkarılmış olan H-300 helikopterlerinin insansız hale getirilmesi çalışması emrini verir.
Çalışmaların Baykar tarafından bedelsiz olarak yapılacaktır, ancak 24 Mart 2008 tarihinde bir Tuğgeneral tarafından H-300 helikopterlerine İHA özelliği kazandırılması çalışmasının mali yükler nedeniyle uygun bulunmaz.
2008 Aralık ayında 4 adet Malazgirt İHA siparişi verilir.
2009 Haziran ayında 4 adet Malazgirt İHA yapılan kabul testlerinde "eksiksiz ve hatasız" olarak test edilmiştir ibaresi yer alan raporla teslim alınır.[12]
Teslim edilen Malazgirt İHA'lar güneydoğu ve sınır ötesi operasyonlarda kullanıma girer
2009 yılı Kasım ayında Kara Kuvvetleri Komutanlığı Teknik Daire tarafından yazılımında hata var gerekçesiyle Malazgirt İHA'ların uçuşları durdurulur.
Baykar Ar-Ge ekibi teslim edilen 4 adet Malazgirt Helikopterin tamamının faal ve uçuşa hazır olduğunu, herhangi bir yazılım hatası olmadığını, kırım dahi olsa nedenine bakılmaksızın yenisinin verileceği yazılı olarak taahhüt edilmesine rağmen uçuş izinleri açılmaz.
Aselsan 2010 yılında Amerikan Guided Systems Technologies firmasından milyon dolar üzerinde bir bedel ödeyerek insansız helikopter alımı gerçekleştirir. Kara Kuvvetleri Komutanlığı Baykar Ar-Ge ekibinin yürüttüğü Malazgirt Helikopter projesini bir yandan durdururken bir yandan Aselsan'a Malazgirt'in kopyalanması için görev verilir.[6][13]
Amerika’nın insansız uçak üreten şirketi AeroVironment (AV) ASELSAN’la işbirliği yapıp Amerikan İHA sistemlerine destek verilir.[6]
Aselsan tarafından milyon dolarlar ödenerek Amerika'dan satın alınan teknoloji başarısız olunca bu sefer Avusturya Schiebel firmasından Camcopter isimli insansız helikopter sistemi satın alınır.[14]
İnsansız hava aracı (İHA) veya dron, fiziksel olarak içinde insan bulunmayan bir tür uçan araçtır. Bazen helikopter anlamındaki dikuçar sözcüğünün insansız hava aracı anlamında kullanıldığı da görülmektedir. İHA'ların en önemli ve olmazsa olmaz bileşeni, yer tabanlı bir kontrolör ile uçak arasında bir iletişim sistemdir.
T-129 ATAK, ATAK programı çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri için Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre tasarlanan, TUSAŞ ve AgustaWestland ortak üretimi taarruz ve taktik keşif helikopteri. T-129, AgustaWestland üretimi Agusta A129 Mangusta helikopterinin gövde tasarımının çeşitli aksamlarının değiştirilmesi ve özgün silah ve yazılım sistemlerinin entegre edilmesiyle meydana geldi. Üretimi tamamlanan ilk helikopter 28 Eylül 2009 tarihinde, İtalya'nın Gallarate kenti yakınlarındaki AgustaWestland tesislerinde, bir İtalyan ve bir Türk pilot tarafından deneme uçuşuna tabi tutuldu. Yaklaşık yarım saat havada kalan helikopter, çeşitli manevra testlerinin ardından başarıyla yere indi.
Baykar, Türkiye merkezli bir makine imalat ve savunma şirketidir. Baykar Makina ismiyle 1986 yılında Özdemir Bayraktar tarafından otomotiv sanayine yerlileştirmeye tabi hassas motor, pompa ve dişli kutusu parçalarının imalatı konusunda hizmet etme amacıyla kurulmuştur. Şirketin adı Bayraktar Kardeşler'in kısaltılmış hâlidir. 2000 yılından itibaren ailenin ikinci nesil mühendislerinin katılımı ile Baykar bünyesinde savunma ve havacılık dünyasında insansız hava aracı (İHA) teknolojileri ile bu alanda Ar-Ge çalışmalarına başlanılmıştır. Şirket aynı zamanda Teknofest'in paydaşlarından biridir.
TUSAŞ Anka, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracıdır. Temel Anka-A, orta irtifa uzun ömür (MALE) İHA sınıfındadır. 2000'li yılların başında taktiksel gözetim ve keşif misyonları için tasarlanan Anka, günümüzde sentetik aralıklı radar, hassas silahlar ve uydu iletişimiyle modüler bir platforma dönüşmüştür. İsmini efsanevi mitolojik yaratık olan Anka Kuşu'ndan almıştır.
Baykar Mini İHA veya Baykar Gözcü, Kale-Baykar ortaklığı tarafından yakın menzil gece ve gündüz keşif ve gözlem maksatlı olarak geliştirilip üretilen Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine giren ilk millî ve özgün mini sınıfı insansız hava aracı. Sistem ilk olarak 2007 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından operasyonel olarak kullanılmaya başlanmıştır. Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Özel Kuvvetler, Jandarma Komutanlığı, Emniyet Havacılık tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. 2012 yılında Katar'a gerçekleştirilen ihracatıyla Cumhuriyet tarihinde ilk yurt dışına satılmış milli hava aracı sistemi olma unvanına da sahiptir. Teslim edilen sistemlerin 60.000 üzerinde uçuş sortisi bulunmaktadır. 300 adedin üzerinde üretilerek teslimatı yapılmıştır.
Vestel Karayel, Lentatek tarafından geliştirilmiş bir insansız hava aracıdır.
TUSAŞ R-300 Sivrisinek; Türk Havacılık ve Uzay Sanayii tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyacı doğrultusunda geliştirilen bir "Rotorlu İnsansız Hava Aracı"dır (R-İHA).
TUSAŞ Kaan, TUSAŞ tarafından geliştirilen ve Türkiye'nin 2020'li yılların sonunda seri üretim aşamasına getirmeyi planladığı çift motorlu, düşük görünürlük, sensör füzyonu, hava-hava ve havadan yere hâkimiyetlerde üstün özellikleri bulunan beşinci nesil jet muharip uçak projesidir. 21 Şubat 2024 tarihinde ilk uçuşunu, 6 Mayıs 2024 tarihinde ikinci uçuşunu gerçekleştirmiştir. İlk etapta 2028’e kadar 20 adet uçağın Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesi ve 2030’dan itibaren TSK Envanterinde bulunan F4 ve F-16 tipi eski uçakların yerini alması beklenmektedir.
Baykar Bayraktar TB2 ,Türkiye merkezli Baykar Savunma tarafından üretilen silahlı insansız hava aracıdır. 14 Haziran 2014 tarihinde tam yüklü olarak gerçekleştirilen uçuş testinde 27.030 fit (8.240 m) irtifaya çıkmış, 5-6 Ağustos'ta gerçekleştirilen uçuş testinde ise tam yüklü olarak 18.000 fit (5.500 m) feet irtifada 4.040 km yol kat ederek 24 saat, 34 dakikalık uçuş gerçekleştirmiştir. 17 Aralık 2015'te iki adet Roketsan MAM-L güdümlü füzesi yüklü şekilde yapılan atış testinde %100 isabet ile hedefleri vurabilmiştir.
TCG Anadolu (L-400), Türk Deniz Kuvvetleri envanterinde bulunan LHD sınıfı savaş gemisi. TCG Anadolu, Türk Donanma tarihinin ilk LHD gemisidir. Adını Anadolu yarımadasından almıştır. İstanbul merkezli Sedef Tersanesinde inşa edilen TCG Anadolu 10 Nisan 2023'te Türk Deniz Kuvvetleri envanterine katıldı.
Hindistan Hava Kuvvetleri, Hindistan'ı havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Hindistan Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2.kuvvettir.
Baykar Bayraktar Akıncı, Türkiye merkezli savunma sanayi firması Baykar Savunma tarafından geliştirilmiş, yüksek irtifa uzun dayanıklılık (HALE) sınıfı sahip silahlı insansız hava aracıdır. İlk kez 29 Ağustos 2021 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmişlerdir.
Selçuk Bayraktar, Türk mühendis ve iş insanıdır. Türkiye'nin yerli üretim S/İHA sistemi Baykar Bayraktar TB2 ve ilk milli insansız savaş uçağı prototipi Bayraktar Kızılelma'nın mimarı, Baykar Yönetim Kurulu Başkanı / Teknoloji Lideri (CTO) ve T3 Vakfı Mütevelli Heyeti başkanıdır.
14. İnsansız Uçak Sistemleri Üssü, Muharip Hava Kuvveti Komutanlığına bağlı olarak Batman'da bulunur. Türk Hava Kuvvetleri'nin ilk ve tek insansız uçak hava üssüdür. Görevi Irak ve Suriye sınırları hava sahasının güvenliğini sağlamak ve kontrol altında tutmaktır.
TUSAŞ Aksungur, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından Türk Silahlı Kuvvetleri için geliştirilmekte olan bir insansız hava aracıdır. Uçak gövdesi, kanat ve iniş takımları program için yeni geliştirilirken yeni İHA özellikle iç sistemler ve aviyonikler açısından Anka ailesiyle ortak özelliklere sahiptir. Ayrıca hizmet içi modelin mevcut yer kontrol istasyonu kullanılarak da uçurulabilecektir. Aksungur, TUSAŞ'ın bugüne kadar ürettiği en büyük insansız hava aracıdır. Uzun süreli gözetleme, istihbarat, deniz devriyesi görevleri veya Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Bayraktar DİHA, Baykar Savunma tarafından geliştirilen ve ilk kez 2019 yılında duyurulan dikey iniş kalkışlı insansız hava aracı sistemidir. 2023 yılında hizmete girmesi planlanan TCG Anadolu isimli amfibi hücum gemisinde de kullanılması beklenen Bayraktar DİHA, tam otonom uçuş özellerine de sahiptir.
Baykar Bayraktar Kızılelma, Türkiye merkezli insansız hava aracı üreticisi Baykar Teknoloji tarafından tasarım ve geliştirme çalışmaları devam eden, turbofan motorlu, radarlardan gizlenebilme ve havadan havaya füze atabilme kabiliyetine sahip insansız savaş uçağıdır.
Baykar Bayraktar TB3, Türkiye merkezli Baykar Savunma tarafından geliştirilen katlanır kanatlı ve kısa mesafede iniş-kalkış özelliğine sahip bir silahlı insansız hava aracı (SİHA)'dır. TCG Anadolu Amfibi Çıkarma gemisi üzerinde konuşlanacak uçak eksikliği üzerine geliştirilmeye başlanmıştır.
EADS Barracuda, şu anda EADS tarafından geliştirilmekte olan, hava keşif ve aynı zamanda savaş için tasarlanmış, jetle çalışan bir insansız hava aracıdır (İHA). Uçak, Almanya ve İspanya ortak girişimidir.
BAHA,, sınır güvenlik güçlerinin ihtiyaçları için HAVELSAN tarafından geliştirilen Türk bulut altı otonom dikey kalkış ve iniş özelliğine sahip insansız hava aracı prototipidir.
Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır. Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir. Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.
Türkiye
