Bayan Ölgii (il) - Turkipedia

Bayan-Ölgiy ili Баян-Өлгий аймаг
İl
Bayan-Ölgiy ili

Bayrak Arma
Bayan-Ölgiy ilinin Moğolistan'daki konumu
Ülke	Moğolistan
Kuruluş	1940
Yüzölçümü
• Toplam	45704.89 km²
Nüfus (2013)
• Toplam	90.404
• Yoğunluk	2.0/km²
Zaman dilimi	UTC+07.00 (UTC+7)
ISO 3166 kodu	MN-071
Resmî site www.bayan-olgii.gov.mn

Bayan-Ölgiy ili (Moğolca: Баян-Өлгий аймаг; Kazakça: Бай-Өлке; Türkçe: Bay-Ülke; "Zengin Ülke"), Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin en batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 45,704.89 km² olan ilin nüfusu 2013 yılı itibarı ile 90.404'tür. İlin merkezi Ölgiy şehridir.

Demografi

Bayan Ölgii'de oturanların çoğu %88,7 oranla Kazak Türkleridir. Küçük topluluklar halinde Uranhay Türkleri (%7,2), Dörvödler (%1,5), Halha Moğolları, Tuva Türkleri ve Hoşudlar yaşar. Bu bakımdan eyalet nüfusunun %98'i kadarını Türk halkları oluşturmaktadır.

İldeki önemli bir nüfus Kazak Türkçesi konuşmaktadır.

Bayan-Ölgii ili nüfusu ^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]
1975	1979	1981	1985	1989	1991	1993	1995	1998	2000	2002	2004	2005	2008	2009
66.600	71.400	74.500	82.400	90.900	102.817	75.043	82.259	87.341	94.094	98.066	99.112	95.758	93.931	93.017

Millî parklar

Bayan Ölgii'de

Altai Tavan Bogd - 6,362 km²
Khökh Serkhiin Nuruu - 659 km²
Develiin Aral - 103 km²
Tsambagarav Lul - 1,115 km²

Millî parkları bulunmaktadır.

İdari bölümler

Bayan-Ölgiy ili 14 ilçeye (сум, sum) ayrılmaktadır.

Som	Moğolca	Nüfus (1985)	Nüfus (1994)	Nüfus (2005)	Nüfus (2008)	Nüfus (2009)	Merkez nüfusu (2009)	Yüzölçümü (km²)	Yoğunluk (/km²)	Ölgiy'den uzaklık (km)
Altay	Moğolca: Алтай	3.400	3.237	3.914	3.659	3.811	973	3.163.56	1.20	112
Altantsögts	Moğolca: Алтанцөгц	3.300	3.038	3.038	3.114	3.080	826	1.786.10	1.72	43
Bayannur	Moğolca: Баяннуур	4.800	4.507	5.320	5.012	5.033	1.784	2.339.50	2.15	126
Bugat	Moğolca: Бугат	3.300	2.777	3.604	3.741	3.642	1.161	2.049.10	1.78	5
Bulgan	Moğolca: Булган	5.000	5.115	5.901	5.827	5.528	944	4.977.33	1.11	294
Buyant	Moğolca: Буянт	2.300	2.546	3.002	2.683	2.514	653	1.845.67	1.36	72
Delün	Moğolca: Дэлүүн	6.600	6.782	8.183	7.078	7.133	1.642	5.594.99	1.27	158
Nogonnur	Moğolca: Ногооннуур	7.500 *	6.331	6.539	6.566	6.375	2.165	5,221.94 *	1.22 *	92
Ölgiy	Moğolca: Өлгий	24.000	21.569	28.248	28.496	28.448	28.448	100.92	281.89	0
Sagsay	Moğolca: Сагсай	4.100	3.746	5.185	5.174	5.089	1.375	3.139.99	1.62	27
Tolbo	Moğolca: Толбо	4.100	3.746	4.260	4.076	4.136	1.067	2.974.69	1.39	76
Tsagannur	Moğolca: Цагааннуур	-	1.878	1.528	1.452	1.473	1.473	-	-	69
Tsengel	Moğolca: Цэнгэл	6.700	6.539	8.364	8.305	8.348	2.028	6.463.17	1.29	79
Ulanhus	Moğolca: Улаанхус	7.300	6.807	8.672	8.748	8.407	1.480	6.047.93	1.39	46

Ulaşım

Ölgiy şehrinde Ulan Batur ve Almatı'ya seferler düzenleyen Ölgii Havaalanı bulunmaktadır. Ayrıca Tsagannur'dan başlayıp Rusya'ya bağlanan bir kara yolu vardır. Çin sınırı yazın kısa bir süreliğine açılır.

Kaynakça

^ "Statoids (Gwillim Law) web page". 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
^ ", Statistics office of Bayan-Ölgii aimag". 23 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
^ "National Statistical Office". 7 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
^ National Economy of the Mongolian People's Republic (1921 - 1981), Ulaanbaatar 1981
^ "GeoHive: Global Statistics". 4 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.
^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2010.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Bayan Ölgii (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Resmi site
Bayan-Ulgii blog 23 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Moğolistan'ın illeri
Arhangay Bayanhongor Bayan-Ölgiy Bulgan Darhan-Ul Dornod Dornogobi Dundgobi Gobi-Altay Gobisümber Hentiy Hovd Hövsgöl Orhun Övörhangay Selenge Sühbatur Tuv Ulan Batur^* Umnugobi Uvs Uvurhangay Zavhan

İlgili Araştırma Makaleleri

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

Tokelau, Polinezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un güneyinde, Yeni Zelanda'ya tam bağımlı bir bölgedir. Birçok küçük Okyanusya ülkesi gibi mercan adalardan oluşur. Tokelau resmî olarak bir başkente sahip olmayıp, her üç mercan adasının merkezî yerleşim yerleri bulunmaktadır.

İncheon veya resmî adıyla İncheon Metropol Şehri, Güney Kore'nin metropol şehirlerinden biridir. Şehir, ülkenin kuzeybatısında yer almaktadır ve başkent Seul ve Gyeonggi iline komşu olup Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nin bir parçasıdır. Incheon ülkenin en önemli liman kentlerinden ve ekonomik merkezlerinden biridir. Yüzölçümü 1.029,43 km² olan şehrin nüfusu Ekim 2014 itibarı ile 2.899.071 olup Seul ve Busan'dan sonra Güney Kore'nin üçüncü en büyük şehridir.

Kazaklar, Kazakistan'da yaşayan Türk halkı. Kazaklar, 15. yüzyılda Türk ve Moğol kökenli Orta Çağ kabilelerinin birleşmesinden ortaya çıktı. Dilleri Kazakçadır.

Bu liste, 2015 yılı itibarıyla Birleşik Krallık'ta belirlenen şehirleri listelemektedir.

Ölgii, Moğolistan'ın Bayan Ölgii ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir ülkenin en batısında yer almaktadır. Kent deniz seviyesinden 1710 metre yüksekliğe (rakıma) sahiptir. Şehir nüfusu 2008 yılı itibarı ile 28,496'dır.

Güney Tarawa, Kiribati'nin başkenti ve en büyük yerleşim yeridir. Tarawa adasının güney kısmını oluşturmaktadır. Nüfusu 2010 yılı itibari ile 50,182 olup ülke nüfusunun yarısını barındırmaktadır.

Türk diasporası, Türkiye'den ve eski Türk (Osmanlı) topraklarından dışarı göç etmiş Türklerin dünyadaki tahmini nüfusunu anlatmak için kullanılan terimdir. Türkiye dışındaki ülkelerde yaşayan Türkler iki grupta özetlenebilir:

Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra sınırların dışında kalanlar
Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra diğer ülkelere göç edenler

Northampton, İngiltere'de East Midlands bölgesinde Northamptonshire Kontluğu'na bağlı bir şehir ve "metropoliten-olmayan bölge" statülü ikinci seviyede bir yerel idare birimidir. Londra'nın 108 km kuzeybatısında ve Birmingham'ın 80 km güneydoğusunda bulunan Northampton Nene Nehri üzerinde yer alır. Aynı zamanda Northamptonshire'ın da idare merkezidir.

Çoybalsan, Moğolistan'ın Dornod ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir Kerulen Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin nüfusu 2008 yılı itibarı ile 38,150'dir.

Bayan Nur, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehrin adı Moğolcada "zengin göl" anlamına gelmektedir. Yüzölçümü 65,788 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 1,669.915'tir. Bayan Nur, 1 Aralık 2003 tarihine kadar aymak statüsünde olup bu tarihte il düzeyi şehir statüsü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uvs (il)</span> Moğolistanda bir il

Uvs ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl ülkenin batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 69,585.39 km² olan ilin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 75,737'dir. İl adını Moğolistan'ın en büyük gölü olan Ubsa Gölü'nden almaktadır. İlin merkezi Ulangom şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ömnögovi (il)</span>

Umnugobi ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 165,380.47 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 61,314'tür. İlin merkezi Dalanzadgad şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Dundgobi (il)</span>

Dundgobi ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 74,690.32 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 38,821'dir. İlin merkezi Mandalgobi şehridir.

Dornogobi ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin güneydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 109,472.30 km² olan ilin nüfusu 58,612'dir. İlin merkezi Saynşand şehridir.

Sühbatur ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 82,287.15 km² olan ilin nüfusu 2009 yılı itibarı ile 54,363'tür. Adını 1921 Moğol Devrimi önderlerinden Damdin Sühbatur'dan almaktadır. İlin merkezi Barun-Urt şehridir.

Dornod ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 123,597.43 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 69,552'dir. İlin merkezi Çoybalsan şehridir.

Moğol Altayları Petroglif Kompleksi Batı Moğolistan'daki Bayan-Ölgii Kazak Yarı-Özerk Aymağında yer alan üç arkeolojik alan üzerine kurulmuş bir petroglif ve mezar anıtları grubudur. Altay Dağları üzerinde yer alır. Alan, 2011 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Kaya çizimleri en erkeni MÖ 11.000 ila MÖ 6.000 yılları arasında değişen 12.000 yıllık bir süreyi kapsar.

Moğolistan'da turizm Sosyalist Hükûmet tarafından son derece sınırlıydı, ancak Sovyetler Birliği'nin dağılması ve 1989 Devrimleri'nin ve 1990'daki Moğolistan Demokratik Devrimi'nin ardından genişlemektedir. Moğolistan, doğal doğal özelliklerin, çok çeşitli el değmemiş manzaraların, göçebe yaşam tarzının ve kültürünün mükemmel bir kombinasyonunu sunan benzersiz ve nispeten keşfedilmemiş bir seyahat yeridir. Moğolistan'daki seyahat organizasyonları yarım yüzyıl öncesine dayanır, ancak özel sektör tabanlı turizm neredeyse yirmi yaşındadır. Günümüzde Moğolistan, hepsi 56'dan fazla eğitim kurumundan mezun olan 403 seyahat şirketi, 320 otel, 647 tatil köyü ve turizm kampına sahiptir. Moğolistan, üyesi olduğu Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü'nde aktif rol almaktadır.

Romanya toplamda 41 ile ayrılmaktadır ve bu iller Bükreş belediyesiyle birlikte Romanya'nın birinci düzey idari bölümlerini oluşturmaktadır. 41 il ve Bükreş ülkenin üçüncü derece İBBS'sini temsil eder ve her biri sınırları içinde yerel yönetimleri temsil eder. Çoğu il adını başlıca nehirlerden alırken bazı iller adını il sınırları içindeki önemli şehirlerden alır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.