Pekmez üzüm, kuşburnu, incir, keçiboynuzu (harnup) veya dut gibi tatlı meyvelerin ya da şeker pancarı, ardıç meyvesi gibi şekere dönüşebilecek tarım ürünlerinin ezilerek kaynatılması ile üretilen, yoğun ve tatlı bir şuruptur.
Baklava Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Bazı ticari firmalar kendi özel şerbetlerini kullanırlar.
Aşure, tahıllar, meyveler, kuru meyveler ve kuruyemişlerden oluşan bir karışımdan yapılan bir tatlıdır.
Krep, cızlama veya akıtma ; un, yumurta, süt, erimiş yağ, şeker, tuz ve kabartma tozu ile hazırlanan sulu hamurun kızgın bir yüzeye dökülmesiyle yapılan yiyecek veya tatlı. Anadolu'da cızlama, Rumeli'de akıtma denir.
Kadayıf Osmanlı mutfağında birçok şerbetli tatlının ortak adıdır.
Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.
Şekerpare, Türk mutfağından şerbetli ve hamurlu bir tatlı. Osmanlı mutfağında yer alır.
Dilber dudağı, bir çeşit hamur tatlısıdır. Bursa'da yapılan bir tatlıdır.
Şıllık, Şanlıurfa yöresine özgü bir tatlıdır.
Cevizli sucuk, Köme,veya Orcik, kökeni Gürcistan olup Gürcü ve Anadolu mutfağında önemli yere sahip olan mum şekilli tatlıdır. Gürcü mutfağında özellikle yeni yılda ve bayramlarda tüketilir.
Pekmez helvası, ana malzemesi un, tereyağı, su, pekmez ve ceviz olan bir tatlı. Un helvasına benzer işlemlerle yapılan bu helvaya özgünlüğünü veren, su ile karıştırılmış pekmez ve öğütülmüş cevizdir. Yöreye göre dut ya da üzüm pekmezi tercih edilebilir.
Öküz helvası, Tüm Türkiye genelinde bilinen öküz helvası Akdeniz Bölgesi'nin Taşeli yöresinde de bilinen bir yiyecektir. Tatlı, yörede kış mevsiminin vazgeçilmezlerinden biridir. Tatlı besleyici ve enerji deposodur. Bu nedenle yörede özellkile dışarıda çalışanlar genellikle soğuk havalarda enerji almak ve üşümemek için sabahları kahvaltıdan sonra bu tatlıdan bir miktar tüketirler.
Bici bici muhallebisi, yaz dönemlerinde yenilen, Adana iline özgü bir tür tatlı. Halk arasında kısaca bici bici adıyla anılır. En bilinen şekliyle rendelenmiş buz, pişmiş nişasta, pudra şekeri ve şerbetten oluşur. Bici bici geçmişte neredeyse tamamen seyyar satıcılarda satılan bir ürün olmasına rağmen son yıllarda restoranlarda ve kafelerdede tatlı olarak sunulmaktadır. Bursa ve Adana'da sıkça tüketilen tatlı, son yıllarda Akdeniz Bölgesi'ndeki illerde de yaygınlaşmıştır. Bursa'da evlerde de yapılan tatlı, aynı zamanda seyyar satıcılarda satılmaktadır. Adana ve civarında ise lüks kafeteryalarda yer almaktadır.
Nevzine, şerbetli tatlılardandır. Un ve kabartma tozu ile elde edilen hamura, ana malzeme olarak tahin, yoğurt ve ceviz ilave edilir. Elde edilen harç koyu bir kıvam elde edilene kadar yoğrulur. Hamur, yağlı bir kalıba alınır ve üzeri kızarıncaya kadar pişirilir. Pişirme işleminden sonra su, şeker, üzüm pekmezi ve limon suyu ile hazırlanan şerbet ilave edilir. Dilimlenerek soğuk olarak servis yapılır. Kayseri yöresi tatlılarındandır. Şerbetinde şeker ve üzüm pekmezinin birlikte kullanılması, bu tatlıyı diğer şuruplu tatlılardan ayıran en önemli özelliklerinden biridir.
Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Susam helvası, susam, bal, iç badem ile yapılan bir çeşit helvadır. Susamlar ve badem içi önce kavrulur. Bal tencerede iyice kaynatılır. Kavrulmuş susam ve iç bademin içine iyice kaynayan bal dökülür. Merdane ile bu karışım açılır. Dilimlenerek servis edilir. Ege mutfağında yer alır. Rodos adasında da bu tatlı yapılmaktadır.
Zırva tatlısı veya Zırvâ esas malzemesi nişasta, kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı olan tatlıdır. Osmanlı mutfağında bulunur. Osmanlı Devleti fetihlerle yeni topraklara kazandıkça, zırva da malzemesini değiştirmiştir. Bal, pekmez, hurma ve daha sonraları ceviz, çam fıstığı gibi maddelerin katılması ile aşure kıvamında bir tatlı haline gelmiştir. Bartın mutfağında yapılan çeşidi vardır.
Kenevir helvası, bir çeşit helvadır. Kavrulmuş kenevir tohumlarının ceviz içi, badem içi ve fıstık içi ile tekrar kavrulur. Üzerine kaynar üzüm pekmezi ilave edilir. Sonra, tabanı leblebi tozuyla kaplanan tepside soğutulur. Konya Kenevir Helvası 05.11.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Malak tatlısı, bir hamur tatlısıdır. Bazı yörelerde "malak hamuru" da denmektedir. Genelde Ankara, Çorum, Kastamonu ve Bolu gibi şehirlere özgü olmasının yanı sıra İç Anadolu'nun farklı yörelerinde de bilinmektedir. Eskiden köylerde bakır kaplarda yapılmakta olup günümüzde neredeyse çok az sıklıkla yapılmaktadır. İsmi bazı illerde "kedibatmaz" olarak da bilinen bu tatlının yapılışı oldukça kolay olmakla birlikte malzemeleri; su, tereyağı ve undan oluşmaktadır. İçeriği bölgelere göre değişmekte olup bazı yörelerde su yerine süt konulmaktadır ve tat vermesi açısından bal ya da pekmez ilave edilmektedir.