İçeriğe atla

Batlamyus teoremi

Batlamyus teoremi, bir kirişler dörtgeninin uzunlukları arasındaki ilişkiyi gösterir:

Öklid geometrisinde, Batlamyus teoremi, bir kirişler dörtgeninin (köşeleri ortak bir daire üzerinde yer alan bir dörtgen) dört kenarı ile iki köşegeni arasındaki bir ilişkiyi gösteridir. Teorem, Yunan astronom ve matematikçi Batlamyus'un (Claudius Ptolemaeus) adını almıştır.[1] Batlamyus, teoremi astronomiye uyguladığı trigonometrik bir tablo olan kirişler tablosunu oluşturmaya yardımcı olarak kullandı.

Kirişler dörtgenin köşeleri sırayla , , ve ise, teorem şunu belirtir:

Burada dikey çizgiler (| |) ile gösterim, adlandırılmış köşeler arasındaki çizgi parçalarının uzunluklarını belirtmektedir. Geometri bağlamında, yukarıdaki eşitlik genellikle basitçe şöyle yazılır:

Bu ilişki sözlü olarak şu şekilde ifade edilebilir:

Eğer bir dörtgen bir dairenin içine çizilebiliyorsa, köşegenlerinin uzunluklarının çarpımı, karşıt kenarların çiftlerinin uzunluklarının çarpımlarının toplamına eşittir.

Dahası, Batlamyus teoreminin tersi de doğrudur:

Bir dörtgende, karşıt iki kenar çiftinin uzunluklarının çarpımlarının toplamı, köşegenlerinin uzunluklarının çarpımına eşitse, bu dörtgen bir daire içerisine çizilebilir, yani bir kirişler dörtgenidir.

Örnekler

Eşkenar üçgen

Eşkenar üçgen

Batlamyus Teoremi, sonuç olarak daire içine çizilmiş bir eşkenar üçgene ilişkin güzel bir teoreme[2] ulaşmamıza imkan verir.

Verilen: Bir daire üzerine çizilmiş bir eşkenar üçgen ve daire üzerinde bir nokta.

Noktadan üçgenin en uzak köşesine olan mesafe, noktadan daha yakın iki köşeye olan mesafelerin toplamıdır.

İspat: Hemen Batlamyus teoremini takip edersek:

Kare

Merkezi karenin merkezi olan bir daireye herhangi bir kare çizilebilir. Dört kenarının ortak uzunluğu 'ya eşitse daha sonra köşegenin uzunluğu 'ye eşittir. Pisagor teoremine göre ve bu ilişki açıkça geçerlidir.

Dikdörtgen

Pisagor teoremi: "manifestum est" : Kopernik

Daha genel olarak, eğer dörtgen, kenarları ve ve köşegenleri olan bir dikdörtgen verilirse, Batlamyus teoremi, Pisagor teoremine indirgenir. Bu durumda dairenin merkezi, köşegenlerin kesişme noktasıyla çakışır. Bu durumda, köşegenlerinin çarpımı olarak bulunur. Batlamyus eşitliğine göre sağ taraftaki toplam 'dir.

Trigonometrik çalışmasında Batlamyus'un teoremini yoğun bir şekilde kullanan Kopernik, bu sonuca bir 'Porizm' veya apaçık bir sonuç olarak atıfta bulunur:

Dahası, bir yayı oluşturan kiriş verildiğinde, yarım dairenin geri kalanını altta tutan kirişin de bulunabileceği açıktır (manifestum est).[3]

Beşgen

Altın oran, Batlamyus teoreminin bu uygulamasından gelir.

Daha ilginç bir örnek, düzgün bir beşgendeki kenar uzunluğu ile 5 kirişin (ortak) uzunluğu arasındaki ilişkidir. Bu durumda altın oranı veren ilişkidir:

[4]

Ongenin kenarı

Daire ile çevrelenen ongenin kenarı

Şimdi çap , 'yi ikiye bölerek çizilirse, böylece ve , daire içine çizilen bir ongenin kenarlarıdır, Batlamyus teoremi tekrar uygulanırsa bu kez, köşegenlerinden biri olarak çapına sahip kirişler dörtgeni 'ye:

, burada altın orandır.
[5]

böylece daire içine çizilen ongenin kenarı daire çapı cinsinden elde edilir. Dik üçgen 'ye uygulanan Pisagor teoremi, çap olarak uzunluğunu verir ve bundan sonra beşgenin[6] kenarı olarak hesaplanır.

Kopernik'in (Batlamyus'u izleyerek) yazdığı gibi,

"Verilen bir çemberin çapı, aynı çemberin çevrelediği üçgen, dörtgen, beşgen, altıgen ve ongenin kenarları da verilmiştir."[7]

İspatlar

Üçgenlerin benzerliği ile ispat

Batlamyus teoreminin bir kanıtı için çizim
  • bir kirişler dörtgeni olsun.
  • kirişi üzerinde, çevre açıları = ve üzerinde, 'dir.
  • üzerinde noktası olacak şekilde oluşturulursa; , 'dir.
  • Şimdi, ortak açılardan , 'ye benzer ve aynı şekilde de 'ye benzer.
  • Böylece ve 'dir; eşdeğer olarak, ve 'dır.
  • İki eşitlik birbirine ekleyerek elde ederiz ve bunu çarpanlara ayırmak suretiyle 'yı elde ederiz.
  • Ancak 'dır, dolayısıyla

QED[8]

Yazıldığı şekliyle ispat yalnızca basit kirişler dörtgenleri için geçerlidir. Dörtgen kendi kendine kesişiyorsa , çizgi parçasının dışında yer alacaktır. Ancak bu durumda , beklenen sonucu verir.

Trigonometrik özdeşliklerle ispat

, ve tarafından oluşturulan çevre açılar sırasıyla , ve ve çemberin yarıçapı olsun. O zaman,

,
,
,
,
ve

olur ve kanıtlanacak orijinal eşitlik aşağıdaki hale dönüşür;

denklemin her iki tarafı da çarpanına bölünerek sadeleşti.

Şimdi toplam formüllerini kullanarak,

ve

Yukarıdaki denklemin her iki tarafının da eşit olduğunu göstermek basittir.

Q.E.D

Evirtim ile ispat

Daire evirtimi yoluyla Batlamyus teoreminin kanıtı

'nin çevrel çemberi bir doğruya evirtildiğine (şekle bakın) göre merkezi olan yardımcı bir dairesi seçin. Sonra olur. Genelliği kaybetmeden 'nin yarıçapını alalım. Sonra ve sırasıyla aşağıdaki şekilde ifade edilebilir;

, ,

Önceki ilişkiyi ile çarpar ve eşitliğini kullanırsak Batlamyus'un eşitliğini elde ederiz.

Q.E.D.

Dörtgen kirişler dörtgeni değilse, , ve 'nün bir üçgen oluşturduğuna ve dolayısıyla olduğuna dikkat edin, bize aşağıda sunulan Batlamyus Eşitsizliğinin çok basit bir kanıtı verir.

Karmaşık sayılar kullanarak ispat

ABCD 'de bir daire etrafında saat yönünde olacak şekilde düzenlensin. Karmaşık bir sayının kutupsal formundan yazılabilir. Buradan da,

ve
elde edilir.

Kirişler dörtgeni içindeki zıt açılar toplamı olduğundan,

Bu nedenle, Böylece

ve
olur.

Dolayısıyla,

'dir.

Burada üçüncü ila son eşitlik, niceliğin zaten gerçek ve pozitif olduğu gerçeğinden kaynaklanır. Q.E.D.

Sonuçlar

Sonuç 1: Pisagor teoremi

Birim çaplı bir dairede olması durumunda, herhangi bir kirişler dörtgeninin kenarları , bu kenarlar tarafından oluşturulan ve açıların sinüslerine sayısal olarak eşittir. Benzer şekilde, köşegenler, hangi açı çiftini oluşturursa oluştursunlar, sinüslerinin toplamının eşittir. Daha sonra Batlamyus Teoremini aşağıdaki trigonometrik biçimde yazabiliriz:

Oluşturulan ve açılarına belirli koşulları uyguladığımızda, yukarıdakileri başlangıç noktamız olarak kullanarak bir dizi önemli sonuç çıkarmak mümkündür. Aşağıdakilerde, açıların toplamının olduğunu akılda bulundurmak faydalı olacaktır.

Sonuç 1. Pisagor teoremi

ve olsun. Sonra (çünkü kirişler dörtgeninin zıt açıları bütünlerdir). Ardından:[9]

Sonuç 2. Kosinüs yasası

Sonuç 2: Kosinüs yasası

olsun. Sonuç 1'in dikdörtgeni şimdi eşit köşegenlere ve bir çift eşit kenara sahip simetrik bir yamuktur. Paralel kenarların uzunlukları birim farklılık gösterir. Burada:

olup, bu durumda Batlamyus teoreminin standart ifadesine dönmek daha kolay olacaktır:

ABC üçgeninin kosinüs kuralı.

Sonuç 3. Sinüs toplam formülü

olsun.

Sonra

Bu nedenle,

Sinüs toplam formülü elde edilir.[10]

Sonuç 4. Sinüs fark formülü

olsun. Sonra,

.

Dolayısıyla,

Sinüs fark formülü elde edilir.[10]

Bu türetme, Batlamyus'un Almagest'te ardından Kopernik tarafından tarihte kayıt altına alınan Üçüncü Teoreme[11] karşılık gelir. Özellikle, bir beşgenin (çevresindeki dairede 36° ile oluşturulan) ve bir altıgenin (çevresindeki dairede 30° ile oluşturulan) kenarları verilirse, 6° ile oluşturulan bir kiriş hesaplanabilir. Bu, kiriş tablolarını hesaplamanın eski yönteminde kritik bir adımdı.[12]

Sonuç 5. Kosinüs toplam formülü

Bu sonuç, Batlamyus'un Almagest'te ardından Kopernik tarafından tarihte kayıt altına alınan Beşinci Teoremin[13] özüdür.

olsun. Sonra. Bu nedenle

Kosinüs toplam formülü elde edilir.

Modern trigonometrik notasyonumuzun becerisinden yoksun olmasına rağmen, yukarıdaki sonuçlardan, Batlamyus teoreminde (veya daha basitçe İkinci Teoremde[14]) antik dünyanın emrinde son derece esnek ve güçlü bir trigonometrik araca sahip olduğu anlaşılmalıdır. Doğru kiriş tabloları (sinüs tablolarına karşılık gelen) hazırlamak ve bunları kozmosu gördükleri gibi anlama ve haritalama girişimlerinde kullanmak için. Kiriş tabloları Hipparchus tarafından Batlamyus'tan üç yüzyıl önce hazırlandığı için, 'İkinci Teorem'i ve türevlerini bildiğini varsaymalıyız. Eski gök bilimcilerin izinden giden tarih, İskenderiyeli Timocharis'in yıldız kataloğunu kaydeder. Muhtemel göründüğü gibi, bu tür katalogların derlenmesi 'İkinci Teorem'in anlaşılmasını gerektiriyorsa, o zaman ikincisinin gerçek kökenleri daha sonra antik çağın sisleri arasında kaybolur, ancak eski Mısırın gök bilimcilerin, mimarların ve inşaat mühendislerinin bu konuda biraz bilgi sahibi olduğunu varsaymak mantıksız olamaz.

Batlamyus eşitsizliği

Bu bir kirişler dörtgeni değildir . Eşitlik burada asla geçerli değildir ve Batlamyus eşitsizliğinin gösterdiği yönde eşit değildir.

Batlamyus teoremindeki denklem, kirişler dörtgeni olmayan dörtgenlerde asla doğru değildir. Batlamyus eşitsizliği bu gerçeğin bir uzantısıdır ve Batlamyus teoreminin daha genel bir biçimidir. Bir dörtgeni verildiğinde,

burada eşitlik, ancak ve ancak dörtgen kirişler dörtgeni ise geçerlidir. Bu özel durum, Batlamyus teoremine eşdeğerdir.

İkinci Batlamyus teoremi

Batlamyus teoremi, kenarları bilinen bir kirişler dörtgeninin köşegenlerin çarpımını verir. Yukarıdaki özdeşlik ise oranlarını verir.

İspat : Bir çevrel çember içine çizilen üçgenin alanı, çap olmak üzere:'dir.

Dörtgenin alanını aynı çevrel çemberi paylaşan iki üçgenin toplamı olarak yazdığımızda, her ayrışma için iki ilişki elde ederiz.

Denkleştirerek, açıklanan formülü elde ederiz.

Sonuç : Köşegenlerin hem çarpımını hem de oranını bildiğimizde, bunların anlık ifadelerini çıkarıyoruz:

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ C. Ptolemy, Almagest, Book 1, Chapter 10.
  2. ^ Wilson, Jim. "Ptolemy's Theorem". 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2009. 
  3. ^ "De Revolutionibus Orbium Coelestium: Page 37". 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. . Bu sayfanın son iki satırına bakın. Copernicus, Ptolemy'nin teoremini şu şekilde ifade eder: "Theorema Secundum". 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  4. ^ "Proposition 8". 10 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.  in "Book XIII of Euclid's Elements". 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. proves by similar triangles the same result: namely that length a (the side of the pentagon) divides length b (joining alternate vertices of the pentagon) in "mean and extreme ratio". 
  5. ^ And in analogous fashion "Proposition 9". 10 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.  in "Book XIII of Euclid's Elements". 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. proves by similar triangles that length c (the side of the decagon) divides the radius in "mean and extreme ratio". 
  6. ^ An interesting article on the construction of a regular pentagon and determination of side length can be found at the following reference
  7. ^ "De Revolutionibus Orbium Coelestium: Liber Primus: Theorema Primum". 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  8. ^ Alsina (2010), Charming Proofs: A Journey Into Elegant Mathematics, Dolciani Mathematical Expositions, 42, Mathematical Association of America, s. 112, ISBN 9780883853481, 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Eylül 2020 
  9. ^ In De Revolutionibus Orbium Coelestium, Copernicus does not refer to Pythagoras's theorem by name but uses the term 'Porism' – a word which in this particular context would appear to denote an observation on – or obvious consequence of – another existing theorem. The 'Porism' can be viewed on pages 36 and 37 3 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of DROC (Harvard electronic copy)
  10. ^ a b "Sine, Cosine, and Ptolemy's Theorem". 30 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  11. ^ "Üçüncü Teorem". 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  12. ^ To understand the Third Theorem, compare the Copernican diagram shown on page 39 of the "Harvard copy". 13 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.  of De Revolutionibus to that for the derivation of found in the above "Sine Cosine Theorem". cut-the-knot. 30 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (web page) arşivlendi. 
  13. ^ "Beşinci Teorem". 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 
  14. ^ "İkinci Teorem". 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2020. 

Kaynakça

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Küresel koordinat sistemi</span>

Küresel koordinat sistemi, üç boyutlu uzayda nokta belirtmenin bir yoludur.

Matematikte karmaşık sayı, bir gerçel bir de sanal kısımdan oluşan bir nesnedir. a ve b sayıları gerçek olursa karmaşık sayılar şu biçimde gösterilirler:

<span class="mw-page-title-main">İnce filmde girişim</span>

İnce filmde girişim, ince bir film tabakasında alt ve üst sınırlarından yansıyan ışık dalgaları birbirlerine müdahale ettiğinde ortaya çıkan desene ince filmlerde girişim denir. Bu yeni dalga incelemesi sonucunda bileşenlerin yansıyan yüzeyleri hakkında bilgi verir. İnce filmler ticari uygulama alanlarında da karşımıza çıkar. Yansıma önleyici kaplamalar, aynalar, optik filtrelerde de uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Kiriş (geometri)</span>

Geometride kiriş, bir çemberde, iki uç noktası da çemberin üstünde bulunan doğru parçası. Sekant, sekant doğrusu veya kesen, bir kirişin doğruya uzatılmış halidir. Diğer bir ifadesiyle, kiriş bir kesenin çember içinde kalan kısmıdır. Kiriş daha genel anlamıyla, herhangi bir eğrinin iki noktasını birleştiren doğru parçasıdır. Çemberin merkezinden geçen kiriş, aynı zamanda çemberdeki en uzun kiriş, o çemberin çapıdır.

Burada, en yaygın olarak kullanılan koordinat dönüşümü bazılarının bir listesi verilmiştir. Kısmi türevler alınırken çarpımın türevi gibi davranıldığı akıldan çıkarılmamalıdır. Bir örnek olarak fonksiyonunda üç çarpım vardır

Bu bir Küresel harmonikler ortonormalize tablosudur ve Bu Condon-Shortley fazı l = 10 dereceye kadar sağlanır.Bazen bu formüllerin "Kartezyen" yorumu verilir.Bu varsayım x, y, z ve r Kartezyen-e-küresel koordinat dönüşümü yoluyla ve ye ilişkindir:

<span class="mw-page-title-main">Thales teoremi</span>

Geometride, Thales teoremi, A, B ve C, AC çizgisinin bir çap olduğu bir daire üzerinde farklı noktalar ise, ∠ABC açısının bir dik açı olduğunu belirtir. Thales teoremi, çevre açı teoreminin özel bir durumudur ve Öklid'in Elemanlar adlı eserinin üçüncü kitabında 31. önermenin bir parçası olarak bahsedilmiş ve kanıtlanmıştır. Genellikle, teoremin keşif için şükran kurbanı olarak bir öküz sunduğu söylenen Miletli Thales'e atfedilir, ancak bazen Pisagor'a da atfedilir.

<span class="mw-page-title-main">Kepler yörüngesi</span> üç boyutlu uzayda iki boyutlu bir yörünge düzlemi oluşturan bir elips, parabol, hiperbol benzeri bir yörünge cismininin hareketini açıklayan kavram

Gök mekaniği olarak, Kepler yörüngesi üç boyutlu uzayda iki boyutlu bir yörünge düzlemi oluşturan bir elips, parabol, hiperbol benzeri bir yörünge cismininin hareketini açıklar.. Kepler yörüngesi yalnızca nokta iki cismin nokta benzeri yerçekimsel çekimlerini dikkate alır, atmosfer sürüklemesi, güneş radyasyonu baskısı, dairesel olmayan cisim merkezi ve bunun gibi bir takım şeylerin diğer cisimlerle girdiği çekim ilişkileri nedeniyle ihmal eder. Böylece Kepler problemi olarak bilinen iki-cisim probleminin, özel durumlara bir çözüm olarak atfedilir. Klasik mekaniğin bir teorisi olarak, aynı zamanda genel görelilik etkilerini dikkate almaz. Kepler yörüngeleri çeşitli şekillerde altı yörünge unsurları içine parametrize edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrozayıf etkileşim</span>

Parçacık fiziğinde elektrozayıf etkileşim, doğanın bilinen iki veya dört temel etkileşiminin birleşimin bir tanımıdır: elektromanyetizm ve zayıf etkileşim. Her gün düşük enerjilerde, bu iki kuvvet çok farklı oluşsa da, teori modelleri aynı kuvvetin iki farklı etkisi gibidir. Yukarıdaki birleştirme enerjisi, yaklaşık 100 GeV, tek bir elektrozayıf kuvvet oluşturabilir. Bu yüzden, eğer evren yeterince sıcaksa (Big Bang'den kısa bir sonra olan bir sıcaklık ortalama 1015 K), elektromanyetik kuvvet ve zayıf kuvvet birleşmiş bir elektrozayıf kuvvete dönüşür. Elektrozayıf dönem boyunca, zayıf kuvvet güçlü kuvvetten ayrılır. Kuark dönem boyunca, elektrozayıf kuvvet elektromanyetik ve zayıf kuvvetten ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Trifaze elektrik</span>

Üç Fazlı Elektirik, yüksek güçlerde kullanılan bir elektrik besleme sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Apollonius teoremi</span> Öklid geometrisinde bir teorem

Geometri'de, Apollonius teoremi, üçgenin bir kenarortay uzunluğunu kenarlarının uzunluklarıyla ilişkilendiren bir teoremdir.

<span class="mw-page-title-main">Açıortay teoremi</span> Bir üçgeni bölen iki parçanın göreli uzunlukları hakkında

Geometride açıortay teoremi, bir üçgenin kenarının karşı açıyı ikiye bölen bir çizgiyle bölündüğü iki parçanın göreli uzunluklarıyla ilgilidir. Göreli uzunluklarını, üçgenin diğer iki kenarının göreli uzunluklarına eşitler.

Matematik ve fizikte Elwin Bruno Christoffel'in adına atfedilen Christoffel sembolleri eğri uzaylardaki metrik farkı düzenler.Daha basit bir biçimde anlatmaya çalışırsak bir vektörü gösterdiğimiz kartezyen koordinat sistemi gibi düz koordinatlarda vektörün bileşenlerini temsil eden baz vektörler kendi eksenlerine dik olduğu için türevleri sıfıra eşittir. Fakat eğri bir uzayda baz vektörler de değişir yani türevlenir. İşte bu türev işlemi Yunan alfabesinden harfi ile temsil edilmektedir. Christoffel sembollerinin fizikte birçok uygulaması vardır. Bunlardan en önemlisi Einstein alan denklemlerinde kullanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bretschneider formülü</span>

Geometride, Bretschneider formülü, genel bir dörtgen verildiğinde, dörtgenin kenarları ve karşı açıları ile dörtgenin alanı arasındaki ilişkiyi gösteren bir ifadedir.

<span class="mw-page-title-main">Batlamyus eşitsizliği</span>

Öklid geometrisinde, Batlamyus eşitsizliği, düzlemde veya daha yüksek boyutlu bir uzayda dört nokta tarafından oluşturulan altı uzunluğu ilişkilendirir. Herhangi bir A, B, C ve D noktası için aşağıdaki eşitsizliğin geçerli olduğunu belirtir:

.
<span class="mw-page-title-main">Çift merkezli dörtgen</span>

Öklid geometrisinde, bir çift merkezli dörtgen, hem bir iç teğet çembere hem de çevrel çembere sahip olan bir dışbükey (konveks) dörtgendir. Bu çemberlerin çevreleri, yarıçapları ve merkezlerine sırasıyla iç çap (inradius) ve çevrel çap (circumradius), iç merkez (incenter) ve çevrel merkez (circumcenter) denir. Tanımdan, çift merkezli dörtgenlerin hem teğetler dörtgeninin hem de kirişler dörtgeninin tüm özelliklerine sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bu dörtgenler için diğer isimler kiriş-teğet dörtgeni ve iç teğet ve dış teğet dörtgenidir. Ayrıca nadiren çift çemberli dörtgen ve çift işaretlenmiş dörtgen olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Casorati-Weierstrass teoremi</span>

Karmaşık analizde Casorati-Weierstrass teoremi, holomorf fonksiyonların esaslı tekillikler civarındaki olağanüstü davranışlarını açıklayan bir ifadedir. Teorem, Karl Theodor Wilhelm Weierstrass ve Felice Casorati'ye atfen isimlendirilmiştir.

Trigonometride, trigonometrik özdeşlikler trigonometrik fonksiyonları içeren ve eşitliğin her iki tarafının da tanımlandığı değişkenlerin her değeri için doğru olan eşitliklerdir. Geometrik olarak, bunlar bir veya daha fazla açının belirli fonksiyonlarını içeren özdeşliklerdir. Bunlar üçgen özdeşliklerinden farklıdır, bunlar potansiyel olarak açıları içeren ama aynı zamanda kenar uzunluklarını veya bir üçgenin diğer uzunluklarını da içeren özdeşliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Trigonometrik yerine koyma</span> trigonometrik fonksiyonları içeren integrallerin hesaplanması için yöntem

Matematikte, bir trigonometrik yerine koyma veya trigonometrik ikame, trigonometrik fonksiyon yerine başka bir ifadeyi koyar. Kalkülüste trigonometrik ikameler integralleri hesaplamak için kullanılan bir tekniktir. Bu durumda, radikal fonksiyon içeren bir ifade trigonometrik bir ifade ile değiştirilir. Trigonometrik özdeşlikler cevabı basitleştirmeye yardımcı olabilir. Diğer yerine koyma yoluyla integrasyon yöntemlerinde olduğu gibi, belirli bir integrali değerlendirirken, integrasyon sınırlarını uygulamadan önce, ters türevin sonucunu tam olarak çıkarmak daha basit olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kirişler dörtgeni</span> tüm köşeleri tek bir çember üzerinde yer alan dörtgen

Öklid geometrisinde, bir kirişler dörtgeni veya çembersel dörtgen veya çevrimsel dörtgen, köşeleri tek bir çember üzerinde bulunan bir dörtgendir. Bu çembere çevrel çember denir ve köşelerin aynı çember içinde olduğu söylenir. Çemberin merkezi ve yarıçapı sırasıyla çevrel merkez ve çevrel yarıçap olarak adlandırılır. Bu dörtgenler için kullanılan diğer isimler eş çember dörtgeni ve kordal dörtgendir, ikincisi, dörtgenin kenarları çemberin kirişleri olduğu içindir. Genellikle dörtgenin dışbükey (konveks) olduğu varsayılır, ancak çapraz çevrimsel dörtgenler de vardır. Aşağıda verilen formüller ve özellikler dışbükey durumda geçerlidir.