Basra Muharebesi
| Basra Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bu harita 1914'teki ilk İngiliz saldırısını ve Basra'nın ele geçirilmesini göstermektedir. Bkz. Basra Muharebesi (1914). | |||||||
30°25′K 48°01′D / 30.417°K 48.017°D{{#coordinates:}}: sayfa başına birden fazla birincil etiket olamaz
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|  Osmanlı Devleti | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 350 kayıp | 1.300 kayıp | ||||||
Basra Muharebesi, Basra'da 11 Kasım'dan 21 Kasım 1914'e kadar süren bir savaştır. İngilizlerin Basra'yı ele geçirmesiyle sonuçlanmıştır.
Arka plan
Osmanlı'nın Almanlarla başlattığı Bağdat demiryolunun tamamlanması müttefikler için bir tehdit haline geldi, çünkü asıl başlangıç noktası Hamburg ve planlanan son nokta Basra idi. Kuzey Denizi'nden Hint Okyanusu'na uzanan bu güzergah, Basra'yı ele geçirmek ve Hamburg'u abluka altına almak için derhal harekete geçen Britanya İmparatorluğu için büyük bir tehdit oluşturuyordu. Fav'ın İngilizler tarafından ele geçirilmesinden sonra Osmanlı, Basra'ya yoğunlaşmaya başladı. Basra'yı ele geçirerek İran petrol yataklarını güvence altına almayı amaçlayan İngilizler nehir boyunca Basra'ya doğru ilerlediler.[1]
Muharebe
7 Kasım 1914'te İngilizler, Fav'dan Basra'ya doğru yürüyüşe başladı.[2] Türk kuvvetleri, 11 Kasım'da şafak vakti İngiliz kampına saldırdı ama başarısızlıkla sonuçlandı.[1] Türk kuvvetleri Şayhan'da savunma mevzileri hazırladı ve 15 Kasım'da İngilizler saldırıya geçti. Türk tarafı 250 kayıp vererek yenildi ve İngilizler ilerlemeye devam etti.[2] Türk kuvvetlerinin ana mevzisi İngilizlerin Sahil adını verdiği yerdeydi. Türk kuvvetlerinin 4.500 askeri eski bir kalenin yakınına sığınmıştı. 19 Kasım'da İngiliz ve Hint piyadelerinden oluşan iki tugay, bir miktar topçu ve süvari ile ilerledi. İlerleme yağmur fırtınasından dolayı durdu. Osmanlı'nın hem tüfek hem de topçu ateşi isabetsizdi. İngiliz ve Hint birlikleri ilerlemeye devam etti ve yaklaştıklarında İngiliz topçusu nihayet menzili buldu ve doğrudan Türk siperlerini ateş altına aldı. Eski kale düşmüştü ve bunun sonucunda Türk kuvvetleri ricat etmek zorunda kaldı.[3] Arazinin durumu süvari takibini engelledi. Türk tarafının kayıpları 1.300 civarındaydı; İngiliz ve Hint birlikleri ise 350 kayıp vermişti.[3] Zırhlılara yüklenen birkaç tabur 22 Kasım'da, 104. Wellesley Piyade Alayı ve 117. Marata Piyade Alayı'ndan oluşan Hint birlikleri ile birlikte Basra'yı işgal etti.[4]
Sonuç
Basra'nın ele geçirilmesi, İngilizlere Güney Mezopotamya'da güvenli bir cephe hattı sağladığı için önemlidir. Basra ve İran'ın Abadan'daki petrol rafinerileri güvendeydi.[5] Ancak Türk ordusu Şuaybiye'de tekrar deneyecek ve İngilizler daha sonra Bağdat'ı almak için bir saldırı başlatacaktı.
Kaynakça
Dipnot
- ^ a b Barker 1967, s. 26.
- ^ a b Corp., American. "Battle of Basra 1914." Encyclopedia Americana. University of Michigan, MI: American corp., 1965.
- ^ a b Barker 1967, s. 28.
- ^ Barker 1967, s. 29.
- ^ A.J. Barker, The First Iraq War, 1914–1918, Britain's Mesopotamian Campaign,(Enigma, New York, 2009; originally published in 1967 as The Bastard War(US)/The Neglected War(UK)), 36.
Alıntı
- Barker, Arthur James (1967). The Bastard War: The Mesopotamian Campaign of 1914-1918. Dial Press. OCLC 2118235. - Toplam sayfa: 449
- Townshend, Charles (2011). Desert Hell, The British Invasion of Mesopotamia. Harvard University Press. ISBN 9780674061347. - Toplam sayfa: 624
