Ahtapot; yumuşak gövdeli, sekiz kollu, Octopoda takımında sınıflandırılan yumuşakçaların genel adı. Kabul görmüş 300 civarında türü bulunan ahtapotlar kalamarlar, mürekkep balıkları ve nautiloidler ile birlikte kafadan bacaklılar (Cephalopoda) sınıfında gruplandırılırlar. Diğer kafadan bacaklılar gibi ahtapot bilateral simetrik, iki gözlü ve tek gagalıdır. Ağzı kollarının ortasında yer alır. Çok hızlı şekil değiştirebilen yumuşak gövdesi sayesinde küçük deliklerden gövdesini sıkıştırarak geçebilir. Yüzerken sekiz kolu arkasından uzanır. Sifon hem solunum hem de su jeti fışkırtmak vasıtasıyla hareket için kullanılır. Karmaşık bir sinir sistemine ve mükemmel bir görme duyusuna sahip olan ahtapotlar omurgasızlar içerisinde en zeki ve davranışsal olarak en büyük farklılıkları gösteren hayvanlar arasındadırlar.
Yumuşakçalar, ilkin ağızlılar (Protostomia) kladı, Lophotrochozoa üst şubesinden bir hayvan şubesidir. Ahtapot, kalamar gibi kafadan ayaklılar, salyangoz ve sümüklü böcek gibi karından ayaklılar, midyeler ve kitonlar bu şubedendir. Çizgili kas ilk defa bu sınıfta ortaya çımıştır. Yaklaşık 85,000 yaşayan türü bulunur.
Doktor Octopus ya da kısaca Doktor Ock. Stan Lee ve Steve Ditko tarafından Marvel Comics dergilerinde yaratılmış bir çizgi roman karakteridir. Örümcek Adam'ın ana ve en eski düşmanlarından biridir. Örümcek Adam'a karşı kurulan ilk süper kötü ekip olan Sinister Six'in kurucusu ve lideridir.
Taklitçi ahtapot, diğer canlıları taklit edebilen bir ahtapot türüdür. Taklitçi ahtapot aslan balığı, deniz yılanı, pisibalığı, vatoz, deniz anası, deniz şakayığı ve paygamberdevesi karidesi gibi hayvanları taklit edebilmektedir. Bunu kollarını ve gövdesini biçimlendirip rengini değiştirerek yapmaktadır.
Sinister Six, "Belalı Altı" olarak da bilinen Marvel Comics çetesi.
Ahtapot Paul ya da Kahin ahtapot Paul, Almanya millî futbol takımını konu alan ve genellikle doğru sonuç veren kehanetleriyle üne kavuşan bir ahtapottur.
Mavi halkalı ahtapotlar, Hapalochlaena cinsini oluşturan, Japonya'dan Avustralya'ya Pasifik ve Hint Okyanusu'nun gelgit havuzu ve mercan resiflerinde bulunan dört çok zehirli ahtapot türünün ortak adıdır. Sarımsı derileri üzerinde hayvan tehdit edildiğinde belirgin şekilde renk değiştiren mavi ve siyah halkaları ile ayırt edilebilirler. Aralarında yengeç, keşiş yengeci, karides ve diğer kabukluların da bulunduğu küçük hayvanlar ile beslenirler.
Haliphron atlanticus, bilinen en büyük iki ahtapot türünden biridir; bilimsel rekorlara göre, tahmini maksimum uzunluğunu 350 cm (11,5 ft) ve ağırlığı 75 kg (165 lb)dır. Günümüzde varlığını sürdüren türler arasında, yedi kollu ahtapota benzeyen tek büyük tür dev Pasifik ahtapotudur.
Octopus wolfi bilinen en küçük ahtapot türüdür. Batı Pasifik'teki sığ sularda bulunur. Ahtapot kolunun ucuna yakın yerde bulunan vantuzların ucundaki "papilate saçakları" deseniyle karakterize edilir.
Octopus cyanea, ayrıca bilinen adıyla büyük mavi ahtapot veya gün ahtapotu, Octopodidae familyasından bir ahtapottur. Hem Pasifik, hem de Hint Okyanusu'nda rastlanır. Yayılımı Hawaii'den Afrika'nın doğu kesimlerine kadar uzanır. O. cyaneanın mantosu 16 santimetreye kadar büyüyebilirken, toplam uzunluğu kollarla beraber 1 metreyi bulabilir. Ağırlığı en az 6 kilogram olabilir. Büyük bireylerde her kolda 450-500 vantuz bulunabilir. Octopus Vulgaris gibi orta boyutlu bir ahtapottur. Bu ahtapot, ilk olarak 1849'da İngiliz zoolog John Edward Gray tarafından tanımlanmıştır; türünün ilk örneği Avustralya'da bulunmuştur ve Londra'daki Londra Doğa Tarihi Müzesi'nde sergilenmektedir.
Callistoctopus macropus, ayrıca bilinen adıyla Atlantik beyaz noktalı ahtapotu, beyaz noktalı ahtapot, veya çim ahtapotu, Akdeniz'in sığ bölgelerinde, doğu ve batı Atlas Okyanusu'nun sıcak bölgelerinde, Karayip Denizi'nde ve İndo-Pasifik bölgesinde bulunan bir ahtapot türüdür. Bu ahtapot, mercan dallarının arasında gizlenen küçük organizmalar ile beslenir. Callistoctopus macropus, diğer ahtapotların aksine geceleri avlanır. Kıyıya yakın yerlerde yaşayan bu tür, 17 m (56 ft) derinlikte görülebilir. En sevdiği yaşam alanı kum, moloz veya deniz otu çayırlarıdır ve bazen kendini kuma gömer.
Birçok farklı kültürden insanlar ahtapot yerler. Kollar ve bazen diğer vücut parçaları çeşitli şekillerde hazırlanırbu durum genellikle türlere ve/veya coğrafyaya göre değişkenlik gösterir.
Pohlsepia mazonensis, tanımlanan en eski ahtapottur ve Karbonifer dönemden yaşamıştır. Bu tür, istisnai şekilde korunmuş tek bir fosilden bilinmektedir ve fosil, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğusundaki Carbondale Formasyonu Pennsylvanian Francis Creek Shale'de keşfedilmiştir.
Bathypolypus arcticus, kuzey Atlantik ahtapotu veya derin deniz ahtapotu, Kuzey Atlantik'te yaşayan küçük bir demersal ahtapot türüdür. Genellikle sıcaklığın 2 ve 6 derece arasında olduğu, 200 ve 600 metre arasındaki derinliklerde yaşar.
Tremoktopus, subtropikal ve tropikal denizlerde orta sularda ortaya çıkan dört tür içeren pelajik sefalopod cinsidir. Genellikle battaniye ahtapotu olarak bilinirler ve yetişkin dişilerin sırt ve sırt yanı kollarını bağlayan uzun, şeffaf ağlardan ötürü bu adı almışlardır. Diğer kollar çok daha kısadır.
Kaliforniya iki benekli ahtapotu, Kaliforniya kıyısı da dahil olmak üzere Pasifik Okyanusu'nun birçok bölgesinin yerlisi olan bir ahtapot türüdür. Başının her iki tarafında da bulunan yuvarlak mavi göz lekeleri ile ayırt edilebilirler. Bu türün bireyleri genellikle 2 sene yaşar. 2015'te, genomu sıralanmıştır.
Abdopus aculeatus Octopoda takımındaki küçük bir ahtapot türüdür. A. aculeatus, tipik dinlenme kamuflajından dolayı yaygın olarak alg ahtapotu olarak da anılır. Görüntüsü su yosunuyla beraber büyümüş bir yumuşakça kabuğunu andırır. Küçük boyutlu bu ahtapotun mantosunun uzunluğu küçük bir portakal (~7 cm) kadardır ve ayaklarının uzunluğu 25 santimetredir. Çevresini taklit etme yeteneği gelişmiştir.
Vibrio lentus deniz ortamında bulunan bir gram negatif bakteri türüdür. İlk defa Akdeniz istiridyesinden izole edilmiştir. Ahtapotlara patojenik olan bu tür, deri lezyonları, kas maruziyetlerine ve bazen ölüme sebep olur.
Ahtapot yetişticiliğinin gelişimi, Akdeniz, Güney Amerika ve Asya ülkelerindeki güçlü piyasa taleplerine bağlı olarak yönlendirilmektedir. Ahtapotlar kısa yaşar, hızlı büyür ve erken olgunlaşır. Genellikle iki veya üç kilograma erişirler. Ardışık nesiller arasında çok az örtüşüm vardır.
Büyük Pasifik çizgili ahtapot, zekası ve sosyal yapısı ile bilinen bir ahtapot türüdür. İlk olarak 1970'lerde belgelenen ve üzerinde yapılan araştırmaların devam ettiği tür, henüz bilimsel olarak sınıflandırılmamıştır. Bu yüzden türün bilimsel adı yoktur. Normalde yalnız olan diğer ahtapot türlerinin aksine, bu türün 40 bireye varan gruplar oluşturduğu rapor edilmiştir. Çoğu ahtapot türü yamyamdır ve erkeğin dişiyle çiftleşirken dikkatli olması gerekir. Bu ahtapotlar ise karınları birbirine değerken gaga ve vantuzlarını bir araya getirerek çiftleşir. Bu tür, samimi çiftleşme davranışları, sosyal topluluklar oluşturmaları ve yaşamları boyunca birçok kez üreme yetenekleriyle diğer ahtapot türlerinden ayrılır. Tür, Doğu Pasifik'te görülmüştür.
