Hint-Avrupa dil ailesi, yüzlerce dil ve lehçe içeren dünyanın en büyük dil ailesi. Dünyada 3,2 milyarı aşkın kişinin anadili bu aileye ait bir dil olup, bu değer dünya nüfusunun %46'sına tekabül etmektedir. Avrupa'nın en büyük dilleri, Güney ve Batı Asya dilleri, Kuzey ve Güney Amerika ve Okyanusya'da en çok konuşulan diller Hint-Avrupa dilleridir. Ethnologue'a göre yaşayan 445 Hint-Avrupa dili bulunmaktadır ve bu dillerin üçte ikisinden fazlası (313) Hint-İran koluna bağlıdır.
Dil ailesi, birbiriyle aynı kökten gelen akraba dil topluluğuna verilen ad. Yani aynı dil ailesine mensup dillerin, aynı kökenden, belki de aynı ilkel dilden türediği kabul edilir. Çoğu dilin yazılı tarihi çok kısa olduğu için, çok az dilin kesin kökeni bilinmektedir. Dil ailelerinin belirlenmesi, uzun bilimsel çalışmalar sonucunda mümkün olmuştur.
Çekçe, Hint-Avrupa Dilleri'ne bağlı Slav dillerinin Batı kolununa ait olan, Çek-Slovak dillerinin bir parçasıdır. Çekçe, yaklaşık 10 milyonu Çek Cumhuriyeti'nde yaşayan yaklaşık 11,5 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.
Slovakça; Çekçe, Lehçe ve Sorb dili ile birlikte Slav dillerinin batı kolunu oluşturan bir dildir. Çekçeyle çok benzerdir ve tarihî münasebetleri sebebiyle iki dilden birini bilen insanlar kolaylıkla anlaşabilir.
Slav dilleri, Slavların konuştuğu dillerin oluşturduğu dil ailesi. Hint-Avrupa dil ailesinin Baltık-Slav dilleri koluna mensup olan bu dil grubu diğer Hint-Avrupa dilleri ile akraba olmasına rağmen aralarında pek çok farklılık bulunmaktadır.
Sorbca, Slovakça, Çekçe ve Lehçe ile birlikte Batı Slav dilleri koluna dahil bir dildir. Almanya'nın doğusunda yaşayan yaklaşık 50.000 kişi tarafından konuşulur. Almancada eskiden "Wendisch" veya "Lausitzserbisch" isimleriyle de anılırdı. Aşağı Sorbca ve Yukarı Sorbca olmak üzere iki ayrı yazılı dile sahiptir. Ancak Aşağı Sorbca tarihe karışma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Aşağı Sorbca Lehçeye, Yukarı Sorbca ise Çekçeye yakındır.
Baltık dilleri, Kuzey Avrupa'da konuşulan Hint-Avrupa dil ailesinin Baltık-Slav dilleri koluna bağlı bir dil grubudur. Bu dil grubu bazen doğu batı olarak bazen de ölü veya hala konuşulan bir dil olarak ayrılmaktadır. Eski Baltık dilleriyle yeni Baltık Dillerinin karşılıklı birbirini anlaması mümkün değildir. Çünkü yeni Baltık slav<<<dillerine çok fazla Slavca sözcük girmiştir. Alfabe olarak Latin alfabesini kullanırlar.
Lehçe, Polonyalıların konuştuğu dil. Polonya'nın resmî dilidir ve 39 milyonu Polonya'da olmak üzere dünyada toplam 50 milyon kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilir. Hint-Avrupa dilleri ailesinin Slav dilleri öbeğine bağlı bir dildir. Dünyada yaklaşık 44 milyon insanın ana dilinin olduğu tahmin edilmektedir. Bu dil esas olarak Polonya sakinleri ve sözde kişilerin temsilcileri tarafından konuşulmaktadır.
Gord, Orta Çağda Slavlar tarafından sıklıkla kullanılan tahkimatlı yerleşim yerine verilen isimdir.
Haçek, karon veya ters şapka işareti (ˇ), Latin alfabesi kullanan bazı dillerde bulunan bir ayırıcı imdir. Üzerine eklendiği harfin okunuşunu değiştirmek amacıyla kullanılır.
Büyük Moravya, çoğunlukla modern Çekya ve Slovakya topraklarını kapsamakla birlikte Orta Avrupa'da kurulan tarihteki ilk büyük Slav devleti. Hüküm sürdüğü topraklarda daha öncesinde 631 ile 658 yılları arasında Samo İmparatorluğu var olmakla birlikte Büyük Moravya, Çekler ve Slovaklar olarak bilinen Slav kabilelerinin ilk ortak devletidir.
Baltık-Slav dilleri, Hint-Avrupa dil ailesinin bir dalıdır. Geleneksel olarak Baltık ve Slav dillerini içerir. Baltık ve Slav dilleri, başka Hint-Avrupa dil ailelerinde bulunmayan ve ortak bir gelişim dönemine işaret eden birçok dil özelliğini paylaşmaktadır.
Pomeranyaca Batı Slav dillerinin Leh kümesinin bir lehçe grubudur. Orta Çağ bağlamlarında, Slav Pomeranyalılar tarafından konuşulan lehçeleri ifade eder. Modern bağlamlarda, terim bazen Kaşupça ile eşanlamlı olarak kullanılır ve soyu tükenmiş Slovakçayı da içerebilir.
Lehçe sürekliliği veya diyalekt sürekliliği, coğrafî olarak yakın değişkelerin birbiri arasında az fark ve yüksek oranda karşılıklı anlaşılabilirlik gösterdiği, uzaklık arttıkça anlaşmanın azaldığı bir değişkeler grubudur. Lehçe sürekliliği, geniş bir alana yayılmış diller ve dil ailelerinde yaygın görülen, tipik bir olaydır. Bazı önemli sürekliliklere sahip dil ve bölgeler arasında; Hindistan'ın büyük bir kısımı, İran, Afganistan ve Tacikistan, Arap dünyası, Portekiz, İspanya, Fransa, Valonya ve Güney İtalya, Flandre'den, Almanya ve Avusturya'ya devam eden bölge, Çin'deki Çin dilleri veya lehçeleri ve Avrupa'daki Slav dillerinden bazıları yer alır.
Aşağı Sorbca (dolnoserbšćina), Brandenburg'un bir parçası olan Almanya'nın tarihi Niederlausitz eyaletinde, Doğu Almanya'da konuşulan bir Batı Slav azınlık dilidir.
Yukarı Sorbca (hornjoserbšćina) bugün Saksonya'nın bir parçası olan tarihi Lusatia eyaletinde Sorblar tarafından Almanya'da konuşulan bir azınlık dilidir. Batı Slav dili altında Aşağı Sorbca, Çekçe, Lehçe, Slovakça ve Kaşupça ile birlikte gruplandırılmıştır.
Lausitz Almanya ve Polonya arasında bölünmüş Orta Avrupa'da tarihi bir bölgedir. Bölge Sorb halkının yurdudur. Doğudaki Bóbr ve Kwisa nehirlerinden batıdaki Pulsnitz ve Kara Elster nedenlerine kadar uzanır, bugün Almanya'nın Saksonya ve Brandenburg eyaletlerinde ve ayrıca Batı Polonya'nın Aşağı Silezya ve Lubusz voyvodalıklarında bulunur.
Batı Slavları Slav halklarının Batı Slav dillerini konuşan bir alt grubudur. 7. yüzyılda ortak Slav topluluğundan ayrıldılar ve 8. ve 9. yüzyıllarda Orta Avrupa'da bağımsız devletler kurdular. Batı Slav dilleri 10-14. yüzyıllar arasında tarihsel olarak kanıtlanmış biçimlerine dönüştü.
Çoğu Avrupa dili Hint-Avrupa dil ailesine üyedir. 2018'le birlikte 744 milyonluk toplam Avrupa nüfusunun %94'ü bir Hint-Avrupa dilini ana dili olarak konuşmaktadır. Her biri 200 milyon konuşanla Latin, Cermen ve Slav dilleri Avrupalıların %90'ını oluşturarak en büyük grubu oluşturmaktadır. Daha küçük Hint-Avrupa dillerine Helenik, Baltık, Arnavutça, Hint-Aryan ve Kelt dilleri örnek verilebilir.
Çargrad, slavca okunuşuyla Tsargrad, bazı okunuş şekilleriyle Tsarigrad, tarihte Konstantinopolis olarak anılan bugünkü İstanbul'un kurulmuş olduğu bölgeye verilen Slavca addır.
