Batı Planı

Batı Planı (Lehçe: Plan Zachód), İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin Polonya Ordusu'nun Nazi Almanyası'ndan gelen işgale karşı savunma amaçlı bir askeri planıydı. 1930'ların sonunda tasarlandı.^[1]

Józef Piłsudski Polonya'nın diktatörüyken, planlar Polonya'ya doğudan olası bir saldırı üzerinde yoğunlaştı. Ancak Piłsudski'nin 1935'teki ölümünden sonra, yeni Polonya hükûmeti ve ordusu durumu yeniden değerlendirdi ve 1920'lerin ortalarından kalma bir Polonya-Alman savaşı için mevcut Polonya planının ("S Planı") yetersiz olduğuna karar vererek revize edilmesi gerektiği kararlaştırıldı.

Ancak 1938'e kadar öncelik batıda değil doğuda kaldı ve Polonya tahkimatlarının çoğu Polonya-Sovyet sınırında inşa edildi.

İlk versiyon, Almanların Pomeranya'dan Varşova'ya, Silezya ve Prusya'dan gelen destekleyici saldırılarla, Alman Pomeranyası ile Prusya arasında erken bir bağlantı kurmayı hedefleyerek saldıracağını tahmin ediyordu.^[2] Almanya'nın Çekoslovakya'nın bazı kısımlarını ilhak etmesi ve sınır değişikliklerinden sonra, Polonyalı planlamacılar, Silezya'dan Piotrków ve Łódź üzerinden Varşova ve Kraków'a doğru ana hamlenin geleceği beklentisiyle planı revize ettiler. Polonyalı planlamacılar, çok önemli bir istisna dışında, Alman saldırılarının çoğunun yönünü doğru bir şekilde tahmin ettiler.

Ana tartışma, Polonya kuvvetlerinin uzun sınırları savunması mı yoksa doğu ve güneyi geri çekip nehirlerle desteklenen daha kısa bir hattı savunmaya mı çalışması gerektiği kararını içeriyordu. İkinci plan askeri açıdan daha sağlam olsa da, Polonyalı politikacılar Almanya'nın bazı tartışmalı bölgeleri (Danzig Serbest Şehri, Danzig Koridoru ve Silezya gibi) işgal etmekle yetinebileceğinden ve ardından erken bir bu bölgeleri işgal ettikten sonra savaşın sona erebileceğini düşünüyordu.^[3] Batı bölgeleri aynı zamanda en yoğun nüfuslu bölgelerdi ve seferberlik ve Polonya Ordusu için sürekli askeri ekipman ve tedarik üretimi için çok önemli olan büyük sanayi merkezlerine sahipti.

Sınırları koruma kararıyla bile, Polonya'nın Almanlar tarafından neredeyse üç taraftan kuşatılmış olması, bazı bölgelerin savunulmasının neredeyse imkansız olduğu ve bu nedenle erkenden terk edilmesi gerektiği kararına neden oldu. Kuzeybatı Pomorze Voyvodalığı ve Poznań Voyvodalığı için durum buydu. Kara Kıyı Savunması adlı ayrı bir kuvvet, kıyının önemli kısımlarını mümkün olduğu kadar uzun süre koruyacaktı ve yüzeydeki Polonya Donanmasının çoğu, Peking Planında belirtildiği gibi Birleşik Krallık'a tahliye edilecekti (denizaltılar düşmanla çatışmaya girecekti). Ana Polonya savunma hattı, Augustów Ormanı - Biebrza Nehri - Narew Nehri - Vistül (ve Modlin, Toruń, Bydgoszcz kasabaları) - Inowrocław Gölleri - Warta - Widawka Nehri - Częstochowa kasabası - Silezya surları - Bielsko-Biała kasabası - Żywiec kasabası - Chabówka köyü - ve Nowy Sącz kasabası bölgelerinde oluşturulacaktı. İkinci savunma hattı, Augustów Ormanı - Biebrza Nehri - Narew Nehri - Bug Nehri - Vistül - ve Dunajec Nehri'ne dayanıyordu. Son olarak, üçüncü savunma hattı, güneydoğuya Romanya sınırına doğru çekilmeyi ve Romanya Köprübaşı bölgesinde mümkün olduğu kadar uzun süre kalmayı içeriyordu.

Plan, bir Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı pek olası görünmediğinden, Sovyetler Birliği'nin tarafsız olacağını varsayıyordu. Ancak plan, Litvanya'nın Polonya ile Litvanya arasında tartışmalı bir şehir olan Vilnius'u almaya çalışmasına izin verdi ve başta Sınır Savunma Kolordusu'nun seçkin birimleri olan küçük bir Polonya kuvveti, bu bölgeyi güvence altına almak için ayrıldı.^[4]

Plan, Polonya kuvvetlerinin birkaç ay dayanabileceğini, ancak ikiye veya üçe bir olduğu tahmin edilen Alman sayısal ve teknik üstünlüğü tarafından geri püskürtüleceğini varsaydı. Ardından, Fransa-Polonya Askeri İttifakı ve Polonya-İngiliz Ortak Savunma Paktı tarafından zorunlu kılınan Batılı Müttefikler (Fransa ve Birleşik Krallık), batıdan bir saldırı başlatacak ve bu da önemli sayıda Alman kuvvetini doğudan uzaklaştırarak batıya sevk edecekti. Böylece Polonya kuvvetlerinin bir karşı saldırı başlatmasına uygun müsait bir ortam olacaktı.

Plan, düşmanın saldırı yönlerinin büyüklüğünü, yerini ve çoğunu doğru bir şekilde üstlendi. Ancak Almanlar saldırdığında, ikinci ve sonraki savunma hatları ve ilgili öğeler plan tarafından tam olarak tanımlanmamıştı ve hiçbir yönü askeri tatbikata konu olmamıştı. Ayrıca, özellikle iletişim ve erzak ile ilgili olanlar olmak üzere, tamamlanmamış başka kısımlar da vardı.

Almanya, 1 Eylül 1939'da Polonya'yı işgal ettiğinde, Polonya kuvvetleri, planı eleştirenlerin tahmin ettiği gibi, Sınır Savaşı'nda önemli bir yenilgiye uğradı. Alman hareketliliğini ve blitzkrieg stratejisini hafife almak ve Polonya hareketliliğini abartmak, Sovyetlerin Polonya'yı işgali ve Batı Müttefiklerinden vadedilen yardımın olmaması gibi diğer faktörler, Polonya'nın 6 Ekim 1939'daki yenilgisine katkıda bulundu.