Batı Azerbaycan (eyalet)
| Batı Azerbaycan eyaleti استان آذربایجان غربی | |
|---|---|
 | |
| Ülke | İran |
| Başkent | Urmiye |
| İller | 20 |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 37.437 km² |
| Nüfus (2006) | |
| • Toplam | 2.873,459 |
| • Yoğunluk | 87/km² |
| Zaman dilimi | UTC+03:30 (İSS) |
| Diller | Azerice, Kürtçe, Farsça, Yeni Arami dili |
Batı Azerbaycan (Farsça: استان آذربایجان غربی, okunuşu: Ostan-e Āzarbāijān-e Gharbī), İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Ülkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Türkiye ve Irak, kuzeyinde Nahçıvan, doğusunda Doğu Azerbaycan ve Zencan ile güneyinde Kürdistan eyaletleri bulunur.
Eyaletin yüzölçümü 39.487 km² (Urmiye Gölü ile birlikte 43.66 km²), 2006 yılı itibarıyla nüfusu ise 3.015.361 olarak tespit edildi. Eyaletin idare merkezi, Urmiye şehridir.
Eyalet sınırları içinde bulunan önemli yerleşimler Urmiye, Hoy, Miyanduab, Bukan, Mahabad, Salmas, Maku, Nekede, Piranşehr, Serdeşt, Şahindej, Takab, Uşnu, Siyahçeşme ve Şot şehirleridir.
Tarihi
Azerbaycan hanlıklarından Urmiye Hanlığı'na 1797 yılına kadar başkentlik yapmıştır.
Etnik yapı
Eyaletin nüfusu ağırlıklı olarak Azerbaycan Türkler'den,[2][3][4] kısmen Kürtler'den oluşur.
Eyalet genelinde Azerice ve Kürtçe, en büyük şehri olan Urmiye'de ise ilave olarak Farsça, Ermenice ve Yeni Arami dili konuşulmaktadır. Eyalette az sayıda ülkenin diğer bölgelerinden gelen göçmenler de yaşamaktadır. Halkın çoğunluğu ağırlıklı olarak İslam dinine mensuptur. Diğer azınlık dinleri Hristiyanlık ve Yahudiliktir. Bölgede tarihi kilise kalıntıları bulunur.
Coğrafya ve iklim
Batı Azerbaycan, ülkenin geneliyle karşılaştırılırsa dağlık bir yapıya sahiptir. Bunun yanında tarıma elverişli büyük ovalarıda vardır (örneğin, kuzeydeki Çaldıran Ovası). Ayrıca Urmiye Gölü kıyısında bulunması nedeniyle oldukça ilgi çekici yaban hayatı ve doğa manzaralarına sahiptir.
Batı Azerbaycan, Urmiye Gölü kıyısında olması nedeniyle ılıman bir iklime sahip olsa da, yükseltisinin fazla olması -özellikle güney bölgesinde- ve kuzeyden gelen soğuk hava akımları nedeniyle oldukça soğuk kışlar geçirir. Yazları ise ılık geçer. Eyalet içindeki ortalama sıcaklıklar şu şekildedir: 9.4 °C (Piranşehr), 11.6 °C (Mahabad), 9.8 °C (Urmiye), 10.8 °C (Hoy). Eyalet içinde, Temmuz ayı en yüksek sıcaklık 34 °C iken, Ocak ayı en düşük sıcaklık –16 °C derece olarak ölçülmüştür. Yazları 4 °C,kışları 15 °C 'ye varan sıcaklık farkları oluşur.
İdari yapı
Batı Azerbaycan Eyaleti (ostan), kendi içinde 17 şehristan ve 38 bahşa ayrılmıştır. Eyaletin bu alt idari yapısı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
| Sıra | Şehristan Adı | Nüfusu | Yönetim merkezi | Bağlı bahşlar |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Bukan şehristanı | 202.637 | Bukan | Merkezî • Simine |
| 2 | Çaypara şehristanı | 42.225 | Karaziyadin | Merkezî • Hacılar |
| 3 | Çaldıran şehristanı | 44.572 | Çaldıran | Merkezî • Deşteki |
| 4 | Hoy şehristanı | 365.573 | Hoy | Merkezî • Evoğlu • Kotur • Sefaiye |
| 5 | Mahabad şehristanı | 197.441 | Mahabad | Merkezî • Halifan |
| 6 | Maku şehristanı | 174.578 | Maku | Merkezî • Bazergan |
| 7 | Miyanduab şehristanı | 245.153 | Miyanduab | Merkezî • Barık • Merhametabad |
| 8 | Nekede şehristanı | 117.831 | Nekede | Merkezî • Muhammedyar |
| 9 | Uşnu şehristanı | 63.798 | Uşnu | Merkezî • Nalus |
| 10 | Piranşehr şehristanı | 107.677 | Piranşehr | Merkezî • Lacan |
| 11 | Poldeşt şehristanı | 38.586 | Poldeşt | Merkezî • Aras |
| 12 | Salmas şehristanı | 180.708 | Salmas | Merkezî • Kuhsar |
| 13 | Serdeşt şehristanı | 104.146 | Serdeşt | Merkezî • Vezine |
| 14 | Şahindej şehristanı | 89.356 | Şahindej | Merkezî • Keşaverz |
| 15 | Şot şehristanı | 51.476 | Şot | Merkezî • Kara Koyun |
| 16 | Takab şehristanı | 81.395 | Takab | Merkezî • Tahtı Süleyman |
| 17 | Urmiye şehristanı | 856.914 | Urmiye | Merkezî • Enzel • Silvana • Sumay-e Beradust • Nazlı |
Kaynakça
- ^ طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان آذربایجان غربی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۶-۳۶-۶۶۲۷-۶۰۰-۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱
- ^ "ciaonet.org". 1 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2009.
- ^ "countrystudies.us". 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
- ^ "Aferineş gezetesinin 2595. sayısı (Farsça)". 19 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2010.
Dış bağlantılar
- Batı Azerbaycan Valiliği resmi sitesi (Farsça)26 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Batı Azerbaycan portal
- West Azarbaijan Provincial Management Organization5 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- West Azarbaijan Cultural Heritage Organization
- Batı Azerbaycan resimleri1 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- [1]
- [2]28 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | ||
