İçeriğe atla

Batyar

Batyar Günü kutlamaları

Batyarlık veya Batyar (ukr. batyar pol. baciar ) - XIX'in ortasından XX yüzyılın ortasına kadar var olan Lviv alt kültürü.[1]

Tarih

Alt kültürün adı, "haydut", "maceracı" anlamına gelen Betyar (Macarca: betyár) kelimesinden gelir ve İran dillerinden gelir.[2] Lviv, 19. yüzyılda Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu için, şehirlerinin bir kısmı Macar nüfusuna sahipti ve terimi ana dillerinden yerel lehçeye getirdiler.[3] Ian Lyam'a göre terim, "düzensiz yaşayan, ihmalkâr, kirli, sarhoş, hor görülen bir kişi" anlamında tanımlanmıştır.[4] Lviv'de batyar, riskli şakalar yapabilen cesur bir adam olarak tanımlanırdı. Batyarların çoğu, tavernalarda ve bahçelerde toplanan banliyö yerleşim yerlerinin (özellikle Lychakov ve Podzamche) sakinleriydi.[1]

Batyarlar, bazıları hala Lviv'de kullanılan Lehçe, Ukraynaca, Almanca ve İbranice kelimelerin karışımı olan özel bir argo kullandılar. 1933'te, sunucuları Tonko ve Szczepcho ile birlikte Lviv'de "Mutlu Lviv Dalgası" radyo programı yayınlandı ve bu, batyar alt kültürünü Polonya'nın diğer bölgelerinde daha da popüler hale getirdi.[1] Batyarizm, Lviv Polonya batyar folklorunun kanıtladığı gibi, esas olarak Polonyalılar arasında yaygındı.[5] Doğu Polonya'nın 1939'da Sovyetler Birliği tarafından işgalinden sonra ve yine 1945'te Ukrayna SSC'nin bir parçası olarak Sovyetler Birliği'ne dahil edildiğinde geriledi. Sovyet yetkililer, Polonyalıların çoğunu sınır dışı etti ve yerel Polonya kültürünü baskı altına aldı.[6]

Kültürel etki

Müziği besteci Henrik Vars'a, sözleri Emanuel Schlechter'e ait olan " Only in Lviv " şarkısı Batyarların marşı olarak kabul edildi.[1]

Lviv Kent Konseyi'nin 1 Mayıs 2008 tarihli kararına göre kentte her yıl Batyar Günü kutlanıyor.[7] Lviv'de Batyar Günü, bir Sovyet tatili olan 1 Mayıs Uluslararası İşçi Bayramı'nın yerini aldı.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "День Батяра у Львові стане щорічним". BBC Ukrainian (Ukraynaca). 1 Mayıs 2008. 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  2. ^ „mint a kulonbozo arnyalata „tarsas-csavargo” kifejezesek” (tłum. Lehçe: są to wszystko odcienie/barwy tego samego słowa): harnaś, batjar, kuruc, portasz, ferens, martahus, hajduk, tołhaj, opryszek, pandur [w:] Magyar nyelvőr. Magyar Tudományos Akadémia. 1954. t. 78. s. 229.
  3. ^ "Betyár". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 23 Ekim 2006. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  4. ^ Chłędowski Kazimierz. Pamiętniki. Galicja (1843–1880). Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 2006. 83-04-04877-9. s. 304.
  5. ^ "Національна мозаїчність Львова". ZAXID.NET (Ukraynaca). 1 Şubat 2008. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  6. ^ "Creative Marketing". dikart.com.ua. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  7. ^ "Вместо Дня солидарности трудящихся во Львове отметят День батяра". Корреспондент.net (Rusça). 10 Nisan 2008. 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2021. 
  8. ^ "Batiar Day celebrated in Lviv (by Channel 5 on May 1, 2009)". 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bratislava</span> Slovakyanın başkenti

Bratislava (Slovakça telaffuz: [ˈbracɪslava]

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kraków</span>

Kraków, Polonya'nın en eski ve en büyük üç şehrinden biridir. 2019 yılı itibarıyla şehirde 779.000 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kiev</span> Ukraynanın başkenti

Kiev, Ukrayna'nın en büyük kenti ve başkenti. Avrupa'nın en kalabalık 7. kenti.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rzeszów</span>

Rzeszów, Polonya'nın güneydoğusunda bir şehirdir. Nüfusu 2010 istatistiki verilerine göre 179,455'tir. Sandomierska Vadisi'nin ortasında, Wisłok Nehri'nin çevrelediği bir alanda bulunur. Şehir, 1354 yılında belediye ruhsatı garantisi alan şehir, günümüzde 1999'dan beri Polonya'nın Alt Karpatya Voyvodalığı'nın en büyük şehri olmasının yanında başkentliğini yapmaktadır. Büyük Avrupa Şehirleri Ağı olarak görülen Eurocities üyesi olan şehirde Rzeszów-Jasionka Uluslararası Havaalanı, çok sayıda yüksek eğitim kurumu, önemli holdingler ve konsolosluklar bulunmaktadır.

Haydut özellikle 19. yüzyılda Balkanlar'da, Orta ve Doğu Avrupa'da kanun kaçakları, eşkıyalar ve bağımsızlık savaşçıları için kullanılan genel terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Lviv Üniversitesi</span>

Lviv Üniversitesi ya da resmi adıyla Lviv İvan Franko Ulusal Üniversitesi Ukrayna'da, tarih boyunca eğitimini kesintisiz sürdüren en eski üniversite. Batı Ukrayna'nın Lviv Oblastı'ndaki tarihi Lviv kentinde bulunur. Ukrayna devlet sınavları puan alımları ile yüksek öğretim kurulu listesinde ülkenin en iyi dördüncü (2020) üniversitesi olarak yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">MKS Pogoń Szczecin</span>

MKS Pogoń Szczecin Polonya'nın Szczecin kentinde kurulmuş bir profesyonel futbol kulübüdür. Kulüp, 1945 yılında Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın doğu topraklarını ilhak etmesinden sonra Lwów'den batıya göç eden Polonyalılar tarafından kuruldu. Pogoń Szczecin'in kurucuları daha önce Pogoń Lwów takımın taraftarlarıydı ve yeni kulübün renkleri aslında eski kulübü yansıtmaktadır. Polonia Bytom ve Odra Opole takımlarıda aynı şekilde kurulmuş veya Lwów eski sakinleri tarafından tekrar canlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Polonya Cumhuriyeti</span> 1918-1939 arasında hüküm sürmüş devlet

İkinci Polonya Cumhuriyeti, I. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1918 yılından II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olan 1939 yılına kadar Orta ve Doğu Avrupa'da siyasal varlığını sürdürmüş bir devlettir. 1939 yılında Nazi Almanyası ve Sovyetler Birliği'nin işgali sonucunda sınırları Nazi Almanyası, Sovyetler Birliği ve Slovak Cumhuriyeti arasında paylaştırıldı. İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin Çekoslovakya, Weimar Cumhuriyeti, Letonya, Litvanya, Romanya Krallığı ve Sovyetler Birliği ile sınırı vardı. Sürgündeki Polonya hükûmeti, önce Paris'te ve daha sonra 1940'taki Fransa'nın düşüşünde Londra'da kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Şçe ne vmerla Ukrayiny i slava, i volia</span> Ukrayna Ulusal Marşı

"Šče ne vmerla Ukrajiny i slava, i volja" 1992 yılından beri Ukrayna'nın ulusal marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Ukrayna Savaşı</span>

Polonya-Ukrayna Savaşı 1918 ve 1919 yıllarında, Avusturya-Macaristan'ın dağılmasından sonra İkinci Polonya Cumhuriyeti ve Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti'nin Doğu Galiçya üzerindeki kontrolü için çıkan bir çatışmaydı. Doğu Galiçya, Avrupa'da en büyük petrol rezervine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Strıy</span>

Stryi Ukrayna'nın Lviv Oblastında yer alan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2017 yılı itibarıyla 59,325'tir.

<span class="mw-page-title-main">Hetman</span>

Hetman, Orta ve Doğu Avrupa'da kullanılan, tarihsel olarak askeri komutanlara verilen siyasi unvandır.

<span class="mw-page-title-main">1951 Polonya-Sovyet toprak değişimi</span>

1951 Polonya-Sovyet toprak değişimi veya 1951 Polonya-Sovyet sınır düzenleme anlaşması, Moskova'da Sovyetlerin kontrolündeki Polonya Halk Cumhuriyeti ile Sovyetler Birliği arasında karşılıklı sınırları boyunca yaklaşık 480 km² araziyle ilgili olarak imzalanan bir sınır düzenlemesiydi. Anlaşma 15 Şubat 1951'de imzalandı ve 28 Mayıs 1951'de Polonya Halk Cumhuriyeti ve 31 Mayıs 1951'de SSCB tarafından onaylandı. 16 Ağustos 1945 tarihli sınır anlaşmasını değiştirdi ve 5 Haziran 1951'de yürürlüğe girdi. Değişim, Polonya tarafından vazgeçilen zengin kömür yatakları nedeniyle Sovyetler Birliği'nin kesin ekonomik yararına yapıldı; bu yataklar II. Dünya Savaşı'ndan çok önce keşfedildi. Anlaşmayı izleyen sekiz yıl içinde, Sovyetler orada yıllık toplam 15 milyon ton madencilik kapasitesine sahip dört büyük kömür madeni inşa etti. Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hükûmetinin bu süreçte söz hakkı yoktu.

<span class="mw-page-title-main">Lubomyra Mandziy</span>

Lubomyra Stepanivna Mandziy, Ukraynalı eğitimci, bürokrat ve siyasetçi. 25 Mart 2020-25 Haziran 2020 tarihleri Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanı olarak görev aldı.

Olha Faustinivna Ilkiv, Ukraynalı bir partizan ve Ukrayna İsyan Ordusu'nun irtibat subayıydı.Ukrayna'da en çok Ukrayna İsyan Ordusu Başkomutanı Roman Shukhevych'in irtibat subayı olmasıyla tanınır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.