İçeriğe atla

Batmaz uçak gemisi

Mükemmel bir "batmaz uçak gemisi" olan Enewetak'ın Amerikan uçak pistinin havadan görünümü.

Batmaz uçak gemisi, bir askerî gücün güç projeksiyonunu genişletmek için kullanılan coğrafi veya siyasi bir adaya atıfta bulunmak için kullanılan bir terimdir. Böyle bir varlık bir hava üssü olarak hareket etme kabiliyetine sahip olduğundan ve kolayca yok edilemeyen fiziksel bir kara kütlesi olduğundan, aslında, batması mümkün olmayan hareketsiz bir uçak gemisidir.

Batmaz uçak gemisi terimi ilk olarak İkinci Dünya Savaşı sırasında, Pasifik Okyanusu'ndaki adaları tanımlamak için ortaya çıktı ve Japonya'ya karşı okyanus aşırı savaşlarında Amerikan bombardıman uçakları için potansiyel hava pistleri olarak stratejik olarak önemli hale geldi. ABD ordusu, Japon kuvvetlerini adalardan çıkarmak için çok sayıda adaya operasyonuna girişti; bu amaçla, ABD Donanması Hava Kuvvetleri, Japonya'ya karşı hava operasyonlarını desteklemek için genellikle daha sonra orada sıfırdan (bazen tüm atollerin üzerinde) hızlı bir şekilde hava pistleri inşa etti.

Midway, 1942'de Midway Muharebesi'nde dördüncü, batmaz bir Amerikan uçak gemisi olarak tanımlandı (Amerikalıların üç normal uçak gemisi vardı). Savaşta gerçekten de bu şekilde işlev gördü, Midway'den gelen uçaklar Japon gemilerine saldırdı ve Midway birçok saldırıya uğramasına karşı Midway'den kalkan ABD uçakları Japonlara saldırmaya devam etti.[1]

Malta ve İzlanda bazen II. Dünya Savaşı sırasında batmaz uçak gemileri olarak tanımlandı ve Malta'yı Mihver devletlerinin hedefi haline getirdi.[2] Çin İç Savaşı'nın sonunda, ABD ordusunun Tayvan'ı batmaz bir uçak gemisi olarak gördüğü söylendi, ancak ABD ve Çin 1970'lerde ilişkileri normalleştirdiğinde Tayvan'a yönelik bu tutum değişti ve Birleşik Devletler anlaşmayı iptal etti. Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri Tayvan İlişkileri Yasası aracılığıyla statükoyu fiilen korumuştur.[3] ABD ordusunun da Soğuk Savaş sırasında Britanya Adaları'nı batmaz uçak gemileri olarak gördüğü söyleniyor.[4][5] 1983'te Japonya Başbakanı Yasuhiro Nakasone, Japonya'yı "Pasifik'te batmaz bir uçak gemisi" yapma sözü vererek ABD'ye Sovyet bombardıman uçakları tehdidine karşı savunmada yardımcı oldu.[6][7] ABD Dışişleri Bakanı Alexander Haig, İsrail'i "dünyanın batırılması mümkün olmayan en büyük Amerikan uçak gemisi" olarak nitelendirdi.[8] CVA-01 uçak gemilerinin üretimine karşı çıkan Kraliyet Hava Kuvvetleri, Singapur'u Avustralya'ya 400 mil daha yakınlaştıran sahte haritalar kullanarak Avustralya'nın aynı rolü yeterince yerine getirebileceğini iddia etti.[9] Kıbrıs adası, Birleşik Krallık'ın oradaki askeri varlığıyla ilgili olarak, genellikle batmaz bir uçak gemisi olarak tanımlanır.

Kaynakça

  1. ^ https://digitalcommons.georgiasouthern.edu/cgi/viewcontent.cgi[]?
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  4. ^ https://web.archive.org/web/20060326054712/ []
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  7. ^ https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html 9 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.?
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi</span> açık denizlerdeki bir çeşit donanma-hava üssü

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

TCG <i>Gayret</i> (D-352) Savaş Gemisi

TCG Gayret (D-352), Türk Deniz Kuvvetleri'nde 22 yıl kullanılmış, günümüzde İzmit'te müze gemi olarak kullanılan Gearing sınıfı bir muhrip. Türkiye satın almadan önce USS Eversole (DD-789) ismiyle ABD Deniz Kuvvetleri'nde kullanıldı. Geminin ikinci ismi 1915-1942 yılları arasında yaşamış, Midway Savaşında hayatını kaybetmiş olan donanma pilotu Teğmen John T. Eversole'un adından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pearl Harbor Saldırısı</span> Japon kuvvetlerinin ABD güçlerine yaptığı ani baskın

Pearl Harbor Saldırısı, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'nin 7 Aralık 1941 sabahı Hawaii adalarının Oahu adasında bulunan Pasifik Filosu ve Pearl Harbor askerî üslerine karşı düzenlediği sürpriz saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Isoroku Yamamoto</span> Japon Amiral

Isoroku Yamamoto , II. Dünya Savaşının ilk dört yılı boyunca Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'nin Birleşik Filosu'nun başkomutanı. Japon İmparatorluk Donanması Akademisi, Birleşik Devletler Donanma Savaş Koleji ve Harvard Üniversitesi'nde (1919-1921) okudu.

<span class="mw-page-title-main">Chūichi Nagumo</span> Japon amiral (1887 – 1944)

Chūichi Nagumo, Japon İmparatorluk Donanmasında Oramiral ve çok kısa bir süre Japon İmparatorluk Donanması 1. Hava Filosu komutanlığı yaptı. Ayrıca donanma içinde sınırsız büyüme ve dünyanın en güçlü donanması oluşturma isteği içindeki filo hizipinin de bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mitsuo Fuchida</span> Japon İmparatorluk Donanması Hava Hizmetlerinde yüzbaşı

Mitsuo Fuchida , Japon İmparatorluk Donanması hava Hizmetlerinde yüzbaşıydı ve II. Dünya Savaşı sırasında ve öncesinde pilottu.

<span class="mw-page-title-main">Akagi (uçak gemisi)</span>

Japon Uçak Gemisi Akagi , Japon İmparatorluk Donanmasında II. Dünya Savaşı sırasında hizmet etmiş bir uçak gemisidir. Japon İmparatorluk Donanması için aslında Amagi sınıfı muharebe kruvazörü olarak tasarlamış ve 1922'de Washington Deniz Silahsızlanması Konferansı'nun sonucu gereğince gemi çeşidini değiştirilmiştir. Geminin adı Japonya'nın Kanto bölgesinde bir yanardağ Akagi-Yama 'dan alınmıştır.

<i>Hiryū</i> (uçak gemisi) Eski bir Japon uçak gemisi

Japon Uçak Gemisi Hiryū , Japon İmparatorluk Donanmasının Sōryū sınıfı uçak gemisinden birisidir. Pasifiklerde savaşın başlangıcı olan Pearl Harbor saldırısında yer alıp, 5 Haziran 1942 tarihinde Midway Savaşı sırasında bir hava saldırısı ile batırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> 2. Dünya Savaşında Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asyayı ve Çini kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir

Pasifik Cephesi, Pasifik Okyanusu ve adalarını, Güneydoğu Asya'yı ve Çin'i kapsayan 7 Temmuz 1937 ile 14 Ağustos 1945 tarihleri arasındaki savaşların sürdüğü cephedir. Cephenin 7 Temmuz 1937'de Çin-Japon Savaşı ile açıldığı kabul edilir. Savaşın en önemli olayı; Japonya'nın çeşitli ülkelere saldırması sonrasında 7 Aralık 1941'de Pearl Harbor'da ABD güçlerine yaptığı Pearl Harbor Saldırısı'dır. Bu saldırıyla beraber ABD savaşa katılmış ve savaş gerçek anlamıyla bir dünya savaşı halini almıştır. Bugün Japonların çoğu tarafından bu savaş Pasifik Savaşı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kaga (uçak gemisi)</span>

Japon Uçak Gemisi Kaga , Japon İmparatorluk Donanması için aslında bir zırhlı olarak tasarlamış bir uçak gemisidir. Geminin adı Japonya'nın eski eyaletlerinden Kaga-no-kuni günümüzdeki Ishikawa-ken'den alınmıştır. Pearl Harbor saldırısında görev almış ve 4 Haziran 1942 tarihinde Midway savaşında batırılmıştır

<span class="mw-page-title-main">Midway Muharebesi</span> II. Dünya Savaşında bir çatışma

Midway Muharebesi , Japon İmparatorluğu'nun Pearl Harbor'a saldırısından altı ay ve Mercan Denizi Muharebesi'nden bir ay sonra, 4-7 Haziran 1942'de İkinci Dünya Savaşı'nın Pasifik Bölgesi'nde gerçekleşen büyük bir deniz muharebesidir. Amiraller Chester W. Nimitz, Frank J. Fletcher ve Raymond A. Spruance komutasındaki ABD Donanması, Amiraller Isoroku Yamamoto, Chūichi Nagumo ve Nobutake Kondō komutasındaki Japon İmparatorluk Donanması'nın saldırgan filosunu Midway Adası'nın kuzeyinde bozguna uğratarak Japon filosuna ağır hasar verdi. Askeri tarihçi John Keegan bunu "deniz savaşları tarihindeki en çarpıcı ve belirleyici darbe" olarak nitelendirirken, deniz tarihçisi Craig Symonds ise "Salamis, Trafalgar ve Tsushima Boğazı ile birlikte hem taktiksel olarak belirleyici hem de stratejik olarak etkili olan dünya tarihindeki en önemli deniz çatışmalarından biri" olarak nitelendirdi.

<i>Sōryū </i> (uçak gemisi)

Japon Uçak Gemisi Sōryū , Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetlerinin uçakgemisidir. Pearl Harbor saldırısında görev almış ve Midway deniz muharebesi sırasında bir hava saldırısı sonucu batırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Iwo Jima Muharebesi</span>

Iwo Jima Muharebesi, 19 Şubat 1945 - 26 Mart 1945 tarihlerinde Pasifik Okyanusunda bulunan Iwo Jima adlı küçük bir adada Japon İmparatorluğu ile Amerika Birleşik Devletleri arasında meydana gelen çatışmadır. 1945 yılı Şubat ayında Amerikan birlikleri Japon ana vatanından sadece 1200 km uzaktaki bir adaya toplanmıştı. Iwo Jima; 21 km² büyüklüğünde volkanik bir ada. Ama Japon ana vatanının istilası için hayati önem taşıyan 2 hava alanına sahipti. İkinci Dünya Savaşının sembol fotoğrafı olan ABD askerlerinin bayraklarını bir tepeye dikmelerini gösteren fotoğraf bu muharebe esnasında çekilmiştir.

<i>Luftwaffe</i> II.Dünya Savaşında Alman Hava Kuvvetleri

Luftwaffe, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Wehrmacht birliklerinin hava savaş birimiydi. Almanya'nın I. Dünya Savaşı sırasındaki askeri hava kuvvetleri, İmparatorluk Ordusu'nun Luftstreitkräfte'si ve İmparatorluk Donanması'nın Marine-Fliegerabteilung'u, Mayıs 1920'de Versay Antlaşması'nın şartları uyarınca dağıtıldı ve Almanya'nın herhangi bir hava kuvvetlerine sahip olması yasaklandı.

USS <i>Hornet</i> (CV-8)

USS Hornet (CV-8), Birleşik Devletler Donanması'nın Yorktown sınıfı bir uçak gemisiydi. Ayrıca, bu ismi alan yedinci Birleşik Devletler Donanması gemisiydi. Pasifik Cephesi'ndeki Doolittle Baskını, Midway Savaşı ve Buin-Faisi-Tonolai Baskını gibi çarpışmalara katıldı. Solomon Adaları Cephesinde, Guadalcanal ve Santa Cruz Adaları Savaşı'nda çarpıştı. Bu savşlarda düşman torpido ve bombardıman uçakları tarafından onarılamaz bir şekilde hasara uğratıldı. Yaklaşan bir Japon kuvveti ile karşı karşıya kalan Hornet terk edildi ve daha sonra Japon muhripleri tarafından torpido edildi ve batırıldı. Hornet bir yıl altı gün hizmet verdi ve düşman ateşi tarafından batırılan son ABD filo gemisi oldu. Bu eylemler için dört hizmet yıldızı, 1942'de biri Doolittle Baskını, bir tanesi de Midway Savaşı için olmak üzere iki Başkanlık beratı aldı. Enkazı, Ocak 2019'un sonlarında Solomon Adaları yakınlarında bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Yawata'nın Bombalanması</span>

15 ve 16 Haziran 1944'te Yawata'nın Bombalanması, İkinci Dünya Savaşı sırasında Birleşik Devletler Ordusu Hava Kuvvetleri (USAAF) stratejik bombardıman uçakları tarafından Japon ana adalarına yapılan bir hava saldırısıydı. Baskın, Çin'deki üslerden kalkan 75 B-29 Superfortress ağır bombardıman uçağı tarafından gerçekleştirildi. Bu uçaklardan sadece 47'si, baskının ana hedefi olan kuzey Kyūshū'deki Yawata'daki İmparatorluk Demir ve Çelik İşleri'nin yakınlarına bomba attı ve çok az hasara neden oldu. Operasyon sırasında meydana gelen kazalarda beş B-29 kaybedildi ve ikisi Japon uçakları tarafından imha edildi.

<span class="mw-page-title-main">Deniz iletişim hatları</span>

Deniz iletişim hatları, ticaret, lojistik ve deniz kuvvetleri için kullanılan, limanlar arasındaki birincil deniz yollarını tanımlayan bir terimdir. Terim genellikle deniz iletişim hatlarının açık olmasını sağlamak veya savaş zamanlarında bunları kapatmak için gerçekleştirilen deniz operasyonlarına atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Doolittle Baskını</span>

Doolittle Baskını II. Dünya Savaşı sırasında 18 Nisan 1942 tarihinde ABD Hava Kuvvetlerine bağlı bombardıman uçaklarının Japon İmparatorluğu başkenti Tokyo ve bu kentin bulunduğu Honshū Adasındaki diğer bazı yerleşim yerlerinin bombalanmasını anlatır. 7 Aralık 1941 tarihindeki Pearl Harbour Saldırısına misilleme olarak yapılan saldırı, görece az zarar verdirse de Japonya anakarasının ABD hava saldırılarına karşı savunmasız olduğunu göstermesi ve ABD toplumunun moralinin yükseltilmesi açısından önemlidir. Baskın, Yarbay James Doolittle tarafından planlanmış ve onun komutasında gerçekleştirilmiştir.

Kantai Kessen ya da Mutlak deniz zaferi doktrini Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri tarafından II. Dünya Savaşı sırasında takip edilen donanma stratejisidir. Strateji askeri tarihçi Alfred Thayer Mahan'ın eserlerinden devşirilmiştir. Buna göre Japon donanması denizde verilecek büyük bir muharebenin ardından kazanacağı başarıyla savaştan zaferle ayrılabilecektir. Bu doktrinin kurmay heyetinde benimsenmesinin sebeplerinden en önemlisi Çarlık Rusyasına karşı 1905 yılında kazanılan Tsushima Muharebesi olmuştur. Bu muharebenin ardından o döneme kadar Pasifik Bölgesi Rusya'nın denetimindeyken Rus-Japon Savaşından zaferle çıkan Japonya bölgede önemli kazanımlar elde etmişti. Bu başarıdan devamla Japon kurmay heyeti zırhlı savaş gemisi inşasına hız vermiş, olağanüstü büyüklükte ve ateş gücüne sahip gemiler donanmaya katılmıştır. Strateji uyarınca düşman filosu Japonya açıklarında verilecek bir savunma savaşıyla tamamen imha edilecekti. Planlar, tedarik süreci ve silahlanma bu doktrin çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leyte Körfezi Muharebesi</span>

Leyte Körfezi Muharebesi 200.000'den fazla deniz personelinin katıldığı, II. Dünya Savaşı'nın en büyük deniz savaşıydı ve bazı kriterlere göre tarihteki en büyük deniz savaşıydı. Japonya'yı izole etmeyi amaçlayan Leyte işgalinin bir parçası olarak, birleşik Amerikan ve Avustralya kuvvetleri ile Japon İmparatorluk Donanması (IJN) arasında 23-26 Ekim 1944 tarihleri arasında Filipin adaları Leyte, Samar ve Luzon yakınındaki sularda savaşıldı. Bölge Japonya'nın Güneydoğu Asya'da işgal ettiği kolonilerdeki hayati bir sanayi ve petrol kaynağı kaynağı.