İçeriğe atla

Batı Afrika ebola salgını

Batı Afrika Ebola Salgını
Ebola salgınından doğrudan etkilenen Batı Afrika ülkeleri
Kırmızı, yaygın salgın vakalarını; pembe, az sayıda vakaları; yeşil; izole vakaları göstermektedir.
TarihAralık 2013 - Haziran 2016
KonumBatı Afrika
(Gine, Liberya, Sierra Leone)
(Diğer vakalar: Nijerya, Mali, Senegal, İspanya, Britanya, İtalya, ABD)
SonuçSona erdi. Son vaka, 9 Haziran 2016'da Monrovia'da görüldü.
Ülke Vakalar Ölümler Son durum
Liberya Liberya 10,666 4,806 Salgın 9 Haziran 2016'da sona erdi.[1]
Sierra Leone Sierra Leone 14,122 3,955 Salgın 17 Mart 2016'da sona erdi.[2]
Gine Gine 3,804 2,536 Salgın 1 Haziran 2016'da sona erdi.[3]
Nijerya Nijerya 20 8 Salgın 19 Ekim 2014'te sona erdi.[4]
Mali Mali 8 6 Salgın 18 Ocak 2015'te sona erdi.[5]
Amerika Birleşik Devletleri ABD 4 1 Son vaka 21 Aralık 2014'te görüldü.[6]
İtalya İtalya 1 0 Tek vaka 20 Temmuz 2015'te görüldü.[7]
Birleşik Krallık Büyük Britanya 1 0 Tek vaka 10 Mart 2015'te görüldü.[8]
Senegal Senegal 1 0 Tek vaka 17 Ekim 2014'te görüldü.[4]
İspanya İspanya 1 0 Tek vaka 2 Aralık 2014'te görüldü.[9]
Total 28,616 11,310 (8 Mayıs 2016 (2016-05-08) itibarıyla)
Can kaybı11,325 ölüm
Yaralı27.609 enfekte kişi

Batı Afrika Ebola salgını, Aralık 2013'te Gine'de başlayıp Liberya, Sierra Leone başta olmak üzere Batı Afrika ülkelerine yayılan ve Haziran 2016'da sona eren Ebola kanamalı ateşi salgınıdır. Salgın sonucunda virüs 28 bin 616 kişiye bulaşmış, 11 bin 325 kişi hayatını kaybetmiştir.

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, Avrupa Komisyonu, Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu dahil olmak üzere pek çok kuruluş bölgeye salgını önlemek amacıyla maddi yardımda ve mobil personel yardımında bulunmuştur, ayrıca Sınır Tanımayan Doktorlar bölgede çalışmalarına devam etmektedir.[10] Söz konusu ebola salgını, hastalığa yakalanan kişi ve ölümler açısından tarihteki en ölümcül ebola salgınıdır.[11]

İlk vaka Aralık 2013'te Gine'nin güney sınırlarına çok yakın bir köyde kaydedildi.[12] İlk başta fark edilmeyen virüs, kısa sürede salgına dönüşerek komşu ülkeler Liberya, Sierra Leone'ye de sıçradı. Nijerya ve Mali'de küçük çaplı salgınlar görülürken, Senegal, Britanya ve Sardinya'da izole vakalar görüldü. Ayrıca, ABD ve İspanya'daki bazı sağlık çalışanlarında da ebolaya rastlandı ancak bu vakalar bir salgına dönüşmedi.

Vakaların sayısı Ekim 2014'te zirveye çıktı ancak bu tarihten sonra uluslararası çabaların etkisiyle düşüşe geçti.

Dünya Sağlık Örgütü, 8 Mayıs 2016 itibarıyla toplam 28.616 şüpheli vakayı ve 11.310 ölüm vakasını (Ölüm oranı: %39,5) bildirdi.[13]

Salgın

2013

Batı Afrika Ebola salgınının belgelenen ilk vakasının, Aralık 2013'te Gine'nin güney sınırındaki Gekedu kasabasında hayatını kaybeden Emile Ouamouno adlı bir bebeğin ölümü olduğu düşünülüyor. Yine bilim insanlarına göre, bir yarasa türü olan Angola serbest kuyruklu yarasaları (Lat. Mops condylurus), bu virüsün taşınmasında başlıca etkendi; öte yandan ölen bebeğin doğduğu köy, büyük bir yarasa kolonisinin yakınlarında bulunuyordu. (Yine de köyün çevresinde incelenen yarasaların hiçbirinde Ebola virüsüne rastlanmadı.) Ancak daha önce yapılan araştırmalar, bu tür yarasaların Ebola virüsü taşıyabileceğini ortaya koyuyor.[14]

Bilinen ilk vakanın kurbanı Emile'in annesi, kız kardeşi ve büyükannesi de benzer belirtilerle hastalanıp öldüler. Virüsün bulaştığı bu ilk kişiler, hastalığın önce diğer köylere yayılmasına sebep oldular. Ardından virüs, bölgedeki yerel hastanede görev yapan sağlık görevlilerine bulaştı, daha sonra da sınırın ötesindeki komşu ülkelere yayıldı. Emile'in köyü Liberya sınırına 11 km, Sierra Leone sınırına 30 km uzakta bulunuyordu.

2014

Ebola salgını 1970'li yıllarda Zaire ve Sudan'da ve sonraki yıllarda Orta ve Güney Afrika'da sık sık görülmüş olması rağmen, uluslararası toplum tarafından Batı Afrika'ya özgü olmadığı ve bu coğrafyada görülmeyeceği düşünülüyordu. Aynı şekilde, Batı Afrika devletleri de ölümlerin Ebola virüsünden kaynaklandığını geç teşhis ettiler. Dolayısıyla salgın, Ebola olarak tanımlanıncaya değin çoktan 3 ülkeye yayılmıştı.

25 Mart 2014'te Gine Sağlık Bakanlığı, 4 güneydoğu eyaletinde Ebola salgınının yayıldığını resmî olarak bildirdi ve komşu ülkeler Liberya ve Sierra Leone'deki vakaların da araştırıldığı belirtti. Bu tarih itibarıyla 86 şüpheli vakanın 59'u ölümle sonuçlanmıştı. (Ölüm oranı: %68) Mayıs ayının sonlarına doğru salgın, Gine'nin 2 milyon nüfuslu başkenti Konakri'ye ulaştı. Yine mayıs sonu itibarıyla 281 vakanın 186'sı ölümde sonuçlandı.

Liberya'da ilk vakalar Mart sonlarında görüldü. Salgının Liberya'nın yarım milyon nüfuslu başkenti Monrovia'ya haziran ortalarında ulaştığı bildirildi. Temmuz ortalarında 196 vakanın 116 ölümle sonuçlandı.

Sierra Leone'de de ilk vakalar Mart sonlarında görüldü, 5 ölümle sonuçlandı. 17 Temmuz'a gelindiğinde, ülkedeki şüpheli vakaların toplam sayısı 442'ye ulaştı ve Gine ve Liberya'daki şüpheli vaka sayısını geride bıraktı. Gine ise 310 ölüm vakası ile diğer ülkeleri geride bıraktı.

Temmuz sonunda toplamda 1323 vaka görüldü, 729 ölümle sonuçlandı. 460 vaka Gine'de, 533 vaka Sierra Leone'de, 329 vaka Liberya'da görüldü. Bu tarihe kadar Ebola salgını sadece bu 3 ülkede görülmekteydi.[15]

Mart 2014 - Eylül 2015 arası aylık toplam Ebola vakaları
Mart 2014 - Eylül 2015 arası aylık toplam Ebola ölümleri

2015

Dünya Sağlık Örgütü'nün 30 Mart 2015 tarihli istatistiklerine göre, salgının üzerinden geçen 1 yılda virüs, 25 bin 178 kişiye bulaşmıştı, bunlardan 10 bin 445'i hayatını kaybetti.[16]

Salgın bu üç ülke haricinde az sayıda vakalarla birkaç diğer ülkede de görüldü. Nijerya'da 20 vaka, Mali'de 7 vakaya rastlandı. Batı Afrika'da Ebola virüsüne yakalanıp Senegal, İspanya, Britanya ve ABD'ye giriş yapan birkaç kişi de bu ülkelerdeki vakaları oluşturdu. Ancak Ebola buralarda yayılmadı.

DSÖ, Ekim 2015'in ilk haftasının, yeni bir vakaya rastlanmadan geçen ilk hafta olduğunu duyurdu.[17]

2016

14 Ocak 2016'da DHÖ, Batı Afrika genelinde Ebola salgınının resmen bittiğini duyurdu. Ebola virüsünün azami yayılış süresinin iki katı olan 42 günlük sürenin vaka olmadan atlatıldığı, ancak yine de gelecekte ufak çaplı vakalar görülebileceği bildirildi.[18] Ertesi gün, Ekim 2015'ten beri hiçbir vaka görülmeyen Sierra Leone'de, 4 ayın ardından tekrar Ebola vakası ortaya çıktı.[19]

Kaynakça

  1. ^ Brice, Makini (9 Haziran 2016). "WHO declares Liberia free of active Ebola virus transmission". Thomson Reuters Foundation. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016. 
  2. ^ "Ebola Situation Report – 16 March 2016 | Ebola". World Health Organization. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  3. ^ "End of Ebola transmission in Guinea". WHO Regional Office for Africa. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. 
  4. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; WHO20141022 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  5. ^ "Ebola situation report" (PDF). World Health Organization. 21 Ocak 2015. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ocak 2015. 
  6. ^ "Ebola response roadmap – Situation report 24 December 2014". World Health organization. 26 Aralık 2014. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014. 
  7. ^ "Ebola situation report". World Health Organization. 22 Temmuz 2015. 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018. 
  8. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Uk_10_March isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  9. ^ "Situation summary". World Health organization. 5 Aralık 2014. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2014. 
  10. ^ "Ebola in West Africa: "The epidemic is out of control"". MSF. İngiltere. 25 Haziran 2014. 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2014. 
  11. ^ "Chronology of Ebola Hemorrhagic Fever Outbreaks". Centers for Disease Control and Prevention. 24 Haziran 2014. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2014. 
  12. ^ "Ebola krizi '2015'te de sürecek'". BBC Türkçe. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2014. 
  13. ^ "Ebola verileri ve istatistikleri". Dünya Sağlık Örgütü. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2016. 
  14. ^ "İlk Ebola hastası, virüsü yarasadan mı kaptı?". BBC Türkçe. 2 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2014. 
  15. ^ "Previous Updates: 2014 West Africa Outbreak". ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı. 12 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2016. 
  16. ^ "Ebola verileri ve istatistikleri". Dünya Sağlık Örgütü. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2015. 
  17. ^ "Ebola countries record first week with no new cases". Independent. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2015. 
  18. ^ "Batı Afrika'daki Ebola salgını sona erdi". Anadolu Ajansı. 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  19. ^ "New case discovered in Sierra Leone hours after WHO declared end of the disease". Independent. 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gine</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Gine ya da resmî adı ile Gine Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batısındaki bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Senegal, Mali, Fildişi Sahili, Liberya, Sierra Leone ve Gine-Bissau oluşturmakta olup, ülkenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti Conakry'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ebola</span> Ölümcül virüs

Ebola virüsü, insanlarda ve insandışı primatlarda viral hemorajik ateş şeklinde ciddi hastalık formlarına yol açan virüstür. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4. Risk Grubu Patojen olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ebola virüsü hastalığı</span> Virüs kaynaklı ölümcül, bulaşıcı hastalık

Ebola virüsü hastalığı (EVD) veya Ebola kanamalı ateşi (EHF) veya kısaca Ebola, Ebola virüsünün neden olduğu, insanlarda ve diğer primatlarda görülen bir hastalıktır. Belirtiler tipik olarak virüse yakalandıktan sonra ateş, boğaz ağrısı, kas ağrısı ve başağrısı ile iki gün ila üç hafta sonra başlar. Tipik olarak bulantı, kusma ve ishal, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında azalma ile birlikte takip eder. Bu noktada, bazı kişilerde kanama sorunları görülmeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün'ün vize politikası</span>

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Ürdün ziyaretçileri, Ürdün'ün dış temsilciliklerinden vize almak zorundadır. Tüm ziyaretçilerin en az 6 ay geçerli bir pasaporta sahip olmaları gerekir.

Vizeden muaf veya vardıklarında vize için uygun ülkelerden birinden gelinmediği sürece Bahreyn ziyaretçileri vize almak zorundadır. Pasaportun bitiş süresin en az 6 ay geçerli olmalıdır ve ziyaretçilerin dönüş biletinede sahip olmaları gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rift Vadisi ateşi</span>

Rift Vadisi ateşi (RVF) hafif-şiddetli semptomlara yol açan bir viral hastalıktır. Hafif semptomları arasında şunlar bulunabilir: ateş, kas ağrıları ve genellikle bir haftaya kadar uzayabilen baş ağrısı. Şiddetli semptomları arasında ise şunlar bulunabilir: Hastalığın bulaşmasından 3 hafta sonra görme yeteneğinin kaybedilmesi, beyinin enfekte olması birkaç gün içinde şiddetli baş ağrılarına, sersemliğe, kanamaya ve karaciğer sorunlarına neden olabilir. Kanaması olanların ölüm riski 50% düzeyine ulaşmaktadır.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Kamerun ziyaretçileri Kamerun'un diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelmek suretiyle Orta Afrika Cumhuriyeti ziyaretçileri, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin veya Fransa'nın diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece São Tomé ve Príncipe ziyaretçileri internetten online vize veya Sao Tome ve Principe'nin diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda'nın vize politikası</span>

Doğu Afrika Topluluğu'nun üyesi Ruanda Cumhuriyeti, Ruanda'ya seyahat etmek isteyen çoğu yabancılara vize kısıtlamalar getirmektedir. Tüm ziyaretçilerin en az 6 ay geçerli bir pasaporta sahip olmaları gerekir.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Yeşil Burun Adaları ziyaretçileri Cape Verde'nin diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Senegal ziyaretçileri Senegal'in diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir.

Mauritius a girmek isteyen bir yabancı uyruklu vatandaşın vize alması gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antigua ve Barbuda'nın vize politikası</span>

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Antigua ve Barbuda ziyaretçileri Antigua ve Barbuda'nın diplomatik temsiliciliklerinden veya bazı durumlarda Birleşik Krallık diplomatik temsiliciliklerinden vize almaları gerekmektedir. Normalde vize gerektirdiği halde, bir Cruise gemisi ile gelen ziyaretçiler, sabah Antigua ve Barbuda'ya gelmesi ve aynı akşam dönmesi halinde vize almaları gerekmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Kitts ve Nevis'in vize politikası</span>

102 vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Saint Kitts ve Nevis ziyaretçileri Saint Kitts ve Nevis'in diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekmektedir. Tüm uluslardan Kruvaziyer gemisi yolcuları vizesiz 24 saat kadar süreyle Saint Kitts ve Nevis'i ziyaret edebilirler.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelmek sürece Saint Lucia ziyaretçileri vize almak zorundadır. Tüm ziyaretçilerin en az 6 ay geçerli bir pasaporta sahip olmaları gerekmektedir. St. Lucia'yı ziyaret eden Cruise gemisi yolcuları 1 gün süreyle vize almaktan muaf tutulurlar.

Vizeden muaf ülkelerden birinden gelinmediği sürece Belize ziyaretçilerinin vize almaları gerekmektedir. Tüm ziyaretçilerin yanında, günlük 75 $ yeterli para bulundurmaları gereklidir.

Togo'da COVID-19 pandemisi, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüs 2'nin (SARS-CoV-2) neden olduğu dünya çapında devam eden koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) salgınının bir parçasıdır. Virüsün Mart 2020'de Togo'ya ulaştığı doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">2016 Angola ve KDC sarıhumma salgını</span>

20 Ocak 2016'da Angola sağlık bakanı, başkent Luanda'nın bir banliyösü olan Viana belediyesine bağlı Angola'da yaşayan Eritre ve Kongo vatandaşları arasında 23 sarıhumma vakası ve 7 ölüm bildirdi. İlk vakalar 5 Aralık 2015'ten itibaren Eritreli ziyaretçilerde rapor edilmiş ve Ocak ayında Senegal Dakar'daki Pasteur WHO referans laboratuvarı tarafından doğrulanmıştır. Salgın, hızla yayılabilen kentsel sarıhumma bulaşma döngüsü olarak sınıflandırıldı. Sarıhumma virüsünün türünün Angola'daki 1971 salgınında tanımlanan bir türle yakından ilişkili olduğuna dair bir ön bulgu, Ağustos 2016'da doğrulandı. ProMED-mail'den moderatörler, daha fazla yayılmayı önlemek için hemen bir aşı kampanyası başlatmanın önemini vurguladılar. CDC, 7 Nisan 2016'da salgını İzleme Seviyesi 2 olarak sınıflandırdı. DSÖ, orta düzeyde halk sağlığı sonuçları olan acil durum müdahale çerçevesinde bunu 2. derece bir olay olarak ilan etti.

Kivu Ebola salgını, 2018'den 2020'ye kadar Orta Afrika'daki Doğu Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde (DRC) ortaya çıkan bir Ebola virüsü salgınıdır 1 Ağustos 2018 ile 25 Haziran 2020 arasında 3.470 bildirilen vaka ile sonuçlandı. Kivu salgını, ilk vakası 13 Ağustos 2018'de doğrulanan Ituri Eyaletini de etkiledi. Kasım 2018'de salgın, DRC tarihindeki en büyük, ve 2013–2016 Batı Afrika salgını'ndan sonra dünya çapında kaydedilen tarihteki ikinci en büyük Ebola salgını oldu, Haziran 2019'da virüs, ailesiyle birlikte Uganda'ya giren 5 yaşındaki Kongolu bir çocuğa bulaşarak Uganda'ya ulaştı, ancak kontrol altına alındı.