Manitu, kimi Amerika Kızılderilileri tarafından kullanılan bir terim olup, Algonkin halklarına göre, gözle görülmez, gizemli bir güçtür. İnsan kendisine sağladığı bireysel enerjiyi manitu'dan edinir. Kabile şamanları insanlara yardım amacıyla bu güçle irtibat kurabilirler. Bu güç Siu Kızılderilileri'nde "Wakan", İroquois Kızılderilileri'nde ise "Orenda" adını almıştır. Kızılderililerdeki bu kavramın çeşitli kültürlere ait birçok gelenekte prana, mana, qi ya da ch’i gibi çeşitli adlarda belirtilen evrensel yaşam gücü kavramıyla hemen hemen eş olduğu görülmektedir. Fakat Kızılderili geleneklerinde, manitu teriminin başına “yüce” sözcüğü getirildiğinde terim çok farklı bir anlam kazanır : “Yüce Manitu” tüm yaratılışı canlandıran, ahengi sağlayan, her şeyin en güçlüsü olan “Ulu Ruh” anlamına gelir.
Kanada'da, kuzeybatı topraklarının hemen güneyinde bulunur. Kanada'nın en büyük dördüncü gölüdür. En derin yeri 124 metredir. Çevresindeki arazi altın ve uranyum bakımından zengindir. Göl, sularını Arktik Okyanusu'ne kadar ulaştırır. 1771'de Samuel Hearne tarafından keşfedilmiştir.
Denesulinece, Kanada'nın Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Kuzeybatı Toprakları ve Nunavut bölgelerinde Denesulineler tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabaları Tlınçonca, Satuca, Denetaca, Sekanice, Danezaca, Kaskaca, Tahltanca ve Tagişçedir. Kuzeybatı Topraklarında resmî dillerden biri olup konuşanı 765'tir
Krice ya da Kri dili veya Kri dilleri, daha çok Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ve Alberta'dan Labrador'a kadar uzanan bölgede, biraz da Amerika Birleşik Devletlerinde Montana eyaletinin kuzey orta sınır bölgesinde Kriler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. 2006 sayımına göre konuşanı 117.400 kişidir ve Kanada'daki konuşanı en fazla olan Amerika yerli dilleri içinde birinci sıradadır.
Kriler, daha çok Kanada'da Superior Gölünün kuzey ve batısında Ontario, Manitoba, Saskatchewan, Alberta ve Kuzeybatı Topraklarında, çok az bir kısmı da Amerika Birleşik Devletlerinde Montana eyaletinin kuzey orta sınır bölgesinde yaşayan Algonkin halklarından bir Kızılderili halkı. 200.000 kişilik nüfuslarıyla Kuzey Amerika'nın en büyük yerli halklarından biridir ve 2006 sayımına göre anadilini konuşan 117.400 kişidir.
Kri ya da Cree şu anlamlara gelebilir:
- Kriler, Kanada'da yaşayan Algonkin halkı
- Krice, Kanada'da konuşulan Algonkin dili
Algonkin dilleri, Kuzey Amerika'da çoğu Kanada'da, birazı da Amerika Birleşik Devletleri'nde konuşulan Algonkin–Yurok dil ailesinden Amerika yerli dilleri alt grubu. Kanada'da konuşanı en fazla yerli dil olan Krice bu ailedendir ve 117.400 kişi tarafından konuşulmaktadır.
Nakodalar ya da eskiden Stoneyler, esas vatanları Amerika Birleşik Devletlerinde Büyük Düzlüklerin kuzeyi (Montana) ile Kanada olan, günümüzde daha çok Alberta ile Saskatchewan'da yaşayan ve dilleri Batı Siyu dillerinin Dakota dilleri bölümüne giren Kızılderili halkı. Çok yakın akraba oldukları Nakotalar (Assiniboine) ile birlikte Siyulara oldukça yakındırlar. Ova Kızılderilileri kültür grubuna dahildirler. Anadillerini konuşabilen Nakodalar 2001 yılındaki rakamlara göre 2.300 kişidir.
Algonkin halkları, Kuzey Amerika'da çoğu Kanada'da, birazı da Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan ve Algonkin dillerini konuşan Kızılderili halklarıdır. En üst reis yapılanması olarak büyük reislere sakima denir.
Toboggan, tobogan ya da tobagan, genellikle kar ve buz gibi kaygan yerlerde ulaşım ve taşımayı sağlayan, tahta ya da plastikten yapılan, çekimsiz ya da köpek çekimli arazi aracıdır. Esas olarak Subarktik Kızılderilileri tarafından, Kanada'da Mikmaklar, İnnular, Kriler, Ojibvalar, Odavalar gibi Algonkin halklarınca ve Alaska'da ve Kanada'da Alaska Atabasklarınca kullanılan geleneksel ulaşım aracı olsa da, günümüzde daha çok çocuklarca eğlencelik kızak olarak kullanılmaktadır. Ucu içe doğru kıvrık olup altında kızak kaydırağı bulunmaz, doğrudan gövde altı kara temas eder. Bölgedeki yerli halklarca çekme kızağı olarak kullanılırken, sonradan gelen diğer halklar kayma kızağı olarak kullanır.
Kanada Atabaskları, Yukon Toprakları, Kuzeybatı Toprakları, Britanya Kolombiyası ve Alberta eyaletlerinde daha çok Saskatchewan, Manitoba ve Nunavut eyaletinde ise daha az olmak üzere Kanada'nın batısında yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Kuzey Atabasklarından, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Kanada yerlileri içinde First Nations yasal adıyla anılan Kanada Kızılderilileri arasında yer alır. Dil temelinde Kuzey Tuçoncası, Güney Tuçoncası, Tagişçe, Tahltanca, Kaskaca, Danezaca, Sekanice, Denetaca, Sahtuca, Tlınçonca, Denesulinece, Tsetsautça, Tsutinaca, Nadoten-Vetsuvetence, Dakelce, Çilkotince ve Nikolaca gibi 20 dil ve halk olarak sınıflandırılır. Esas olarak Alaska Atabasklarına giren ve Guçince, Hanca ve Yukarı Tananaca konuşanların yalnızca Kanada'da yaşayanları dahildir. Alaska Atabaskları ile birlikte Kuzey Atabaskları dil grubunu oluştururlar. Tsutinalar ile Nikola Atabaskları hariç tamamı Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna dahildir.
Naskapice ya da Naskapi dili, Kanada'da Doğu Québec ve Labrador'da yaşayan Naskapiler (ᓇᔅᑲᐱ) tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası İnnucadır. Kri dilleri konuşma sahasının en kuzeydoğusunda yer alır.
İnnuca ya da İnnu dili, Kanada'da Québec ve Labrador'da yaşayan İnnular tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinden Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Naskapicedir. Kri dilleri konuşma sahasının en doğu ve güneydoğusunda yer alır. 1987 yılı rakamlarına göre 10.000 kişilik etnik nüfustan anadillerini konuşabilenlerin sayısı 8.480 kişidir.
Atikamekçe ya da Atikamek dili, Kanada'da güneybatı Québec'te Obedjiwan, Manawan, Wemontaci rezervlerinde yaşayan Atikamekler tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası İnnucadır. Kri dilleri konuşma sahasının en güneydoğusunda yer alır.
Ova Kricesi ya da Ova Kri dili, çoğu Kanada'nın batısındaki Manitoba, Saskatchewan ve Alberta eyaletlerinde, ufacık bir kısmı da Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Montana eyaletinde yaşayan Ova Krileri tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası "th" (ᖫ) sesini kullanan Orman Kricesidir ve ondan "y" (ᔫ) sesini kullanmasıyla ayrılır. Kri dilleri konuşma sahasının en batısında yer alır.
Ova Krileri, çoğu Kanada'nın batısındaki Manitoba, Saskatchewan ve Alberta eyaletlerinde, ufacık bir kısmı da Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Montana eyaletinde yaşayan Algonkin halklarının Kuzey Algonkinleri grubundan ova yerlisi Krilerden bir Kızılderili halkı. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Ova Krileri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Orman Kricesi ya da Orman Kri dili, Kanada'nın kuzey Manitoba ve Saskatchewan eyaletlerinde yaşayan Orman Krileri tarafından konuşulan Algonkin dilleri ailesinin Merkezî Algonkin dilleri grubundan Kricenin lehçesi olan Kızılderili dilidir. En yakın akrabası "y" (ᔫ) sesini kullanan Ova Kricesidir ve ondan "th" (ᖫ) sesini kullanmasıyla ayrılır. Kri dilleri konuşma sahasının en batısında yer alır.
Ova Krileri, Kanada'nın kuzey Manitoba ve Saskatchewan eyaletlerinde yaşayan Algonkin halklarının Kuzey Algonkinleri grubundan Subarktik yerlisi Krilerden bir Kızılderili halkı. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Orman Krileri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Batı ve güneybatıda Ova Krileri, doğu ve güneydoğuda Bataklık Krileri ile çevrilen Orman Krilerinin kuzey komşuları Atabasklardan olan Denelerdir.
Bataklık Krileri, Kanada'nın Manitoba, Ontario ve Saskatchewan eyaletlerinde yaşayan Algonkin halklarının Kuzey Algonkinleri grubundan Subarktik yerlisi Krilerden bir Kızılderili halkı. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Bataklık Krileri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar. Batı ve kuzeybatıda Orman Krileri, güneybatıda dar bir alanda Ova Krileriyle ve güneydoğuda Moose Krileri ile çevrilen Bataklık Krilerinin kuzey komşuları Atabasklardan olan Sayisi Deneleri, güney komşuları ise Merkezî Algonkin halklarıdır.
Merkezî Algonkin dilleri, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Kanada'da konuşulan Algonkin dilleri ailesinden Amerika yerli dilleri alt grubu.
Kanada