İçeriğe atla

Batı Sahra

Koordinatlar: 25°K 13°B / 25°K 13°B / 25; -13
Bu madde Fas'ın yönetimi altında bulunan Batı Sahra bölgesi hakkındadır. Batı Sahra bölgesi üzerinde egemenlik iddia eden devlet için Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti sayfasına bakınız.
Arapça: الصحراء الغربية
es-Sahrâu’l-Garbiyye
İspanyolca: Sahara Occidental
Taneẓroft Tutrimt
Batı Sahra
haritadaki konumu
Başkent
ve
Layun
Resmî dil(ler)Arapça, İspanyolca
Etnik gruplar
(2011)
Araplar ve Berberiler
DemonimSahravi
HükûmetFas Güney Fas
Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti
Tarihçe 
• Fas hak iddiası
1975
• Sahra Arap Dem. Cumh. ilanı
27 Şubat 1976
• Fas ilhak
1976
Yüzölçümü
• Toplam
266,000 km2 (76.)
• Su (%)
Önemsiz miktarda
Nüfus
• 2009 tahminî
568.250 (168..)
• Yoğunluk
1.9/km2 (237.)
Zaman dilimi+0

Batı Sahra (Arapça: الصحراء الغربية, es-Sahrâu’l-Garbiyye, İspanyolca: Sahara Occidental, Berberice: Taneẓroft Tutrimt), Afrika kıtasının kuzeybatısında yer alan ve 1975 yılında koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra Fas tarafından hak iddia edilen ve günümüzde de üçte ikisini Fas'ın fiilen yönettiği bölgedir. Bölgenin tümü üzerinde 1976 yılında bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bu ilanı Fas tarafından kabul edilmemektedir. Bölgenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır.

Coğrafya

Bölgenin toplamda sahip olduğu 2.049 km sınırın 41 km'si Cezayir, 1.564 km'si Moritanya ve 444 km'si bölgenin üçte ikisini ilhak ederek elinde bulunduran Fas ile oluşurken, ülkenin ayrıca Atlas Okyanusu ile 1.110 km'lik sahil şeridi bulunmaktadır.

Toplamda 266.000 km² bir alana sahip olan Batı Sahra'da kıyı kesiminden iç kesimlere ilerledikçe 400 m'ye çıkan yükseltiler yer almaktadır. Bölgenin en yüksek noktasını 805 m ile Cezayir sınırına yakın konumda yer alan ve herhangi bir ismi bulunmayan nokta oluşturmaktadır.

Nüfus

Batı Sahra bölgesinde 2013 tahmini nüfus sonuçlarına göre 570.866 kişi yaşamaktadır.[1]

Batı Sahra genç bir nüfusa sahip olup, 2015 tahmini verilerine göre nüfusun %57,46'sı 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin sadece %3,75'i 65 yaş ve üzerindedir.[1]

0-14 yaş: %37.83 (erkek 109,147/kadın 106,789)
15-24 yaş: %19.63 (erkek 56,412/kadın 55,624)
25-54 yaş: %33.93 (erkek 95,296/kadın 98,391)
55-64 yaş: %4.87 (erkek 12,974/kadın 14,829)
65 yaş ve üzeri: %3.75 (erkek 9,406/kadın 11,998)

Etnik gruplar

Asıl Batı Sahralılar Sahravi olarak bilinmektedir. Bunun haricinde bölgede Araplar ve Araplaşmış Berberiler yaşamaktadır.

Dil

Bölge genelinde Arapçanın yanı sıra belli bir kesim tarafından eski koloni ülkesi İspanya'dan miras kalan İspanyolca konuşulmaktadır.

Din

Bölgede yaşayan nüfusun neredeyse tamamı Sünni İslam inancına göre yaşamını sürdürmektedir.

İdari yapılanma

Ana madde: Batı Sahara’nın siyasi durumu

Fas kontrolü altında tuttuğu bölge üzerine kendi idari yapılanmasına uygun bir idari yönetim planlaması yapmaktadır. Buna göre Batı Sahra olarak adlandırılan bölgede Fas'ın on iki idari bölgelerinden olan Guelmim-Oued Noun bölgesinin küçük bir kısmı ile birlikte Laâyoune-Sakia El Hamra ve Dakhla-Oued Ed Dahab idari bölgeleri bulunmaktadır.

Fas bölgenin sadece üçte ikisini fiilen elinde tutmasına rağmen bölgenin tamamında hak iddia etmektedir. Bölgenin geri kalan üçte biri üzerinde yönetimi elinde tutan ve bu bölgeleri özgür bölge olarak adlandıran Polisario ise ilan ettiği Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti ile Batı Sahra üzerindeki iddiasını sürdürmektedir.

Fas bölgeleri (Batı Sahra bölgeleri)
Batı Sahra fiili yönetim bölgeleri

Kaynakça

  1. ^ a b "www.cia.gov". 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2016. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Batı Sahra ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikisözlük'te Westsahara ile ilgili tanım bulabilirsiniz.
Vikigezgin'de Westsahara ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fas</span> Kuzey Afrikada yer alan bir ülke

Fas, resmî adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat ve en büyük şehri de Kazablanka'dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas'ın, Atlantik Okyanusu'dan Cebelitarık Boğazı'nı çevreleyip Akdeniz'de son bulan uzun bir sahil şeridi vardır. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Aynı zamanda ülke, Batı Sahra adı verilen bölgede, 1975'te koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin dörtte üçünü fiilen yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Moritanya ya da resmî adıyla Moritanya İslam Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Fas tarafından ilhak edilen Batı Sahra ile aynı bölge üzerinde Polisario tarafından tek taraflı bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Cezayir, Mali ve Senegal oluşturmaktadır. Bunun haricinde ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuakşot'tur.

<span class="mw-page-title-main">Sahra</span> Afrikada bir çöl

Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip</span> Kuzey Afrikada coğrafi bölge; Arap dünyasının batı yarısı

Mağrip, Arap dünyasının batı kısmıdır. Bölge, Cezayir, Libya, Moritanya, Fas ve Tunus dahil olmak üzere Batı ve Orta Kuzey Afrika'yı kapsar. Mağrip ayrıca Batı Sahra'nın tartışmalı bölgesini de içerir. 2018 itibarıyla bölgenin nüfusu 100 milyondan fazlaydı.

<span class="mw-page-title-main">Berberiler</span>

Berberiler, bugünkü Mısır, Libya, Tunus, Cezayir ve Fas'ı içine alan Kuzey Afrika'nın bilinen en eski yerli halkıdır. Bazı mağara resimlerinin bulunmuş olması, Berberiler'in bu paleolitik toplulukların soyundan gelmiş olabileceği tezini güçlendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Polisario</span>

Polisario ya da Polisario Cephesi, Afrika'nın kuzeybatısındaki Batı Sahra'da Fas egemenliğine son vermek ve bu bölgenin bağımsızlığını sağlamak için savaşan ve tek taraflı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nde siyasal olarak faaliyet gösteren ayrılıkçı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti</span> Afrikada kısmen tanınan bir ülke

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti (SDAC), Afrika kıtasının batısında yer alan ve bütün Batı Sahra'da egemenliğini iddia eden ancak kısmen tanınan devlet. Ülkenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin anayasal başkenti Layun olarak belirlenmesine rağmen Fas idaresi altında bulunan kısımda kaldığı için 2011 yılından bu yana başkent geçici olarak Tifariti'dir.

Fas tarihi, günümüzde Fas Krallığı olarak bilinen ülke topraklarının ve halklarının tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Fas Duvarı</span> Güvenlik duvarı (fiziki)

Fas Duvarı, Afrika kıtasının batısında Batı Sahra bölgesinde Fas'ın kontrolü altında tuttuğu bölgeleri, Polisario ve Polisario'nun aynı bölge üzerinde ilan ettiği Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nden ayırmak için inşa ettiği duvardır.

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika kıtasında bulunan ve varlığı kısmen tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanının yapıldığı 1976 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını ilan ettiği Batı Sahra bölgesinin büyük çoğunluğu Fas'ın kontrolü altında tutulduğu için ülke Cezayir'de bulunan Tindouf şehrindeki mülteci kamp alanında sürgünde ülkeyi yönetebilmektedir.

Hasaniye Arapçası, Batı Sahra'da konuşulan bir Mağrip Arapçası lehçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa es-Seyyid</span> Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyetinin ortak kurucularından ve önderlerinden

El Veli Mustafa Seyyit, Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ortak kurucularından ve önderlerinden. Seyyit, Polisario'nun 1. Genel Sekreteri görevi ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tifariti</span> Batı Sahrada bir yerleşim

Tifariti, Afrika kıtasının batısında yer alan ve tüm Batı Sahra'da egemenliğini iddia eden ancak kısmen tanınan devlet olan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin fiili başkenti olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bouchraya Hammoudi Bayoun</span>

Bouchraya Hammoudi Bayoun, Cezayir'de bir üssü bulunan Polisario Front temsilcisidir. İki kez Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı oldu.

Eski İspanyol İmparatorluğu'nun Sahra kolonisi olan Batı Sahra, hem Fas Krallığı hem de Cezayir merkezli bir bağımsızlık hareketi olan Saguia el Hamra ve Rio de Oro'nun Kurtuluşu tarafından talep edilen tartışmalı bir bölgedir. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dekolonize olmayan bir bölge olarak listelenmiştir ve bu nedenle Birleşmiş Milletler kendi kendini yönetemeyen bölgeler listesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güney illeri</span>

Güney illeri veya Fas Sahrası, Fas hükûmeti tarafından Batı Sahra için kullanılan terimdir. Terim, ülkenin üçü bölgesini kapsayan Batı Sahra'nın tamamını açıkça içermektedir. Örneğin, Fas devlet televizyonunda "Güney illeri" teriminin sıkça kullanıldığı görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Fas</span>

Büyük Fas Fas milliyetçileri tarafından benimsenen Fas Krallığı'nın tarihsel ve kültürel sınırlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Serbest Bölge (bölge)</span>

Serbest Bölge veya Kurtarılmış Bölgeler, Batı Mağrip'te kısmen tanınan egemen bir devlet olan Sahrawi Arap Demokratik Cumhuriyeti'nin Polisario Cephesi hükûmeti tarafından Batı Sahra'nın kontrolündeki 2.200 kilometre (1.400 mi) büyüklüğündeki bir mayın tarlasıyla çevrili sınır duvarı, genellikle Fas duvarı olarak anılır ve Cezayir'in batısında ve Moritanya'nın kuzeyinde bulunmaktadır. Güney İlleri'nin bir parçası olarak Fas tarafından kontrol edilen Fas duvarının batısındaki bölgen dışında kalan bir alandır. Her iki devlet de Batı Sahra'nın tamamını kendi toprakları olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Sahra çatışmaları (2020-günümüz)</span>

2020-2023 Batı sahra çatışmaları, Fas'ın Gergerat'a askeri müdahalesi, Fas Krallığı ile tek taraflı bağımsızlık ilan eden Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti arasındaki silahlı bir çatışmadır. Toplam 18 asker ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Sahrası</span>

İspanyol Sahrası, İspanya tarafından işgal edilip yönetilen ve resmî olarak 1884'ten 1958'e kadar Sahra'daki İspanyol Mülkiyeti, ardından 1958 ile 1976 arasında Sahra Eyaleti adını alan günümüzdeki Batı Sahra toprakları için kullanılan addı. Bir zamanlar Amerika'dan İspanyol Doğu Hint Adaları'na kadar uzanan İspanyol İmparatorluğu'nun en son satın almalarından biri ve kalan son mülklerinden biri olmuştu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.