İçeriğe atla

Bayağı yayın balığı

Bayağı yayın balığı
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Teleostei
Takım:Siluriformes
Familya:Siluridae
Cins:Silurus
Tür: S. glanis
İkili adlandırma
Silurus glanis
Linnaeus, 1758
Dağılımı
Kazakistan'da Siri Derya ırmağında yakalanmış yayın balığı

Bayağı yayın balığı (Silurus glanis), Siluridae familyasından Avrupa'nın ikinci büyük tatlı su balığıdır. Yassı ve geniş kafası, geniş ağzı, dudaklarından sarkan iki uzun anteni ve çenesinden sarkan daha kısa dört anteni, kuyruğuna kadar uzanan alt-yüzgeci ve kafasının yakınında bulunan daha küçük bir sırt-yüzgeci vardır. Bayağı yayın balığı çok iyi duyma kabiliyetine sahiptir. Seksen yaşına kadar yaşayabilir.

Bayağı yayın balığının dişisi kilo başına 30.000 yumurta üretir. Erkek balık, yavrular yumurtalardan çıkana kadar yuvayı korur, bu süre, suyun sıcaklığına göre üç ila on gün arasında değişir.

Bayağı yayın balığı büyük, ılık gölleri ve derin, yavaş akan ırmakları tercih eder. Su akıntılarının oluşturduğu mağaralarda ve suya batmış ağaçların yanında barınmayı sever.

Alt dudağın üsttekinden daha öne çıkık durmasından da anlaşılacağı gibi, suyun ortasında ve suyun dibinde beslenir. Suni göllerde de üretilen yayın balığı yenilen bir balıktır. Ama yaşlı balıkların eti tatlı olmadığı için belli bir yaşa kadar yenilmesi gerekir; o zaman tadı dana etini andırır.

Bayağı yayın balıkları kuzey hariç Avrupa'nın her yerinde bulunur. Türkiye'de de büyük ırmaklarda ve baraj göllerinde bulunur. Fırat ve Dicle Irmaklarının dışında kalan akarsu ve göllerde yayılmıştır. 3 metreye varan uzunluğu ve 150 kiloya varan ağırlığı ile, mersin balığından sonra Avrupa'nın ikinci büyük balığıdır. Ama bu büyüklüğe ulaşan yayın balıkları çok nadirdir, son yüz yıl içinde, bu büyüklükte balık yakaladığını söyleyenlerin inandırıcı kanıtları yoktur. En son inandırıcı kanıtlar 19. yüzyıldan kalmadır. Yayın balığı ortalama 1,30 - 1,60 metre boyundadır. Bazen iki metreden daha büyüğünü yakalamak da mümkündür. Yakın zamanda yakalanan en büyük yayın balıkları Po Nehrinde yakalanan 2,78 metre boyunda ve 144 kilo ağırlığında, Almanya'da yakalanan 2,49 metre boyunda ve 89 kilo ağırlığındaki yayınlardır. Fransa, İspanya ve Yunanistan'da da yaklaşık bu büyüklüklerde yayınlar yakalanmıştır.

Bayağı yayın balığı genellikle balıkla beslenir, ama solucan, sülük, böcek ve yengeç de yer. Belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra, kurbağa, fare, sıçan, ördek ve su kıyısında yaşayan kuş türleriyle de beslenir.

Yayın balığı efsaneleri

Balıkçılar, tuttukları balığın büyüklüğünü abartmaları ile meşhurdur, ama eğer anlatılan balık yayın balığı ise onları biraz daha ciddiye almak gerekebilir:

  • 1985 yılında iki Yugoslav balıkçı, Tuna Nehrinde balığa çıkarlar. Oltalarına takılan dev yayın balığı onları tekneleri ile birlikte Tuna nehrinin akıntısına karşı 20 kilometre çeker. Nihayet yorulan balığı bir traktörün yardımıyla karaya çekerler; balık 3,5 metre boyunda ve 300 kilo ağırlığındadır.
  • Orta Çağdan kalma belgelere göre, yayın balıklarının suya giren küçük çocukları yedikleri olmuştur.

Kanıtlanmış olaylar

  • 2003 temmuz ayında Almanya'da yaşlı bir kadının köpeği serinlemek için suya girdiğinde, suyun yüzeyinde büyük bir ağız belirir ve köpek bu ağzın içinde kaybolur. Haber Almanya'da bütün gazetelerde ve televizyonlarda yer alır. Alman medyası bu yayın balığına Yakob adını verir.
  • Rusyada görev yapmış birinin aktardığına göre bu zamama yakalanan en büyük yayın balığı bir rus köylüsü tarafından ağ ile yakalanmış ve traktör yardımı ile karaya çıkarılabilmiştir. boyu 5.19 mt ağırlığı 321 kg dir.

Ayrıca bakınız

  • Mezopotamya yayın balığı (Silurus triostegus), Mezopotamya, Güney ve Güneydoğu Anadolu, Orta Doğu.
  • Aristoteles yayın balığı (Silurus aristotelis) Yunanistan. Silurus glanis'in yanında Avrupa'da bulunan tek yayın türüdür.
  • Amur yayın balığı, Avrupa'ya sonradan getirilmiştir.
  • Kedi yayın balığı (ya da cüce yayın balığı) (Amerika).
  • Mekong dev yayın balığı, Çin'de Mekong ırmağının alt kısmında yaşar.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nehir</span> doğal su yolu

Nehir ya da ırmak, genellikle denizlere, göllere ya da bir başka büyük akarsuya dökülen, özellikle genişliği ve taşıdığı su miktarı bakımından büyük akarsulara verilen genel isimdir. Kimi durumlarda ise bir başka suya ulaşmadan yer altında kaybolduğu ya da tamamen kuruduğu da görülmektedir. Büyük akarsular nehir ya da ırmak olarak adlandırılırken daha küçükleri ise çay ve dere olarak adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı dil balığı</span>

Bayağı dil balığı, Soleidae familyasından bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı pisi balığı</span> Balık türü

Pisi balığı, Pleuronectidae familyasından bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Orkinos</span>

Orkinos, Ton balığı olarak da bilinir, uskumrugiller (Scombridae) familyasından Thunnus, Euthynnus ve Katsuwonus cinslerini oluşturan boyu 4,3 metre, ağırlığı 800 kilograma ulaşabilen göçmen balık türlerine verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Siluridae</span> bir balık türü

Siluridae, Siluriformes takımına bağlı saldırgan, yırtıcı ve etobur balık familyasıdır. Pulsuz ve parlak, uzamış bir vücutları vardır. Kaudal yüzgecin yakınında sonlanan çok büyük anal yüzgeçleri vardır. Yağ yüzgeçleri yoktur. Alt ve üst çenede bıyıklar bulunur. Dişleri zımpara gibi küçük ve kuvvetlidir. 3 metreye kadar büyüyebilirler. Derin ve bataklık suları tercih ederler. Geceleri daha aktif olurlar ve hemen hemen her şeyi yiyebilen balıklardır. Balıklar, kurbağalar, su kuşları ve su memelileri gibi canlılardan beslenirler. Sessiz ve sakin suları severler. Asya ve Avrupa'da özellikle de bunların güney bölgelerinde bulunurlar. Türkiye'de örneklerine Sapanca gölü ve Sakarya nehrinde rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Turna (balık)</span> balık cinsi

Turna balığı, Esocidae familyasını oluşturan etçil balık türlerinin ortak adı. Hepsi de Esox cinsine aittir. Füze şeklinde ama yan tarafları düz olan bir vücutları ve içeriye dönük "köpek dişleri" ile dolu olan uzun, ördek gagasını andıran bir ağızları vardır. Sırt ve anal yüzgeçleri vücutlarının çok arka kısmında kalır. Genç yaşlardakiler yeşil, olgun yaşlara ulaşanların ise sarımsı kahverengi renkleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kadife balığı</span> balık türü

Kadife balığı, Yeşil sazan olarak da bilinir, sazangiller (Cyprinidae) familyasından fazla hareket etmeyen, yavaş akan suların dip kısımlarında yaşayan bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Çapak balığı</span>

Çapak balığı, sazangiller (Cyprinidae) familyasına ait bir tatlısu balığı türü.

<span class="mw-page-title-main">Tatlısu levreği</span> Tatli su levreği, percidae familyasindan bütün Avrupada yaygın olan bir etcil tatlisu baliği türü. Türkiyede Anadolu batı karadeniz ve Marmara Bölgesibin tatlısularında bulunur. Baskın bir türdür

Tatlısu levreği, Percidae familyasından bütün Avrupa'da yaygın olan bir etçil tatlısu balığı türü. Türkiye'de Batı Karadeniz ve Marmara Bölgesinin tatlısularında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sudak balığı</span> yırtıcı bir tatlısu balığı

Sudak balığı ya da Uzun levrek, Percidae familyasından yırtıcı bir tatlısu balığı türüdür. Ana vatanının Doğu Avrupa'da bulunduğu düşünülür. Sevilerek yenilen balık olduğundan dolayı insanlar tarafından Batı Avrupa'ya da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ak balık</span>

Ak balık, Tatlısu kefali, Ak kefal, Kepenez ya da Kasna olarak da bilinir, sazangiller (Cyprinidae) familyasına ait bir balık türü.

Bayağı bıyıklı balık, sazangiller (Cyprinidae) familyasına ait bir balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Gökkuşağı alabalığı</span>

Gökkuşağı alabalığı veya Çelikbaş, 1882 yılında Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya getirilmiş olan bir alabalık türü. Balık üretimi için Avrupalı alabalık türlerinden çok daha uygundur.

<span class="mw-page-title-main">Kedi balığı</span> 34 familyayı ve dünyaca 2400 balık türünü kapsayan balık takımı

Siluriformes (Yayıngiller), kemikli balıklar üst sınıfına ait, 34 familyayı ve dünyaca 2400 balık türünü kapsayan bir balık takımı. Siluriformes balıkları genelde yassı yapılı tatlı su balıklarıdırlar. Sadece birkaç türleri denizde, çoğu tatlısuda yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Büyük camgöz</span>

Büyük camgöz, dünyanın en büyük balığı olan balina köpek balığından sonra gelen, dünyanın en büyük 2. balığıdır. 10 metre uzunluğa ve 3 ton ağırlığa ulaşabilir. 12 ya da 15 metre uzunlukta olanların da görüldüğü anlatılmıştır ama bunlar bugüne kadar kanıtlanamamıştır. 3 metreden daha küçüklerini bulmak çok zordur ve bugüne kadar görülen en küçüğü 1,7 m'dir. Akvaryum ortamında 23 cm'ye düşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kara turna balığı</span>

Kara turna balığı, Esocidae familyasına ait Kuzey Amerikada yaygın olan bir tatlı su balık türü.

<span class="mw-page-title-main">Eber Gölü</span> Afyonda göl

Eber Gölü, Afyonkarahisar sınırları içinde yer alan Türkiye'nin 12. büyük gölüdür. En derin yeri 21 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Kambur balina</span>

Kambur balina, oluklu balinagiller (Balaenopteridae) familyasından bir balina türü.

<span class="mw-page-title-main">Deniz inekleri</span> memeli takımı

Deniz inekleri, sadece suda yaşayabilen ve günümüzde 4 türü kalmış olan, otobur bir memeli takımı. Bu takım Afrotheria üst takımına aittir; bugün yaşayan hayvanların arasında en yakın akrabaları fillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Musurgiller</span>

Musurgiller veya Liman yunusugiller (Phocoenidae), dişli balinalar alt takımından bir familya. Yunussular üst familyasının da üyesi olarak yunuslara akrabadırlar, ancak bir sıra özellikler onları yunusgillerden farklı kılar. En mühim farklılıkları kafa şekli ve dişlerinde bulunur. Türkiye denizlerinde yaşayan tek türü bayağı musurdur. Familyanın 6 türü 4 cinse bölünmekte.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.