İçeriğe atla

Batı Çölü Savaşı

Batı Çölü Savaşı
Kuzey Afrika Cephesi, II. Dünya Savaşı
Tarih11 Haziran 1940 – 4 Şubat 1943
(2 yıl, 7 ay, 3 hafta ve 3 gün)
Bölge
SonuçMüttefik Zaferi
Taraflar
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Britanya Hindistanı İngiliz Hindistanı
Özgür Fransa Özgür Fransa
Avustralya Avustralya
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika Birliği
Yeni Zelanda Yeni Zelanda
Yunanistan Krallığı Yunanistan Krallığı
İtalya Krallığı İtalya
Nazi Almanyası Almanya
Komutanlar ve liderler

Birleşik Krallık Archibald Wavell
Birleşik Krallık Claude Auchinleck
Birleşik Krallık Harold Alexander
Birleşik Krallık Richard O'Connor
Birleşik Krallık Alan Cunningham

Birleşik Krallık Bernard Montgomery

İtalya Krallığı Italo Balbo
İtalya Krallığı Rodolfo Graziani
İtalya Krallığı Italo Gariboldi
İtalya Krallığı Ettore Bastico
İtalya Krallığı Ugo Cavallero
Nazi Almanyası Erwin Rommel

Nazi Almanyası Georg Stumme
Güçler
220.000 620.000
Kayıplar
35.476 öldürüldü 32.342 öldürüldü


Batı Çöl harekâtı (Çöl Savaşı) Mısır ve Libya çöllerinde gerçekleşti ve İkinci Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika harekâtının bir parçasıydı. Askeri operasyonlar Haziran 1940'ta İtalya'nın savaş ilanı ve Eylül ayında İtalya'nın Libya'dan Mısır'ı işgal etmesiyle başladı. İngilizlerin Aralık 1940'ta beş günlük bir baskını olan Pusula Harekatı o kadar başarılı oldu ki, İtalyan 10. Ordusu'nun yok edilmesine yol açtı.Gelecek iki ay boyunca. Benito Mussolini, Trablus'a küçük bir Alman kuvveti gönderen Adolf Hitler'den yardım istedi. İtalya'nın Akdeniz ve Kuzey Afrika'daki ana Mihver gücü olması nedeniyle resmi olarak İtalyan komutası altındaydı.

1941 baharında Rommel, limandaki Tobruk kuşatması dışında Müttefikleri Mısır'a geri iten Sonnenblume Operasyonunu yönetti. 1941'in sonunda Mihver kuvvetleri Crusader Harekâtı'nda yenilgiye uğratıldı ve tekrar El Agheila'ya çekildi. 1942'nin başlarında Mihver kuvvetleri Müttefikleri tekrar geri püskürttü, ardından Gazala Muharebesi'nden sonra Tobruk'u ele geçirdi ancak düşmanlarını yok etmeyi başaramadı. Mihver güçleri Mısır'ı işgal etti ve Müttefikler, Sekizinci Ordu'nun iki savunma savaşı yaptığı El Alamein'e çekildi ve ardından Ekim 1942'de İkinci El Alamein Muharebesi'nde Mihver kuvvetlerini mağlup etti. Sekizinci Ordu, Mihver kuvvetlerini Libya'dan, Meşale Harekatı ile Müttefik Birinci Ordu tarafından batıdan işgal edilen Tunus'a sürdü. Tunus harekatında geri kalan Mihver kuvvetleri Mayıs 1943'te birleşik Müttefik kuvvetlere teslim oldu.

İngiliz Batı Çöl Kuvvetleri, 1941'in başlarında, Alman birlikleri ve İtalyan takviye kuvvetleri geldiğinde Libya'nın fethini tamamlamak yerine Yunanistan'a kuvvet göndermek için azaltılmıştı. Doğu Afrika Harekâtı'nın sona ermesinden sonra serbest bırakılan İngiliz Milletler Topluluğu ve İmparatorluk birlikleri Mısır'a gönderildi ve hayatta kalan İngiliz Milletler Topluluğu birlikleri yaz aylarında Yunanistan, Girit ve Suriye'den geri döndü. 1941'in sonlarından itibaren Sekizinci Ordu'ya ABD malzemeleri ve tankları da dahil olmak üzere artan miktarda ekipman ve personel geldi. Mihver Devletleri, Kuzey Afrika'daki kara ve hava kuvvetlerinin büyüklüğünü sınırlayan tedarik kısıtlamalarının üstesinden asla gelemedi ve çöl savaşı, Barbarossa Operasyonu'yla hızlı şekilde Sovyetler Birliği'nin işgali başarılamadığında Almanya için daha az önem arz eden bir cepheye döndü.[1]

Kaynakça

  1. ^ "North Africa campaigns | Maps, Battles, Combatants, & Significance | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 5 Mart 2024. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erwin Rommel</span> I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında görev yapmış Alman komutan

Erwin Johannes Eugen Rommel, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Afrika Kolordusu komutanlığını da yapmış olan Alman mareşal. Kuzey Afrika'da İngiliz birliklerine karşı kazandığı başarılar nedeniyle "Çöl Tilkisi" (Wüstenfuchs,

<span class="mw-page-title-main">Balkan Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span> II. Dünya Savaşının parçası

Balkan Cephesi, Almanya'nın 1941 yılında Balkanları istilasıyla başlayan bir dizi çatışmadır. 1940 yılı içinde Almanya, Polonya ve Fransa'yı askerî harekâtlarla istila etmiş, İngiltere'ye yönelik hava akınlarını başlatmıştı. Britanya Savaşı olarak bilinen bu yoğun ve sık hava akınları amacına ulaşamamış ve durdurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Brevity Harekâtı</span>

Brevity Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, Müttefik kuvvetlerinin, Almanların Tobruk kuşatmasına yönelen saldırı operasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Battleaxe Harekâtı</span>

Battleaxe Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, İngiliz kuvvetlerinin, Almanların Tobruk kuşatmasına yönelen ikinci saldırı operasyonudur. 15 Mayıs 1941 tarihinde gerçekleşen ve başarısız olan Brevity Harekâtı'nın ardından, 15 Haziran 1941 tarihinde başlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crusader Harekâtı</span>

Crusader Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, Birleşik Krallık kuvvetlerinin, Alman-İtalyan Tobruk kuşatmasına yönelen üçüncü saldırı operasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Gazala Muharebesi</span>

Gazala Muharebesi, Erwin Rommel'in komutasındaki Alman – İtalyan kuvvetlerinin, 26 Mayıs - 21 Haziran 1942 tarihleri arasında, Birleşik Krallık 8. Ordu'sunun savunduğu Gazala Hattı'na, ardından Tobruk'taki garnizonlarına yönelik saldırısı sırasında gerçekleşen muharebedir. Birleşik Krallık 8. Ordu komutanı General Neil Ritchie, Harekât Saha Komutanı ise General Claude Auchinleck'tir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Messe</span>

Giovanni Messe, İtalyan asker ve siyasetçi. İtalya Krallığının askeri ve Faşist döneminde general. İtalyan Mareşal. Savaşı sonrasında senatör.

<span class="mw-page-title-main">Meşale Harekâtı</span>

Meşale Harekâtı, Britanyalı-Amerikan birliklerin Vichy Fransası kontrolündeki Cezayir ve Fas'ı işgalidir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

İtalyan Mısır taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Mısır'da üslenmiş olan Birleşik Krallık, İngiliz Milletler Topluluğu ve Özgür Fransa kuvvetlerine karşı girişilen bir İtalyan taarruzudur. İtalya'nın bu saldırısı, devamında Nazi Almanyası'nın da Kuzey Afrika'ya asker göndermesine yol açmıştır. General Rommel komutasındaki Alman ve İtalyan birlikleriyle İngiliz kuvvetleri arasındaki askerî harekâtlar "Batı Çölü Seferi" olarak adlandırıla gelmiştir.

İtalyan 1. Ordusu, I. Dünya Savaşı'nda Avusturya-Macaristan ve Alman İmparatorluğu'na karşı, II. Dünya Savaşı sırasında da İtalya Krallığı'na bağlı olarak Kuzey Afrika'da hizmet veren ordu.

ELAS, Almanya'nın Sovyetler Birliği'ne saldırması üzerine Yunanistan'da komünist ilkelere bağlı bir direniş örgütü kurulma kararı aldı. ELAS'ın çoğu köylü nüfusundan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kasserine Geçidi Muharebesi</span>

Kasserine Geçidi Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında Tunus'ta 1943 yılı Şubat ayında gerçekleşmiş olan muharebedir. Kasserine Geçidi, Tunus'un orta bölgesindeki Atlas Dağları boyunca uzanan 3.2 km uzunluğunda bir geçittir. Generalfeldmarschall Erwin Rommel komutasındaki Afrika Korps birliklerinin sahne aldığı bu muharebe ABD Ordusunun Afrika kıtasında Mihver Devletleriyle ilk karşılaşmasıdır. Savaş deneyiminden yoksun ve iyi teçhiz edilmemiş ABD birlikleri büyük zayiat vermiş ve mevzilerinden 80 km geriye atılmıştır. Bu mağlubiyet ABD Ordusunun tarihindeki en büyük mağlubiyetlerden birisi sayılmaktadır.

Pusula Harekâtı İngilizce: Operation Compass İkinci Dünya Savaşı sırasında Batı Çöl Savaşı'nın (1940–1943) ilk büyük İngiliz askeri operasyonuydu. İngiliz, Hint, İngiliz Milletler Topluluğu ve Müttefik kuvvetleri, Aralık 1940'tan Şubat 1941'e kadar Batı Mısır'daki 10.Ordu'nun ve Libya'nın doğusundaki Sirenayka'daki İtalyan kuvvetlerine saldırdı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Cephesi</span>

Tunus Cephesi, İkinci Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika harekatı sırasında Tunus'ta Mihver kuvvetleri ve Müttefik kuvvetler arasında gerçekleşen bir dizi savaştı. Müttefikler, Amerikan ve Fransız kolordusu ile bir Yunan birliği de dahil olmak üzere İngiliz İmparatorluk Kuvvetleri'nden oluşuyordu. Savaş, Alman ve İtalyan kuvvetleri tarafından ilk zamanlar başarılar göstermeleri ile başladı, ancak muazzam tedarik engelleme çabaları, Mihver'in kesin yenilgisine yol açtı. Alman Afrika Kolordusu'nun çoğu da dahil olmak üzere 250.000'den fazla Alman ve İtalyan askeri savaş esiri olarak alındı.

Anton Harekâtı, II. Dünya Savaşı'ndaki Fransa Muharebesi sonucunda Nazi Almanyası'na yenilmiş olan Fransa'da kurulan kukla devlet olan Vichy Fransası'nın Almanya ve İtalya Silahlı Kuvvetleri tarafından 1942 yılı Kasım ayında işgal edilmesidir.

Müttefiklerin İtalya'yı işgali, II. Dünya Savaşı'ndaki İtalya Cephesinde 3 Eylül 1943 tarihinde Müttefik Devletler tarafından gerçekleştirilen amfibik harekâttır. İşgal harekâtı başarıyla gerçekleştirilen Husky Harekâtı'nın ardından yapılmıştır. Harekât, komutanlığını Mareşal Harold Alexander'ın yaptığı 15. Ordu Grubu tarafından icrâ edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Afrika Savaşı (II. Dünya Savaşı)</span>

Doğu Afrika Savaşı, İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalya'nın silahlı kuvvetleri ile Britanya İmparatorluğu arasında Doğu Afrika'da gerçekleşen bir dizi savaştı. Bu savaş İkinci Dünya Savaşı'nın Akdeniz ve Orta Doğu cephelerinin bir parçasıydı.