İçeriğe atla

Batı Grubu Anadolu ağızları

Batı Grubu Anadolu ağızları Türkiye Türkçesi ağızlarının Anadolu ağız bölgesinde yer alan alt ağız gruplarından biridir. Anadolu kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Grubu, Kuzeydoğu Grubu ve Batı Grubu olarak üçe ayrılır.[1] Batı Grubu da söz konusu üç ana alt gruptan birini oluşturur.

Anadolu ağızlarının Batı Grubu içinde yer alan yerler ve bunların alt gruplar şunlardır:[2]

1. Grup: Afyonkarahisar, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Burdur, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Uşak, Nallıhan ağızları.

1.1. Afyonkarahisar, Eskişehir, Uşak, Nallıhan
1.2. Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik
1.3. Aydın, Burdur, Denizli, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla
1.4. Antalya

2. Grup: İzmit, Sakarya ağızları.

3. Grup: Bolu (Göynük, Mudurnu, Seben, Kıbrıscık hariç), Zonguldak, Bartın, Kastamonu (Tosya hariç), Ovacık, Eskipazar ağızları.

3.1. Zonguldak, Devrek, Karadeniz Ereğli
3.2. Bartın, Çaycuma, Amasra
3.3. Bolu, Ovacık, Eskipazar, Karabük, Safranbolu, Ulus, Eflani, Kurucaşile
3.4. Kastamonu

4. Grup: Beypazarı, Çamlıdere, Kızılcahamam, Güdül, Ayaş, Göynük, Mudurnu, Seben, Kıbrıscık, Çankırı (Ovacık, Eskipazar, Kızılırmak hariç), Tosya (Kastamonu), Boyabat, Çorum, İskilip (dağ köyleri hariç), Bayat, Kargı, Osmancık ağızları.

4.1. Göynük, Mudurnu, Kıbrıscık, Seben
4.2. Kızılcahamam, Beypazarı, Çamlıdere, Güdül, Ayaş
4.3. Çankırı (Ovacık, Eskipazar, Kızılırmak hariç), Çorum, İskilip, Kargı, Bayat, Osmancık, Tosya, Boyabat

5. Grup: Sinop (Boyabat hariç), Samsun (Havza, Ladik hariç), Ordu (Mesudiye hariç), Giresun (Şebinkarahisar ve Alucra hariç), Şalpazarı ağızları.

5.1. Sinop, Alaçam
5.2. Samsun, Kavak, Çarşamba, Terme
5.3. Ordu, Giresun, Şalpazarı

6. Grup: Havza, Ladik, Amasya, Tokat, Sivas (Şarkışla ve Gemerek hariç), Mesudiye, Şebinkarahisar, Alucra, Malatya, Hekimhan, Arapgir, Malatya ağızları.

6.1. Ladik, Havza, Amasya, Tokat, Erbaa, Niksar, Turhal, Reşadiye, Almus
6.2. Zile, Artova, Sivas, Yıldızeli, Hafik, Zara, Mesudiye
6.3. Şebinkarahisar, Alucra, Suşehri
6.4. Kangal, Divriği, Gürün, Malatya, Hekimhan, Arapgir, Malatya

7. Grup: Tarsus, Ereğli, Konya merkez ilçesinin bazı köyleri, Adana, Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Darende, Akçadağ, Doğanşehir, Birecik, Halfeti ağızları.

7.1. Akçadağ, Darende, Doğanşehir
7.2. Afşin, Elbistan, Göksun, Andırın, Adana, Hatay, Tarsus, Ereğli
7.3. Kahramanmaraş, Gaziantep
7.4. Adıyaman, Halfeti, Birecik, Kilis

8. Grup: Ankara, Haymana, Balâ, Şereflikoçhisar, Çubuk, Kırıkkale, Keskin, Kalecik, Kızılırmak, Çorum (merkez ilçe ile güneyindeki ilçeler), Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kayseri, Şarkışla, Gemerek, Yozgat ağızları.

9. Grup: Konya (merkez ilçesinin bazı yöreleri ve Ereğli hariç), Mersin (Tarsus hariç) ağızları.

Kaynakça

  1. ^ Leylâ Karahan, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996, s. 1-2.
  2. ^ Leylâ Karahan, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1996, s. 116-157.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolu (il)</span> Türkiyenin Doğu Marmara Bölgesinde bir il

Bolu, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin Batı Karadeniz Bölümü'nde yer alan bir ildir.

<span class="mw-page-title-main">Bolu</span> Bolu ilinin merkezi olan şehir

Bolu, Bolu ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Karadeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Gürcistan, Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi, Marmara Bölgesi ve adını aldığı deniz ile komşudur. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu batı genişliği ve yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.371.274 nüfusuyla Samsun, ardından Trabzon ve Ordu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kızılırmak</span> Türkiye topraklarından doğup Türkiye topraklarından denize dökülen en uzun akarsu

Kızılırmak, eskiden Halis veya Alis, Sivas'ın İmranlı ilçesindeki Kızıldağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Bafra ilçesinde Karadeniz'e dökülen bir nehir. 1.355 km. uzunluğu ile Türkiye'nin kendi sınırları içerisinde doğup kendi sınırları içinde denize dökülen en uzun akarsuyu olma özelliğini taşır. Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum, Sinop ve Samsun illerinden geçen Kızılırmak, aralarında Delice Irmağı, Devrez ve Gökırmak gibi çok sayıda akarsu ve çayın sularını da toplayarak büyük bir kavis çizerek Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Havza, Samsun</span> Samsunun ilçesi

Havza, Samsun'un Amasya'ya komşu olan bir ilçesidir. İlçe merkezi Samsun'a 84 km uzaklıktadır. Ayrıca ilçe 1925 yılında Amasya'dan ayrılarak Samsun'a bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin ilçeleri</span> Türkiyenin ikinci seviye idari bölümü

Türkiye'nin ilçeleri, Türkiye'de illerden sonraki gelen idari bölümlerdir. Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında ilçeler kaza olarak bilinmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Salmanlı, Bigadiç</span>

Salmanlı, Balıkesir ilinin Bigadiç ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Hacıdede, Havza</span>

Hacıdede, Samsun ilinin Havza ilçesine bağlı bir mahalledir.

Anadolu ağızları, Türkiye Türkçesi ağız bölgesinin Anadolu kolunda yer alan ağızlardır. Eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi Anadolu'da çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır. Ağızların sebebi, göçler, iklim, coğrafya ve dilin kendisine ait özelliklerdir. İletişim ve medya teknolojileri ile bütün yurtta İstanbul ağzı genelleşmekte, yöresel ağızlar giderek azalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkçesi ağızları</span>

Türkiye Türkçesi ağızları, Hazar Denizi’nin batısında, Azerbaycan sahasının hemen batısında başlayıp Anadolu, Irak, Suriye, Balkanlar coğrafyasında konuşulan tarihî Osmanlı Türkçesinin bugünkü devamı olan Türkiye Türkçesi ağızlarıdır. Uluslararası dil bilimsel ölçülere göre her dilin konuşma biçimi, yerel farklılıkları bir ve halkın bir bölümünün kullandığı farklı bir çeşidi lekttir. Eğer lektler bir coğrafî bölgeye aitse o zaman diyalekttir ya da ağızdır.

<span class="mw-page-title-main">Alucra</span> Giresunun ilçesi

Alucra, Giresun ilinin bir ilçesidir. Giresun iline 127 km, Gümüşhane iline 147 km, Erzincan iline 148 km uzaklıktadır.

1981-82 Türkiye 2. Futbol Ligi, günümüzde 1. Lig olarak adlandırılan ligin 19. sezonudur. A, B, C ve D olarak dört bölgesel gruba ayrılan ligden bir üst lige çıkan takımlar Sarıyer, Antalyaspor, Mersin İdman Yurdu ve Samsunspor olmuştur.

3. Lig 2011-12 sezonu 3. Lig'in 41. sezonudur. 3. Lig, bir önceki sezonun sonunda TFF 2 Lig 2010-2011 sezonunda ligden düşen 6 takım ile Bölgesel Amatör Ligden 3. Lige yükselen 12 takım ve 3. Ligi'nde yer alan 39 takımın katılımı ile toplam 57 takımdan oluşmuştur. 3. Lig çift devreli lig müsabakaları sonunda gruplarda 1. sırayı alan takımlar TFF 2. Lig'e yükselirler. Bu müsabakalar sonunda gruplarda 2., 3., 4. ve 5. sırayı alan takımlar, TFF 2. Ligine yükselecek diğer takımların belirleneceği Play-Off müsabakalarına katılacak takımları oluştururlar. Gruplarında son 4 sırayı alan takımlar ise gelecek sezon Bölgesel Amatör Ligde mücadele edeceklerdir. Toplam 57 takım on dokuzarlı 3 grupta yer alacak. Bu ligden altı takım TFF 2. Lig'e çıkmak ve on iki takım bölgesel lige düşmemek için mücadele etti.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda ulaşım ve haberleşme</span>

Osmanlı Devleti üç kıtaya yayılan topraklarında ulaşım ve haberleşmeye azami önemi vermek zorundaydı. İmparatorluk topraklarının güneyi çöller, merkezi dağlar, batısı ve doğusu da düşman saldırılar ile tehdit edilmekteydi. Çevresindeki devletlere nazaran coğrafyası ulaşım ve haberleşme açısından en zor devlet Osmanlı idi. Bu geniş coğrafyada ulaşım hizmetlerinin aksamaması için lonca teşkilatı ve kati kurallar oluşturulmuştu. Makineleşmeye kadar imparatorluk topraklarındaki ulaşım ve haberleşme devletin sakındığı bir konu idi. demiryolu ve telgraf ile coğrafi koşullar bir nebze hafifletilmiş ve merkezi idare güçlenmiştir.

Doğu Grubu Anadolu ağızları Türkiye Türkçesi ağızlarının Anadolu ağız bölgesinde yer alan alt ağız gruplarından biridir. Anadolu kolu ana ağız grupları bakımından Doğu Grubu, Kuzeydoğu Grubu ve Batı Grubu olarak üçe ayrılır. Doğu Grubu da söz konusu üç ana alt gruptan birini oluşturur.

Samsun, Karadeniz Bölgesi'nin Orta Karadeniz Bölümü içerisindeki Canik Dağları Yöresi'nde yer almaktadır. Karadeniz'e doğru akarak iki büyük delta oluşturan Kızılırmak ve Yeşilırmak nedeniyle Samsun kıyıları geniş bir koy niteliğini almıştır. Atakum ve İlkadım ilçelerinin batı ve doğu yönlerindeki iki burun çıkıntısında da daha küçük boyutlu ikinci bir koy oluşmuş durumdadır. %45'ini dağların, %37'sini platoların, %18'ini ise ovaların meydana getirdiği Samsun Karadeniz Bölgesi'nin en önemli liman kentlerinden biri konumundadır.

Türkiye Deplasmanlı Bayanlar Birinci Voleybol Ligi 2006-07 sezonu, Türkiye Bayanlar Voleybol Birinci Ligi'nin 16. sezonudur. 14 şehirden 19 takımın katıldığı lig, deplasmanlı normal lig + Play-Off usulüne göre oynandı. Play-Off maçları sonunda Marmaris Belediyesi kulübü Sultanlar Ligi'ne yükselirken, Anadolu Gençlerbirliği, Dekamar Gözne Belediye, Diyarbakırspor ve Selçuk Üniversitesi kulüpleri ise Türkiye Bayanlar Voleybol İkinci Ligi'ne düştüler.

Türkiye Deplasmanlı Bayanlar Birinci Voleybol Ligi 2007-08 sezonu, Türkiye Kadınlar Voleybol Birinci Ligi'nin 17. sezonudur. 12 şehirden 23 takımın katıldığı lig, deplasmanlı normal lig + Play-Off usulüne göre oynandı. Play-Off maçları sonunda Ereğli Belediyespor, Gazi Üniversitesi, Nilüfer Belediyesi ve Galatasaray kulüpleri Sultanlar Ligi'ne yükselirken, İstanbul Üniversitesi, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Milli Eğitim Vakfı ve Okayspor, Tarsus Belediyesi ve Ankara Eczacı kulüpleri ise Türkiye Kadınlar Voleybol İkinci Ligi'ne düşmüştür.

Türkiye Deplasmanlı Bayanlar İkinci Voleybol Ligi 2005-06 sezonu, 25 şehirden 38 takımın 8 grupta katıldığı lig deplasmanlı normal lig + Play-Off usulüne göre oynandı. Play-Off maçları sonunda Ankara Eczacı, Ereğli Belediyesi, Gazi Üniversitesi, Milli Eğitim Vakfı, Selçuk Üniversitesi ve Tarsus Belediyesi kulüpleri Türkiye Bayanlar Birinci Voleybol Ligi'ne yükselirken, Seyhanspor, Eskişehir DSİ Bentspor, Edirnespor, Tek Işıkspor, Sakarya TEK, Nevşehir Gençlikspor, Gümüşhane Kültürspor, Kara Mustafa Paşa İlköğretim Okulu, Kara Elmas Üniversitesi, Eskişehir İl Özel İdarespor, BOSCH, Gemlik Zeytinspor, Boluspor, Özel Meralcan Okulları ve Karabük Gençlikspor kulüpleri ise amatör lige düşmüşlerdir.

Türkiye Deplasmanlı Bayanlar İkinci Ligi 1996-97 sezonu, Türkiye Kadınlar Birinci Voleybol Ligi'nin altıncı sezonudur. On iki şehirden 27 takımın katıldığı lig, deplasmanlı normal lig + final grubu usulüne göre oynandı. Lig sonunda Divarese Ortaköyspor, Ankara Demirspor, SSK, Yurtkurspor ve Kocaelispor takımları Türkiye Deplasmanlı Kadınlar Voleybol Ligi'ne yükselirken, Sümerbankspor, İzmir DSİ, İzmirspor, TSE Rutospor, Atakum Belediyesi, Samsun Ladikspor, Kayseri DSİ ve Tarsus Çukurovaspor kulüpleri ise mahalli lige düşmüşlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.